Þjóðviljinn - 23.03.1972, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 23.03.1972, Blaðsíða 7
Frmimtudaígur 23. marz 1972 — ÞJÖÐVTLJIlNrN — SlÐA 'J TALNATONGIN Það hieÆur verið mikið rætt og ritað um þá hækkiun sern þeir £á sieim kamnir eru á þann aldiur að njóta ellilífeyris og í þvd sambandi hefiur verið lögð mikil áherzla á það hva’ð hjón femgju mikið auknar bætur frá því siem 1 áður var því nú femgju þaiu í lágmark kr. 13.000i.00 á mámuði. En það hesfiur láðst þeim sem þetita löngun til að vitma og láta aill- ar atvimnuiekj'jmar renna til ríkissjóOs óskertar. Það er fleira sam þessi talnatöng nær yfir í verkfall- inu 1969 er því tii lausnar samið um stofnun Lífeyrissjóðs aldraðra og fjármagnar ríkis- sjóður þann sjóð Hafði Hanni- bal Valdimarsson lengi haiK hug á stofnun þessa sjóðs og þótti eigin sjóðj sem tekjur til rík- issjóðs allt að kr. 6.360,00 á mánuði Þetta Jel ég alveg frá- leitt. Hugsum okkur tvo menn sem vinna á samia vinnusitað. annar leggur í Mfeyrissjóð, en hdnn jafnháa upphæð í banka. Við umsókm um hækfcun líf- eyris þarf sá sem lagt hefiur í bankann ekki að gefa upp þó hann hafi tekið út eitthvað af Kristmar Ólafsson skrifar um eltilíf— eyri, tekjutryggingu og lífeyrissjóði hafa breitt út til fólks að skýra hvemig þetta yrði 1 fram- kvæmdinni og vil ég því nokk- uð athiuga það. Ellilífeyrir hjóna sem byrj- uðu að taka honn á 67 ára aldri er nú útborgaður kr. 11.640,00. Það sem vantar upp á kr 18.000,00 em kr. 6.360i,00. Um það á maður að sækja sem hækkun lífeyris. Það eyðubiað sem rnaður fær til útfyllingar til þessarar umsó'knar ber með sér að þar á að telja allar tekj- ur sem maður fær væntanlega yfir árið, og kemur þag til frádráttar þeirri upphæð sem um er sóit. Ber það giögg merki þess að um leið og rík- isstjómin hefur ákveðið þessa launahækkun þá hefur hún jiafnframt uppfundið þá hár- nákvsemu'stu talnatöng til að klípg utan af þessari upphæð, því á umsóknareyðubliaðið á að setja til frádráttar aölt sem hæigt er að koma undir það e!ð heita tekjur. Starfskraftar Leggi gamaU maður á sig að fara snemma á fætur að morgni dags og bera út blöð og að sjálfsögðu hvort það er sóiskin, stórrigning eða stór- •hríð því blöðin þurfa að kom- ast til kaupendanna þó þrótt- ur gamiia mannsins leyfi það vart í vondium veðrum. Það sem hann fær greitt fyrir þetta sitarf með sinn þrjótandi þrótt þarf bann að gefa upp til frá- dráittar þeirri upphæð sem hann er að sækja um. Sama er það með gamla konu sem gengur að gólfþvotti á skrif- stofum, söiluibúðum og víðar, hún verður að gefa upp þá upphæð sem hún fær fyrir sin störf og kernur það til frá- dráttar þeirri upphæ’ð sem hún er að sækja am, Eins er það með gamlar kon- ur sem líti’ð fiara út, en ef þær sér til dægrastyttingar prjóna úr grófu bandi leisita sem erf- iðismenn nota til sjós og lands, hún á að gefa upp þær tekj- ur sem hún fær fyrir þetta og kemur það til frádráttar þeirri upphæð sem hún sækir um sem hækkun ellilífeyris. Þegar þetta er athugað fær þetta fólk ekkert af því kaupi sem það með meira og minna skertum starfskröftum er að vinna fyrir, heldur eru það beinar tekjur fyrir rúkissjóð þar sem það er dregið frá hækkun lífeyrisins sem ríkis- sjóður leggur fram og þotta gaimla fólk fengi að fullu kr. 6.360.00 sem það er að sækja um ef það hvíldi sitt þrjótandi þrek og saeti heima. Smásálarskapur Sé ég ekki