Þjóðviljinn - 13.01.1971, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN — Miðvifciudiagur 13. janúar 1Ö7L
—- Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Útgefandts Útgáfufélag ÞjóSviljans.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Ritstjórar! tvar H. lónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Bitstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Fréttastjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastjóri: Helmir Ingimarsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingat, prentsmlðja: Skólavörðust. 19. Sími 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 195.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 12.00.
/ deiglunni
u™ noklcurt árabil hefur stjómmálaástandið á
íslandi einkennzt af miklum óróa og átökum
innan stjómmálaflokkanna ekki síður en á milli
þeirra. Alþýðubandalagið hefur ekki farið var-
hluta af þessum átökum eins og kunnugt er og því
var um skeið spáð að flokkurinn mundi laimast
vegna sundrungar, en þau átök eru nú að baki;
málefnaleg sannostaða innan Alþýðubandalagsins
er með ágætum, og úrslit sveitarstjómarkosning-
anna í fyrra sönnuðu að það er í mjög ótvíræðri
sókn meðal þjóðarinnar. Hins vegar verða átökin
æ grimmilegri innan annarra flokka. í sveitar-
stjómarkosningunum í fyrra tapaði Alþýðuflokk-
urinn um 40% fylgis síns í Reykjavík og fór hrak-
íairir víða um land. Afleiðingin varð mjög harka-
leg sjálfsgagnrýni og ólga innan flokksins, og er
engan veginn séð fyrir endann á þeim átökum enn,
þótt Gylfi Þ. Gíslason reyni að hafa hemil á þeim
með sýndarmennsku og öðrum leikbrögðum æfðra
stjómmálamanna. Innan Sjálfstæðisflokksins hef-
ur hið sviplega fráfall Bjama Benediktssonar leyst
úr læðingi mjög grimmilega valdabaráttu inn-
atí flokksins. Hefur hún aftur og aftur blossað
upp á opinberum vettvangi af þvílíkri heift að
það hefur vakið almnna athygli og furðu, og eng-
inn getur enn séð fyrir hver málalokin verða. Inn-
an Framsóknar, þar sem flokksræðið hefur verið
langmest, verða aftur og aftur sprengigos vegna
þess að vinstrisinnuðu fólki og ungum mönnum
finnst það liggja undir vaxandi fargi. Nú síðast
hefur ein af innstu stofnunum flokksins, sjálf
blaðstjóm Tímans, klofnað vegna ágreinings um
framagosann Tómas Karlsson. Allur leiðir þessi
órói svo til þess að pólitískir ævintýramenn á borð
við Hannibal Valdimarsson hlaupa uim og reyna
að leita fanga hvar sem færi gefst.
^llur er þessi pólitíski órói mjög fróðlegur og til
marks um það að almenningur telur núverandi
flokkaskipan á íslandi ekki í samræmi við þarf-
ir þjóðfélagsins. íslenzk alþýða þarf á því að
halda hér á landi ekki síður en annarstaðar að
geta beitt fyrir sig einum öflugum ^ósíalískum
flokki. Hvarvetna í Vestur-Evrópu eru slíkir flokk-
ar hinir öflugustu, sumir kenndir við sósíaldemó-
krata, aðrir við kommúnista, samkvæmt sögulegri
en næsta úreltri hefð. Hér á íslandi er Alþýðu-
bandalagið eitt flokkur af hliðstæðri gerð, með
traustar rætur í öflugustu samtökum launafólks,
oneð skýra félagslega stefnu og sósíalísk markmið
— með víðsýni og umburðarlyndi í stefnu og
starfsháttum sem gerir öllum vinstrisinnum kleift
að starfa innan flokksins. Ekkert myndi á skömm-
um tíma geta valdið jafn veigamiklum umskipt-
um í íslenzkum stjórnmálum og stórfelld efling
Alþýðubandalagsins. í vor eiga landsmenn þess
kost að láta slíka þróun taka við af óróa og upp-
lausn flokkakerfisins á undanförnum árum. m.
Kristnihald og Nýju fötin keisarans. — Spá-
kerlingabissness og mengun í útvarpinu. —
Fullyrðing, sem snúa má við.
Það hringdi til okikar kona
um daginn, og sagði, að sem
lesandi Þjóðvdljans og sönn
vinstri manneskja teldi hún
sór ekkert mannlegt óvið-
komandd. Vildá hún í þetta
sinn vékja máls á slæmri
íramsögn leikara í sýningu
á Kristnihaldi undsúr Jöldi,
sem hún sá nú um jólin.
Svo virðist sem leikaram-
ir geri sér ekki girein fyrir
því, að það sem þeir segja
þarf að komast til ailra i hús-
inu. sagði hún. Ég sat á öðr-
um bekk, og naut ekki sýn-
ingarinnar sem skyldi, því
að mjög m-argt fór fram hjá
mér. Sama er að segja um
kunningja minn, sem sat á
þriðja bekk á sömu sýningu,
og hefur hann þó ágæta
heym.
Þetta verk er búið að ganga
í marga mánuði, og ég minn-
ist þess ekki að hafa heyrt
nokkum kvarta undan lé-
legri framsögn leikaranna. Ef
ti-1 vili er þessu þannig far-
ið Mkt og með nýju fötin
keisarans. að fólk f-ari hjá
sér við að hafa orð á því.
Ég held hins vegax að leik-
urunum sé greiði gerður með
þessari ábendingiu, því að
vitaskuld vilja þeir, að það
sem þeir segja, komist til
skila.
Ég vil þó tatoa það £ram,
að leikaramir voru engan
veginn allir undir söm-u sök
seldir. Til dæm-is voru þeir
mjötg skýrmæltir þeir Stein-
dór Hjörleifsson og Þorsteinn
Gunnarsson, en framsögn
Gísla Halldórssonar var afax
böggluleg og mairgt af því
sem Helga Bachmann sagði
fór firam hjá mér.
Þá er hér langt og merkt
bréf frá Kaldasteini um spá-
konur og álfapík-ur, hj-átirú
óg Mndufvitríi, dg' kveikjan
að þvi virðist vera viðtal við
útvarpsvölvuna á nýársdag:
Gott var að Bæjamósturinn
vakti athyigli á hneyksl-anlegri
auglýsingu Ríkisútvarpsdns
um spákerlingu ú-t á Seltjam-
arnesi. Tveir landskunnir út-
varpsmenn heimskuðu sig á
þvi að ha-fa langan þátt í út-
varpinu með kvenmann þann
sem aðalnúmer. Svo lanigt
gekk blygðunarlaus auglýs-
ingiastarfsemin að tilkynnt
hafði verið fyrirfram í blöð-
um. að manneskjan sem Jök-
ull JakobsBon kaillar af
smekkvísd „völvu“, ætlaði í
þættinum að spá um óorðna
hluti. atburði ársdns 1971.
Þegar til kastanna kom var
konan ekki upplögð þá stund-
ina að spá einu eða neinu um
atburði ársáns, og var það
mikil vorkunn. Svo þeir brall-
aramir Jökull Ja-kobsson og
Ámi Gunnaæsson spdluðu í
þess stað af segulbandi firá
í fyrra fádæma ómerkilegt
rabb við kvenmanninn og
krydduðu það með grátbros-
legum vangaveltum um hvað
af „spádómum" hans hefði
komið fram, og þeir spéfugl-
amir höfðu meira að segja
búið sér til ed-nkunnastiga
til að geta gefið „völvum"
einkunn fyrir spádóma af
þessu ta-gd. Kórónan á þess-
um fávitalega útvarpsþætti
var svo tilkynning í lokln
að ,.völvan“ væri í þann veg-
inn að setja upp „litl-a s-pá-
stofu" á tilteknum stað á
Seltjamamesi og myndi t-aka
þar við spáþyrstu fólki. Þæ-tt-
inum lauk sem sagt í vesælli
auglýsdngu um nýjan sp-á-
kerlingabissness á höfuðborg-
arsvæðinu, en greiðsla fyrir
spádóm-a mun ekkd heyra
undir verðlagsnefnd né verð-
stöðvunarlögdn.
