Þjóðviljinn - 17.03.1971, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞJÓ£mi*TrNN — Miðvikudagur 17. msarz 19TI.
— Málgagn sosialisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Otgefandi: Otgáfufélag ÞjóSviIjanB.
Framkv.stjóri: EiSur Bergmann.
Bitstjórar: Ivar H. iónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Slgurður Guðmundsson.
Ritstj.fulitrúl: Svavar Gestsson.
Fréttastjóri: Slgurður V Friðþjófsson.
Auglýslngastjórl: Heimlr Ingimarssoa
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust 19. Síml 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr 195.00 á mðnuði. — Lausasöluverð kr. 12.00.
Fleirí framsýnir
þaa var mikið blygðunarleysi að Alþýðublaðið
skyldi leyfa sér að nefna hugsjónir verklýðs-
hreyfingarinnar í sambandi við bankastjórastöðu
Óskars Hallgrimssonar. Eftirsókn hans og annarra
Alþýðuflokksleiðtoga í tignarstöður og bitlinga á
að sjálfsögðu ekkert skylt við verklýðshreyfing-
una og gengur raunar í berhögg við hugmyndir
hennar um réttlátt jafnræðisþjóðfélag. Hins vegar
er það fróðlegt hvað sumir forustumenn Alþýðu-
flokksins eru áfjáðir í að koma sér tryggilega
fyrir í efstu þrepum þjóðfélagsmetorðanna um
þessar mundir, einnig þeir sem lengi hafa staðið
næstir kjötkötlunum. Má þar minna á það annar-
lega fyrirbæri þegar Sigurður Ingimundarson var
skipaður forstjóri Tryggingarstofnunarinnar. Og
um þessar ammdir er sagt að Eggert G. Þorsteins-
son ráðherra sæki það mjög fast að verða seðla-
bankastjóri og hætta jafnframt öllium opinberum
afekiptum af stjómmálum. Trúlega stendur þessi
ákafi í sambandi við væntanlegar Alþingiskosn-
ingar, þegar hrossakaup og samningamakk stoða
lítið til þess að tryggja kjörfylgi. Það eru fleiri
framsýnir en völskumar, sem sagðar eru yfirgefa
sökkvandi skip af furðu miklu öryggi.
Aðeins ioforð
Jyað má teljast ósæmilegt með öllu ef alþingi
lýkur svo störfum að engar ráðstafanir séu
gerðar til þess að rétta hlut aldraðs fólks, öryrkja
og annarra viðskiptavina almannatrygginganna.
Samt mun það vera staðreynd að í væntanlegu
frumvarpi ríkisstjórnarinnar um tryggingamál er
ekki gert ráð fyrir eyrishækkun nú ■— þar er að-
eins að finna fyrirheit um lagfæringar sem komi
til framkvæmda um næstu áramót. Slík fyrirheit
eru þvi miður ákaflega ótrygg. Verðstöðvunin fell-
ur sem kunnugt er úr gildi lsta september í
haust, því að þá verða þrotnir allir þeir fjármun-
ir sem standa undir hinum ofurháu niðurgreiðsl-
um. Þá hyggja núverandi stjómarflokkar á nýja
kollsteypu af einhverju tagi, gengislækkun, stór-
hækkun á söluskatti ásamt frekari skerðingum á
vísitölugreiðslum eða einhver hliðstæð bjargráð.
Af því er gömul reynsla að slíkar efnahagsráð-
stafanir skerða alltaf kjör launamanna og þar á
meðal viðskiptavina trygginganna. Þvi getur vel
svo farið að þær takmörkuðu hagsbætur sem aldr-
að fólk og öryrkjar eiga að fá um næstu áramót
verði allar hirtar fyrirfram í septemberbyrjun.
jþessi vinnubrögð sýna ljóslega af hve miklu
alvöruleysi leiðtogar Alþýðuflokksins fjalla nú
um tryggingaimálin. Þeir telja það fullgott handa
öldruðu fólki, öryrkjum og öðrum viðskiptavin-
um trygginganna að hægt sé að flíka almennum
loforðum fyrir kosningar — loforðum sem enginn
veit hvort efnd verða. Þeir létu sér hins vegar
ekki nægja loforðin þegar fjallað var um kaup
ráðherra og æðstu embættismanna. — m.
