Þjóðviljinn - 29.10.1971, Side 1

Föstudagur 29. október 1971 — 36. árgangur — 266. tölublað.
Norðurlandaráð hefur skorað á
ríkisstjórnir Norðurlanda:
Ein af hljóðfráu þotuniun, sem
nú er víðast hvar neitað um
flug yfir landi með hraða sem
er meiri en hraði hljóðsins. Þær
eiga víst samt sem áður að fá
að koma til Islands til æfinga-
flugs.
□ Jóhann Hafstein reyndi gð bjarga Ellert frá skömm á þing-
fundi í gær, en tókst ekki. Jóhann HafStein lézt vera mikill stuðn-
ingsmaður aukinna lána handa íslenzkum námsmönnum og vafa-
Iaust hefur hann sent Ellert í ræðustólinn utan dagskrár í gær.
En hver man ekki atkvæðagreiðsluna á alþingi um lánamálin
í fyrra, þegar Magnús Kjartansson og Þórarinn Þórarinsson lögðu
til að samþykkt yrði áætlun námsmanna um fjárveitingar til
Lánasjóðsins? Þá var tillaga þeirra Magnúsar og Þórarins felld
að viðhöfðu nafnakalli með öllum atkvæðum þáverandi stjórnar-
flokkg — Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokksins. í þeim hópi
— forustumaður hópsins raunar — var Jóhann Hafstein.
Banna hljóðfráum þotum að fljúga
með sprengihljóðhraða yfir landi
en samt kemur Concorde-þota til íslands
Á sama tíma og fleiri og fleiri þjóðir neita hljóðfráum
þotum um lendingarleyfi, veita íslenzk yfirvöld heimild
til þess, að Concorde-þota fái að lenda hér og stunda héð-
an æfingaflug. Ennfremur hefur verrið gefið í skyn, að
Keflavíkurflugvöllur verði millilendingarflugvöllur fyrir
Concorde-þotur í áætlunarfiugi. Bætist því enn við óþæg-
indi Keflvíkinga og Njarðvíkinga sem þeir mega þo-la
vegna allt of lágs flugs herþota, sem er framkvæmt al-
gjörlega að ástæðulausu.
Þá hefur verið sa’mþykkt í Norðurlandaráði áskorun
til ríkisstjórna Norðurlanda þess efnis að banna flug hljóð-
frárra þota yfir löndunum. Tillaga þessi var samþykkt á
síðasta fundi Norðurlandaráðs og send samgöngumála-
ráðuneytum viðkomandi landa til athugunar og ákvörðunar.
Enn hefur ekki verið ákveðið af samgöngumálaráðu-
neytinu hverja afgre'iðslu málið á að fá hér, en greinargerð
um ráðstafanir ríkisstjórnanna skulu hafa borizt til Norð-
urlandaráðs fyrir 1. des. þetta ár.
Leyfi til handa Concord-þot-
unni vair veitt af utanrí'kisrádu-
neytinu, að fengimni umsögn
Q-Ugvallarstjóra á Keflavfkumflug-
velli og tfiuguimferðarstjóra. Mál-
ið hafur vakið nokkra athygii og
hugðust tnáttúruverndarmeínn við
Háskólainn haida fuod um máiið
í gær.
Á síðasía þingi flutti Magnús
Fjármálaráðherra og menntamálaráðherra lýstu yfir:
Fjárveiting til lánasjóðs náms-
manna í samræmi við kröfurnar
frá námsmönnum — enda aldrei annað staðið til
hefði verið unnt að taka endanlegfa tölu í fjárlaga-
frumvarpið í tæka tíð.
Málefni Lánasjóðs íslenzkira
námsmanna bar á góma í neðri
deild Alþingis í gær og urðu
um það miklar umræöur.
Ellert B. Schram kvaddi sér
hljóðs utan dagskrár í upphafi
fundar að viðstöddum hópungra
áhejrrenda og beindi þeirri fyr-
irspurn til rík isstj óma.ri nnar
hver væri stefna henmar í fjár-
veitingarmálum til Lánasjóðs ís-
lenzkra námsmignnav með tilliti
til þess, að á fjárlösum nú vant-
aði um 90 miljónir króna til þess
að óskum og áætluinum sjóðs-
stjómarinhar væri fullnaegt.
Fjármálaráðherra HaHdór E.