Þessi hneykslanlegi út-
varpsþá-ttur og gróf misnotk-
un Jökuls Jakobssonar og
Áma Gunn-arss-onar á þolin-
mæði hl-ustendia (að ekki sé
nefnt brot á reglum Ríkisút-
varpsins um áröður og aug-
lýsingar) minnir á að Ríkis-
útvarpið liggu-r hundflatt fyr-
ir boðun hvers konar hindur-
vitn-a og hjá-trúar. Það m-á
heita daglegt brauð að starfs-
menn útvarpsins, einkum
Jökull Jakobsson, Jónas Jón-
asson og Stefán Jónsson,
gangi í skrokk á fólfci sem
þedr tala við til að reyn-a að
teygj-a og neyð-a út úr þvi
drau-gasögur eða aðra hindur-
vitnaþvælu. Þetta virðist ekki
gert af áhuga á þjóðfélags-
fræði. sem veitt getur margs
koríár vitneskju um skáld-
skap, hugaróra, hjátrú og
jafnvel lifnaðarhætti mann-a
á liðnum tímum. í Ríkisút-
varpinu virðist nefndum
mönnum að minnsta kosti um
það hugað að viðhalda hj-á-
trúnni og hinduirvitnunum.
Vera má að hér komi hin
nýju hindurvitni andatrúar-
innar vdð sögu, en með ri-t-
un 9ögunnar um drau-ginn
Móra og boðun andatrúarinn-
ar tókst Einari H. Kvaran og
félögum að gera drau-ga og
hindurvitní þjóðsagnann-a a-ð
tízkufyrirbæri á íslandi á
tuttuigustu öld. Þetta hindur-
vitna-bras mengar svo loftið
í Ríkisútvarpinu að oft mætti
álíta að t.d. ofanigreinddr
stairfsmenn Ríkisútvairpsins
héldu að þeir væru á fundi í
andatrúarfélagi, eða nýkomn-
ir langt aftan úr hjátrúa-röld-
um
Það er ekki lengra liðið en
frá þrettándanum að útvarps-
hlustendum ,var rétt einu
sinni boðin upptugga á herfi-
lega leiðinlegum álfapíkusög-
um sem einhver Kristmann
er alltaí að fara með í út-
vairpinu. Stjórnandi útva-rps-
þáttar, fyrmefndur Jón-as
Jónasson, var enn einu siinni
að reyna að draga út úr
Kristmanni þessum frásögn
af samskiptum hans við
álíapdkur og innréttin-gu á í-
búðum þeirra í einhverjum
hólum, ásam-t fróðleik um
hvort mætti snerta þær. Allt
í fúlustu alvöru. Hvílík
sönnun fyrir tilvist álfapík-
anna! Hvílíkt útvarpsefni!
Hvílíkir útvairpsstairfsmenn
seint á tuttugustu öld! Hvar
í veröldinni gæti annag eins
útvarpsviðtal farið fram?
Hver getur furðað sig á, að
bandarískir háskóiar telji það
þjóðfræðilegt viðfangsefni að
sýna nemendum sínum ein-
tak af mianni frá þessum
þjóðflokki, íslendingum, og
Jón Normann veljist til fairar-
innair sem sýnishom?
Sagt er a@ ráðamönnum
Ríkisútvarpsins hiafi einu
sinni tekizt svo upp í þessum
bransa að skrítlan flau-g víða
um heim. Það var þegar ís-
lenzkir tóku að hnoðast við
útvarp frá andafundi. Gott
ef sikritlan sú er ekki enn á
ferli, þó langt sé síðan Ætli
það h-afi ekki verið á þedm
árum þegar vandamenn ný-
látins fólks keyptu sig óðast
inn á fundi hjá Láiru rndðli og
andatrúarmenn fengu dásam-
legar sannanir á ö-llum trú-
arkreddum sínum kvöld eftir
kvöld, þangað til úr varð
dómsmál, og tók þá mestan
vindinn úr andatrúarsöfnuð-
inum um skeið. Löngu síðar
hló öll þjóðin að hinum dá-
sam-legu fyrirbærum að Saur-
um, en þar lét Sálarrann-
sókniaféla-g íslands og Ríkis-
útvaæpið heldux ekki sdtt eft-
ir liggjá.