Eríndi um kynferðisafbrot og viður-
lög við þeim. — Opið bréf til
Jóhanns Hjálmarssonar.
Bæjarpósturinn ítlytwr les-
endum í dag tvö bréf. Annað
er fná föður og tilefini bess
erindaflutningur dr. Gunn-
laugs Þórðarsonar undanfama
tvo aunnudaga, en Gunnlauig-
ur talaði í útvarpi um kyn-
ferðisaifbrot. og viðurlög við
þeim. Síðara bréfið er opið
bréf til Jéhanns Hjálmiarsson-
Og þá kemur fyrst styttra
brófið í dag:
Kæri bæjarpóstur:
Mig langar til að bið.ia big
að koma á framfœri innileg-
asta þaklklaeti mínu og fleiri
foreldra til dr. Gunnlaugs
Þórðarsonar fyrir hin prýði-
legu hádegiserindi hans und-
anfama sunnudaga. Hann
hefur tekið þar á máli, sem
er bæði viðikvaemt og þó að-
kallandi og fjallað um það á
sikörulegan og slkynsamilegan
hátt af þekikingu og ábyrgð-
artiilfinningu. Ég hefi hitt
ýmsa, sem eru sammála af-
sitöðu hans, og svo hef ég hdtt
marga sem misstu af þessum
erindaflokki og vilja gjaman
eiga þesis kost að lesa þau í
heild. Ég viH því hvetja dr.
Gunnlaug til að birta þau á
prenti, heJzt óstytt. og þá
helzt í einhverju dagblaðanna,
þar sem allur almenningur
hefur greiðastan aðgang að
þeim.
Með fiyrirfram þöklk.
Faðir.
★
Síðara bréfið x Póstinum í
dag er firó Huga Hraunfjörð
og ber yfirskriftina
„Opið bréf til Jóhanns
Hjálmarssonar..“ Það er svo-
hljóðandi:
28. febrúar síðastliðinn
skrifar „bókmenntafræðinigur“
Morgunblaðsins, Jóhann
Hjálmarsson:
„Xjjóðabókaútgáfa Almenna
Bóíoafélagsins hefur undanfar-
in þrjú ár beinzt inn á þá
braut að gefa út samstæöar
Ijóðabækur, bókaflokka, sem
mynda heiíd, og Virðist eink-
um stefnt að bvi að koma á
framfæri f ódýrum handhæg-
um útgáfum ljóðum ungra
skálda, og byrjenda á sviði
skáldskapar.
1. MjaHlhvítarkistan eftir
Jón úr Vör 1968.
2. Þytur á bekju eftir Jón
Jólhannesson 1969.
3. Kvæði Ezra Pound í þýð-
ingu Kristáns Björhssonar
1970.
Þessar bækur eru snyrtilega
gefnair út og hafa líkleiga náð
því takmarki sínu að tá til
lesenda sem eikki hafa mikil
fjárráð.
En um útliit þeirna má bæta
við, að einhæfni er of augljós.
Káputeikning Kristínar Þór-
kelsdóttur er laglegiá geirð en
ekki svo heillandi að nota
meg bana ár efitir ár með
fáeinum tilbrigðum. Gaman
væri að fá spánýja kópu
mynd árlega
Þessar aðfinnslur varða að-
eins ytra fiorm bókanna.
Eins og fyrr segir er engiinn
skömm að fráwangi þeirra.
Aftur á móti hlýtur sumum
að koma þaö á óvart að sjá
hlið við hlið, í sama bóka-
fflokkd, skáld eins og Ezra
Pound og Jón Jóhannesson"
Aumingja Jóhanni Hjólm-
arssyni þykir skömrn að Jóni
Jóhannessyni.
