Þjóðviljinn - 19.11.1971, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞdÓÐVmJlNN — FVfetudlaaur to. növemlber 1913.
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og pjóðfrelsis —
Otgefandi: Útgáfufélag ÞjóSviljans.
Framkv-stjóri: Ðður Bergmann.
Ritstjóran Sigurður Guðmundsson, Svavar Gestsson (áb.).
Auglýsingastjórí: Heimlr Ingimarsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. Simi 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 195,00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 12,00.
landsfundur
Alþýðubundalagsins
JJagana 1. til 3. nóvetmber 1968 kom saman lands-
fundur Alþýðubandalagsins, en þar var ákveð-
ið að Alþýðubandalagið skyldi verða sósíalískur
stjómmálaflokkur. Sá tími sem liðinn er síðan
landsfundurinn kom saman fyrir liðlega þremur
árum hefur ótvírætt sannað, að sú ákvörðun var
rökrétt og óhjákvæmileg að breyta losaralegum
kosningasamtökum í stjórnmálaflokk.
það sem öðru fremur sýnir fram á réttmæti þess- j
arar ákvörðunar eru kasningaúrslitin 1970 og
1971. I bæjar- og sveitarstjórnarkosningunum 1970
kom strax í ljós að Alþýðubandalagið var á upp-
leið; fraonboð þess hlaut til dæmis ágæta útkomu
í Reykjavík og bætti við sig 1700 atkvæðum frá
alþingiskosnihgunum 1967, er Alþýðubandalagið
var klofið. Alþingiskosningamar síðastliðið vor
sýna enn betur hversu réttmæt ákvörðunin var
um flokksstofnun; þá vann Alþýðubandalagið
stóran kosningasigur, bætti enn .við sig 1700 at-
kvæðum í Reykjavík — og er nú með lO fúlltrúa
á þingi, þar af sjö kjördæmakosha.
y^stæðan tíl þess að kosningasigrarnir 1970 og
1971 unnust var auðvitað ekki einasta sú að
stofnaður hafði verið flokkur; meginástæðan var
sú að þessi flokkur er sameinaður og samstæður,
flokksfélagamir halda vel saman á málefnalegum
grundvelli jafnt og á grundvelli félagsstarfsins.
Þannig er Alþýðubandalagið í dag einbeittast og
samstæðast allra íslenzkra stjómmálaflokka; á-
takakrafturinn beinist út á við en ekki inn á við
í flokknum sjálfum, eins og í flestum öðrum ís-
lenzkum stjómmálaflokkum.
gn þó er fjarri þvi að Alþýðubandalagsimenn
getí verið til fulls ánægðir með flokk sinn og
starf hans: Enn vantar mikið á að starfsemin í
hinum einstöku Alþýðubandalagsfélögum sé jafn-
lífleg og kröftug og vera ætti. Nú, þegar flokk-
urinn er einn aðili ríkisstjómar, verða flokksfé-
lagar Alþýðubandalagsins um land allt að gera
sér grein fyrir því, að því aðeins næst umtalsverð-
ur árangur af þátt'tökunni í ríkisstjóm að starf-
semin í flokksfélögunum sé öflug og að flokks-
menn hafi frumkvæði í öllum þeim málum sem
á dagskrá em og kunna að koma á dagskrá. Því
aðeins getur Alþýðubandalagið risið undir nafni
sem sósíalískur flokkur að flokksstarfið eflist að
miklum mun og félagsmenn geri sér grein fyrir
því, að því aðeins vinnast sigrar að sameinaðir
leggi flokksmenn á sig mikið og þrotlaust starf.
landsfundi Alþýðubandalagsins sem kemur
saman í dag verður fjallað um mörg og mikils-
verð mál; eitt hið þýðingarm-esta er grundvallar-
stefnuskrá og starfsemi flökksins. — Þjóðviljinn
f lytur landsfundarfulltrúum ámaðaróskir og
væntir þess að mikill árangur verði áf störfum
landsfundar Alþýðubandalagsins 1971. — sv.
ÞINGSJÁ ÞJÓÐVIUANS
Handbók fyrir launþega
Auðveídar verkafélki
að gæta réttar síns
Rjarnfríöur Leó-sdóttir mælti
i gær fyrir þingsályktiuiartil-
lögu sinni um bandbók fyrir
launþega. Aftur hefur verið
skýrt frá tillögunni og efni
hennar hér í blaöinu en hcr
fara á eftir kaflar úr ræðu
Bjarnfríðar, er bún fiutti við
þetta tækifærL
,JM'dk3cruim simmum haifia verið
filuttar tillöaur á t>ingi Aíþýðu-
sambandis Islands, um að Al-
þýðusambandlð geifii út faamdlbóík
fyrir laumlþaga með upplýsing-
um er varðaði rétt þeirra.
Mumu vera að mdnnsta kosti 10
ár firá því aö þessu máli var
Nýr
þingmaður
Jón Snorri Þorleifsson, for-
maður Trésmiðafélags Reylkja-
víkur tóík sæti á AJþin-gi í
gær, sem varamaður Magnúsar
K j artanssonar.
