Þjóðviljinn - 30.01.1972, Blaðsíða 3

Samudaguir 38. janáar 1832 — RJÓÐVILJœN — SlÐA 3

íslenzk
kvikmynda-
gerð
Umsjá:
Sigurður Jón
Ólafsson
„EKKI HLUTVERK
SJÓNVARPS AÐ SKAPA
KVIKM YNDA GERÐ"
Sverrir: „Vondaufur um
shilning st.jórnarvalda á
kvikmyndagerð".
Spjallað við
Sigurð Sverri
Pálsson,
kvikmyndatöku-
mann, um þá
starfsemi sjón-
varpsins, sem
snertir
kvikmyndagerð
og fleira
Þegar greimaflotkkwr þessi hóf
göngu sína var byrjað á því
að ræða við einn úr elztu
kynslóð hérlendra kvikmynda-
gerðarmanna, Óskar Gíslason,
ljósmyndara. Að þessu simni
snúum við okkur til eins úr
hópi þeirra yngstu, sem fiást
við að búa til kvilkmyndir.
Fyrir valinu heifur orðið Sig-
urður Sverrir Pálsson, en hann
er kvikmyndatökumaður hj'á
sjónvarpinu.
Sig. Sverrir lauik námi við
Menntaskólann í Reykjavík
vorið 1965. Tæpum tveim ár-
um síðar, eða í ársbyrjun ‘67,
hóf hann nám við kvikmynda-
skólarm í Lundúnum. sem þá-
hét Lomdon Sdhool of Fiim
Teohnique en gengur nú undir
nafninu London Film Sdhool.
X>ar lagði hann stund á al-
menna kvikmyndagerð, en tók
kvikmyndatöku sem sérgrein.
Sverrir lauk prófi við skóla
þennan í árslok ‘68 og í sept-
ember árið eftir hóf hann
sitörf við sjónvarpið, fyrst sem
klippari, en gerðist síðar meir
kvikmyndatökumaður hjá þeirri
stofnun. Auk þess er Sverrir
einn þeirra, sem skrifa um
kvikmyndir fyrir Morgunblaðið.
jafnframt því sem hann kynnir
kvilonyndir fyrir sjónvarps-
áhorfendum í þættinum Vöku,
sem fjallar um listir ýmis kon-
ar.
Við ræddum við Sverri að
heimiT' harns fyrir nokkrum
dögum og lögðum fyrir hanm
nokkrar sipurningar, aðallega
varðandi þá starfsemi sjón-
varps, sem lýtur að gerð kvik-
mynda.
— Hvemig stóð á þvi, að þú
fórst að lær.a kvi'kmyndagerð?
, — Ég held, að ..það, hafii
aldrei annað komið til greina.
Ég hugsaði varla ‘ um annað.
Ég fékk áhuga á þessu strax og
ég byrjaði í menntaskóla. Þá
keypti ég mér 8 mm. kvik-
myndavél og með aðstoð bekkj-
a-rfélaga minna gerði ég tvær
stuttar myndir meðan ég var í
skölanum. önmur þeirra var frá
5. betakjarferðalagi en hin
fjaöaði um kennara og nem-
endur 6. Z, dimission og fileira,
sem snerti síðasta ár okkar í
skólanum. Utan skólans tókst
mér einnig að gera litla
mynd ásamt tveim kunn-
ingjum mínum, sem ég
kallaði ákafiiega fínu nafni,
Nóttin. Hún gerðist í kjörbúð
að nóttu til og segir frá und-
arlegu sambandi sem þróast
milli innbrotsþjófsins og nætur-
varðarins-
Upp frá þessu komst aldrei
annað að. Mér kom ekki - til
hugar að fara í læknisfræði,
viðskiptafræði, lögfræði eða
þp=s háttar. Strax og ég lauk
við menntaskólann fór ég að
at’.iuga möguleika á námi í
einhverjum kvikmyndaskóla og
í því sambandi skrifaði ég út
til Svíþjóðar, Bretlands, Banda-
ríkjamna og jafnvel ítalíu. Ég
fékik svar frá skólum þessara
landa en bar sem svarið frá
skól'anum í London var jákvæð-
ara e frá öðrum tó'k ég þá
ákvörðnn fð láta irnnta mig
í hann I>ar sem þetta var
nokkuð dýr skóli varö ég að
vinna hér heima í eitt ár,
áður en ég gekk í hann.
Annans vil ég hnýta hér aft-
an í smáathiugasemd um nafinið
á þessum greimaflokki. Þú kall-
ar hann íslenzka kvikmynda-
gerð, en þetta er mér eiginlega
ný vitneskja. Ég vissi ekki, að
þessi iðnaður væri til í dag.
Hefur þú orðið var við það?
— Varstu vongóður um að
geta starfað sjálfstætt að þínu
álhugamáli, áður em þú komst
heim?
— Vongóður og vongóður
ekki. Sá, sem fer út til að læra
kvikmyndagerð hlýtur að vera
voingóður; ellegar vitlaus eða í
einhverri annarlegri vímui
Þegar sá hinn samí kemur
heim í kaldan raunveruieikann
fier varla hjá því' að hann ‘
ranki við sér aftúr.
