Þjóðviljinn - 23.03.1971, Qupperneq 12

Frumvarpið um Kennaraháskóla íslands afgreitt úr neðri deild
Ókannað hvort hagkvæmara
verður að hafa tvo háskóla
□ Við 3. umræðu f>rum- ^
varpsins um Kennarahá-
skóla héíltt Maginús Kjart-
ansson því fram að engin
viðhlítandi rök hefðu komið
fram fyrir því að íslending-
um væri hagkvæmara að
hafa fremur tvb háskóla en
einn. f>að atriði væri svo
veigamikið, að það hlyti að
koma fljótlega til endurskoð-
unar, þótt frumvarpið um
Kennarahásikóla yrði nú sam-
þykkt.
Maignús Kjartansson kvað sig
enn sikorta rök fyrir því að
naiuðsynlegt væri að hiaf>a tvo
báskóla í landinu, í stað þess
að hafa hann einn. Hann hefði
innt ráðherra eftir því við 1.
umraeðu en verið vísað til þess
að svör myndiu fást í mennta-
málanefnd. En ekki heldur þar
hefðu nein viðhlitandi svör feng-
izt við þeirri spumingu hvers
vegna vaeri stofnaður nýr há-
skóli til kennaranáms en eikiki
ný deitd við Hásikóla ístands.
í nefndinni hiefði kiomið fram
að Kennaraskólinn vseri gömiui
menntastofniun og merk og það
vaeri ánægjulegt að viðhalda
gaimálii hefð í samibandi við
hana. Taidi Magniús þetta frem-
ur tiifinningaröfc en raiunveru-
legar löksemddr. Þ«ví hefði ver-
ið haidið fram að kennstuhætt-
ir Háskóla ísiiandis væru aðrir
en tiðkaðist í kjennaraskóium, en
aiuðvitað væri haegt sð breyta
námstiihögun í einstökum deild-
um háskóiians.
Efaseondir sínar vaeru vegna
þess hvort væri haigkvæmara,
og hvort kennstuikraftar nýttust
betur og önnur aðstaða með
tveimur skóium. í ofckiar litta
þjóðfélagi þyifti að stefna að
því að siem mest gagn yrði að
kennslu 'þeirria sérmenntuðui
manna sem kenma við háskóia
að öil menntunaraðstaða sé nýtt
á sem hagkvæmastan hátt. Það
yrði að meta hvort væri hag-
kvæmaria og áramgursrífcara
fyrir þjóðféitagið að hafa tvo
háskóita en einn. Margir hefðu
orðið til að taka undir það að
þessi mál þyrfti að kamna til
hitítar, og meðal þeirra væri
nefnd sem skipuð var af rektor
Háskóla ísitands tii þess að gefa
umsöign um fruimvarpið um
Kennaraiháskóla.
Þar sem nefndin hefði orðið
sein fyrir með svar, vildi hairn
kynna deildinni efni þess. Las
Maignús áiitsgerð þessarar Há-
skólanefndiar og sagði um hana
meðal amnars:
„X þeissari uimsögn komia fram
mjög veigamikil atriði. Það er
t.d. l>ent á þessa staðreynd, að
það muni verða mjög erfitt að
finna nægilega xnarga hæfa
menn tii þess að stunda kennslra
á íslandi næstu árin., bæði í
Háskóla íslands og hinum nýja
Kennaraháskóla, og það komi
upp mikil hætta á tvíverknaði,
að það sé verið, að vinna sönmu
verkin í tveimur skólum. Og
þetta er ákaiflegia alvarlegt mát.
Ég tel þa® mikinn ljóð á und-
rrbúningi þessa máls, að þetta
skyldi ekki verða kannað thl
fdllrar hlítar, þannig að fyrir
okkur lægi fcitl vitnesfcja um þá
vaJkosti, sem þarna blöstu við,
hvora leiðina freOsar ætti að
veJ.ja. En því miður er ekki um
slíJca valkosti að ræða, aðeins
um aJmenn sjónarmið... En
þetta atriði er svo stórvægilegt,
að ég er sannfærður um það,
að það hJýtur að tooma til end-
urskoðumar hér á Alþingi eftir
tiltöiuliega stuttan tímia.“,
ic Tengsl Háskólans og
sérgreinaskóla
Maignús ræddi síðan aBýtar-
lega nauðsyn á tengislum Kenn-
ÉRaaataaítd á 9. síðu.
