Þjóðviljinn - 15.07.1971, Blaðsíða 5

Fimm'budagur IS. júlí 19TI — ÞJÓÐVXLJINN — SÍÐA J
Hátíðahöld í „höllunum“ á Jónsmessunótt
Deilt um miðhluta Parísar
Undanfama mámuöi hafa
mikilar deiilur staðiö yfír um
framitíðarskipun miðMuta. Par-
ísar, og haía mienn skipzt i
tvo hdpa þar eftir því hvprt
menn viilja varðvteita hyterfið,
eða rtítfla það og byggja í staö-
inn báikin úr stáli og gleri.
Hverfið, sem um er deilt, va-r
frá fornu flairi aðalmarlkaður
Parísar, og voru ödi miaitvæii,
sem flutt voru inn í borgina,
fyrst filutt bangað og síðan
dreift til kauipmanna. Þaö hetf-
ur verið morandi a£ hinu, lit-
rííkasta lífi í átta humdruð ár,
og hafa skáldl Piainísiair oft ort
um bað en fáir hafa bó lýst
bví betur en Emii Zola, sem
skýnði það „ma'ga“ Parísar.
Stórar regnhlífar
Á dögium Napóieons þriðja
var ákveðið að bygigja ská-la
fyrir mairkaðinn, og var arioi-
tekt að nalihi Victor Baltard
faliö að teikna Iþá. Fyrst bygigði
hann slkála úr siteini, og var
hann svo klunnategur að Napo-
leon þriðji skipaði sjálfur svo
fyrir að hamn yrði rifflinn. Hiann
sagði við yfirvöld Parísar: „Ég
vii störár rtegnihlífar, ekktert
annað.“ Baitard var þá ráðiagt
að reyna jámgrindaskála, og í
þetta skiipti gekk homuim betur.
Hann byglgði sex skála úr létt-
um jáiingirindum, sem eru edtt-
hvert glassiieigösta dœroi um
húsagerðariist þessa tíma, og
. heflur þeim • oEt verið líkt við
Effel-turninn.
Fyrir tveimur árum var Iþetta
hverfli, sem er jafnan kalllað
„L es Halles“ (eða „hallirnar" á
ísllenziku) orðið of. llítið, og var
miatvæladreifiinigin þá flutt út
úr borginni. Um leið var á-
kveðið að rífa skála Ballta,rds
og byggja hvenfið að nýýu.
En þegair markaðurin,n var
filuttur, kom í Ijós að skélar
Baltards voru ek|ki aðeins fal-
teglir hefldur líka nothæfir til
flestra hiluita. I>að var hægt að
breyta þeim fyirirhafinaríítid í
leilkhiús, tónlistarsali, fiundarsaii,
danssaii, kvikmyndahús o.fil., og
síðustu kaupmennimiir voru
naumast filuttir burt, þegar alls
kyns leikflokkar, tniðar og
lisitamenn hernámu skáiana og
löigðu þá undir starfsemi sína.
Þar fengu þeir nóig afiáhorftend-
umi, því að fiólk aif öllu taigi, al-
þýða mainrn úr hverfunum í
kirinig, stúdientar og mennta-
menn úr Latínuhvenfinu, og
höpur lásitaimiann aog bólhemja
filykktist þangað, svö að Hall-
irnar u-rðu, á skömmum tíma
eitt vinsælasta hverfii Parísar.
Þair fiói'u fram popp-tónleikar,
dansteikir, listsiýningar, bóka-
sýningar og sýningair nútíma-
leikffllokka fré allri Evrópu.
