Þjóðviljinn - 28.07.1972, Blaðsíða 8

Þjóðviljinn - 28.07.1972, Blaðsíða 8
8. SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur. 28. júli 1972 © EVARAAAM: i ( i ^AANNFALL DG \AEYJAVAL ífcSíjSSíSSiSiSiíSSii® loks aö láta sem ekkert væri og han tók aftur upp þráöinn. En honum var það mikil raun að sjá aö konurnar litu í sifellu á klukk- una, eins og þær væru að taka timann eða sjá um að Totta-vagn- inn héldi áætlun. — Hvern fjandann eru þær eiginlega að bauka, hvislaði hann órólegur að Sivert Kroken. — Það veit ég ekki, svaraði Kroken áhyggjufullur. — Ef til vill eru þær timabundnar. — Bara þær þyrftu allar að ná flugvélinni til Jamaika, sagði for- setinn af sannfæringu. Þegar stundarfjórðungur var liðinn litu konurnar samtimis upp frá úrunum sinum og kinkuðu kolli hver til annarrar og brostu. — Skiljið þið hvað ég átti viö? sagði Gunda og gleymdi að hvisla. — Nú er hann búinn að mala i kortér án þess að segja annað en það að hann ætli bara að tala i nokkrar minútur. Og svona eru þeir allir. —Oldungis furðulegt, sagöi roskin kona og tók upp gleraugun sin til að sjá fulltrúana betur. —Og svo eru þeir að segja að við konurnar séum málglaðar, sagði önnur. Bara karlmannaáróður, sagði Gunda og teymdi hópinn sinn út aftur og háværar athuga- semdir voru ekki sparaðar. Bæjarstjórnin varpaði öndinni léttar. En fleiri áföll áttu eftir að dynja eftir. Einn daginn mátti lesa á töflu Gundu hjá dælunni, að farin yrði kynnisferð til kamranna i norðurbænum. Þar mættu limmtiu íorvitnar konur og Gunda leiddi þær inn i Grófina rétt eins og hún ætti allt um- hverfið. Maria Strand var búin undir innrásina og hafði súkku- laði og bollur til reiðu. Siðan var gengið frá smáhýsi til smáhýsis og horft á eins sætis og tveggja sæta kerfið, og konurnar ráku upp hljóð og héldu fyrir nefin og sögðu að það væri smánarlegt að slikt skyldi eiga sér stað á okkar dögum, og hvað um smithættuna og allt annað? Þessi hópferð til eins af aumu blettunum á bæjarstjórninni, fyllti forsetann kviða. Hann fór að eiga erfitt með svefn á næturnar. Ekki batnaöi það, þegar fregnir bárust um að hundraö konur að minnsta kosti hefðu tekið hvatningu Gundu um að lita á ..dýragarðinn i suðurbænum”. Hjá Britu Engebretsen hafði verið tappað vatni á fimmtiu flöskur og miðar limdir á; bent var á gruggið á flöskubotninum eftir einn, tvo eða tiu daga eftir átöppun, en sums staðar var vakin athygli á silum sem sprikluðu i flöskunni og bent á að suðurbæjarfólk þyrfti ekki að fara langar leiðir að veiða fisk. Hægt væri að koma við veiðistöng i eigin baökeri. Forsetanum var hreint ekki um þetta. En Gunda leiddi hópinn sinn — sem fór óðum vaxandi — á æ fleiri markverða staði. Hún sýndi þeim marmaragólfið og brókaði- gluggatjöldin i iönskólanum og sýndi fram á að fjárhagur bæjarins hefði verið blómlegur ef karlmennirnir væru ekki svona fiknir i finheitin. Bæjargjald-' kerinn var vingjarnlegur og alúð- legur leiðbeinandi og leiddi kon- urnar i allan sannleika um eignir og skuldir og afskriftir og kröfur. —Þakka yður kærlega fyrir, sagði Gunda innilega, þegar þær voru að fara. — Ef ég fæ ein- hvern tima einhverju ráðið, skal ég sjá um að bæjarkassinn verði i yðar vörzlu um tima og eilifð, þvi að ég held honum sé óhætt þar. —Þetta var gott að heyra, sagði Svendsen bæjargjaldkeri brosandi. Of ef atkvæði mitt er einhvers viröi, þá fær Káti kvenna- flokkurinn i Totta fulltrúa i bæjarstjórn i ár og það verður Gunda Henriksen. Gunda hló feimnislega og rak skótána niður i blágrátt teppið hjá bæjargjaldkeranum. —Það er svo undarlegt með hann Svendsen, sagði hún við Britu á eftir. — Hann hefur lag á að láta veslings konu finnast hún vera manneskja, hvernig sem á þvi stendur. Ef til vill er það mandal-málfarið. —Nei, sagði Brita. — Það er brosið. Þegar venjulegur karl- maður brosir til þin, þá vottar alltaf fyrir vernd og dálitlu yfir- læti i augnaráðinu, rétt eins og þú getir ekki gert að þvi þótt þú sért kona, greyskinnið. En brosið hans Svendsens er alveg eins og þegar hann brosir til karlmanna sem honum geðjast að; ég veit það vel, vegna þess að hann er trú- lofaður dótturinni i næstu ibúð við mig og ég sé hann oft. Þær urðu samferða heim frá ráðhúsinu þegar þær voru búnar að kveðja lagskonur sinar. í smá- hópum hurfu konurnar i allar áttir, masandi og hlæjandi: sum- ar gleypti kjörbúðin, aðrar strætisvagninn. Brita og Gunda stikuðu upp Stórgötuna og litu i búðarglugga; þær voru ánægðar með daginn; meira en hundraö konur höfðu sýnt áhuga á fjár- málum bæjarins og komið á fund Svendsens. —Ef þetta heldur svona áfram, þá er ekki að vita nema við komum fulltrúa að i ár, sagði Gunda dreymandi. —Og það verður þú, sagði Brita. —Heldurðu það? sagði Gunda og leit á hana með alvörusvip. — Ég er hrædd um að ég sé ekki sú rétta. Ég tala svo bjánalega, kann enga málfræði eða neitt annað. Nei, það hefði átt að vera fin og glæsileg kona eins og Liva Torén. —Vitleysa, sagði Brita. — Það er ekki það sem máli skiptir. —-Hvað er það þá sem máli skiptir? —Þaðsem þú hefur, sagði Brita og brosti ibyggin. Þær gengu framhjá portinu hans Larsens ekils, og ekillinn sá til þeirra innanúr garðinum, þar sem hann var að festa rim i vagn- hjól. Hann reis á fætur eldrauður i framan og kom i áttina til þeirra með hamar og skrúfjárn i hendinni. —Já, það er bara svona: Svona er hún þá þessi kvensa sem er að gera allt vitlaust, ha? Hann rak andlitið upp að andliti Gundu og sveiflaði hamrinum ógnandi. —Hvað gengur að yður maður? sagði Brita reiðilega. —Hvað viljið þér eiginlega? —Hvað ég vil? Er þetta ekki kvenmaðurinn sem ætlar að troða sér inn i bæjarstjórnina, ha? Sem ætlar að taka frá karlmönnunum heilagan rétt þeirra til að fara með stjórn bæjarmála? Er það ekki þessi kvensa sem sagði við mig, að ef hún mætti ráða yrði ekki einn einasti hestur eftir i Totta? Ha!? Er það kannski ekki hún, ég bara spyr? —Jú, vist er það ég, sagði Gunda rólega. Larsen ekill blés frá sér öl- mettuðum anda og góndi reiði- lega á hana. —Já, þá ætla ég bara að segja að þér skuluð vara yöur, Gunda Henriksen. Já, vara yður! Hafið þér ekki heyrt um alla þá sem eru myrtir og skotnir i stjórn- málunum af þvi að þeir troða ein- hvern um tær. Komið ekki nálægt hrossunum