Til vinstri er hola 8 í gosi. Varð hún virk í nóvember sl. — Til haegri eru kísil- og saitútfellingar
við Hotahver.
Verður saJtverksmiðja reist?
Forrannsóknir jákvæðar á
jarðhitasvæii Reykjaness
□ JarðhitadeiM Orku-
stofirmnar i nnar hefiuir lokið
fomannsóknum á jarðhita-
svæði Reykjaness með tilliti
til þess að byggja þama salt-
verksmiðju sem framileiði
250 þúsund tonn af salti ár-
lega.
□ Forrannsöknir þessar
hafa leitt í ljós, að þama
sem lieitast er neðist í hoOunni.
Jarðsjiórinn myndar víðáttu-
! miikið hrimgstrieymi, og eru Xitlar
líkur á því, að efnii i' honum
breytist verulega við vtnnsluna.
Umlhvenfis jairðhitasvasðið er
kaildari jarðsjór í bargi, en ekiki
fersftot vatn.
Hverfandi hætta er á innráe
svæðisins er í reynd jafn imilkiil
og raunsókn þess gefur fyrir-
heit um.
Jarðhitasvæðiið á Reykjanesi er
eitt af tóXf háhdtasvæðuim lands-
ins. Reykjanessvæðið er hið
fyrsita, sem tekið var til nann-
sótoniar samkvæmt heildaráætllun
Orkustofnunar. í»á eru einn-
ig í rannsiólcn Krísuvikuirsvædi ð
fersfcs yatns í vinnsluholur, þótt
lahgvarandi vinnsla lælkld jarð- |0g jarðhitasvæðið við Nómaifijiall
sjóvarsitöðu á svæðimu. Horfur j 0g Krötfliu í S-Þinigieyrarisiýslu.
™n +4,i vairmi um vinnsJukostnað eiru aillgóðar, | NámafjaWssvæðið er þegar að
- , - . - \oz myndi 35 Mfcr. ángrjiaid nœgja, jnoktkru ktoemád í notikiun í saon-
og hraefrn til vmnslunnar. ; þótt bora þyrfti allt að sex j bandi við Kísiliðjuna nyrðra.
Hins vegai- er ennþá óljóst j vinnslulhaluir tifl viðbótar þeirri, I
vinnsl'ukostnað Benda 861111 íyrir er, og entust þær í 5 I Innan Orkustofniunarmnar var
ár. j jarðhitadeilM fialin stjóm og
Á grundvelli þessianair vitneslcju
Þriðjudagur 23. marz 1971 — 36. árgamgur
68. töJuibíað.
□
□
VÍKINGUR TALINN AF
Leit hefur verið hætt að vélbátnum Víkingi frá Hólma-
vík og er báturinn talinn af. en hann týndist í róðri,
sl. miðvikudagsmorgun út af Kaldbaksvík.
Með Vífcingi fórust tveir menn. báðir frá Hól’mavík,
Pétur Áskelsson, formaður á bátnum, 54 ára að aldri
og lætur eftir sig konu og 9 böm, og Guðfinnur
Sveinsson. er lætur eftir sig konu og barn og tvö
stjúpböm.
ítalskir fasistar áformuðu
valdarán / desember s.l.
RÓM 22/3 — Leitað var um
helgina um alla Ítalíu að
Borghese fursta, fasista, sem
að sögn ítalskra blaða æti-
aði að gera tilraun til valda-
ráns í desemiber leið.
Borghese var áður einn af nán-
um samsitarfsmönnum Mussolinis
og var skömmu eftir stríð dæmd-
ur fyrir samstarf við Þjóðverja.
X*ví er haldið fram, að am 600
menn, m.a. fyrrverandi liðsfor-
ingjar og hermenn í úrvals-
sveitum fasista, sóu viðriðniir
málið. Samt hafa aðeins fjóirir
menn verið handteknir stfðon á
miðvikudag, að blað eitt, Mið-
hollt kommúnistum rauf þá þögn
sem rtftot hafði af opiniberri
hóilfu um þetta mál.