annað en ríkis- stjómin sé með þessum smásál- arskap að hvetjia gamla fólk- ið sem hefur vilja til smá- •ígripavinnu eftir sinu sitarfs- þreki ag sitja heima, því ég held ag það séu fáir sem hafa öllum fuiltrúum venklýðsféiag- anna mikill fengur að fá sjóð- inn stofnaðan, þó þeir yrðu að slá af kröfum sínum til þess sem ávallt veiður ef edn- hver fníðindi fást í slíkum samningum. Hafa menn sem til þess hafa haft rétt, fengið nokkra upp- hæð úr þeseum sjóði tvö s.l ár. En hvað skeður þegar stjóm binna vinnandi stétta tekur við sitjóm okkar lands? Jú, á þessu sviði verður það að þessi sjó’ð- ur er gerður að tekjusitofni fyr- ir ríkissjóð, þannig að það sem við fáum gieitt úr sjóðn--' um er dregið fró þeirri upp- hæð sem við sækjum um sem hækkun lífeyris Um það laakk- ar upphæð sú sern við sækj- um sem hækkiun, og um leið lækkar sú upphæð siem ríkissjóður þarf að gréiða í þeissu tilfeiii. Önnur vinnubrög’ð Eins Og ég gat um hér að framan hafðd Hannibai Valdi- marsson mikinn ábuga fyrir þvi að þessi sjó’ður yrði stofn- aður, en þag átti eftir að koma fyrir að sú ríkisstjóm . sem hann á sæti í gerir að engu þá grunidvailjar hugsun sem sjóðurinn var stofniaður á. Hvort þetta hefur verið gert í samiáði við bann eða að aðr- ir ráðherrar bafi ákveðið það án hans vitundiar veit ég ekki, en það kemur mér nokkuð á óvart ef hann er farinn að rífa niður í dag það sem hann hyggði upp í gær; öðruvisi hafa vinnuibrögð hans virzt mér vera í bagsmumabanáttu vinn- andi stétta. Nú eru til allmangir lífeyris- sjóðir aðrir en sá sem ég hef nefnt hér að framan og eru þeir byggðir upp þamnig að á- kveðin upphæð af kaupd sjóðs- féiaga er tekin við útborguin kaups og lögð í sjóðinn, leggur vinnukaupandi nokkna upphæð á móti til sjóðsins og fékkst það framlag með samningum í verkfalli sem þá stóð yfir fyrir nokkmm árum, með því þó að samninganefnd verklýðsfélag- anna varð að draga nokkuð af kröfum sínum til baka og keyptu því sjóðsframlag vinnu- kaupandans með kjararýmiun þeirri. Mætti því lita svo á að hér væri um kaupidlfærslu að ræða. Fráleitt Þessir sjóðir eru því tví- mælalaust eign sjóðféiiaganna sem þeir flá greitt úr þegar vinnuþrek divínar svo þeir geta ekki stundað vinnu og má því líta á þetta sem sparisjóðsinn- stæðu sjóðfélatga. Sæki þessiir menn um bækk- un lífeyri3 þurfla þeir að gefa upp sem tekjur þá grci’ðslu sem þeir fá úr lífeyrissjóðnum Oíj undir flestum kringumstæð- um er hún það há að hækkun kemur ekki til greina og virk- ar því sjóðsgreið'Slan úr þeirra innstæðu sdnni og fær því þessvegna að fuilu þá upphæð sem hann sækir um, en hinn sam lagt hefur í lífeyrisisjóðinn fær ekkert. Báðir þessir menn eru að taka til hliðar af sínu vinnukaupi 'tii elliáranna, en leggja það sinn í bvem sjóð. Finnur nokkur heilia brú til samrýmingar svona ráðstöflun- um? Get ég ekki annað séð en sjóðfélagar verði að aifla sér heimildar til að breyta nafni sjóðanna og nefna þá spari- ajóði til þess að geta vemdiað sig fyrir ágangi ríkisvaldsins Þá vil ég nefna ^itt dæmi enn, sem er það að ef gomiul hjón bafa eignarhaid á íbúð, en þegar vinnuþrek divín þurfa þau að selja íbúðina vegna þess að þau geta ekki staðið undir afborgunum skulda sem á henni hvila. Við sölu fá þaiu eins og venja er til skuldiabréf til greiðsiu á nokkrum hluóa söluverðsins. Af þessu skuldia- bréfl fá þaiu að sjálfsögðu vexti. Þegar þau sækja «n