Þjóðviljinn - 28.07.1972, Síða 7

6. SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur. 28. júli 1972
Að bua viö hítaveitu eru
sannarlega mikil
hlunnindi. En er það ekki
skritið að menn skyldu a
sinum tima lata serdetta i
hug aó miöa hitaveitu
g joldin við visitölu
byggingarkostnaðar?
Eftir umrœður um reikninga Reykjavikurborgar:
Hagnaður 97 milj.
— afskriftir 92 milj.
Getur það talizt „aðför að Reykvikingum” að ekki skyldi leyft
að hækka hitaveitugjöldin
meir en um 5% hjá fyrirtæki, sem sýnir slika rekstrarafkomu?
Aö baki flestum tölum býr
einhver veruleiki. Þetta á einnig
viö um allan þann talnagrúa,
sem samanlagt myndar
reikning Reykjavíkurborgar
fyrir áriö 1971. Þessi rcikningur
var réttilega gagnrýndur af
nokkrum borgarfulltrúum
Keykvikinga á fundi i borgar-
stjórn nú fyrir skemmstu.
Reikningurinn var það vitlaus,
bókhaldslega séð, að þessir
borgarfulltrúar treystust ekki
til aö samþykkja hann eins og
hann var lagður fyrir.
Það voru fulltrúar
minnihlutaflokkanna i borg-
arstjórn sem færðu fram þessa
gagnrýni, og borgarfulltrúar
Sjálfstæðisfl'okksins féllust á
hana með þvi að bera upp til-
lögu um sérstaka bókun, þar
sem lagt var til að einstakar
leiðréttingar yröu „prentaðar
sérstaklega til innfærslu i
reikningana, samkvæmt nánari
ákvörðun borgarráðs.” Var
reikningurinn svo samþykktur
með þessum fyrirvara.
Á þessa afgreiðslu reikninga
Reykjavikurborgar er ekki
minnzt hér vegna þess að það sé
dregið i efa að núverandi
borgarastjórnarmeirihluti og
þeir fjölmörgu starfsmenn
Reykjavikurborgar sem fara
með stjórnun borgarinnar og
stofnana hennar geti ekki komið
saman bókhaldslega réttum
reikningum. Þeir sem gagn-
rýndu þessa reikninga gerðu sér
fullvel ljóst, að sumar villurnar
áttu rót sina að rekja til nýupp-
tekins vélbókhalds, aðrar báru
vott um klaufalega ónákvæmni i
meðhöndlun fjármuna, enn
aðrar sýndu mannlega bresti i
starfi.
Villurnar i reikningi Reykja-
vikurborgar bera ekki með sér
neitt sem kalla mætti stórfellda
fjármálaóreiðu eða gróft mis-
ferli. En út úr hinum bókhalds-
lega réttu færslum munu hins-
vegar talnaglöggir menn geta
lesið ýmislegt, sem segir tals-
vert um hugarfar borgar-
stjórnarmeirihlutans til ibúa
Reykjavikur, til þeirra sem
skattborgara og manna.
Eins og mörgum mun i fersku
minní, sótti Hitaveitan um
13,1% hækkun á gjaldskrá sinni
i des. s.l. og studdi beiðni sina
rökum, að samkvæmt reglum
um gjaldskrána ætti hún að
fylgja byggingarvisitölu sem
hækkað hafði um þennan
hundraðshluta á tilteknu tima-
bili, en vegna verð-
stöðvunarinnar, sem þá var i
gildi,hefði Hitaveitan ekki
fengið neina hækkun á gjald-
skrá sinni. — Við umræðurnar
um þetta mál i borgarstjórn
taldi Sigurjón Pétursson að það
vantaði rúm 10% upp á að tekjur
Framhald á bls. 11.
IRA - UDA
IRA-menn eru stoltir af hlutverki
einu og bera höfuðið hátt
Atburðir siðustu vikna hafa
sýnt að borgfriður i 6 nyrztu hér-
uðum Irlands, sem voru skiiin frá
öðrum héruðum eyjarinnar af
brezku valdi fyrir hálfri öld, hann
er nú fjarlægari en nokkru sinni
siðan upp úr sauð milli kaþólikka
og mótmælenda fyrir þrem árum
Fyrir 6 mánuðum var talið að
Irski lýðveldisherinn — IRA —
væri i upplausn, foringjar hans
ýmist i fangelsi brezkra yfirvalda
eða flúnir til Irska lýðveldisins,
Grimubúast UDA-menn vegna
þess að þeir skarnmast sin fyrir
verkefnið?
ast i hópum skyndilega reyna þeir
að bera vitni um skipulagðan aga.
En á nóttunni þegar þeir hafa eft-
irlit með krossgötum og ónáða
vegfarendur er harla litið eftir af
aganum.
