Þjóðviljinn - 03.11.1970, Síða 7

ÞriðJ-tKfaigur 3. nóvctrriber 1970 — ÞJÖÐVTLJrNN — SÍÖA 'J
Ólöf Pétursdóttir Hraunfjörð:
Matreiðslukennsla I skólum
og hugleiðingar um hússtörf
Fáist svör af vonarvör
vex hinn öri kraftur.
Ljós ef gjörast lífsins kjör,
logar fjörið aftur.
Ólöf frá Hlöðum.
Hver kannast eklki við setn-
ingar eins og 'þessar: Ertu hætt
að vinna? Gerir bú elklkeirt?
o.s.frv., og svarið er bá oftast
á þá leið að viðikoniandi sé
hætt að vinna, sé bara hednaa
að hugsa ium svo oig svo mörg
böm og kannslki eitt gamal-
menni, eða þá að hún gangi
með eitt bamið sitt til laaknis.
Er bá svona 'ítils virði aðhuigsa
um heimili?
Ef farið er í húsmiæðiraorlof
er það eftirtekitarvert, hve öll-
um konum þar er það sameig-
inlegt að njóta þess að fá að
borða mat, er þær hafa eíkiki
eldað sjálfar Á undianfömnm
árum hatfa karimannaWúbbair,
sem hafa bað á stefnuskrá sinni
að borða góðan mat af og tU,
sprottið upp hér edns og gor-
kúlur og það er haft fyrir satt,
að ef koktouirinn veikist leggi
þeir sjálfir það á sig að ellda.
Þær konur er vinna stöirfut-
an heimilisáns leggja oft á eig
-4>
VHja að núverandi dómara-
fulltrúakerfi verði afnumið
Aðalfundur „Félags dómara-
fulltrúa“ var haldinn laugar-
daginn 24. október s. 1. Á fund-
inum kom í ljós, að megn
óánægja ríkti meðal félags-
manna vegna þeirra kjara, er
þeim eru nú búin af ihálfu rikis-
valdsins. Var það einróma álit
fundarmanna, að dómarar gaetu
ekki sætt sig við að þeim væri
mismunað í launum svo sem
verið hefði hingað tdl, en nú
væri á sveimi orðrómur um, að
slíkt væri áformað í þeirn
kjarasamningum opinberra
starfsmanna, er nú standa yfir.
Ýmsir félagsmenn gáfu í
sky’n, að þeir myndu ekki sætta
sig öllu lengur við ríkjandi
ástand og leita sér starfa á
öðrum sadðum. Var á undir-
tektum annarra fundarmanna
að heyra, að fleiri myndu fylgja
eftir.
Réttarstaða dómara:
Frá þvi va-r skýrt, að stjórn
félagsins hafi í janúar s. 1. rit-
að dómsmálaráðherra bréf, þar
sem gerð var grein fyrir skoðun
félagsmanna á því, að efcki væri
vanzalaust að draga lengur að
breyta réttarfarsilö'gum á þann
veg, að dómarafuiltrúakerfið
verði lagt niður í núverandi
mynd. 1 framihaldi af því bréfi
var síðan nefnd, er fjallar um
endurskoðun á dómaskipun í
landinu, ritað bréf í febrúar s.
1., en er fundurinn var haldinn
hafði enn ekfcert gerzt í málum
þessum, enda hefur umrædd
nefnd eigi komið saman til að
fjalla um málið.
Var talið, að ekkert réttlætti
að þeir, sem fara með einn af
þrem höfuðþáttum ríkisvalds-
ins, dómsvaldið, sitji ekki allir
við sama borð, hvað réttarstöðu
varðar. Almenna reglan sé sú
að réttindi og skyldur fairi
saman. Félagsmenn hafi sikyld-
ur dómara og þeim beri rétt-
indi í samræmi við það.
í samræmi við þetta var
minnzt á ummæli í gremargerð
með frumvarpi að lögum nr.
98/1961:
„... Fjöldi einkamála, sem
rekin eru í Reykjavík er orðinn
svo mifcill, að dómaramir hafa
eikki um lengri tíma getað daemt
þau öll sjálfir. bess í stað hafa
fullrúar þeirra haft málsmeð-
ferð með höndum og kveðið
upp dóma í málum sjálfstætt...