hækikun eHilífeyris verða þau að gefa upp sem tekjur vext- ina og kemur það til frádráttar upphæðinni sem þau sækja um. Ég hef hér að framae leitazt við að skýra hvemig hækkun lífeyris sem mikið hefur verið skrifað um í dagblöðum þeim sem að ríkisstjóminni standa oe eru roálsvarar hennar í framkvæmd, og sumir ráðherr- amir með nokkm stolti getið þess í viðtali í sjónvarpi að hækkun til aldraðs fóiks yrði framkvæmd aiimjmdiarlega. Já, hér sjáið þið myndarsbapinn. Virðist mér þetta vera meira í auglýsingaformi en áhuigi fyr- ir velliðan gamla fóliksins. Kristmar Ólafsson. ☆ ☆ ☆ Það er rétt siem Kristmiar Ól- afsson segir að eililífeyrir er enn of lágur og tekjutrygging- in er enn aðeins hliuiti af lægstu launum Dagsbrúnarmianna, í hæsta laigi aðeins ríflega heim- ingur fyrir einstakling. Enda þótt núverandi ríkisstjóm hafi látið framikvaema gjörbreytingu á þessum mÉdum er enn ekki nóg að gert. Þó má benda á að eftir núverandi kerfi er Framh. á 9. síðu. Kosningar í Indlandi: Hve stór var sigur Kongressfíokksins} Eins og skýrt hefur verið frá í blöðum vann Kongress-flokk- ur Indiru Gandhi gífurlegan sigur í kosningum til þings hinna indversku sambands- ríkja, sem hvert um sig njóta allmikillar sjálfsstjórnar í ýms- um málum. Kosningar fóru fram í 16 samibandsríkjum og Kongress- filokkurinn fékk hreinan meiri- hluta í öllum nema tveimur smáum fjaUaríkjum, Manipur og Meghalaja. Kongressflokk- urinn, sam fyrir aðeins tveim árum virtist klofiinn í herðar niður milli stuðningsmanina og andstæðinga Indiru Gandhi, hefur nú 1.921 þinigsiæti af alls 2.715 á þánigum sambands- ríkjanna. Sá sd gur sem kcm mest á óvart var unninn í V-Bemgal. Þar fékk Kongressfflokkurinn % þingsæta en hinn marxíski kommúnistafloikkur, sem þar hafði áður allt að meirlhluta, fókk aðains 14 bimgsæ'ti. Komm- únistaflokkur sá sem heidur vinskap við Sovétríkin, fékk hinsvegar 35 sæti í Vestur- Benigal, en sá árangur er mest ralkinn tii þess, að honum var leyft að vera í kosningabamda- lagi við Kongressflokkinn. Marxistar fengu 15 þingsæti í TWpuira, sem nú er þeirra Indira Gandhi: stjórnarand- staðan í molum stærsta vígi fyrir utan Kerala, en þar var ekfci kosið að þessu sinni. Auk þess fengu þeir 4 sæti í öðrum fýlkjum. Eini stjórnarandstöðufflokkurinn sem beið nieira afihroð var Swat- antra, flokkur kapítalista og fiursta, sem hafiði 187 þingsæti árið 1967, en á nú aðedns 15 eftir. Aðrir stjórnarandstöðufloklc- ar eru heldur ekki með hýrri Framhald á 9. sáðu. Ahuganmnnoleikhús — ntvinnuieikhús LeiMélag Akureyrár frumsýndi nýlega Músagildíruna eftir Agatfha Cliristie. Leikstjóri var Stefán Baidurs- son. LeikhúsiS var fullsetið og undirtektir áhorfenda voru mjög góðar. í leikskrá er eftirfarandi grein eftir Jón Krisitinsson, formann félagsins og birtist hún hér með þar sem hún á áreiðanlega erindi til fleiri en leikskrá þessa sjá. ari ár, bseði leikstjórar, leik- myndaigerðarmenn og gestaleik- arar. Nú stendur félagið á tíma- mótum. Starfsemi þess hefiur váxið í eölilegu samræmd við vöxt bœjarins og er nú orðið það umfangsmikið, að það knjT á um að hér rísi vísir að at- vinnuleikhúsi. En slíkt gerist Jón Kristinsson í hlutverki Faravicini óg Guðlaug Hcrmannsdóttir sem Mollie Ralstone. Leikfélag Akureyrar á senn 55 ára staiifissiögu að baki. Mikl- - ar breytingar hafa orðið á fflestum sviðum þjóðlífsins þessa rúmleigia hálfu