Hæstráðandi UDA i Derry,
grimubúinn maður svo að minnti
á Ku-Klux-Klan og með majors-
kórónu á brezkum einkennis-
búningi, sagöi nylega: „Það er
stutt siðan að margir-af strákun-
um okkar voru pörupiltar og und-
NOGUR EFNIVIÐUR
í
BORGARASTYRJÖLD
en liðið illa búið vopnum og enn
verr að baráttuþreki. Og hann
hefði komið sér út úr húsi hjá hin-
um kaþólska almenningi Eins
voru taldar likur á þvi, að hótanir
séra Paisleys um vopnaðar að-
gerðir af hálfu „Varnasamtaka
Ulsters” — UDA — væru nasa-
gola einber, og mótmælendur
væru ekki tilbúnir til að bera vopn
að kaþólskum löndum sinum,
a.m.k. ekki svo neinu næmi.
Þetta hefur hvort tveggja orðið
á annan veg.
IRA hefur treyst raðir sinar,
foringjar hans hafa gengið fram
að nýju, og öðrum hefur skotið
upp úr þjóðardjúpinu. Það hefur
streymt til hans ungt fólk til að
taka þátt i baráttunni, hversu
hörð og blóðug sem hún kynni að
verða! Ef talið er með mikið af
ungum stúlkum sem gæta bæki-
stöðva lýðveldishersms, er styrk-
leiki hersins metinn á tvö þúsund
manns. Svo margir — telja Bret-
ar— eru reiðubúnir að taka þátt i
skotbardögum og öðrum hermd-
arverkum af hálfu IRA. Seint i
marz var styrkleiki IRA helmingi
minni.
í sama mæli hefur UDA vaxið
og þróazt. Forsvarsmenn sam-
takanna segjast nú hafa á að
skipa 25 þúsund manna liði, og
brezka herstjórnin tekur þá tölu
trúanlega. Liðið er talið skipt
nokkurn veginn til helminga milli
Belfast og landsbyggðarinnar.
UDA er sagður hafa aðgang að
100 þúsund skotvopnum, en það
eru vopn sem almenningur hefur
byssuleyfi fyrir.
Gagnvart þessum tvennum
samtökum — eða ættum við að
segja herjum? — stendur brezki
herinn i Norður-lrlandi. En ekki
má gleyma norður-irsku öryggis-
sveitunum, sem kaþólikkar hafa
vel að merkja illan bifur á, en i
þeim eru um 170 þúsund manns.
Þær skiptast niður i 20 sveitir fót-
gönguliðs og 8 bryndrekasveitir.
Það er þvi ekki hægt að segja
Um Irska lýðveldisherinn og
„Vamarsamtök Ulsters”
Hér er mynd af hinum illa farna miðbæ i Derry, en þar eru sprengingar mjög tíöar. Um
miöjan júli voru aðeins tvö veitingahús opin, eitt gistihús og 4 kaffistofur I allri borginni, en
þar búa um 60 þúsund manns. Menn þora ekki lengur að hafa krárnar opnar, þótt húsnæðið
kunni að vera óskemmt. — Til hægri er hinn ungi IRA-foringi, McGuinness, áöur slátrara-
ncmi í Derry.
annað en að i Norður-Irlandi sé
nógur efniviður i borgarastyrjöld.
Að viðhalda
forréttindum
Félagar i mótmælendasamtök-
unum UDA eru i hermannajökk-
um og bera andlitsgrimur. Á dag-
inn eru þeir útbúnir með langar
kylfur, en á nóttunni hafa þeir ný-
tizku skotvopn. Fjöldaaðgerðir
eru i miklu uppáhaldi hjá UDA.
Raðir af marsérandi UDA-mönn-
um sjást oft á götunni i þeim
hverfum og landshlutum þar sem
mótmælendur eru rikjandi. Sá
sem sér þessa stormandi hópa fer
að trúa þeim hótunum sem fram
eru bornar um sókn til hefnda.
Með göngusýningum, liðþjálfa-
fyrirskipunum og með þvi að birt-
irheimalýður, en við höfum inn
prentað þeim aga og fengið þeirr
verkefni”.
Kaþólskt fólk er i engum vafí
um það hvað „majórinn” á vif
með verkefni: Að viðhalda for
réttinda-aðstöðu mótmælenda og
Breta i Norður-Irlandi.
IRA telur sig vera frelsishei
með þann skýra hernaðarlega til
gang að varpa öllum Bretum á
dyr. Foringjar UDA höfða til laga
og reglu, en treysta ekki lengur
laganna vörðum að þeir ráði við
þetta, og vilja þvi á hálffasiskan
hátt „taka lögin i okkar eigin
hendur”------eins og grimubúni
„majórinn” orðaði það.
Hræddir viö að
þekkjast i UDA
Mótmælendaherinn krefst „til-
litslausrar aðfarar að hermdar-
verkamönnum” og svifst ekki
blóðbaðs meðal almennings til að
taka „frjálsu Derry” með
áhlaupi, en það eru kaþólsku
borgarhverfin Bogside og Cregg-
an i Ðerry.
