Þjóðviljinn - 16.10.1971, Blaðsíða 12

9 bátar
seldu
ytra
t. gærmorgun seldu tveir bát-
ar í Grimsby og fengu l>á um
40 kr. fyrir hvert kíló af fiski.
Þannig seldi Kristján Guðmunds-
son frá Suðureyri 43,5 tonn fyr-
ir 8.036 sterlingspund eða krónur
1.740,000,00. Þá seldi Oddgeir frá
Grenivík 38,5 tonn fyrir 4.0"rS
pund eða krónur 885 þús. Fjórði
hluti aflans var ónýtur.
1 sídustu viku seldu 9 bátar
475 tonn í Grimsby og Huil og
fengu krónur 18.860.000,00 fyrir
áflann. Er það um 40 krónur
fyrir hvert kíló. Hæstu sölu gerði
Hegnanesið frá Sauðárkróki í
vikunni og seldi þá 78 tonn fýrir
3;4 miljlónir kr. Það er um 44
kr. fyrir kílóið..
í nisestu viku munu 13 bátar
selja í Grimsþy og eiu þeir aliir
lagðir af staö utan. með fSsk-
farma.

Þetta er kostuleg staðreynd
á sama tíma og borgarsam-
félagið leggur af mörkum
fjármuni til hagræðis fyrir
einkabílinn. Það skuli ekki
vera hægt að endurnýja eldri
bílakost S.V.R. vegna skorts
á fjánmaigni. S.V.R. er þó í
fullri þörf að hefja áróður
fyrir notkun almennings-
vagna. Hefur fyrirtækið ekki
treyst sér til þess að hefja á-
róður af því að bílakostur er
bæði vondur og takmarfkaður.
lÆIGUBÍIÆ — STRÆTIS-
VAGN
Hvað kostar að aka einka-
bíl borið saman við að taka
sér fari með strætisvagni.
Furðu margir gera sér ekki
þessa staðreynd ljósa. Fjár-
málaráðuneytlð Ihiefur nýlega
látið reikna út meðaltalsupp-
hæð á ekinn kílómetra við
notkun einkabíls. Mætti þá
hafa það í huga, að fjármála-
ráðuineytið samþykkir ekki
hærri greiðslur en nauðsyn
ber til í þessum efnum. Þann-
ig greiðir það kr. 8,15 á kíló-
metra fyrir fyrstu 10 þúsund
km. kr. 6,90 á km. fyrir næstu
10 þúsund km. og þá kr. 5,75
á km. á þriðja tu'gnum. Mesl-
ur hluti af akstri einkabif-
reiða lendir í fyrsta flokknum
með kr. 8,15 á km.
Farmiði hjá Strætisvögnum
Reykjavlkur kostar nú 7,69
kr., svipað og kostar að aka
1 km í einkabifreið, en fyrir
farmiða í strætisvagni er
hægt að aka um bæinn endi-
langann.
Hversu margir gera sér
ljóst, að það kostar frá 6,90
til 8,15 kr. að aka einkabíl og
eru yfirleitt 1 til 2 farþegar í
einkábíl á ferð hér um bæinn.
Afskriftir og vextir af kaup-
verði gleymast oft af bílnum,
jafnvel þótt kaupverðið sé
enn í skuld. Líkt fer um
skatta og tryggingar af bíln-
um.
Það kostar 85 kr. fyrir mig
að aka heiman frá mér á Æg-
issíðu inn í Laugardal og
heim aftur (tekið mið af
heimili og vinnustað), sagði
Einar. Kostnaður við að aka
eigin bifreið úr Breiðholts-
hverfi eina ferð niður á
Hlemm og til baka aftur eru
um 120 kr. Við skulum enn-
fremur hugsa okkur starfs-
mann í Slippstöðinni á Akur-
eyri, sem býr í íbúðarhverfi
olfan Byggðavegar og sunnan
Þingvallastrætis. Hann fer
fjórum sinnum milli heimilis
og vinnustaðar á dag. Aki
hann eigin bifreið, kostar það
hann um 40 kr. fram og til
baka eða um 80 kr. á dag.
Það gerir 400 kr. á vitou eða
tæpar 20 þús. kr. á ári.