Það má vera að Jöhanni
þyki srvo í naun og veru, en ég
hefði nú ætlað að enginn
maður, sem ber eitthvert skyn-
bragð á ljóðagerð aimennt cg
ekki vill láta líta á sig sem
algjöran angurgapa á því
sviði, lóti útúr sér slík
ummæli. Það má vera að Ezra
Pound sé miikið skáld og
merkilegt, en mér þykir með
ólíkindum að hann þurtQ að
„skammast sín“ fýrir Jón Jó-
hamnesson, hitt þykir mér
sonnu nær að Ezra Pound
megi skammast sín fyrir Jó-
hann Hjálmairsson, og sem
það ágæta skóld gjöra mundi,
ef aðsitæður leyfðu að hann
næði að kynnast verkum
þeirra Jóns og Jóhanns.
Það er nefnilega ekki sama
að vera „skáld MorgunbQaðs-
ins“ og vera þjlóiðskóld.
Og það mega mínir áigætu
landar eiga, að þótt þeir meti
Morgunblaðið mikils, meta
þeir ekki slkiáld eftir pólitík.
Draiugur gekk um híbýli
Jóhanns Hjálmarssonar í
æsku og virðist elkki örgrant
um að örfli fýrir draugagangi
í sól þessa unga manns, og
fiæri vel að Jóhann venti sínu
kvæði i kross og fengi Jón
Jóhannesson til að kveða
drauginn niður.
Því í ljós er komið að sjálf-
ur er hann ekki ákvæðaskófld.
Það væri ekki úr vegi að
endia þetta hjal með orðum
Jóns Jóhannessonar:
„hamingjusiama unga skóld
Kannsfloi getur þú nú Ikeypt
þér steinbítinn þinn
í fyrrtamálið.
Ef bókmenn taáhuginn oiklkar
í rjóðrinu
verður ekfld dláinn."
Hugi Hraunfjörð
28 milj. manna á 45 landsvæð-
um búa enn við nýlendustjórn
Á Iiðnu ári urðu ákaflega
Iitlar framfarir í átt til þeirra
markmiða sem sett voru í „Yf-
irlýsingunni um sjálfstæði ný-
lendna og íbúa þeirra“, segir
í ársfjórðungsriti sem gefið er
út af upplýsingadeild Samein-
uðu þjóðanna, en í síðasta hefti
þess er birtur útdráttur úr
ársskýrslu U. Þants fram-
kvæmdastjóra til 25. Allsherj-
arþingsins.
Merkasti áfanginp var sjálf-
stæði Fíjis 10, október 1970.
Burtséð frá honum og tiltekn-
um takmörkuðum umbótum á
stjórnlögum nokkurra lítilla
nýlendna, má segja að afnám
nýlendustefnunnar hafi lent í
sjálfheldu á árinu 1970.
Nú eru liðin tíu ár síðan
ýfirlýsingin um sjólfstæði ný-
lendna var samþyfldot af Alfls-
herjarþinginu, en samt eru
ennþá til 45 landsvæði með um
28 miljónium íbúa, sem ekki
njóta sjáflifsstjórnar.
Namibía
ískyggilegustu vandamólin er
að finna í sunnanverðri Afríku,
þar sem viðleitni Sameinuðu
þjóðanna hefur verið sýndur
ódulbúinn fjandskapur og kúg-
unin verið aukin í bví skyni
að efla vald hvíta mirmihlutans
yfir afiríska meirihlutanum, sem
hvítu mennimir arðræna og
mergsjúga.