minum, segi ég. Snertið þau ekki!. Hann veifaði hamrinum enn á ný og hörfaði aftur á bak inn i portið og starblindi án afláts á Gundu. Konurnar tvær gengu leiðar sinnar og þeim var undar- lega innanbrjósts. Brita sagði skelkuð: —Hamingjan sanna, ef ég hefði vitað að maður gæti átt von á sliku hefði ég hugsað mig tvisvar um áður en ég tók sæti á listan- um! En Gunda horfði hugsi, næstum angurvær, fram fyrir sig og stakka hendinni undir handlegg Britu eins og til að miðla henni af eigin styrk. —Þessu þarf maöur að vera viðbúinn þegar stjórnmál eru annars vegar. Þeir sem vilja fá einhverju framgengt, mega ekki vera hræddir við að láta álit sitt i ljós. Hvernig hefði farið annars? Þá væri jörðin ennþá flöt eins og pönnukaka og það hefði ekki stoðað neitt þótt hann þarna Galilei eða hvað hann nú hét hefði ekki verið brenndur, þvi að hann hefði verið dauður núna hvort eð var. Nei, Brita, ég held að við séum að gera það sem rétt er, og þá má Larsen ekill segja það sem honum sýnist. Mundu þaö, Brita, að þetta eru ekki annað en veslings karlmenn, bæði Larsen ekill og hinir. Brita leit á hana, og það fór um hana hrollur. —Kannski sagði kona Djengis Kahns þetta sama um hann.sagöi hún áhyggjufull. —Bullukolla geturðu verið, sagði Gunda hlægjandi. — Reyndu að finna léttari tóna á dragspilið þitt. En nú verð ég að bregða undir mig betri fætinum, þvi að ég þarf að fara inn i Kleif og verzla dálitið áður en ég fer heim. Bless Brita og so long eins og þeir segja, fram til dáða fyrir Káta kvennaflokkinn. X Það var alltaf dýrlegur ilmur i Kleifinni, ilmur af kryddi og salt- meti og leðri sem gladdi sálina. Niöri i miðbæ var sálinni meinað að njóta lyktar, þvi að allt matarkyns var grafið i plast og aðrar loftþéttar umbúðir, svo að engin loftbóla gat sloppið út eða inn. Og gamaldags skósmiður fyrirfannst þar enginn. Aðeins fáeinar finar og nýtizkulegar skó- búðir, sem engin leðurlykt var úr, þótt undarlegt mætti teljast. Gundu féll illa að verzla i mið- bænum, hún hélt sér að Kleifinni þegar hún gat. Og Kleifin var ekki aðeins unaður fyrir nefið, nei, augaö og eyrað fengu sitt. Stórir feitir ostar, rauðir og smjörgulir götóttir sveinserostar glöddu augað i búðargluggunum, og glaðlegur bjölluhljómur kvað við þegar dyrnar til feitmetissalans eða bakarans eða skósmiðsins voru opnaðar. En upp á siðkastið voru menn i Kleifinni farnir að gerast áhyggjufullir, þvi að það hafði frétzt að endurbyggja ætti alla Kleifina. Strand feitmetissali skýrði Gundu frá þessu hryggur i bragði meðan hann lagði lag eftir lag af sólgulu.nýstrokkuðu fjallasmjöri á vogina og aukaslettu i ofanálag sem gjöf. —Okkur hefur liðið svo vel hér, sagði hann sorgmæddur. — Já, ef þér komizt i bæjarstjórnina, frú Henriksen, þá verðið þér að hugsa til okkar! —Það verður ekki lift i Totta ef Kleifin hverfur, sagði Gunda. —-öll þessi fallegu, gömlu hús! Nei, það verður að viðhalda erfðavenjunum. Já, ég skal svo sannarlega berjast fyrir þvi, að Kleifin fái að standa, ef ég verð kosin. En eins og þér vitið, Strand, þá get ég engu ráðið ein. — Nei, það er nú meinið, stundi feitmetissalinn. — En