Þetta eru álitlegar upphæð-
ir fyrir einstaklinginn, en ef
við -leiðum hugann að bif-
reiðaakstrinum í heild, má
Ijóst vera, að hann kostar
þjóðfélagið gífurlegar upp-
hæðir. Líklega nemur hann 6
til 7 miljörðum kr. á ári,
sagði Einar.
Melri hlutinn af þessari
upphæð er kostnaður við að
aka á vegunum. Það getur
þvi verið hagkvæmt fyrir
heildina að gera vegi betur
úr garði en ella til að lækka
aksturskostnað. Tækist að
Blikkbeljan spillir
fyrir manneskjulegu
umhverfi
Á þessu ári hafa verið fluttir inn fimm nýir
strætisvagnar á höfuðborgarsvæðið á móti
mörg þúsund einkabílum. Verður þó að hafa í
huga, að 50 þúsund Reykvíkingar hafa not af
almenningsvögnum og bílakostur S.V.R. hefur
gengið úr sér og vantar þar almennt nýja og
nothæfa vagna til þjónustu fyrir almenning,
sagði Einar B. Pálsson, verkfræðingur í umræð-
um um bílinn og bæjarskipulagið á ráðstefnu
Sambands sveitarfélaga í fyrradag.
Laugardagur 16. október 1971 — 36. árgangur — 235. tölublað.
Einn maður er yfirleitt í 4ra til 6 manna bifreiðum á götunum og strætisvagnar
fá ekki eðlilega endurnýjun hér í Reykjavík.
stytta aiksturslengdir almennt
um aðeins 1% myndi það
samsvara um 60 miljón kr.
spartnaði á ári. Lítiðliggur fyr-
ir um athuganir hér á landi
að þessu lútandi og hleypur
þó allur kostnaður á háum
tölum.
85% ERU FÓLKSBlLAR
Bifreiðir eru nú alls 50 þús-
und á öllu landimu og eru
85% af þessum bílakosti
fóliksbílar: Á áratugnum
1960 til 1970 óx bif-
reiðaeign landsmanna á hverju
ári uim 10 bifreiðar á 1000 í-
búa. Voru hér í fyrra um 230
bifreiðar á hverjá 1000 íbúa ,og
eruim við taildir 25 áruim á
eftir Bandarí'kjamöinnum i
þessari þróun. Gert er ráð
fyrir að árið 2000 verði 390
fÖIksbd'flreiðar á 1000 íbúa og
bifreiðar alls um 440 á þús-
nndið hér á landi.
Bifredðin verður aligengt
farartæki í Norður-Amerfltu á
árum fyrri heimsstyrjaildarinn-
ar. Árið 1920 var bifreiðaeign
í Bandiaríkrjunum um 100 bif-
reiðir á 1000 fbúa, en í lok
síðari heimsstyrjaldar var
hún komiin í 220. Árið 1970
voru þar um 545 bifreiðar á
1000 íbúa. Meðal Bvrópuiþjóða
hefur þessi þi'óun verið svip-
uð, ailMöngu áralbdli á ©Ptir.
f mörgum fjölskyldum hér
á landi virðist einikabifreið nú
orðið talin jafn nauðsynlegur
hlutur og ryksuga eða kæii-
skápur.
Meginkostir fólksbílsins eru
þægindi og frjáisræði. Bif-
reiðin veitir manninum mik-
inn hreyfanleika, sem þegar er
búið að móta búsetu fólks,
hvar sem bifreiðar eru notað-
ar. Bæjarbyggð er alls staðar
orðin miklu drei'fðari en áður
þekiktist. Bæjarskdpulag með
þessum hætti kallar beinlíms
á áframhal.daindi nottoun bif-
reiða, sagði Einar.
MAÐUR MEÐ BIFREIÐ . . .
Bifreiðin útheimtir meira
rými. Maður með bifreið með-
ferðis ætlast til að hafa 15
til 25 feirmetra til urnráða,
hvar sem honujrn hugtovæm-
ist að staðnæmast. Gti á veg-
unum 25 til 150 ferm., hvar
sem honum þóknast að aka.