Er auðsýnt, að þcir menn, sem
fara með og dæma máil sjálf-
stætt, eigi að bera fullt dóm-
aranafn og hafa réttindi og
skyldur samkvæmt því, og gild-
ir það jafnt í einkamálum sem
sakamálum ...“
Lagabreytingar:
Fyrir aðalfundinum lá tillaiga
til laigabreytinga.
Breytingamar voru sam-
þykktar, en þær vom aðallega
í því fólgnar, að nafni félags-
ins var breytt og skyldi eftir-
leiöis vera Félag Héraðsdómara.
Félagar geta verið: Dómarar
skv. 1. ml. 33. gr. 1. nr. 85/1963,
og 15. gr. 1. nr. 82/1961, svo og
lögfiræðingar hjá saksóknara
rikisins, tollstjóranum í Reykja-
vfk og lögreglustjórunum í
Reykjavík og Bolungarvík, sem
Framhald á 9. síðu.
tvöfalda vinnu, fyrst á vinnu-
stað og svo hedma.
Er nú eklki kominn tími til
að flletta upp í gömlum löguim,
30. gr. laga nr. 48 frá 1946. Þar
sést að öllum ungttinguim á
skyIdun ámssti gi nu er ætttað að
læra matreiðslu og húsistjóm 4
kttst. í viku samfeilt allan vet-
urinn. Og hér kemur náimsslkrá-
in:
Matrciðsla og hússtjórn
Markmið
Vekja skal áihuga og virð-
ingu nemenda fyrir heimiilis-
störfum, svo að þeiim verði
Ijúft að hjálpa till við sitörf á
heimilum og þeir öðlist virð-
ingu fyrir verkum húsmóður-
innar og finni þörf á frekara
náimi á þessiu sviði.
Nemendumir eiga að læraað
vinna eftir matairuppskriftum
og búa til einfalda miállsverði.
Kenna sikail þeim hirðingu og
meðferð aligiein.gustu eldhúsálhalda
og heimilismiuna, og ]>eim verð-
ur að læraiat að beita ýtrasta
hreinlæti við matreiðslu og
önnur heimilissitörí og gæta haig-
sýni í hvívetna.
Nemiendum séu gerð ljósmeg-
inatriði um nærimgarafni fæð-
unnar og eittdi rétt samseittrar
fæðu fyrir heilsunai.
Námsefnið
1. bekkur
Unglingastigið
1. Matargerð. — Undirstöðu-
atriði í no'tkun og meðférðmat-
væla. Hreinsun og nýting fislks,
kjöts, grænmetis, mjólikurafurða
og kommatar.
a) Kjöt , og fislkur. Suða í
potti og ofni. Að siteilkja á
pönnu og í ofni. Fislkdeig.
b) Grænmeti. Hráir og soðn-
ir græmmetisréttir.
c) Mjóllkuralflurðdr. — Notkun
þeinra í daglegan mat, súpur,
grauta, ábæitisiréttii, siósur og
bakstur.
d) Kommatur. Suða á grjón-
um og mjöli cg notkiun heil-
mattaðs koms.
2. Bakstur. — Kenna skal
umdirsitöðuatriði böfcunar: Hnoð-
uð, hrærð og þeytt deig. Kenna
skal rétta og hagkvæma notk-
un bökunaimfnsins.
3. Ræsting.
Kenna skal að þvo upp, al-
menna ræsitingiu i eldhúsi og á
Ólöf Pctursdóttir Hraunfjörð.
ettdhúsáhöldum, þivo og ganga
frá þvottum, pressa föt, þvoull-
arfilítour, bursta skó, mieðferð
raflmagnsiáhattd'a og nýtingu raf-
rnagns.
4. Vörulþekiking og næringar-
efnaiilræði. — I vöruiþeMkingu
sikal ednkum lögð áherzla á
mismun góðrar og slæmrar
vöm. Heilztu vöruflolkkamir,
sam raatt sttaatt. um em: kjöit,
fisltour, grænmeti, mijólk, eggog
toommatur. í nærdngareflnum og
mikillvasgustu fjörefnum ogsölt-
um, hvar þau er að finna og
hvert gildi þeirra er fyrir lák-
amann.
