Þjóðviljinn - 19.11.1971, Blaðsíða 7

Fastudaguir 19. itóvemiber 1971 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA ’J
STEFÁN JÓNSSON SEGIR FRÉTTIR FRÁ NEW YORK
Stefán Jónsson.
Stefán Jónsson dag-
skrárfulltrúi er nú í New
York og á sæti í sendi-
nefnd íslands á allsherj-
arþingi SÞ fyrir hönd Al-
þýðubandalagsins. Hann
sendi frá sér fréttaskeyti
á þriðjudag, sem birtist
hér í heild. í' skeytinu
segir Stefán meðal ann-
ars frá þeim undirtekt-
um sem Kínverjar hlutu
á Allsherjarþinginu á
mánudaginn og siðan seg-
ir hann frá talSverðum
vangavelfcum í íslenzku
sendinefndinni vegna at-
kvæðagreiðslu um tillög-
ur um .Ródesiu- og Suður-
Afrikumálið.
Stefán segir í frétt sinni
að hann hafi talið inn í
sal allsherjarþings á dög.
unum Og komizt að þeirri
niðurstöðu að nú væru
hvítir í minnihluta á alls-
herjarþinginu og hvíti
litarhátturinn væri talinn
tákn kúgunar og arðráns.
meðan aðrir Iitarhættir
manna eru tákn þeirra
kúguðu og arðrændu.
HVÍTI LITURINN ER HÉR TÁKN
KÚGUNAR OG ÁRÐRÆNINGJA
Það v>oru að minnsta kosti
fimmtíu ræðuimenn, sem
buðu Kínyerja velkioimna í
snmtök Sameinuðu þjóðanna á
fundi Állsherjiarþingisiins í gær.
M'aliik, forseti Allsherjarþingis-
ins, reið á vaðið, danski am-
bassadorinn hafði orð fyrir
Norðurlöndum af mikilli kurt-
eisi og eiegians. Ag visu fór ég
dálítið hjá mér þegiar hann
nafngreindi ókkur meðal þeirra
5 Norðurlandaþjóða, sem hafia
beitt sér fyrir þvl um langt
skeið. að Pekingstjómin fengi
það sæti sem henni ber hjá
Sameinuðu þjóðunum og unn-
ið að því að leiðrétta það
misrétti, sem oUi því að fjórð-
unguir mannkyns var utan-
garðs hjiá samitökunum. Það var
sannarlega guðismildi að við
vorum búin að skiipfca um stjóm
á ísiandi.
Bush, ambassador Ban-dia-
rikjanna, bauð Kinverja vel-
kornna á ameríska grund. og
fórst það vei. Hann lét nægja
að minnast á gamla vináttu
þjóðanna. Mér fannst alibanski
ambassadorinn ekki vera edns
flínkur að vísu var hionum
vortkmnn þótt hann talaði
lengi og klappaði sjáifum sér
díálítið á bakið, því að úrsiilt-
in á Ailsiherjarþingmu em sfcór-
sigur fyrir Albani líka. En
einhvem veginn fannst mér að
hann hafði átt að stilla sig
■jm að nudda B andiaríkjamönn-
um mjög mikið upp úr ósigr-
inum. Albanir lýstu yfir þeirri
trú sinni, að Kína myndi styðja
smiáþjóðimar gegn heims-
valdasitefnu Bandaríkjanna. og
gegn heimsvaldastefnu Rúss-a.
Klukkan var orðin hálf sjö
þá loksing ambaissador Kina,
Tsjaó Kúan-húa. komst að.
