Þjóðviljinn - 22.11.1970, Blaðsíða 6

§ SÍÐA — MÓÐVILJINN — Sunnudagur 22. nóvemlber 1970.
Skírnir 1970 kominn út:
Flytur margt for-
vitnilegra greina
Laxárvirkjan.
Samband íslenzkra rafveitna um:
Laxá, náttúruvernd, virkjanir
íslenzlkiar virkjanir og raívedt-
ur haifa með sér samtök, er
nefnasit Samband íslenzkra raf-
ver.tna. Með hliðsjón af deilunni
uon Laxárvirkjun, vill stjórn
ssflnibandsdns lýsa eftirfarandi
sikoóun á virkjunuim og náttúru-
vemd.
Með aiuiknuim miannfjöfda og
kröflum um efhahagisframfarir,
verður æ meiri þörf á nýtingu
allra hlunninda landsins. Sú
nýting 'þarf að fara þann!g
fram, að hlunnindin rýrist ekki.
En það krefst gróðurvemdar og
ræktunar. Vaitnsorkan er hlunn-

BIBLÍAN
MJÓIABÓKIN
Fæst nú í nýji/,
fallogu bandi
I vasaútgáfu
hjá:
HIÐ ÍSL BIBLÍUFjÉLAG SlíÓlavörBuhajS Rvílc