þér gerið það sem þér getið! Og Gunda lofaði þvi. Þegar hún steig aftur út i þrönga, fjölfarna, steinlagða Kleifina með bjölluhljóminn i eyrunum, tók hún eftir fimm til sex strákum sem hoppuðu kringum hana, flissandi og fullir af athafnaþrá. Koma Gundu virtist eins konar merki, þvi að þeir hlupu samtimis að næsta horni, söfnuðust saman i iðandi kös eins og fruma að skipta sér, og tóku lagið af m-iklum móði: Hver er að koma? Hver kemur þar? Já, hver kemur þar? Jú. Það er græninginn hún Gunda sem fór pólitik að stunda — og guð má vita hvernig það fer? Hæ, hæ og hó! Hæ, hæ og hó! Hávær hlátrasköll kváðu við að söngnum loknum; svo stein- þögnuðu drengirnir og tindrandi, meinfýsin augu störðu á Gundu til ' að athuga viðbrögð hennar. Gunda hélt fast um smjörið og ostinn og brosti til þeirra. —Þetta er alveg ljómandi lag. Getið þið ekki sungið þetta aftur? Ég heyrði ekki textann nógu vel! Strákarnir litu vonsviknir á hana. Þeir fóru með háfum huga að raula fyrstu linurnar, en þegar þeir sáu að Gunda raulaði með, já, hafði orðin meira að segja eftir, gáfust þeir upp. Hinir stærstu héldu leiðar sinnar, spýttu um tönn og blistruðu, en litill bláeygður snáði með engla- hár stóð eftir og horfði á hana dapur i bragði: —Iss, þú ert ljóta kerlingin að verða ekki reið! Gunda laut niöur að honum. —Hver á þig, strákur minn? —Hann Olsen úrsmiður. Af hverju ertu ekki reið? Það hefði verið miklu meira gaman ef þú hefðir orðið vond. —Mér fannst gaman að söngnum. En fyrst þú ert sonur hans Olsens úrsmiðs, þá áttu heima alveg niður við bryggju, og hvað heldurðu að hún mamma þin segi þegar hún finnur þig ekki? Þú ættir ekki að vera að elta stóru strákana ekki stærri en þú ert. Sjáðu bara, nú eru þeir allir búnir að stinga þig af! Snáðinn leit i kringum sig, það fór að votta fyrir skeifu og hann bar tvo óhreina hnefa upp að augunum. —Ég vil fara heim til mömmu. —Jæja, ég skal keyra þig heim, sagði Gunda. — En fyrst verð ég að skreppa inn með vörurnar minar. Hún tók i höndina á snáðanum, hljóp við fót upp að dælunni og eldhúsdyrunum; snáðinn horfði stóreygur á dæluna og spurði lotningarfullur: —Átt þú hana? —Já, ég á hana, og hér sel ég bensin á hverjum degi. Vá, maður, kanntu á hana? sagði snáðinn með aðdáun. Gunda tróð vörunum innum eldhúsgluggann og kallaði til Hermanns: —Hermann. Ég verð að keyra þennan strák niður að bryggju, hann er villtur. Geturðu ekki sett kartöflurnar yfir? Það þarf ekki annað en skola dálitið af þeim, setja þær i vatn og skrúfa frá, fyrst á þrjá og þegar sýður minnkarðu niður i einn — Hermann hallaði sér útum eld- húsgluggann súr á svipinn. —Hamingjan sanna, ertu nú lika farin aö leika miskunnsama Samverjann, sagði hann og leit til himna. —Segðu strákunum að ég komi rétt strax, það eru pylsur i mat- inn, sagði Gunda. Hún tók i höndina á snáðanum og stikaði fyrir hornið að verkstæðinu, þar sem stóri, gamli vörubillinn stóð. —Uppi með þig strákur, svo förum við. —Kanntu lika á vörubil, hrópaði snáðinn alveg himin- fallinn. Hann laumaði hendinni yfir að stýrinu og studdi varlega á flautuna. —Ágætt, þá þarf ég ekki að gera