Þetta er meira rými enmann-
eskjum er ætlað Ifyrir sig eina
og verður að miða skipulag
bæja við það.
Þaö kom fram á ráðstefin-
unni í gær, að miðbæsrinn í
Reykjavík væri í hættu vegna
bíla í stæðum aillan daginn.
Margir oig stórir vinnustaðir
eru í mjiðbænum og kringium
hann og aka menn yfdrleittt.il
vinnu sinnar á morgnana og
hreytfa ekiki bfla sínia fyrr en
að kivöldi. Á að hagræða befcur
fyrir einkaibíla í miðbænum?
Frægt dæmd er bílaborgin Los
Angeles. Þar var öll áherzla
lögð á að leysa m.ál bdfreiðar-
innar í miðbænum, en mið-
bærinn dó við aðgerðina.
Torgið á Hiemimi hér í borg
tók algerum stakkaskiptum til
hins betna við það að hætt var
að nota það sem bitfreiðastæð:',
e n fiólk kom í sibaðd nn.
MEIRA AÐ SEGJA UM-
FERÐARSTJÓRN A
AKUREYRI
Norður á Atoureyri er svo
komiið, að lögregluþjónar þurfa
að halda uppi u,mtferðarstj<>rn
á gBfcnamótum á vissum tíma
dags vegna bifreiðaumferðar,
saigði Einar. Hin gljáandi
srtrauimlínubifi-eið haaSr lands- 1
lagi illa á Islandi.
Þriðjungur borgarbúa verður i
jafnan talin þunfa að nota
strætisvagma af því að nota-
gildi bifreið^ eru takmörk sett;
og þörfin talin mettuð
miðað við 400 fólksbila á '
hverja 1000 fbúa.
Gott almennings flutnitniga'-
kerfi mun í raunimini vera
eina ráðið án þvingunar, sem
bæjaytfirvöld geta beitt til að
draga úr fjölda bifreiða og
gífiuirlegum kostnaði við vegi
og löggæzlu. Það þarf hins
vegar að flytjia inn flírei
sifcrœtisivagna. — gtm.

Geta þessir pallar hrunið?
Hvert er hlutverk Ráðninga
skrífstofu landbúnaðaríns?
Athugum þá ekki nema
þess sé sérstaklega ósk-
að segir Öryggiseftir-
Iitið.
★ Eftir hinn óhugnanlcga at-
Herlið og öryggislögregla tók
í dag herskildi þrjá háskóla og
almennan skóla í Seúl, eftir að
forseti Suður-Kóreu hafði gefið
Raninsóiknartæ'ki, sem skilin
voru eftir á tunglinu, hafa skráð
og fundið eitthvað, sem virðist
vera gufugos, sögðu vísindamenn
í Houston í Texas í dag. Þeir
telja þetta stórkostlegustu upp-
götvun ramnsótonartækjamna úl
burð, þegar vinnupallar hrundu
saman utan af heilli hlið íþrótta-
húss í Njarðvíkum í fyrradag,
hafa menn leitt hugann að
vinnupöllunum utan á turni
Hallgrímskirkju og því hvort þeir
séu ekki stórhættulegir orðnir nií
þegar allra veðra er von.
fyrirskipun um að uppreisnaröfl
meðal skólafólks skyldu brotin á
þessa. Það voru tunglfiarair Ap-
oflo-14 sem skildu tækin etftir á
Mauro-svæðinu, og ektai er ann-
að að sjá af skýrslum þeirra, en
að þarna sé um að ræða vatns-
gufu. Gosið stóð í hartnær tólf
stundir, hinn sjöunda marz.
Þessir vinnupallar á tumi Hall-
grímskiiikju haifa staðið á þessu
guðs og manna virki árum sam-
an. Jafnivel þótt þeir hafi verið
vel f!rá gengnir í upphafi, hlýtur
tímans tönn að vinna á þeim
eins og öðrum efniskenmdum
hlutum. Hvað gæti gerzt ef þeir
yfir, var skammt að bíða þess að
herbiflar brunuðu inn á skóla-
lóðirnar. Hundruð hermanna
þustu út og handtóku á annað
hundrað stúdenta í skólunum
fjórum, en þeir. hófu í gær
þriggja daga verkfall til að mót-
mæla spilltu stjórnarfari í land-
inu.