Mennimir fjórir eru allir í
fasistasamtökum Borgheses sem
nefnast Þjóðfylfcinigin.
Sajmsærismennirnir söfnuðust
saman á hernaðarmikilvægum
stöðum í Róm ^ð kvöJdi hins 7.
desemiber í fyrra og ætluðu að
ná á sitt vald innamríkisráðu-
neytinu, skrifstofum forsætis-
ráðherra og útvarpsstöðinni.
Ijögreglan var samt við öllu búin
um
þó allar líkiu'r til þess, . að i
þessi vinnsila geti verið hag-!
kvæm með tímanum.
Með forrannsóknum er átt við
yfirborðsathuganir á tíltekinu
jarðhitasvæði, jarðeðlisfræðiXeg-
um mælingum oig borunum áóur
en lagt er út í sivonefndar
vinnsluiboranir. Haífla þessar rann-
sóknir verið kostaðar af Orlcu-
sjóði og hófust um mitt ár 1968.
í árslok 1970 nam kostnaður við
þessar forrannsófkinir um 20 málj-
ónum króna, svo til eingömgu
borumarkostnaður
Þá er búið að vinma þama
fyrstu vinnsluholuna á jarðhita-
svæðinu. Dregur hún um 72 J/s
af jarðsjó úr berginu. Nœgir
hann til flramleiðsiu um 50 þús-
und tonma af saXlti á ári, en bað
er sivipaö magn og nú er notað
bér á lamdi árlega. Bortiola þessi
gengur undir nafninu H 8 oig er
ein dýpsta og heitasta borhola
á jarðhitasiviæði hér á landi og
um Jeið sú kraftmesta. Br hol-
an 1752 metrar á diýpt og flóðiruð
innan mieö raufiuðum stáXipíþum
er voru smíðaðar í Vélsmnðj-
unni Héðni. Kostaði hver metri
2200 Icr. Halfla bodholur ekki áður
verið fóðraðar hér á landi með
raufiuöum stálhóIJcum. Var þetta
nauðsynlegt vegna þess hivað
jarðvegur er laus í sér á þessu
jarðhiitasfvæði.
Meginniðurstaðá rannsóknar-
verksins er, að jarðhitasyiæðið
standist áaetlað áBaig vegna sjó-
efnaivinnsXu, ef jarðs.tórinn er
sóttur í beirlglög á 1000 tiil 2000
metra diýpi. Þar er bergið vel
vatnsigegnt og hór hiti á stærra
srveeði en otfar. I borholu H 8 fer
hitónn yfir 280 grtáður á C. þar
teluir Orkustofnunin rétt að I
stöðumadur déildarinnar er Guð-
mœla með borun vinnsiuihoJa og
ímundur Pálmason. Deildin flóJ
álagsprófun svæðisihs í áföngum,- ’Svembn-n1 Bjornssyn1. eðhsfræð-
ef tryggt þykir að öðru leyti, að . aóalu™8!1® rtmn^fcnar-
ráðizt veirði silótefnavinnsJu á jverksms. Honum tíl aOsto&rvar
Reykjanesi. jStefan Sngurmundsson.
Hins vegar telur bún ekki rétt, j Mairgir sórfræðinigiar hafa ver-
að hatfnar veröi aðrair fjámfrelcar 1 ið kallaðir tiX úrvinnslu. HefUr
framikvæmdir eða miammvirkija- Ihópvinna verið til fyrirmyndiar,
gerð á svæðinu fyrr en bein isaigði Jatob GísXason, ortoumóla-
vinnsjiuiprófun hefur sýnt að ge+a stjöri á blaðaimannalflundi í gær.
Banaslys við
Grandagarð
32ja ára gamaH maður féll út-
byrðis og lézt við Grandagarð á
sunmudagsmorgun. Þurfti hann
að fara yfir tvo báita til að tom-
ast í land, en hann var mat-
sveinn á Sænínu IS 9. Var
borðstokfcur bátsins svellaður og
mun maðurinn hafa misst fót-
anna og fafflið í sjóinn. Vélstjóri
á Særúnu var fyrstur upp og
kastaði bjarghring til mannsins
og toalXaði í hann, en það bar ekki
PramhaXdi á 9. síðu.
og rann samsærið út í sandinn.