3. bekkur
Námsefni frá fyrra ári rifj-
að upp og síðan hattdið lengra
í þeiim grednjum, sem þar em
nefndar. Auk þess sttcai kenna
lögun Ikjötdeigs, pressugersdedgs,
notitoun maitaælíms og að jafna
sósur og súpur mieð egigi. Þá
skal kenna lítittsháttar umnið-
ursuðu, t.d. sýrðar rauðfóflur.
Einnig skal kenna bttetba-
hreinsun og hirðingu á ýrniss
konar fatnaðd og áhöldum.
Stefna bar að því, að einni
béltolegri kennsllustund á vittru
sé varið til að kenna drengij-
um og stúllkum búreilkndng,
næringarefnafræði, hÆbýttafreeði
og snyrtdmiennsku.
Svo mörg eim bau oirð. En
lögin öðlast ettdki gildi fýrr en.
þau em framlkivæimid.
Eins og nú er ásitatt mieð
þessa kennsilu á íslandi, er
kennt á 8 stöðum í Reykjavík.
Þar af fá drengir aðedns á 3
stöðum kennslu og það mijög
takmarkaða.
Allar tettpur á skyldunáms-
stiginu í Reytkjavdttc, eiga þó
að fiá einhverja úrlausn í vet-
ur. Og það er toenmt á lOsitöð-
um úti á landi. En engín. miait-
reiðslufcennslla er enn, siemi toom-
ið er hér í Kópavogí.
Óvíða heflur löggjöf veirið
faerð svo mjög til samrœmds
við jafnréttisregluna, sem hér
á landi.
Hj ústoap arlöggj öf Iög nr. 20
frá 1923. Þar stendur að Ihjön-
uim beri, hvora eftír sánni getu
og svo sem siæmi. hag þeima,
að hjéHpast að því að framfflæra
fjöllslkylduna með fíórfiramllög-
um, vinnu á Ihedmdlliinu og á
annan hótt. Þtar meðl er aug-
Ijóst, að þagar konan gtengur í
hjónlband, þá tótour hún á sdg
slkuP.idlbindlngu um að vinna að
fralmifærsilu hedmálisins, bæði
með vinnu heámiai og heáman
og aði vinna á heámilinu erttögð
Framihattjd á 9. síðu.
Heimsóttu aðalstöðvar Sameinuðu þjóðanna í New York
Verð3,auna'h>aífiamir í ritgerða- Jóna Kanen Jónsdóibtír og Guð- Bandaníikjanna. Var myrudin SÞ, Hiannesaa- Jónssonar (tiw.)
samkeppni Barnabttiaðsins Æsk- munjdur G. Guðmunidission, beám- tókin við þetta tæikifæiri, en þau og ívars Guðmundlsscmiar, fior-
unnar og Loftledða um 2S ára sóttu nýlega aðalstöðvar SÞ, en JónQ og Guðmundur sitja þama stjóira uppttýsmgaskrifsfcotfu SÞ.
afmælj Sameinuðu þjóðanna, verðlaiun þeixra voi-u feri5 til á mdlli fiastafiuHtrúa ísttianjds hjá
Sambandsráðsfuindur UMFf
14. landsmót UMFÍ verSur á
Sauðárkróki 10.-11 júlí
17. sambandsráðsfundur Ung-
mennafélags Islands var hald-
inn í félagsh. Stapa fyrra
sunnudag. Á sambandsráðs-
fundi oiga sæti formenn allra
héraðssambanda og félaga, sem
hafa bcina aðikl að UMFÍ, og
cr hann haldinn annað hvert
ár. Mættir voru fulltrúar frá
18 sambandsaðilum aúk gcsta
en meðal þeirra var Þorsteinn
Einargson, íþrf. ríkisins, fund-
inn sátu alls um 40 manns.
Hafistetan X^orvaldsson, fior-
maður Ungmennafélags ísttands
settti fundinn og fluitti skýrslu
stjómar. I skýrslunni kom
fram að mörg mál em á döf-
inni hjá UMFl, og gert hefur
verið stórátak á árinu til þess
að hrinda mörgum þeirra í
framkvæmd, þannig hafa sam-
tötoin nú leigt sér skrifstofu-
húsnæði að Klapparstíg 16 og
ráðið til sín framtovæmda-
stjóra og skrifsitofusitúlku.