Eins og skýrt hefur verið
frá hér í blaðin-u, getur Ma-gn-
ús Kjartansson eíklki gegnt
þingstörfum um sinn, sökum
veikinda'.
Jón Snorri Þoiieiftsson hefur
áður setið á þi-nigi og þá einn-
ig sem varamaður Ma-gnúsar
Kj-a-rtanssonar.
fyrst fareyft á þi-ngi Alllþýðu-
samlbandsins, en aÆ fjárslkorfi
hefur það ekld gietað ráðist í
útgáfiu sTíkrar handbóíkiar, sem
hór er um raatt
Nú mýlegia hefiur miðstjórn
A.S.I. fialið Menmingar- og
fræðsiusamhandi aJþýðu, að
freista þess að -gefia út hamdibók
fyrir launþega. Héfiur M.F.A.
sett á fót mefflnd, sam er sikipuð
forsvarsmiönnum verkalýðsifé-
laga til þess að vinmia að þessu
verlkielfmi.
Memningar- og fræðsíusam-
bamd alllþýðu er jafn félítið og
Alþýðusamlbamidið til þess að
-------------------------------
Jón Snorri Þorlcifsson.
ikosta útgáiuÆ slíikrar hamdibóikar,
þó að eðQillegt og sjálfisagt sé, að
sú stofnum mióti gerð hemnar og
innilhald.
Vafialausit þarf einmig við
gerð sMtírar hamdbóíkiar, sem hér
er höfð í hugiai, að ifiá til sitarfa
löigfiræði-ng til þesis að vinna að
samnimigu hamdbéttíarinnar.
Einlkum til að raða siamam lög-
um og hæstarétar- og fiélgs-
dótmiu, sem slkýra túlikun álkveð-
inna lagia.
Ég tel það sfeyldu stj órmvalda
að gefa út á aðgemgilegam hátt
lö-g og regluigerðir, sem almenn-
img varðar. Eimstaka lög hafia
verið sérpremtuð og laiumþeigar
hafa getað fen-gið þau iþannig í
herndur.
Af þessum ástes^nm m.aL er
þessi þdnigsályktumartiMaga ftatt,
um að félaigsimálaráðumeytið
gefii út handlbóik lauriþega, með
■þvi eflni, sem um er getdð í til-
lö-gunmi. Þá á ég við, að flélags-
málaráðumeytið kosti útgáfu
bókarinnar, em eirns og áður
sogir, að haft verði samráð við
Menningar- og firæðslusamband
a-lþýðu og starfsmefind þedrrar
stafn-unar, um eflni og samn-
ingu handbókairinnar. Em ég vil
ekki dyllja það, að þessi þings-
ályiktumartillaga er fllutt til þess
réttar sím,s em hamdlbókin getur
líka komið að gagni í sam-
skiptum j atvinnurekienda og
verkafóBlks a.m.k. komið í veg
PASADENA 17/11 — Bandariska
marzfarið Mariner-9. hefiur sent
frá sér mynd af yfirborði Marz,
sem er lamgsiamleiga skýrust
af þeim sem geimfarið heflur
getað sfeilað finá því að þaö fór
á braut umlhverfis Marz aðfara-
nótfi sumniudags.
Mynd þessi er af ís þedm sem
þekur suðurpól reikistjömiunnar.
Mestur hluti Marz er enm sem
flyrr hulinn í reykmekki.
Bjamfríður Leósdóttir
að auðivelda veirkaflólkd að gseta
fyrir að árekstrax er staifa af
vamlþekkingu á lösum og reglu-
gerðum.
Hejgi Seljan á Alþingi:
Bágborin afkoma félagsheimila
Síðastliðinn mánud-ag mælti
Helgi Seljan fyrir þingsálykt-
unartilögu sinni um rekstrar-
aðstöðu félagsheimila. Tillag-
an er á þá leið, að Alþingi
álykti að skora á rflrisstjóm-
ina að beita sér fyrir því, að
ráðstafanir verði gerðar til
þes® að veita félagsheimilum
úti á landsbyggðinni bætta
rekstraraðstöðu. Ráðstafanirn-
ar miði að því, að tryggja megi
eðlilegan rekstur félagsheimil-
anna, einkum með tilliti til
þess menningarlega hlutverks,
sem félagsheimilum ber að
rækja.
f ræðu sinni í fýrradlag sagði
Helgi Seljian m.a.: „Það er
staðreynd að rekstrarafkoma
margra félagisheimila er afar
bágborin, þó að oft komi til
verulegur stuðnin-gur af hálflu
viðkomiandi svcit-arfélaga
Féla-gsheimili eru oftast glæsi-
legar bygging-ar, sitolt sinn-a
hyggðarlaga og því er það í
senn metnaðar- og sanngimis-
mál. að þau geti starfað við
sem eðlilegastar aðstæður.