Andstaðan gegn áhrifavaldi
Sameinuðu þjóðanna er sérlega
mögnuð í Namibíu (Suðvestur-
Afirílku) — landsvæði sem
Sameinuðu þjóðimar bera bein-
línis ábyrgð á. Suður-Afríku-
stjóm neitar aö beygja sig fyr-
ir álylotunum Sameinuðu bjéð-
anna, sem hvetja hana til að
hvedfa burt af svæðinu. Suður-
Afríka hefur sömuleiðis stað-
fastlega neitað að eiga sam-
vinnu við Namibíu-ráð Sam-
einuðu þjóðanna og þar á ofan
filutt apartheid-stefnu sína til
Namibíu í því skyni að skipta
landinu í afmörkuð kynþátta-
svæði eða -heimkynni.
Ródesía
Ástandið í Ródesíu er ekki
síður ískyggilegt Hin ólöglega
ríkisstjóm minnihlutans heldur
áfram að hunza umboðsstjóm-
arlandið, Bretland, og alrnenn-
ingsálitið í heiminum.
Efnahagsróðstafanimar gegn
stjóminni í Salisbury, sem ör-
yggisráðið samþyldkti, hafa
reynzt gagnslitlar, og Ródesía
stundar enn sem fyrr álitleg
utanríkisviðskipti. Verðmæti
útflutningsins er um 70% a-f
þvi sem það var áður en efna-
hagsráðstafanirnar voru gerðar,
vegna þess að í vaxandi mæli
er farið í kringum fyrirmæli
öryggisráðsins, tilteknar þjóðir
sýna slælega árverkni og aðrar
— einfloum Suður-Afríkumenn
og Portúgalar — haifna allri
samvinnu við ráðið.
Portúgölsku svæðin
Á liðnu ári ítrekaði Portú-
galsstjórn þann ósetning sinn
að breyta í engu stöðu ný-
lendiia sinma í Afrílou, þrátt
fyrir samlþylkktir ag ályktanir
Allsherjarþingsins <og öryggis-
ráðsins.
Portúgalar halda áfiram að
magna hemað sinn gegn frels-
ishreytfingunum í Angóla, Móz-
ambik og hinni svonefndu
PortúgÖlsflou Guíneu, og portú-
galskur herafli hefur æ ofan
í æ farið inn í löndin sem
liggja að nýlendunum, svo sem
Senegal og Guíneu-lýðveldið
Til að efla yfirráð sfn yfir ný-
lendunum hafa Portúgalar grip-
ið til stórfeMdra flutninga á
Úr flóttamannabúðum Palestínuaraba í Jórdaníu
íbúxun' þeirra frá einu svæði
til annars.
Andstaða við apartheid
í grein eftir sendiherra Só-
malíu hjá Sameimuðu þjóðun-
um, Abdulrahim Abby Parah,
sem er tformaður hinnar sér-
legu apartJheid-nefndar, segir
um framtíðarbaráttuna gegn
apartheid-kerfinu í Suður-
Áfnfkiu, að hún virðist oft og
einatt næsta vonlítil, en sé það
þrátt fyrir ailt kannski elkki.
Hluti af landsmönnum hefur
gert sér ljóst, að tilgamgslaust
er að vænta beinnar og vtrkr-
ar hjálpar baráttunni frá all-
þjóðlegum samtökum, og hefiur
það leitt til þess að sett hefur
verið á stofn frelsishreyifing
Suður-Afrílku. Vaxandi styrkur
hxeyfingarinnar kom fram 13.
Og 14. ágúst 1970, þegar hin
fonboðnu samtök „African
National Congress“ sprengdu
sprengjxxr, sem höfðu að geyma
fregnmiða, í fimm stórum borg-
um landsins.
Stríður straumur mótmæla
frá hvitum og svörtum Suður-
Afirílfcubúum vall fram þegar
efnt var til réttarofsókna gegn
22 mönnum, sem voru ákærðir
með tilvísun til hermdarverka-
laganna (Terrorism Act), eftir
að þeim haföi verið haldið í
fangelsi í 17 mánuði. Eftir full-
komna sýiknun vtiru 19 þeirra
ákærðir á nýjaix leik — og x
það sinnið með tilvísun til
Pramhald á 9. síðu.
i