Fer ekki að verða nokkuð
nóg komið? Fer ekki að kom-a
sá tími að dra-ugafarganinu,
andatrúarkj aftæði og álf a-
píkurómantík — men-gun
hindurvitna og hjátrú-ar, ta-ki
að létta í ríkisútvarpi al-lra
íislendinga?
Kaldisteinn.
Loks er hér svo smápistill
frá bílstjóra, sem hefux þetta
að segja:
Ríkisistjómin og ýmsir háir
herrar vilja halda því fram,
að við íslendingar búum við
lægsta benzínverð í heimin-
um. Þetta er alger fjairstáeða
og líklega er óhætt að snúa
þessari fullyrðimgu við og
segj-a, að hérlendis sé benz-
ínverðið hærra en annairs
staðar gerist. Um þetta geta
borið íslendingar sem búið
hafa erlendis, en þedr skipta
þúsundum. Við erum tvisvar
til þrigvar sinnum lemgur að
vinna fyrir benzínlítranúm en
nágrannar okkar Bretar,
Norðmenn og Danir, svo a-ð
dæmi séu nefnd og þrisvar til
fjórum sinnum lengur að
vinn-a okkur inn fyrir Cort-
inu-bifreið. Um þetta eru að
vísu ekkj til ábyggilegar töl-
ur, en ég skora á FÍB og bif-
reiðastjóraféla-gið Frama að
láta reikna þennan verðmis-
mun út, og direifa síðan nið-
urstöðum sinum til fjölm-iðla.

Fréttapistill frá Svíþjóð:
Innflytjendur fleiri á sl.
ári en nokkru sinni áður
Veðrið hefiur verið gott hér í
Svíþjóð um þessi jtófi. Alit fram
á Þorláksmessu voru hitastig
víða um land, en á jólunum
sjálfum kóilnaði í veðri og
komst frostið í Mið-Svíþjóð nið-
ur í 10 stig á annan í jólum.
Samtímis birti mikið til og var
glaðasólskin jóladagana frá
morgni til kvöllds en enginsnjó-
koma. Núna á þrettándanum er
enri snjól-aiust að kalla um mest-
allan suðurlhiluta landsdns, hins-
vegar hefur verið mjög kált s.L
nótt. Mesta frostið í Lapplandi
var 36 stig og þar sem toafidast
var í Smélöndium 27 stig.
Um nýárslhelgi.na var lítiðum
slysfiarir og telur lö'gregian að
það hafi verið mikilum touilda
að þakfea. Fólk treysti sér ekki
til mdkilla ferðailaga í frcstinu.
Hinsvegar urðu mikil slys á
jólunum. Frá miðvikudegi til
sunnudags fórust 33 manns, þar
af 27 í umferðarslysum Einn
þriðji þessara slysa var að áiiti
lögreglunnar akstri undir áhrif-
um áfengis að kenna. Aills flór-
ust í umferðarslysum á liðnu
ári 1077 manns og er það 55
fledri en arið áður. Flest uröu
slysin meðal fótgangandi fóMts
síðustu mánuði ársins, en slys-
in bar af-tast að á þann hátt að
ökumenn ófeu á fóflkíð í myrtori.
Árið 1969 var 5000 manns
rfíisþyrmt í Stokfehólmi og 11
biðu bana af völdum mdsþyrm-
inga. Á s.l. ári hafa misþyrm-
ingarafbrot aukizt um a,m.k.