Slmi 17005
indi, sem ekki eyðast, þótt nýtt
séu
Notkun hvers kyns ortou fer
ört vaxandi í nútímaiþjóðifélaigi,
og sá vöxtur verður eitoki stöðv-
aður Einkum er síaukin raf-
orkunotkun athygl!sverð. Bin af
ástasðum þedrrar aukningar er,
að raforkan er á notkunarstað
,,hrein“ orka. I löndum, sem
búa við litla vaitnsorku, valda
rafortouverin þló uimtarsverðri
mengiun. Við Islendingar erurn
hins vegar svo lánsamdr að geta
unnið raforkuna mengunarlaust.
Náttúruvemd þarf ekki að
tákna óbreytta náttúru. Nýtimgu
náttúixiauðasfa fýlgir oft breyt-
ing á náttúrunni. én þess að
spjölll verði af, sé þess giaett að
raska ekki jafnvægi hennar.
Skynsamileg nýting beitilanda
þarf t.d. ekki að leiða til giróð-
uireyðiingar, þótt breyting verði
á giróðrinum (togundaifjölda
pilantna). Hagnýting á orku fai'I-
vatna mieð virkjunumi verður
heldur ekki gerð án áhrifá á
náttúruna. En sUkt þarf engan
veginn að leiða til röskiunar á
náttúrujafnvægi. Með rannsókn-
um verður að leiða lfkur að því
hvað fýlgja mun nýtingu fall-
vatna og ainnairra náttúruauð-
æfa. AIMir aðilar, jafnt virkjun-
airaðilar sem aðrir, verða að
taka tillit til niðuirstöðu slíkra
-----------------------------—------«>
KOMMÓÐUR
— TEAK OG EIK.
Húsgagnaverzlun Axels Eyjólfssonar
rannsókna, þegair þeir móta af-
stöðu sína.
Almennt má fullyTða, að
virkjanir og rafveitur hér á
landi hafi allt frá ömdverðu
kappkostað, að manimvirki þeirra
séu til fyrirmyndair, en ekki til
lýta. Auk þess hafa þessi fyr-
irtæki stuðiað að gróður- og
fiskirækt, og mætti sem dœmi
nefna uppgræðslu Landsvirkj -
unar við Búrfell og laxeldi Raf-
magnsveitu Reykjavíkur við
Ell'iðaár. Þá geta virkjanir haft
mjög bætandi áhrif á líf í ám,
t.d. mteð jöifnun á rennsli svo
og með því að gera ár og vötn
ofan virkjana fislkgeng. Jafn-
framt mdnnka virkjanir hættu á
flóðum, en flóð geta valddð^"
miklum náttúruspjöllum.. Hollt
er að hafa slliík jákvasð áihrif
virkjana í h.U'ga, áður en felild-
ur er dkíimur um ,.virkjuna.r-
æði“ tiltekinna aðila.
Allir landsmenn virðast é eitt
sáttir um, að greiða þurfi fyrir
raforkuöiflun, þ.e. virkjunum,
þannig að rafortoa verði ódýr og
aðgiengileg fyrir alla. Þessu
marki verður í daig bezt náð
með ódýrum vatnsortouverum.
Umlhyggja landeigenda við
Laxá, svo og aiíra náttúruunn-
enda, fyrir Laxá og umlhverfi
hennar er lofsverð. Rétti til
gagnirýni á aðgerðir virikjunar-
aðiia og stjómvalda fylgja hins
vegair skyldur. Á það hefur
skort i hinni hatrömmu mót-
spymu gegn Laxárviricjun, að
slík gaignrýni væri jákivæð og
sanngjöm. Bf sú baráttuaðfeirð,
sem þar var giripið tál af hélfu
andstæðinga virkjunarinnar, er
er sú aðferð til náttúruvemdar
sem koma skal, þá er vá fyrir
dyruim. Þá verða auðlindir þessa
lands ekki nýttar, og þé getum
við Metndingar ekki vænzt svip-
aðra efnahagsllegra lífskjara og
négrannar vorir búa við.
Allir sannir íslendingar eru
náttúmvemdunarmenn, einnig
þeir. sem fá það hlutverk í
hendur að reisa orkuver.
En náttúruvemdarsjónarmiðin
verða að vera jákvæð, m,iða að
því að lei'ðbeina um það, hvem-
ig orkuverin skuli reist, ekki
því að spoma gegn oricuverum
til þess að náttúran rnegi hald-
ast „ósnortin" eða í „sinni upp-
runategu mynd.“
Það er von stjómarinnar, að
landeigendur við Laxá sýni
grundvalfli þeim till sátta, er nú
liggur fyrir, sama skilning og
stjórn Laxárvirkjunar hefur
gert. Með því mundu þeir
leggja sitt af mörkum til að
upp hefjist skeið órofa sam-
vinnu allra aðila um tilhögun
virkjana, al'lt frá frumtillögum
til fullbúinna mannvirkja, þar
sem þess verði gætt, að nátt-
úrujafnvægi haldist, þrátt fyrir
óhjákvæmilegar breytingair. er
afllri mannvirkjagerð fylgia.
Stjóm Sambands íslenzkra
rafveitna.
Skímir, timarit Hins íslenzka
bókmenntafélags er kominn út
og er þetta 144. árgangur rits-
ins. Er Skímir sjálfur 240 síð-
ur en auk þess fylgir ho,num 56
síðna fylgirit: Bókmenntaskrá
Skírnis.
Að þessu sinni hefst Skímir
á þýðingu Guðmundar skálds
Böðvaffssonar á Fimmtu kviðu
Vítisfljóða Dantes. Þá fllytur
ritið eftirfarandi .greinar:
Lars Lönnroth: Hetjumar
líta bleika akra. Henmann
Páflsson: Heitstrenging goöansá
Aðalbóli. Svednn Skorri Hösk-
42 férnst í fellibyi
MANILA 20/11 — Ferdinand
Marcos forseti Filldpseyja lýsti ytf-
ir neyðarásitandi í la.ndd sínu í
gær, eftir að flellibylur hafði
grandað a.m.k. 42 mönnum og
svipt u.þ.b. 1000 rnanns heimiflum
sínum. Ennfremur sœiröust hundr-
uð mianna í þessum mdtolu nátt-
úruhamförum.
Öttazt er að margfalt flleiri
hafi farizt, en sambandsllaust
hefur verið við hieifl héruð, þar
sem hamfarimar urðu hvað
mestar, og heyrzt hefur að a.mik.
100 manns þaðan sé saknað og
fjöldi mianns hafi slasazt.
Feillibylur bessi er sá þriðji,
sem genigur yfir Pilippseyjar á
teeimur mánuðum. 1 tveimur
hinum fyrri létust um 1200
manns. og fjárhaigsfleigt tjón af
völdum þeirra hefur verið metið
á tæp 8000 mdljónir króna.
ufldsison: Öfeigiur í Skörðum og
félagar. Seilima Jónsdlóittir: Bisk-
upsimynd í Arnarbælisibók. —
Njörður P. Njarðvik: Náttúru-
llýsingar í Isflandskilukkunni —
Preben Meulengracth Sörensen:
Bygging og tákn. Eysteinn Sig-
urðsson: Notkun einstakra orð-
flokka í felenzkum sikáldskap.
Helga Kress: Guðmundur Kamb-
an og verkhans. Davíð Erlings-
son: Staðtöfluleg mæl'.ng á máli
og stifl.
Eins og þessi upptalning ber
með sér fllytur Skímir greinar,
sunrar allllangar og rækilegar,
um hin forvitnilegustu efnd og
verður nánar vikið að efni
þeirra og innihaldi hér í blað-
inu síðar. En auk greinanna
sem nú hafa verið nefndarflyt-
ur Skírnir ritdóma um alflmarg-
ar bastour skrifaða af ritstjóran-
um Ólafi Jónssyni og sjö öðr-
um vísuim mönnum.
Þá er ógetið fylgiritsins, sem
er skrá um skrif á árinu 1969
urn ísllenzkar bókmenntir síð-
ari tíma. Er þetta önnur sflík
storá, sem Skímir hefur látið
gera. en Einar Sigurðsson bóka-
vörður heflur tetoið hana saman.
Er þetta mjög gagnleg skrá
ölluxn þeim er fást við könnun
ísflenzkra bókmennta og þurfa
að leita upplýsinga um skrif
um þau efni.
Eins og saglt var í upphafi
fréttarinnar er þetta Skírnis-
hefti nýkomið út og íhefur það
verið póstlaigt til félagsmanna
Bókimenntafélagsins ásamt mieð-
fyfligjandi póstkröfu fyrir ár-
gjaldi félagsins, sem nú er kr.
675,00.
Röskur sendill
óskast fyrir hádegi. — Þarf að hafa hjól.
ÞJÓÐVILJINN Sími 17500.

miu iBfeunnuiiiiiiiiiimi!iiiiiiiiiiiiiii.i!iiiiiiiiiiiiiiiiiiii^