öld, er féiagið hefiur starfað. Akureyrarbær hefur á þessu tímabili margfaldað stærð sína, að íbúatölu, og geignir stöðugt veigameára hlutverki sem sam- göngu- og menntamiðstöð, enda ber hún virðinigarheitið höfuð- staður Norðurlands. Einn þátturinn, sem ísicnd- ingar telja eðlilegan og sjálf- saigðan, í sínu somfédagd, • er leikldstin. Bera því glöggt vitnd hiin fijödmörgu og. glæsilegu fé- lagsheimili, víðsvegar um land- ið, er öll hafa aðstöðu til leik- sýninga. Leilkfélag Akureyrar hefur fyrst og fremst offlð þennan Iþátt í menningiarsögu bæjarins. Framan aif árum voru starfs- kraftamir yfflrleitt heimafengn- ir, og átti flélagið oít á að skipa ágætu hæfileikafólki. En með tilkomu Þjóðleikhússins og leilkfara atvinnuieikhúsa höfiuð'bargarinnar, um landið, haía viðhorfin og þær kröfur, sem gerðar eru á þessu sviði rnjög breytzt og aukdzt. Þessurn kröfum hefiur félaigið reynt að mæta eftir getu, Leikmenntað fðlk h'efur í auknum mæli stanfað með flélaginu, hln síð- ekki fyrirhafinarlaust. Forsenda þess er flynst og fremst sú, að opinberir aðitar, bœr og ríki, geri það fjárhagslega mogulegt. Jaftivægi í bygigð landsins er eitt hinna flögru fyrinheita stjórnmálamannanna og hefiur, að undanfömú, verið í sviðs- ljósdu í sölum Alþtngis, við lit- inn orðstír, enn sem komið er. Þetta þarf að breytast. Hin fögru fyrirheit verður að upp- fylla. Það er mákilsyert eðii- legri þnóun hinna ýmsu Úyggð- arlaga, og farsældanatriði þjlóð- innl í heild. Ég hef áður varpaö fnam þeirri hugmynd, aö hér á Ak. uneyri rísi leMisUnmiðstöð fyrir Norðurland. Að hér fái hópar leikara sitanilsaðstöðu, er jafnframt því að fuHlmægja leik- listariþörf Akureyringa og ná- ginanna.byggða, gaeti fariö leik- fierðir til þedrra staða hérnorð- anlands, er þess éskuðu, þvi mjög víða þar sem aðstaða er til leiksýninga, er lítil eða eng- in leikstarfsemi fýrir hendi. Ijeiiklisitarmiðstöð á Akureyri er réttlætismál, er myndd skapa noklkurt jafnvægi við þá að- stöðu er atvinnuledkhús höfuð- borgarinnar nú hafa. Jónas frá Hrifflu lét eittsinn svo um mælt er hann var staddur hér í hópi ledkfélagia, að Þjóðleikhús gæti verið viðar en í Reykjavik. Það mætti líka segja, að starfsemi Þjóðleik- hússins gæti verið víðar en í höfuðiborginni. Fyrir Alþingi liggur nú frum- vairp um Þjóðleikhús. Væri fyllsta ástæða til að nefind sú, er frumvarpið flær til umsagn- ar, tæfci þennan þátt inn í dæmið, tii athugunar. Því vel miætti hugsa sér að leiklistar- miðstöð, fýrir Norðurland væri í áfcveðnum tengslum viðÞjóð- ledtohúsið. Þótt leitohúsireikstur fái ekki staðizt án styrkja, og bæjarfé- lagið verði að leggja hér lið, nná þó segja, að slík starfsemi skili afitur verulegum hiuta þess fijár í bæjarsjóðinn, beint eða óheint. Minna má á að ýmsar stofn- anir bæjarins toosta hamn veru- lega fljármuni og eru þó vafa- laust, af flestum bæjarþúum, taldar bæði sjóiifsagðar og nauð- synlegar. Enda samnast sagna að án siíkra stofinana vasribæj- nrfélagið hólfgerður vanskapn- aður og ætti sér vairt sögu. Hér mœtti nefna tíókMöðu, söfn, f- þróttamannvirki, æskuiýöshús o.s.frv. Um tilvenurétt ledkhúss á Aio- ureyri deilum við ekki. Akureyrarbær miun hialda redsn sinni og stuðmimgur rílc- isvaldsins er sjáifsagður, eins Og rökstutt er hér að fnaman, Krafia tímans er atvinnuieik- hús. Jón Kristinssoa. I i

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.