Sigurðsson varð fyrir svörumog
kvartaði í upphafi máls síns yf-
ir ólhófiega langri ræðu fyrir-
spyrjanda, auðvelt hefði veriðað
koma með þessa fyrirspum í
stuttu rnóli, en greinilegt væri að
hér heifði fyrirspyriandi fyrir-
fram reikinað með áheyrendum,
e.t.v. smöluðum Minnti ráð-
herrann sáðan á eina af furðu-
ráðstöfunum fráfarandi ríkis-
stjómar, er hún skipaði í stjórn
lánasjóðs tdl næstu 6 ára, á síð-
PAKISTANSÖFNUNIN
Það kom fram á Alþingi í gær, að ríkisstjómin hefuæ á-
kveðið, að leggja fram eina miljón króna í Pakistansöfn-
unina, til viðbótar þeirri hálfu miljón sem ákveðin var í
júní-mánuði sl. Það kom fra’m í ræðu utanríkisiráðherra,
að samtals nemur þá söfnunin hér á landi 8,1 miljón
króna.
ustu dögum setu sinnar. Skýrði
ráðherrann síðan frá því að aldr-
ed hefði verið nokkur vaifi um
þetta mál, það væri yfirlýst
stefna ríkisstjómarinnar, að taika
fjárveitingu og tillögu lónasjlóös-
ins upp á Aiþingi. Búið hafiver-
ið að ganga frá fjárlagafrum-
varpinu og það komið í prent-
un, er tillögur lánasjóðsdms bár-
ust, og þess vegna heffði þessi
í umræðum á alþingi í gær lýstu þeir Halldór
E. Sigfurðsson, fjármálaráðherra og Magnús Torfi
Ólafsson menntamálaráðherra því yfir fyrir hönd
ríkisstjórnarinnar að framlag til Lánasjóðs ís-
lenzkra námsmanna á árinu 1972 yrði í samræmi
við þær kröfur sem stjóm sjóðsins hefði gert og
hefði aldrei annað staðið til. Hins vegar hefði á-
ætlun sjóðsstjómarinnar borizt það seint að ekki “aidJÍ’SSÍ
son fullLtrúi fijármálaráðuneytds'
ins .-£—ejóðsstjóm, hefðd komið til
sín i lok . ágústménaöar og lagt
firam tiMögur sjóösdns ásamt
greinargerð, og bá verið gerö
grein fyrir hver væri ætlun rík-
ísstjómarinnar.
Ráöherra kvaðst vera þess fús
að gefa þá yfirlýsingtv sem beð-
ið væri um; aldrci hefði amnað
staðið til en að taka tillögu
lánasjóðsins til greina“. Hinsveg-
ar fcvaðst ráöherrann veraundr-
andi yfir framkomu stjórnar
lánasjóðsins í bessu máli, efhún
hefði á aranað borð haifit áhyggj-
ur af því að tiilögur hennar
yrðu ekki teknar til greina, þá
hefði henni verið hægur vandi
að ræða við fjónmólaráðherranin
til að komast að hinu gagnstæða.
Ráðherrann benti ennfremur á.
varðandi þessa málsmeðferð, að
tatoa mólið síðar upp á Alþingi,
að það væri ekki lengra síðan
en í fyrra, að hækkað var fjár-
framlag til lánasjóðsins á miðju
sumri, eftir að fjárlög voru að
fuilu afgreidd.
Fékk ræða ráðherrans mrjög
góðar undirtektir meðal áheyr-
enda, siem klöppuðu óspart og
héldu því ófram að lokinni
hverri ræðu sem um málið var
flutt. v
Magnús Torfi Ólafsson mennta-
málaráðherra kvaðst vilja draga
fram nokkrar staðreyindir í máli
iFramhaid á 7. síðu.
Kjartansson núverandi iðnaðar-
ráðherra tillögu til þingsályktun-
ar um bann við því að hljóðfrá-
ar þotur fljúgi' yfir ísland og
landgrunnssvæðið umhverfis. t
greinargerð fyrij; ályktuninni
segir m.a.: „Haifa menn vaxandi
áhyggjur af áhrifum þeirra (þ.e-
hljóðfrárra þota) á umhverfi sitt.
Þar kemur til gnýr, gasmjmdun
í háaloftum, sem ýmsir óttast
að kunni að leiða til loftslags-
brejdinga, en bó umfram allt
sprengihljóðið, sem berst frá
þotunum til jarðar.
Sprengibljóðið stafar af þvi að
breytimgar á loftþrýsingi frá
hljóðfrárri þotu mynda keilulaga
þrýstibyigju, sem berst skáhalt
niður á við aftur frá vélinni".
Þá kemur fram í greinargerð-
inni, að þrýstibylgjan spannar
yfir 100 kílómetra á breidd og
þerst til jarðar með meiri hraða
en hljióöið. Síðan segir: „Á skeifu-
laga svæði fremst í þrýstibylgj-
unini miaiginast þrýstihljóðið svo
mjög, að það veldur skelfingu
manna og dýra, og læknor telja
að það geti verið hásfcalegt, til
að mjrnda fólki með hjartagalla.
Auk þess sem sprengihljóð þetta
er Iftt bærilegt og . vafalaust
hættu'legt mönnum og dýruim,
getur það valdið verulegu tjóni
á mannvirfcjum, gleri og öðrum
brothættu mefinum“.