Erindrefcstur hefur verið
meiiri á þessu óri en öftast áð-
ur og mikið samband haft við
aðildarfélögin og þedm veitt
mangskonar fyringredðsla a£
hálfu skrifstofunnar, þá hafa
tvö ný héraðssambönd hafið
stafsemi sína á þessu ári, og
eitt nýtt ungmennafélag verið
stofnað.
Á þessu síðasta starfsári
hófst nýr og merkur þáttur í
starfsem: UMFÍ, en það er
rekstur Félagsmálasikóla UMFÍ.
Hóf hann starfsemi sína á s.l.
vetri og heppnaðdsit fynstu náim-
skeið ihains vel, aðalkennari
skóttans er Sigurfinnur Sdgurðs-
son, Selfiossi.
★ ,
Skinfaxi, fiéttagsrit UMFl hef-
Ur nú komið út í rúm 60 ár. Er
blaðið gefið út 6 sinnum á ári,
32 sáður hvert bttað, kaupend-
um fjölgar stöðugt og var sam-
þyfckt að gera enn stórátattc í
þé átt að útbreiða blaðið. Rit-
stjóri Sttdnfaxa er Eysteinn
Þorvaldsson.
Þá kom það einnig fram í
skýrslu formannsins að meric-
ur áfangi náðist í framkvæmd-
um UMFÍ í Þrastaskógi, er lok-
ið var við að leggja grasþök-
ur á íþróttavöllinn þar nú í
haiust. Var það starf að miiklu
leyti unnið í sjálfiboðavinnu og
kostuðu því framkvæmdimar
ótrúlega lítið fé.
Þá skýrði formaður frá hin-
um nýja samningi við Getraun-
ir, sem hiefiur veruttega fjár-
hagslega þýðingu íyrir UMFÍ,
og fiserði þattddr þeim aðilum
sem áttu ttúut að máli.
Að lokum sagði fiormaðux að
éitt af fraimitíðarverttcefnum
UMFl hlyti að verða stóraiuk-
ið landnám ungmennafélags-
hreyfingarinnar í iþéttbýlinu.
Þá las Gunnar Sveinsson,
gjaldkeri UMFl upp redlcninga
og skýrði þá, en UMFl er
mjög þröngur stakfcur slkorinn
fj'árhagslega. Urðu milclar um-
ræður síðar á fiunidinum um
fjármól hreyfmgarinnar.
samband Sfcagafja.rðar sér nrn.
SamþyltakU fiundurinn álykbun
þar sem samibandsaðiílar vam
hvattír til að þjólfia íþióbta-
fóttk með þótttölku í landsmót-
inu í huga, að útvega sam-
stæða fþróttabúninga, fiélags-
merki og fána og vanda á ann-
an hátt tframkomu íþróttattiða
á mótinu. Ennfremur voru
sambandsaðilar hvattir til að
leggja til starfsmenn vegna
í'þróttaikeppninnar og að aug-
lýsa mótið vel og skipuleggja
hópfierðir á það.
Þá vom fluttar framsögur um
þau mól er fyrir fiundinum lágu
en að þeim lottcnum var mólum
vísað til umræðulhópa, er tóttcu
þau til nónari meðferða og sttcil-
uðu áliti siðar á fundinum. Fóm
þá firam almennar umræður um
framsöguerindin og framtíðar-
verkefnin. Bar þar hæst 14.
landsmót UMFl, er haldið verð-
ur á Sauðárfcróki 10.—11. júlí
næsta sumar og Ungmenna-
★
U ngmennafélag Njai’ðvftour
var gestgjafi sambandsróðs-
fundarins. Hreppsnefnd Njarð-
vííkur bauð til hádegisverðar og
skoðuð vom íþróttamannviriki
og félagsaðstaða á staðnum. Þó
bauð bæjarstjóm Keflavffkur
fulltrúunum til kvöldverðar.
Vom móttökur allar og fyrir-
greiðstta til fyrirmyndar.
í

¥
i