Meðal hétíðahaldainna var
dansiletkur, sem „félag kyn-
vilibra kvenna" gekkst fyrír til
að fa-gna því að 2000 ára ein-
angi un konunnar væri lokið.
uðu tagd og áætlunin var um,
hefðu oft verið byggðar og
aSdrei orðið annað en líflaus-
ar verzlunarmiðstöðvar, þar
sem aldrei kœmd annað en viss
hópur fólks, þ.e.a.s. þeir, sem
væru svo vel efnum búnk að
geta verzlað í hverfiinu og
fengið sér hressinigu á rándýr-
um kafifihúsum þess. Þaö er
ein.niig eingöngu fólk af þessu
taigi, sem sækir listasöfn í hefð-
bundnum stfl. Þeir bentu á að
skálar Baltards væru ekki að-
eins fiallegir, helduir líka hent-
uigri en þau hús, sem gert var
ráð fyriir í áætluninni, og ef
það væri tiligiáingur enduribygg-
ingarinnair að skapa Paris lif-
andi máðstöð (edns og yfiirvöild
Parísar sögðu jafnan), þyrfiti
naumast að hu.gieiða það mál
frekair, því að hún hefði þegar
myndazt. af sjálfu sér.
Ofsagróði
Nýskipun
Einn af skálum Baltarils
En meðan þetta gerð'ist, sátu
sérfiræðingar yfírvalldannia á
rölkstölum, og þeir gerðu að
loltuim teikninigu af nýskipun
hverfisiins. Þar vair gert réð
fyrir nýtízku byggiragum úr
stálli og gleri, sem verða naurn-
ast notaðar tiil annars hlut-
verícs en þess, sem þeim er ætl-
að að gegna í upphalfi. 1 þessu
tilviki áttui bygginigamair að
hýsa skrifstofur, lúxusverzllanir,
lúxuslhótel og gamaldags
, ,menningarmiðst.öð“.
Þeigar þesisd áætlun fróttist í
stórum dráttumi, risu upp mót-
mæli hvaðanæva, elkki aðeins
frá Fraikklandi, heldur lífca er-
lendis, einkum í Bandarikjun-
um, Merantamenn og listamenn
be n tu á „miiðsitöðivar“ atf svip-
Kynning á mannúBarsálfræSi hérlendis
Dagana 16. og 17. júlí n.k.
verður hér á landi u.þ.b. 12
manna hópuir meöiimia bandiai-
rísika mannúðarsálJrnæðis.am-
bandsins. Association for Hum-
anistic Psychodogy. Fyrir hó.pn-
um er Dr. earmi Harari, pró-
fessor við Queens Colloge, City
University of New Yorfc og
formaður New York Society of
Glinical Psychology. Hann er
einnig formaður tilnefninigar-
nétfndar International Counoil of
Psychologists og formaður al-
þjóðanefndar Mannúöarsál-
f ræðiisamiþflindsiins.
Mcð hópnum verða háldnir
tveir fundir að Hótei Lofitleið-
um.
Hefst fyrri fundurinn kl. 1<5.30
föstudaginn 16. júlí og stendur
firam til 23.30 með matartiléi
milli kl. 19 og 20.
Fyrst mun Dr. Ca.nmi halda
fyriríestur um mannúðarsál-
fræði og síðan munu hann og
aðrir gestanna svana fyrirspurn-
um og seigja frá ýmsum þáttum
mannúðairsélfiræði. Að loknu
matarhléi geifst svo tækiíæri til
óþvingaðra samskipta í littum
hlópum og kl. 22 verður svo
heildarfiuindur með panelum-
ræðum og fyrirspurnum.
Laugardaginn 17. júií hefst
svo seinni funduiriinin kl. 9.30
f.h. og mun þá m.a. Janie
Rhyne segja frá Gestalt-laakn-
inigum Að loknu matarhléi
verða svo aftur litlir hópar
fyrír þá, sem kynnast vilja hóp-
lækniaðferðum nánar. Aðrir
gestanna munu báða dagana
halda stutta fyrirlestna um
mikilsverða þætti mannúðarsál-
fræði. Verður nánar sagt firá
þeim í dagskrá, en veigamikill
um mannsms og á aðferðum
til önvunair séllarvaxtar.