Þetta er þrigigja álna maður
og vel á sig feominn, í döfek-
bláum Maö-stafcki. Hann skip-
aði Kímrerjutm tafarlaost í hóp
Mutlausu ríkjanna og lýsti yf-
ir andistöðu við risaiveldin, og
hann tók af ailan vafa um
það, að Kínverjar krefjasit yf-
irráða yfir Pormósu og að
þeir munu teija það fjandskap
við sig, ef gerð væri tilraiun
til aö koma Formósu sérsfcak-
lega inn í samtök SÞ, og telja
það til fjandstoapar að styðja
þá stefnu. Ofetour til mikillar
ánægju, þá lýsti hann sköru-
lega yfir fylgi við tvö hundr-
'Jð sjómíina landheigi. Hann
kvag Kínverja ekki myndu ger-
ast aðilar að neinu því sam-
komuiaigi um bann við kjam-
orkuvopnum sem leiddi til þess
að Bandarikjamenn og Sovét-
menn hefðu einkaréfct á þeim
vopnum; um þau mál myndu
Kínverjair bara alis ekki semja,
nema í fuilu samræmi við ríki
þriðja beimsins. Hann skoraði
á Bandarikjiaimenn og Sovét-
menn að lýisia yfir að lönd
þeirra myndu ekki undir neán-
um kringumstæðum beita
kjamorkuivopnum að fýrra
bragði. Loks lýsti hann því yf-
ir, að Kínverjar myndu aidirei
ráðast gegn neinu ríki og hann
ítrekaði að Kínverjar myndu,
með vaxandi efnahagsiegri
gofcu. auka stuðning sinn við
þau ríki heimsins, sem verr
væru á vegi stödid.
Það fór ekki á milli mála
að fulltrúar Asíu- og Afríku-
ríkjanna fögnuðu Kínverjun-
um af innileik. feannski ekfei
nákvæmlega jafrnnikium inni-
leik allir, því að t.d. kviað full-
trúi Pakistan miklu fastaira að
orði i sánum innileik beldur
en fulltrúi Indlands. Kína er
sem saigt greinilega vaknað,
eins og Napóieon orðaði það
forðum, og þriðji beimurinn
fagnar því og ssekir í sá'g
veðrið.
Amiðvttaudag greiddum við
ísiendiingar attovæði í
þriðju nefinddnni hér á Alls-
herjarþinginu, með tillögu As-
iu og Afrítouríkja um fordæm-
ingu á kjrnþáttamisrétti hvíta
fasismians 1 S-Afriku og ný-
lendukúigun Portúgala, og um
aðferðir til að létta oki bvíta
mannsins af þjóðum Afrítou.
Tilla.gan var samþytokt með 93
attovaeðum, sex greiddu aitkvæði
á móti, og ellefiu sátu hjá. Á
móti tiliögunni voru Ástralia,
Kanada, Frafckiiand, Bandairíkin,
Bretiiand og Portúigal. Þeir sem
sáitu hjá voru Austurríkismenn,
Belgir, frar, ftalir, Japandr,
L.úxemiborgarar, Hollendingiar,
Ný-Sjálendingar, Spánverjiar og
Úrúgvæmenn, og raunar mun-
aði sáxalitlu að við værum
látnir sitja hjá við attovæða-
greiðslu um tilöguna, sem hefði
jafngilt því að skipa ototour í
sveit þedrra sem að etoki vilja
í raun réttri veita nýfrjálsu
ríkjunum brauitargenigi í bar-
áttunni gegn aififcurgönigu ný-
lenduikúgara.
Við vorum, tii að byxja með,
hálíhræddir við það. fuiitiú-
ar stjórnarflototoannia hér á
Aliisherjarþinginu, að vinstri
sfcjómin befði ekki gefið sér
tíma til að bugleiða af nægi-
legri kostgæfni þá breytingu
sem það Mýtur að hafa í för
með sér á vettvangi SÞ, að við
höfum tekið upp stjómmála-
steifnu heirna fyrir, sem skipar
okkur í sveit með þjóðum sem
líka heyja sína landhelgisbar-
áttu í einbverri mynd.
Hvítd maðurinn er toominn í
minniMutá hij'á SÞ, það sér
maður í sjónhendingu á Alls-
herj arþinginu. Ég gerði smá-
talningu um daginn, meðan ég
beið eftir félögum mínum í
anddyriniu. Af tvöhundruð og
fimmtíu andlitum sem ég taldi
á hálftíma, voru hundrað og
fjöiutíu brún eða detoferi.
Þriðji heimurinn er orðinn
langfjölmennaistur í húsakynn-
um SÞ í gær bættust sem sagt
fuiltrúar Kánverja í hópinn. og
Myndin er frá hvita fasismanum í Suður-Afríku. Blökkumönnum stillt upp við vegg til „skoðunar“ í gullnámum.
Sagt frá afstöðu íslenzku sendinefndarinnar til tillagna
um Rodesíumálið og hvíta fasismans í Suður-Afríku
hér efast enginn um, að þeir
muni taka forystu fyrir þess-
um svonefnda þriðja heimi, og
þar roeð verður hann orðinn
langöfilugasfcur allra hópanna
hjá sarretötounum.