Óróa hetfur gætt að undan-
förnu meðal stúdentanna, auk
þess að mótmæla stjórnspillingu
hafa þeir heldur ekki viljað
sætta sig við hernaðaranda og
herskyldu við háskólana.
féllu saman, jatfn mdkiil umferð
og er í nágrenni kirfcjunnar?
Við leituðum álits á máltnu
hjá Öryiggiseftirliti ríkisdns og
það væri synd að segja að for-
svarsmaður þess hafi verið svart-
sýnn. Hann sagði að á sínum
tíma hefði örygigiseftirlitið skoð-
að þessa vinnupaílRa, og hefðu þeir
þá verið vel frá gengn i r.
En nú er langt um iiðið, síðan
það var, ekki satt?
— Jú, að vísu, en það hefur
engin beiðni borizt um að við
skoðuðum þetta nú, svo viðskipt-
um okkur ekki af pöllrmum fyrr en
sú beiðni kemur.
Þetta þótti okikur stutt og snagg-
aralegt svar hjá öryggiseftiriit-
inu og tæpast eins . og
við hötfðum búizt við. Það
er hart að sivona hlutir skuli
etoki vera teknir fastari tökum en
raun ber vitni og í fflestum t:l-
fellum þarf eitthvað að koma
fyrir svo menn taki við sér. Nú
þega-r haustar að og allra veðra
er von, fyndist manni að f’ull á-
stæða væri til þess að vinnupall-
ar Hallgrímskirkjiu og annarra
bfgginga, er staðið hafa ái-uim
saman verði athugaðir svo að ó-
happ á borð við það sem gerðist
i Njarðvíkum komi ekki fyrir.
— S.dór.
Á dögunum birtist hér í hlað-
inu fréttaviðtöl við ýmsa aðila
um þensluna á vinnumarkaðnum.
Þar var látið að því liggja, að
cinn þáttur Ráðningarskrifstofu
landbúnaðarins félli niður. Var
þar átt við milligöngu hennar
að ráða unglinga til sveita-
starfa. ÞeÍT aðilar hjá Búnaðar-
félagi fslands, sem hafa með
ráðningaskrifstofuna að gera,
hafa óskað eftir því að fyllri
upplýsingar kæmu fram um
starfsemi niðningaskrifstofunnar
hér í blaðinu.
Ráðni n gaskrifs tof a landibún að-
arins er rekin af Búnaðarfélagi
íslands. Starfsemi ráðningaskrif-
stofunnar er þann veg háttað, að
þar er höfð milliganga milli
þeirra, sem ráða vilja starfsfólk
í sveit og þeirra, sem þangað
vilja ráða sig til starfa. Ráðn-
ingaskrifstofan hefur engin af-
skipti af kaupgjaldssamningum
eða öði-um ráðningakjörum.
Tregða er hjá bændum að ráða
til sín böim eða unglinga af því
að tryggingarmál þessara bama
hafa verið í ólestri. Hins vegar
ætlar ráðningasímfstofan að
halda áfram að hafa milligöngu
um ráðningu kaupstaðarbarna í
sveit.
Böm, sem ráðin em í vinnu
hjá bændum, em tryggð á sama
bátt og annað vertoafólk hjá al-
mannatryggingum. Ef stór slys
ber að höndum, svo sem dauða-
slys eða ef örorka hlýzt af stys-
um bæta venjulegar tryggingar
ekki nema hluta tjónsins. Þess
em dæmi, að höfðuð hafa verið
mál á hendur bændum til fébóta
á slíkum slysum. Þá em böm
sem tekin em til sumardvalar
án þess þau vinni að búrekstri,
alveg ótryggð. Þess em dæmi,
að bændur hafa orðið að greiða:
slysahætur vegna slíkra dvalar-
bama og jafnvel barna, sem hafa
verið gestkomandi á sveitaheim-
ilum. Sveitaheimili þau, sem taka
Framhald á 9 síðu.
Her sendur gegn stúdentum í Kóreu
bak af tur.
Er forsetinn hafði lýst þessu
Eru hverír á tungfinu?
>