Félagsheimili byggja orðið
rekstur sinn á almenn-u
skemmtama-baldi og skal ekki
útá það sett, þó gjaman mættu
þær samkomur miargar hrverj-
ar, vera með örlítið meiri
m-enningarblæ.“
Þó ræddi Helgi allýtarlega
hversu starfsemi og rekstri fé-
lagsheimila væri almennt
háttað og hversu slakur fjár-
hagsgrundvöllur væri fyrir
rekstri þeirra.
Síðan ræddi Helgi um hlut-
verk félagsheimilanna og sagði
m.a.: „Eftir að farið var að
reka félagsh-eimili sem sj'álf-
stæðar stofnianir, eins og nú
er gert víðast hvar, fier ekki
hjá því að til þeirra séu
gerðar kröflur um frumkvæði
á himu menningarlega sviði,
þá verður að vera tryggt, að
rekstrarafkoman leyfi slíkt
starf sem í flesitum tilfeMum
er mjög kostnaðarsamt en ó-
arðbært að sama skapi.
Rekstrarafkoma félagsheimila
hefiur leitt til þess, að menn-
ingairstarfsíenai hefur orðið að
sitj-a á hakanum að mikla
leyti, vegna ýmisBkonar starf-
semi, sem meira og minna er
í fljáröflunarskyni. Þetta segi
ég ekki viðkomandi aðilum til
hnjóðs, tekjuþörfin er svo mik-
xl og bágborinn rekstur er hin
blákalda staðreynd í þessum
elnum.“
lagsheimilasjóð og saeði um
hann m.a., að um hann mætti
hialda langa tölu. því svo van-
megnugur hefði hann reynzt.
til að stand-a við skuldbinding-
ar sín-ar fél-agsheimilum, sveit-
arfélögum og félagssamtö-kum
til hinna stórfelld-us.tu erfið-
leika. „Þar er veigamikl-a or-
söik fyrir rekstrarafk-omu fé-
lagsheimilanna að finna, þar
verður úr að bæta hið fyrsta
og kanna öU skii og skuldbind-
ingar sjóðsins rækilega."
Síðan vék Helgi að ástand-
inu í kjördæmi sínu á Aust-
urlandi, og upplýsti að fram-
kvæmdastjórar félagsheimila
þar hefðu mjög rætt þessi
mál að und-anfömu og fcann-
a-ð ýmsar leiðír til úrbóta m.
að með breyttu skipulagi og
nánari samvinnu á ýmsia lund.
en því væri efcki að neita, að
með þei-m ríkti svartsýni á á-
standið og möguleifcana.
Þá upplýsti Helgi Seljan, að
þessir aðilar á Austurlandi
hafi þær óskir fram að færa,
að þessi mál verði nú tekin
til gaumgæfilegrar athugunar
og kannað á hvern hátt hið
opinbera geti komið til móts
við þá og hvort t.d. eklri væri
hugsanlegt að félagsheimilum
yrði eindurgreiddur söluskatt-
urinn að mestu eða öllu leyti.
Að lokum sagði Helgi: „Ég
vil framar öllu vona, að í hess-
um efnum verði eitthvað a-ð-
bafzt svo að séð verði til þess,
að rekstrarafkoma félagsheim-
il-anna verði tryggð. Ef tiMa-ga
þessi mætti þar einhverju flá
áorfcað, væri það vissulega
vel.“
Hel-gi f jállaði þvínæst um Fé-

Fór í taugarnar á Ellert!
f fyrrad-ag mætti EMert B.
Sehram fyrir frumvarpi sín-u
um breytingar á íþróttalögum.
Frumvarpi'ð fieliur í sér ráðstaf-
anir til að bæta stöðu íþrótta-
hreyfingarinnar í landinu.
Fjármálaráðherra, HaMdór
B. Sigurðsson, fcvaddi sér
hljóðs á eftir EMert og sa-gði,
að sér hefði verið hiugsað til
þess, meðan Ellert var að tala,
að mikið hefði það verið
ánægjulegt ef Ellert hefði ver-
ið fyrr kominn á þing, því að
alla stjórnartíð viðreisnariim-
ar hefði stjórnarandstaðan,
fjármálaráðherrann núverandi
ásamt mörgum öðrum. reynt
Ellert B. Schram.
væri að íþróttamálum hlúð. en
allt komið fyrir ekki. Hinsveg-
ar hefði það verið verk núver-
andi stjómar ag hæfcka fram-
tag til íþróttasjóðs um 160%
miða-ð við framl'aig undanfiar-
andi ár, „Það gleður mig, að
Ellert skuli nu kljúfa sig út
úr hópi sínum, mæla með
breytingum á þessum málum og
standa við hlið núverandi rik-
isstjómar“, sagði ráðherramn.
Ellert svaraði þessu m.a.
eitthvað á þessa leið, að það
færi ósköp i „taugarnar“ á sér,
að aHtaf væri verið aff minna
á hvað þes-sii os hinn stjómar-
andstöðuflokkurinn hiefði vilj-
að í tíð viðreisn-ar.
Má telja fuMvíst. að þeéta
taugaistríð EMerts mæti siam-
úð og skilningi víða, enda er
sitthvag fleira við viðreisnar-
stjómina, sem farið hofur í
„ta-ugamar" á landsmönniir»!

4
1