Þetta er mjög svo atihyglis-
verð þróun fyrir oktour íslend-
iniga, ekki sízt vegna þess,
að það er frá þriðja heimin-
um, sem við eigum belzt von
á stuðiningi vi'ð sbefnu otofcar í
landbeigismálinu. Eitt af meg-
invertoefnunj þjóða þrdðja
heimsins verður nefnilega bar-
átta gegn arðráni auðhring-
anna og yfirgangi hvíta manns-
ins, og það era jú hvítir menn
sem vilja tatoa af okkur fiskinn
á land'grunniniu beiirna.
Meðan beðið var eftir toomu
kinversku fulltrúanna á Alls-
herjiarþinginu. hefur verið
rætt aif kappi um kynþáittamis-
rétti. apartheid-brjálæðið í S-
Afrítou og nýlendu'kúgun Portú-
gala. Þessi mái hafa verið til
umræðu í öllum nefndum
þingsins. FuUtrúiar Portúgala
skilja ektoert í þessu tali, segja
þeir, og fuUtrúi S-Afrítou er
ekki viðstaddur umræðum-ar.
FuUtrú.ar V-B vr ópu r íkjianna
fordæma kynþáttamisrétti og
apartheid hástöfum, en vilja
ekkj faUasit á neinar raiunhæf-
ar aðgerðir í málinu. Þá eru
og lagðar fram skýrslur um
vopnasöiu frá hvitu ríkjunum
til S-Afrítoustjómar, og til fas-
istanna í S-Ródesíu; um stuðn-
ing NATO við Portúgali. þvert
ofian í saimþytoktir AUsherjar-
þings SÞ Nefndar eru svim-
andi háar tölur' um verzlun-
arviðskipti ýmissa þjóða við
S-Afríku og Rhódesíu, og ef
einhver skyldi nú knynda sér,
að A-Evrópuríkin hefðu hrein-
an skjöld í málinu, þá er þedrri
frómu sál bezt að meðtaka
sín vonbrigði strax. Vopn hafa
verið send til ArAfríku og Rihó-
desiíu frá þesisum ríkjum, og
verzlunarviðskipti Sovétríkj-
ann,a við S-Afrítoustjóm nema
um 500 miljónum doliana á
ári. Svo bætist það ofan á, að
Norðurlandalþjóðirnar hatfa ekki
alveg hreina samvizku í mál-
imu heldur.
TT'g er eMtai alveg viss um að
JLj litarfcalniinigin, sem óg gerði
i fimm enidurfcalninguim, meðan
ég beið etftir þeim Hannesi
Pálssyni og Braiga Jólsefssyni í
amddyri AUsberjarþinigsiins í
fyrradag hatfi giefið laukrétta
mynd af styrtoleitoaMufcfölliuiimm
milli þriðja heimsins annars
vegar og hinma heimanna
tveggja En hitt er efialaust,
að ljós litarháttur er hér
tákn arðræningja og kúgara.
en dötoki litarháfcturinn tákn
þeirra sem eru kúgaðir og
arðrændir. — Nú, svo toomu
þeir Jóhannes og Bragi þama
til min þar sem ég beið, -og
ég saigði þeim tfrá þeirri á-
tovörðun utanríkisráðuneytisins,
að við skyldum greiða aitltovæði
um tillögu varðandi kynþátta-
mól og aparfcheid á sama hátt
og fuiltrúar Norðurlanda. Þessi
fyrirmæli voru náttúrlega býsna
alvarlegs eðlis. I briðju neflnd-
inni þar sem ég sit, vgr. nefini-
lega borin fram tíllaga Afríku
og Asíuríkjanna, eða hlutlauau
þjóðanna, þar sem kveðið var
fast að orði uim fordæmimgu á
kynþáttamisnéttí og apairtheid
og um leiðdr til þess að brjóta
hvíta fiasismann á hak aftur.