En yfirvöld hafia þagað yfir
málinu þar til nú. Blöðin skýra
nú frá því, að í húsrannsóknum
síðustu daga hafi fundizt sprengi-
efni, drög að ávörpum til þjóð-
arimnar, lisfcar yfir áhrifamenn
sem mundu styðja fasiíska stjóm
svo og listar yfiir stjómmáia-
menn sem átti að handtaka.
Óstaðfestar fregnrir herma að
sézt haffii tiX Borghese í Sviss,
aðrir gizka á að hann hafi flúið
tiX GritolkXands eða Spánar.
Blaðaskákin
TR - SA
Svart: Skákfélag Akureyrar,
Jón Björgvinsson og
Stefán Ragnarsson
ABCDEFGH
Nemendur Vélskóla íslands og Stýrimannaskólans
skora á Alþingi það er nú situr að samþykkja:
50 mílna fiskveiðilögsögu,
100 mílna mengunarlögsögu
Síðustu daga hefur farið fram
í Vélskóla Íslands og Stýri-
manuaskólanum söfnun undir-
skrifta meðal nemenda undir
kröfur til Alþingis íslendinga
um útfærslu islenzkrar fisk-
veiðilögsögu í a.m.k. 50 sjómíl-
ur og að mengunarlögsaga verði
ákveðin 100 sjómílur. Þess er
krafizt að útfærslan komi til
framkvæmda innan eins árs.
Á fjórða bundrað nemendur í
skólunum haifla undirritað kröf-
urniar og voru gögnin afihient
Skrifstafu Alþinigis í gær.
Efcki náðdst til nemenda 1.
stigs í Stýrimiannaskólanum
vegn,a upptestrarleyfis, en af
öðrum nemendum skól-anna hafa
um 90% undirritaS kröfiurnar.
Undirskriftarsikjalið hljóðar
svo:
Til Alþingis fslenidinga.
„Við undirritaðir nemendur
Vélskóla íslands og Stýrimanna-
skóla ísliands krefjumst þess,
að það alþingi, er nú situr sam-
þykki að færa fiskveiðilandhelgi
íslands Út í a.m.k. 50 sjómílur
á grundvelli laganna frá 1948
um vísindalega verndun fiski-
miða landsins. Jafnframt verði
íslenzk mengunarlögsaga ákveð-
in 100 sjómílur og kveðið á um,
að útfærsla fiskveiðilandhelgi
og mengunarlögsögu komi til
framkvæmda innan eins árs.
Varðandi nauðungarsamning-
inn, er islenzka ríkisstjórnin
gerði við brezku ríkisstjórnina
1961 er það álit okkar, að hann
geti á engan hátt bundið hend-
ur íslendinga. Framtíð þjóðar-
innar er undir því komin að
Alþingi bregðist strax við í
þessu brýnasta hagsmunamáli
þjóðarinnar.“
ABCDEFGH
Hvítt: Taflfélag Reykjavikur,
Bragl Kristjánsson og
Ölafur Björnsson
31. He3-c3
Alþýðu-
bandalagið
Umræðuhópur um
verklýðsmál
Annaö tovöld ki. 8.30
toetmur umræðuhópur AI-
þýðuibaindialaigsins um
vertolýðsmál samian að Óð-
insgötu 7. — LÆsefni til
undirbúnings fundinum
liggur frammi á skrifstofu
Alþýðuþandialaigsins.
Erindi frestað
Af óviðráðanlegum á-
stæðum verður erindi
Þrastar Ólafssonar, s«m
ver,a átti í kvöld, frestað
irn viku. — Fræðslunefnd.
Suðurnes
Alþýðubandialagsfólk á
Suðurnesjum. Mætum til
skrafS og ráðagerða í
Tjamarlundi, miövikudag,
kl. 9. — Stjórnin skýrir
næstu áform sin og leitar
áiits á þeim. — Mætum I
vel.
A. XSI R A.
fyrir steik
\