Eina leiðin til að fiá eitthvert
starf viðkomandi þessari
menntum minni var að leita
til sjónvarpsins. Þegar ég tal-
aði við þá fyrst, var engi-n laus
staða, sem snerti mitt fag, en
þeir lofuðu að hringja í mig,
strax og eitthvað losnaði.
Nokkrum mánuðum síðar höfðu
þeir samband við mig, þegar
losnaði staða klippara hjá sjón-
varpinu, og tók ég því starfi
með þá von í huga að geta
komizt seinna meir að sem
kvikmynda-tökumaðuir. Sú von
rættist vorið eftir og í því
starfi hef ég verjð síðan. í
millitíðinni frá því ég hætti
í skólanum og þar til ég byrjaði
hjá s’jónvarpmiu hafði ég gegnt
starfi dyravarðar og útkastara
hjá Tönabæ við lítinn orðstir.
— Fékkstu einhver verkefni
þá mánuði sem þú dvaldist
hér heima, milli þess sem þú
varst í skólanum?
— Jó, fyrra skiptið, sem éig
kom heim, réðist ég í að
fmmkvæma nok-kuð viðamikið
verkefini en það var 35 mm.
auglýsingamynd í litum fyrir
lcvikmyndahús. Seinna skiptið,
sem ég dvaldist hér heima gerði
ég svo aðra auglýsingakvik-
mynd, en hún var ekki eins
stór ’ sniðum og sú fýrri. Nú,
eftir að námi lauk stanfiaði ég
með Gísila Gestssyni að nókkr-
um auglýsiogaikivikmyndum og
er óhœtt að fiulilyrða, að það
samstarf hasfi tekixt ágætlega.
— Nú hefiuir þú starfað við
sjóinvairpið í rúm tvö ár; heifur
vera þin þar orðið til þess, að
þú bafír fyllzt bjartsýni á, að
með tiTveru sjónvarpsins mætti
beeta innlenida kviikmynda-
menningu eða hefurðu orðið
fyrir voníbrtgðum með starfsemi
þess?
— Ég myndi elkki segja. að
ég hafi onðið fyrir vonibrigðum
með starffeemá'sjönwairpsiíns sem
slíks. Hins vegar verðurp við
að gera okfcuf grein fyrir þvi,
að sjónvarpið kemur ekki til
með að skapa kvikmyndagerð
í landinu — ekki nema að því
leyti til, að það fólk, sem
vinnur að kvikmyndagerð
hjá stofnuninni hlýtur vissa
þjálfun., sem það hugsanlega
gæti notfært sér síðar meir.
Ég segi fyrir sjálfan mig, að
ég hlýt þarna ómetanlega
reynslu, sem mundi efilaust
koma að góðum notum, ef mér
stæði einhvern tíma til boða
að vinna að sjálfstæðu verk-
efini. Jafnframt því sem sjón-
varp fæðist, fæðist einnig
kvikm- 'damenning innan sjón-
varpsins, hjá því fólki, sem
vinnur þar að kvikmyndagerð.
Þannig væri hugsanlegt, að
sjónvarpið gæti fætt af sér
fólk, sem kæmi nokkum veg-
inn fullskapað útí kvikmynda-
gerð.
Hitt er svö annað mái,
hvemig sjónvarpinu muni far-
ast við þá kvikmyndagerð, sem
vooandi ris á sinum tíma. Þá
er mikið undir því komið, að
sjónvarpið sýni lipurð og hjálp-
semi við alla -þá aðila sem und-
ir stofnunina þyrftu að leita
í hverri grein sem væri.
En sjónvarpið sem slíkt kem-
ur tæpast til með að gera nein
listaverk — það fellur einfald-
lega ekki inní starfssvið þess.
Svo við tökum sem dæmi þætti,
sem fjalla um hin og þessi
kauptún og héröð uta.n af landi,
þá er eteki verið að draga þar
fram listrænar hliðar hvers
prógrams, heldur er einfaldlega
verið að skýra frá framkvæmd-
um og öllum aðstæðum í hverju
kauptúni eða héraði í stíl
fréttamynda.
— Hvemig eru í meglndrátt-
um aðstæður hjá kvitemynda-
deild sjónvarps?
— 1 megindráttum má segja,
að aðstæður hjá otekur séu
íremur þægilegar. Það vantar
að vísu ýmsa smáhluti. En við
erum alltaf að viða að okkur
ýmsum hlutum, efitir því sem
reynslan teennir okteur. Við
hötfum tvenns konar kvik-
myndatöteuvélar: anna-rs vegar
Beaulieu, sem er fyrir 100 feta
spóIuT og er mikið notuð við
fréttamyndatöteur; hins vegar
Eclair sem er fyrir 400 feta
spóTur og er sérstaklega ætluð
fyrir hl'jóðupptöteur s.s. viðtöl.
Hvað húsnæðí og geyrnsTurými
snertir er dálítið þröngt -um
okkur. Bæði kvikmyndatöku-
menn og hijóðmenn, sem eru
7 talsins, geyma allir sín tæki
í sömu skonsunni.
— Hvað viltu segjau-mfram-
kölTun og kópíeringar á fiim-
USW? Framh-aad á 9. síðu.
„Sjónvarpið kemur tæpast til með að gera nein listaverk."