þetta, sagði Gunda. — Hér þurft- um við einmitt að flauta. Snáðinn leit á hana með takmarkalausri aðdáun. —Þegar ég er orðinn stór’, þá ætla ég að kjósa þig, sagði hann festulega. Hjá Ólsen úrsmið varð uppi fótur og fit þegar Gunda kom inn i búðina og leiddi snáðann. —Arni, hvar hefurðu eiginlega verið? Ég hef verið að leita að þér um allt, sagði móðirin sem stóð fyrir innan búðarborðið og sýndi viðskiptavini plötuna með úr- festum og leðurólum. FÖSTUDAGUR 28. júlí 7.00 Morgunútvarp. Veðurfregnir kl. 7.00, 8.15 og lO.lO.Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og forustugr. dagbl.) 9.00 og 10.00 Morgunbæn kl. 7.45 Morgunleikfimi kl. 7.50 Morgunstund barnanna kl 8.45. Einar Logi Einarsson les sögu sina „Strákarnir við Straumá” (5) Tilkynningar kl. 9.30. Létt lög milli atriða. Spjallað við bændur kl. 10.05. Tónleikar kl. 10.25: Sinfóniuhljómsveit danska útvarpsins leikur Sinfóniu nr. 2 eftir Carl Nielsen; Thomas Jensen stj. Fréttir kl. 11.00. Itzhak Perlman og Vladimir Asjkenazy leika Sónötu fyrir fiðlu og pianó i A-dúr eftir César Franck / Hljóm- sveitin Filharmónia leikur „Pavane pour une Infate défunte” eftir Ravel, Guido Cantelli stj. / Hljómsveit Tónlistarskólans i Paris leikur Phédre, ballettmúsik eftir George Auric; Georges Tzipine stj. 12.00 Dagskráin. Tónleikar. Tilkynningar. 12.25 Fréttir og veðurfregnir. Tilkynningar. 13.00 Eftir hádegið. Jón B. Gunnlaugsson leikur létt lög og spjallar við hlustendur. 14.30 S iðd e g i s s a g a n : „Eyrarvatns-Anna” eftir Sigurð Ilelgason. Ingólfur Kristjánsson les (26) 15.00 Fréttir. Tilkynningar. Lesin dagskrá næstu viku. 15.30 M iðdegistónleikar: Peter Pears, Barry Tuckwell og Sinfóniuhljóm- sveitin i Lundúnum leika Serenötu fyrir tenórrödd, horn og strengjasveit op. 31 eftir Benjamin Britten;höf. stj. Kathleen Ferrier syngur brezk þjóðlög. 16.15 Veðurfregnir. Létt lög 17.00 Fréttir. Tónleikar. 17.30 Ferðabókarlestur: „Frekjan” eftir Gisla Jóns- son.Hrafn Gunnlaugsson les (8) 18.00 Fréttir á ensku. 18.10 Tónleikar Tilkynningar. 18.45 Veðurfregnir. Dagskrá kvöldsins. 19.00 Fréttir. Tilkynningar. 19.30 FréttaspegiII. 19.45 Bókemnntagetraun. 20.00 Divertimento nr. 7 i D- dúr fyrir strengjahljómsveit og tvö born. (K334) eftir Mozart. Félagar úr Vinaroktettinum leika. 20.30 Tækni og visindi. Guðmundur Eggertsson prófessor og Páll Theódðrsson eðlisfræðingur sjá um þáttinn. 20.55 „Vorblót”, ballettmúsik i tveiin þáttum eftir Igor Stravinsky. Sinfóniuhljóm- sveit útvarpsins i Stuttgart leikur; Michael Gieler stj. (Frá útvarpinu i Stuttgart) 21.30 útvarpssagan: „Dala- lif" cftir Guðrúnu frá Lundi. Valdimar Lárusson les þriðja bindi sögunnar. (3). 22.00 Fréttir. 22.15 Veðuríregnir. Kvöld- sagan: „Sigriður frá Bústöðum” eftir Einar H. Kvaran. Arnheiður Sigurðardóttir les sögulok (4). 22.40 Danslög i 300 ár. Jón Gröndal kynnir. 23.10 A tólfta timanum. Létt lög úr ýmsum áttum. 23.55 Fréttir i stuttu máli. Dagskrárlok. Kópavogsapótek Opið öll kvöld til kl. 7, nema laugardaga til kl. 2, sunnudaga milli kl. 1 og 3. Sími 40102.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.