Júgóslavar voru einir Evrópu-
mamna meðfluitningsmemn að
þesisari tillögu. og við, íslenztou
stjómarsinnamir, lögðum ein-
rórna’ til, að ísiand gerðist með-
flutningisaðili að henmi. í til-
lögummi voru þaar þjóðir vítfcar
harðlega, sem hadda áfiram
vopnasölui til S-Afriku og Riió-
desíu, þrátt fyrir bannið, og
sttoorað á alla aðUa að siíta þau
tengsl við S-Afrftou og Portú-
gai, sem séu liltoleg tíl að styrkia
þá í framhaldi atf apartheid-
stetfnu ’og mýlendukúgum. Loitos
var skorað á Bretai að losa Rh,ó-
desíu undam yfimáðum hvítu
fiasdstaiuia, umdir stjóm Ian
Smitlhs, og beita til þess öllum
ráðum, þar á meðal valdi, etf
mieð þarf. Ég gerði netfndinni
grein fyrir, að tiUagam væii
mjög í þeim anda, sem íslenzka
stjómin aðhylltist, en við bið-
um tfyrirmæla að heimam wn
það, hvensai lamigt við myndum
garnga í stuðningi okkar vlð
hana.
Aetftir Mttum við þremenn-
ingamir fuUtrúa Norður-
landa í mefindinni. Þeir sögðu
rikisstjómir sínar ætia að sitja
hjá við atkvæðagreiðsiuna,
Norðimaðurinn kvað sínasendi-
nefind raunar vflja greiða at-
kwæði gegn tillöguimi, Norð-
menn gætu ekki samþykkt
svona tillögu á meðan Súez-
slkurðurinm væri loitoaður oglþeir
þyrfifcu að sigtta fyrir Hlamhöfðai.
Damski futtltrúinn kvað sfna
sendinetfnd eiga mjög bágt með
að saimþyikkja svoma orðaðatil-
lögu. Svlinn sagði, að sínir
menn hefðu viijað styðja tUttog-
una, en þar sem Norðmenn
væru svoma eindregmir í and-
stöðunni, og vegna þess að
Sfcandínavar hefðu greitt at-
kvæði gegm sivipaðri tíUögu í
fyrra, þá hetfðu þeir sænsltou á-
kveðið að sitja hjá. Við sögðum
þeim, að fuUtrúar íslenzitou rfk-
isstjómarimnar legðu til við
ráðuneytið heimai, að Island
gerðist meðflutmmgsimaður að
tUIögumni, og í það mimnstaað
við greiddum atkvæði með
henni. Svíinn sagði þá, að hans
netfnd myndi tafca miálið til
endurskoðimar, fyrst við tækj-
um svona í það. og þar við sat.
Nú, að lofcnum þessum fcatffi-
boiiafundi með Skandinövunum
hitturn við svo doiktor Gumnar
Schram, þjóðttiáttalfiræðing, sem
er anrnar fiastatfulltrúi Isiands
hjá Sameimuðu þjóðunum. Hann
var olkfeur sammála um, að
æskilegt væri að við sýndurn
eindreginn lit sem mark væri á
tokandi í stuðningi við þriðia
heimdnn í þessu máli, með því
að geirast meðflutnimgsmenn að
tiilögunni. Hamn tók svo að
sér að senda tillöguna heim-
Þetta var á föstudagimn. Nú,
tillagan komst eklki heim fjmr
en mjög seimt, hún var etóki
toomin tii sfcila á mámudags-
kvöld, en við fengum svar að
heiman á mánudaginn, að við
ættum að greiða atkvæði eins
os Skandiímavar. Það skal tekið
fram, að Hanmes Kjartansson,
formaður íslenzltou sendinetfnd-
arinnar og amibassador ototoar
hjá SÞ, lagði tíl að við gerð-
umst ekitoi meðtflutmingsmenn,
heidur tfylgdum Skandínövun-
um, sakir orðalagsins, þar sem
kveðið er á um skyidiur Breta
til að hreinsa til eftír sig i
Rhódesiu. Jæja, nú var svarið
sem sagt toomdð, að við æfcfcum
að fylgja Norðuriöndumum. Við
spurðum ambassadorinn hvað
við æfctum að gera, etf Svíar
stoæm sig úr og fylgdu tíllög-
unni, em Norðmerrn og Damir
sætu hjá. Þá sagði hanm að við
ættum að gera eins og Nwrð-
menn.
M
ér létti náttúrlega ekki fyrr
en ég hitti Skandínavana í
Framhaid á 9. sJða.