Síðar í greinargerðinni segir
svo: „Irland, Kanada, Hdlland,
Noregur, Sviss, Svíþjóð og Vest-
ur-Þýzkalamd hafa sett þau skil-
yrði fjmir flugleyfi, að sprengi-
hljóðið megi ekki vera hættulegt
heilsu manna eða valda tjóni á
manimvirkjum, Stjórnir Banda-
rfkjamma og Bretlands lýsta því
yfir í fyrra, að þær hefðu f
hyggju að banma skilyrðislaust,
að hljóðfráar farþegaþotur flygju
yfir lönd þeirra með hraða, sem
ylli spremgihljóði, er bærist til
jarðar. Fróðlegt er að þarna tr
einmitt um tvö rfki að ræða,
sem eru að fram.leiða hljóðfráar
farþegaþotur, (Concoride og Bo-
eing)“.
Ályktuin þessi var send til
nefndar og þar sofmaði hún útaf.
enda um þjóðþrifiamál að ræða.
úþ.
BANKINN
0G
HÓLUNN
Vegna fréttar sem birt-
igt í Þjóðviljanum í gær,
um væntanlega byggingn
Seðlabankans við Arnar-
hól, hefur Geirharður Þor-
steinsson, arkitekt beðið
um rúm fyrir eftirfarandi
yfirlýsingu:
í tilefni af frétt um
Seðlabantoa ísiiands: Hug-
myndin að byggingu Seðla-
bankahúss við Sölvhóls-
götu, norðanvert við Arn-
arhól á þvi svæði þar sem
nú eru bílastæði. hefiur
veri’ð nokkuð til umræðu
í skipulaigsnefnd Reykja-
víkur. Sem fulltrúi í skipu-
lagsnefnd studdi ég þessa
ráðstöfiun og byggi það
eintoum á tvennu. í fyrsta
liagi: Seðlabanikahús hlýbur
að vera eðlilega sett í
námunda við önnur stjóm-
sýslúhús, (Stjómarráð og
Amarhvol), í öðru liaigi:
Lækjargata og Amarhóls-
tún mynda svæði siem
mundi afmarkast mun
greinilegar en hingað til,
með byggingu húss notðan
við það, og tel ég að það
mundi verða til bota fjrr-
ir rýmisvirkun í miðbæn-
um.
Bátakjarasamningum sagt
upp um allt land í dag
í dag er gert ráð fyrir, að
mörg sjómannafélög segi upp
bátakjarasamningum. Er þá mið-
að við að bátakjarasamningar
séu lausir um næstu áramót.
Þarf að segja þessum samning-
um upp með þriggja mánaða
fyrirvara, Hafa sjómannafélög-
in haft þennan hátt á undan-
farin ár
Þegar bafa tvö sjómannafé-
löjr siagt upp samningum.. Er
það Sjómannafélag Hafnarfjarð-
ar og sjómannadeildin í Þor-
lákshöfn.
f gærdag var haldinn samn-
ingafundur fuilltrúa bátasjó-
manna og útgerðarmianna. Hófst
fundurinn kl. 17 í húsakynnum
L.Í.Ú. og stóð um klu'kkutáma.
Sagði Jón Sigurðsson, formaður
Sjómannasambands íslands blað-
inu í gærkvöld að lítill árangur
hefði orðið af þeim viðræðum.
Einn samningafiundur hefur ver-
ið baldinn áður um bátakjörin.
Á sjómannafélagsrá'ð.stefnu
hér í Reykjavík í haust voru
mátaðar kröffur bátaajómanna
fyrir næstu bátakjarasamninga.
1 kröfunum var áherzla lögð
á að hæktoa kauptryggimgu
bátasjómanma á komamdi vetr-
arvertíð. Kauptrygiging bátasjó-
miannia er nú rúmar 20 þúsund
kr. á mánuði. Er það rúmlega
60% hæfckun á kauptryggingu
báta9jómianna. Þá er gerð krafia
um að hækka skiptaprósentu
bátasjómanna um 3% og enn-
fremur hæ’kkun á slysa- og ör-
orkubótum.
Síðan á Þorláksmessu i fjrrra
hefur fiskverð hækkað um
62,5% til bátasjómanna. í árs-
byrjun hækkaði fiskverðið um
25% og um 10% 1. júní síðast-
iiðinn. Þá með bráðabirgðalög-
um vinstri ríkisstjómarinnar í
sumar um verulega haskkun.
Þetta eru háar prósentutölur, en
samt eru kjör bátasjómamma
hvergi nærri góð ennþá.
Nú er rætt um skattaivilnanir
fcil handa bátasjómönnum til
þess að gera sjómannsstarfið
eftirsóknarvert. Útgerðarmenn
kvíða manneklu á bo-mandi
vetrarvertíð. Hvaðan eiga líka
sjómennimir að koma á rúm-
lega 20 skuttogara á næstu mán-
uðum?
— g.jn.