IRA-hermenn, allt frá hinum
yngsta sjálfboðaliða og upp i yfir-
foringjann, Sean MacStiofáin, eru
þekktir með nafni og eru alls ekki
aö reyna að leyna sér. En þvi er
öðruvisi farið með UDA-mennina.
Þar reynir hver að fara i felur
sem mest hann má. Þvi ráða
efnahagslegir hagsmunir sem
ekki vilja hætta á neitt. Einnig er
um að ræða ótta við álitshnekki
hjá þeim sem hærra eru settir i
þjóðfélaginu, og loks eru margir
hræddir við hefndarráðstafanir af
hálfu IRA. Af þessum sökum
kemur UDA siður fram sem her
en sem voldug fjöldasamtök
hinna nafnlausu.
Kaþólskir menn um allt Norð-
ur-Irland hafa skilið merkið. Þess
vegna hafa fleiri nýliðar gengið i
Ira siðustu vikurnar en.dæmi eru
til áður. Um miðjan júli varð að
skipta IRA-liðinu i Derry i tvo
riðla, og fyrrverandi riðilsstjóri
Föstudagur. 28. júli 1972! ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7.'
Baráttufúsir menn úr „Varnarsamtökum Ulsters” — UDA — taka á móti fyrirskipunum.
Martin McGuiness, 22ja ára, er
nú sveitarforingi.
Nú er IRA orðinn það sem hann
hefur sennilega aldrei verið fyrr á
siðstu þrem árum: Skæruiiðaher
sem nýtur fulls ferðafrelsi vegna
hann hefst handa, og oft nýtur
hann annarrar aðstoðar. Svipað
er það á hinn bóginn: James
MacClelland, sóknarprestur hjá
söfnuði Ian Paisley Presbytarian
Curch i Derry, veit aðeins eitt
svar við ástandinu i hinni skiptu
borg: „Það verður að setjast um
Bogside, svelta þá inni og taka þá
með áhlaupi”.
(Spiegel, Guardian).
Verið að reyna skotvopn UDA-hersins i stöövum þeirra i Belfast. — Grimuklæddur UDA-majór i Derry
ásamt nokkrum manna sinna.
gagnkvæms trúnaðar við
kaþólskan almenning.
Martin McGuiness sem fyrir
þremur árum var slátraranemi i
Bogside gengur úti sér til
skemmtunar með stúlkunni sinni,
óvopnaður og lifvarðarlaus i
„frjálsu Derry”. Jafnvel aðal-
stöðvar IRA i „Stanley’s Walk”
eru i minna en eins kilómetra
fjarlægð frá næstu varðstöð
brezka hersins — og þetta er á al-
mannavitorði.
En allir vita lika, að jafnvel
brynvarinn könnunarvagn Breta
mundi þurfa minnst þrjár minút-
ur til að komast til aðalstöðvanna
— á mörgum húsum eru öflugar
flautur sem ibúar „frjálsu
Derry” mundu nota til að vara
við „stolt okkar, það bezta sem
við getum gefið, æskulýð okkar”
(en þetta eru orð kaþólskrar hús-
móður.)
Varnarlið „frjálsu Derry” er
svo upptekið af köllun sinni að
menn sýna enga hræðslu við
hugsanleg endalok. Þeir eru sátt-
ir við guð sinn og kirkju: Á hverj-
um sunnudegi sækir Martin
McGuiness ásamt liðsforingjum
sinum og sjálfboðaliðum hina
heilögu messu — strax eftir að
dagskipan hefur verið gefin.
Kirkjufélögin eru aðilar að
málunum. Sérhver IRA-maður er
blessaður af presti sinum áöur en
Kort aútgáf a vegna
einvígisins í skák
Skáksamband Islands hefur ins. Er annað teikning eftir Gisla
gefið út I fjáröflunarskyni tvær Sigurðsson ritstjóra og kostar
gerðir póstkorta, i tilefni einvigis- það kr. 20.00, en hitt sem er
stærra er með ljósmyndum af
þeim Spasski og Fischer, ásamt 2
myndum frá Reykjavik, eldgosi,
gufugosi, þjóðgarðinum Skafta-
felli ásamt öræfajökli og Gull-
fossi. Kostar það kr. 50.00. Eru
kortin á 4 tungumálum,
rússnesku, ensku,dönsku og
þýzku.
Er hér um að ræða sérstakt
tækifæri til að eignast fallegan
minjagrip frá þessum einstæða
atburði og einnig er þetta góð
landkynning.
Hafa þegar nokkur fyrirtæki
sýnt áhuga á þvi að styrkja Skák-
sambandið á þann hátt að kaupa
nokkurt megn korta með skák-
frimerkinu og láta stimpla þau á
keppnisstað, láta siðan sérprenta
texta aftan á kortin með nafni
fyrirtækisins og nota fyrir jóla-
kort.