Þrátt fyrir baráttu lista-
manna og menntamanna og
vinstri affla Parísar, héldu yf-
irvöldin fiast við áætlun siíraa,
og fyrir nokkrum dögum var
málið tekið fyrir í flýti í bæj-
arstjóminni og samþykkt að
rífia sikálaraa Ástæðan er nokk-
uð flókin. Það er vtafialliaiusit
nokikuð þuragt á metaskálunum,
þótt ekki sé því haldið á lofti,
að lóðir í þessu hverfi eru að
sjálfsögðu óhemju eftirsóttar,
og er efcki vafi á því að brösk-
urum muni opraast leiðir til
ofsagróða ef þar verða byggð
hótel, skrifstofur og verzlanir.
Slíkt hefflur áður gerzt í öðrum
hverfium, sem liggjia miðsvæðis
í París, og munu ýmsir bæjar-
fulltrúar jiaifravell hafa grætt
talsvert á þvú. Efclki er þó víst
að þetta sé eiraa ástæðan: það
er einnig öruggt að Gaullistar
Framhiald á 7. sáðú.
liður ií kynningunrai verður
sfcýring á sélvaxtarmöguleik-
Aðgaragur er öllum heimill, og ,
viljum við vekja athygli áhuga- 1
fófiks um sálfræði. félagsvísindi,
uppeldisfræði, heimspeki og
skyld efni. Némsfólki í þessum
greinum og þeim, sem starfa
á sviðum geðheilbrigðis- félags-
og fræðsluTnála er sérstaklega
bent á þetta tækdfæri til firóð-
leiks og samskipta.
AF ERLENDUM VETTVANGI
Það er auðvelt að líta á
atburði siðustu daga í Mar-
okkó eins og kaldhæðni ör-
laganna. Meðan Hassan ánn-
ar laétur draga á anhað
hundrað manna fyrir fétt í
borginni Marakech í suður-
hluta landsins og ákærir þá
fyrir þátttöíku í samsæri. sem
fléstir fréttamenn efast stór-
lega um að hafi noktoum tíma
verið gert, er gerð mjög raun-
veruleg uppreisnartilraun í
sjélfri sumartoöil konungs
þegar stjórnmélamenn og
sendimenn érlendra ríkja éru
komnir saman til að halda
upp á 42 ára alfimæli kon-
ungsins.
Herforingjamir, sem reyndu
að steypa Hassan II af stóli,
virðast alls ekki hafa kynnt
sér þær reglur, sem Edward
Luttwak hefur sett firam í
hinni frægu bðk „Handlbók í
valdaráni". Sú hugmiynd að
fá 1000 manns til liðs við sig
með því að telja þeim trú um
að þeir eigi að bjarga kon-
ungi en ekki steypa honum
af stódi er næsta fáránleg og
ber vitni um algert öngþveiti
meðal uppreisnarmannanna.
Þetta kom þedm líka í koll.
Ef nokkurt sannleikskom er
í hinni opinbem frásögn af
valdaránstilrauninni virðast
samsærisménn hafa vérið
mjög fáir.
Eh þótt þéssi tilraun til að
steypá Hassan konuhgi mis-
tsekist hrápalléga, sýfidi hún
Hassan konungur.
að nýju, eiga Frakkar enn
stóran hluta af beztu jarð-
eignum landsins. 90 af hundr-
aðd allrar vínlflramleiðslu
landsins er í höndum Frakfca,
og búgaröar sem eru í eigu
Frakka, framleiða tvo þriðju-
hluta útflutningsvara land-
búnaðarins. Hkki bafa enn
verið gérðar neinar umbætur
í landbúnaði Marokfcó.
1 stjómartíð sinni hefur
Hassan konungur orðið að
láta sér það lynda að allir
Ótrygg stjórn

flram á ýmsar staðreynddr,
sem þeir korauragar, sem enn
em við völd í Arabarikjun-
um, verða að tafoa tillit til.