20 prósent. Æskufólk undir 25
ára aldri er safcað um 54 pró-
sent a£ misþyrmingarglæpunum,
t.d. 75 prósent af nauðgunar-
glæpunum og 93 prósent af
veskj arán u nu-m. Hvaö götuó-
eirðdr snertir verða telpumar
ekki undan skildar. 136 stúllkur
lentu í höndum lögreglunnar
sökum misþyrminga og 16voru
yngri en 15 ára að afdri. Telp-
umar tóku þátt í 31 ráni og
fjórum sinnum voru þær undir
15 ára aldri. Gert er ráð fyrir
að misþyrmingum muni fjölga
m-ikið á næstunni og lögreglu-
liðið verður af þeám sökum
aulkiö talsvert á þessu ári, þó
ékki eins mdkið og æðsti mað-
ur lögreglunna-r hafði farið firam
á. Á s.l. ári haifa verið mdkil
átök um lau-n lögregluþjóna og
var eins vel búizt við verkfalld
lögreglumanna á nýársnótt. Til
þess kom þó ekki en samning-
ar um laun rikisstarfsmanna
eru í gangi og hafa samtök
opinberra starfsmamna fallizt á
að fresta verkfaMi, sem boðað
hafði ve-rið þann 11. janúar
Meðal þeirra sem þá áttu að
fara í verkfáill voru lagreglu-
þjónar og ken-narar í ákveðnum
borgum, en þessar stéttir gegna
svo mikilvægum stö-rfum að erf-
itt er aö vara án þeirra.
Fóllksfjöldinn í Svíþjóð e-r nú
8 093.000. og hafði flóllkinu fjölg-
að um 79.000 frá érsílokum 1969.
Þessi fjölgun stafiar bó ekki af
fleiri bamsfæðingum heldur
inniflutningi fólks frá öðrum
löndurn. Árið 1970 fæddu-st að-
edns 109.000 börn í Svíþjóð, en
80.000 dóu. Þetta er mjög lítdl
viðkoma eða aöeins 13,5 af
þúsundi. Hinsvegar var metinn-
flutningur af fólki á liðnu ári.
78.000 manns fluttu til Svíþjóðar
en 28.000 fluttu á brott þaðan,
flest fyrrverandi innflytjendur
Meðal inniflytjenda bar mest á
Finnum oig Júgóslövum, enda
hefur fólki f Finnlandi fækkað
heldur en hiitt á liðnu ári.
Nettóinnflutningur Finna táll
Svfþjóðar nam 30.000 manns á
sJ. ári. \
Eins og stendurereinnamest-
ur hörgiull á iðnlærðum verka-
mön-num, sérstaklega slkortir
menn í málmiðnaðinum. Þessdr
menn hafa notað sér hversu
mikdll hörgull er á sHíkum
mönnum og hafa knúið fram
launahækkanir meiri en heild-
arsamningar hatfa sagt til um
á liðnu ári. Reglan um framlboð
og eftirspum gildir á þessu
sviði ekki síður en á vörumark-
aðinum.
★
Mikið heflur verið rætt um
skólamáll í jólafriinu og virðast
flesitir vera sammála um að
tungu-mál akennsla menntaskól-
a,nna sé efeki nógu góð. Það eru
einkum hásikólakennarar, sem
hafa gagnrýnt málakunnáttu
stúdenta, sem þeir telja alger-
lega ófúlllnægjandi, einkum
hvað þekkingu á málfræði snert-
ir. Námslc-ið-sö-gn menntaskól-
'anna þarf einnig aö auka þann-
ig, að hún standist samanburð
við staxfs- og námskynnin-gar
7-9 bekkjar skyldunámsskólanna
sem eru í góðu lagi.
★
1 fréttum sem ég sferifaði, og
birtust í Þjóðviljanum þann 29.
desember, var ein smávilla. Ég
sagði að vöruverð myndi hœikka
um 5 prósent eftir nýárið. Það
sem ég vildi saigt hafa var að
verðaukaskatturinn hæktoaði um
5 prósent um nýár. Lesendur
eru beðnir velvirðin-gar á þess-
ari simávillu.
Ólafur Gunnarsson.