Þann stutta tíma, þegar Mar-
okkó virtist vera orðið lýð-
veldi, gengu stúdentar og ann-
að ungt fólk um götumar og
fögnuðu þvi að lbks værí
korninn á sósialismi í land-
inu.
Á síðasta áratug hefur foon-
uragum verið steypt af stóli
og lýðvéldi komið á í fjór-
um Arabaríkjum, og reyndist
konungsetjóm efoki njóta
stuðnings verulegs hluta all-
mennings nema í einu rfki,
Jemen. Flestar konungsættir,
sem enn eru við völd. edga
að baki sér langa sögu morð-
tilrauna og misheppnaðra til-
rauna til valdaráns.
Hassan II konuragur Mar-
okkó geldur þess eins og
synir mangra mikilmenraa, að
menn bera hann sarnan við
föður hains og finnst haran
vera ættleri. Franska nýlendu-
stjómin sendi flöður Hassans,
Múhameð fimmta, í útlegð,
og það var síðan hann sem
feiddi landið til sjálflstæðis
1956. Hann naut stuðnings alls
þorra aitonewnings, og búizt
var við að Hassan Ihéldi áfiram
stefirau hans efifcir fót hans
1961.
En í stað þess að halda á-
fram hlutlausri utanrifoisst.
efcns og faðir haras hafði gert
í sarawiranu við Nasser og
Nforuma, sveigði Hassan fónd-
ið inn á braut æ nánari sam-
vinnu við vesturfönd. örlítill
minnihluti Frakfoa ræður enn
yfir helmingnum af iðnaði
landsins. Þrir fjórðu hlutar
yfiirmanna iðnaðar-bg verzlun-
arfyrirtækja eru Frafokar. Þótt
hluti af þeim jarðeignum, sém
Frafokar höfCu sölisað undir
sig á nýfendutímabilinu. hafi
verið afhentur Marofokóbúum
þeir vinstri menn, sem studdu
fiöður hans, hafa snúizt gegn
honum. Andstaða þeirra hef-
ur orðið æ harðari, og hefiur
Hassan barizt harkalega gegn
þeim. Þekfctasti atbuður þeirr-
ar baráttu er morðið á út-
lagaleiðtoganum Mehdi Ben
Barka. Það er ékkert eins-
dæmi i sögu Norður-Afríku-
rikjanna að helzti leiðtogi
stjómarandstöðunnar sé myrt-
ur erfendis. Slifc mál hafa
komið upp í sambandi við
Alsír og Túnis. En Bem Barka
málið var þó sérstætt fyrir þá
sök, að hvergi hefur það
betur koraiið flrám hvemig
hluti lögreglu nýlenduveldis-
ins fyrrverandi styður stjóm
Marofokós. Fransikir lögreglu-
memn handtóku Ben Barka og
innamrífcisráðherra Marofokós,
Múhameð Úfkír hershöfðingi,
var grunaður um að hafa
kornið til Fi*akklands og vegið
hann eigi hendi.
Hassan konungur hefúr nú
falið þessum innanríkisráð-
herra allt hervald og borgara-
legt vald í Marokfoó eftir
valdránstilraunina. Markmið
hans er að koma aftur á röð
og reglu í landinu með öllu
því sem það kann að hafa
í för með sér fyrir þá, sem
taldir eru standa i vegi fyrir
að það ásitand rifoi.semstjóm-
in óskar eftir.
Það er efoki neinn vafi á því
að allt verði brátt með foyrr-
um kjörum í Rabat undir
stjóm Erfkírs, sem oft er tal-
inn vera raunverulegur yfir-
maður stjórnarinnar. En stjóm
hans mun naumast breyta
öðru en því að æ ffeiri Mar-
okkóbúar fá þá tilfinningu að
það séu einungis nokfour þús-
und útlendingar og útvalinn
minnihluti landsmanna sem
hafi boríð eitthvað úr þýtum
af fimmtán ára sjálfstæði
(t)r Information).

I