Þjóðviljinn - 25.10.1973, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 25.10.1973, Blaðsíða 7
Fimmtudagur 25. október 1973. ÞJÓÐVILJINN — StDA 7 Hatur og fúlmennska á mis- munandi sjúklegu stigi fyrirfinna sig auðvitað i öllum þjóðfélögum og alveg ákveðið ekki siður i smáum en stórum. En þetta kem- ur mismunandi skýrt i ljós eftir kringumstæðum. Valdaránið i Chile virðist þannig hafa i orðanna bókstaflegustu merkingu rótað upp á yfirborðið öllum versta soranum úr botnfalli þjóðfélagsins, gefið geðveikis- kenndu hatri og siðvillu lausan taum. Af einni ástæðu er þó hægt að vera þakklátur fyrir þessa at- burði, og það er hve skýrt þeir hafa leitt i ljós hinar himinhróp- andi andstæður jákvæðra og upp- byggjandi þjóðfélagsafla annars- vegar og hinsvegar hinna nei- kvæðu og niðurrifandi, afla ihalds og afturhalds, kapitalisma, heimsvaldastefnu eða fasisma, hvað sem við viljum kalla það. Nafnið skiptir ekki máli, allt þetta dót er sami grautur i sömu skál. Þessi viðbjóður lýsir sér auð- vitað á ýmsan hátt. Sjúklegt út- lendingahatur er þannig eitt ein- kenni fasistageðveikinnar sem nú gengur yfir Chile. Meðal óteljandi handtekinna útlendinga er frétta- maður Dagens Nyheter i Stokk- hólmi og Dagbladet i Osló, sem hafa birt greinargóðar og hlut- lægar fréttir frá atburðum i land- inu. Fjöldi róttæks fólks frá ýms- um löndum kom lika til Chile meðan alþýðustjórnin var þar við völd, bæði til að fylgjast með þeirri merku þjóðfélagsþróun, er þar átti sér stað, og til að leita þar hælis vegna þess að þvi var ekki vært fyrir afturhaldshyski heimafyrir. Þetta átti sérstak- lega við um fólk frá öðrum róm- ansk-ameriskum löndum, og hef- ur þetta aðstreymi efalaust orðið til að kynda upp þjóðernishatrið, sem annars er yfirleitt grunnt á i heimsku og illu fólki. Þessu þjóð- ernishatri chilisku fasistanna fylgir svo smáskammtur af Gyð- ingahatri aukreitis, svo sem af gömlum fasiskum vana. Þeir niðurniddu Annað er það einkenni van- þroskaðra smámenna að eitt grundvallarskilyrði fyrir timan- Um górillur í Chile — og annarsstaðar i legri velliðan þeirra er að eitt- hvert fólk sé fyrir neðan þau þjóð- félagslega séð, sé i annarri og afl- minni stétt eða þjóðfélagshópi. Þessi lágkúrukennd hefur átt mikinn þátt i kynþáttahatri hvitra Bandarikjamanna gegn þarlendum blökkumönnum, og svipuð hneigð hefur komið mjög áberandi fram i Chile undanfarið. Eitt af helstu og bestu verkum stjórnar Allendes var að bæta að miklum mun kjör verkamanna i borg og sveit, að visu ekki meira en svo að kjör þeirra voru enn langtfyrir neðan það sem norður- evrópskir verkamenn myndu láta bjóða sér, en þetta var engu að siður mikil kjarabót fyrir stétt, sem til þessa hafði lifað á sultar- mörkunum og oftast þó undir þeim. Þessi kjarabót, ekki meiri en hún var, virðist hafa hleypt sér- staklega illu blóði i borgarastétt landsins. Broddborgararnir fengu þá hugmynd, auðvitað með réttu, að verið væri með þessu að draga úr bilinu milli stéttanna, og það myndi þýða að rotos (þeir niburniddu, hrakyrði borgara- stéttarinnar um verkalýðinn) fengju með tið og tima sömu tæki- færin i lifinu og borgarastéttin. Vitaskuld getur engin borgara- stétt hugsað sér neitt voðalegra. Og eftir þvi hafa aðfarirnar orðið eftir valdaránið. Morðsveitir valdaránsklikunnar hafa siðan gengið ljósum logum um verka- mannahverfin nóttsem dag, myrt fólk, pyndað það eða handtekið, eybilagt heimili verkamannanna og yfirleitt einskis látið ófreistað til þess að telja þeim trú um ,,að þrælar væru þeir og þrælar skyldu þeir alltaf verða”, eins og Rikharður annar sagði við ensku bændurna, þegar þeir gerðu sina tilraun til byltingar. Menntahatur Auk þessarar sjúklegu og hefndaróðu herferðar gegn verkamannahverfum chilisku borganna er herferðin gegn menntun og menningu eitt það, sem mest einkennir valdaræn- ingjana i Chile. Allir vita að heimskir ruddar hræðast ekkert meira en menntun og bækur, þeir hafa af þessu beinlinis hjátrúar- kenndan ótta, líkt og steinaldar- menn af galdri. Fyrir utan verka- mannahverfin hafa það þvi verið háskólar og menntaskólar Chile, sem einkum hafa orðið fyrir barðinu á morð- og pyndinga- sveitum borgarastéttarinnar. Einstaklega ógeðslegt og um leið spaugilegt einkenni þessa menntahaturs eru bókabrennurn- ar, sem eru orðnar vörumerki chiliskra fasista, likt og nasist- anna fyrrum. Ritum Maós, Marx, Marcuses og að sjálfsögðu ljóða- bókum Nóbelsskálds landsins, Neruda, hefur verið varpað á bál- kesti á torgi hverrar borgar landsins. Þetta menntamannahatur er auðvitað siður en svo séreinkenni chiliska afturhaldsins. Það þekk- ist um allan heim. Hér uppi á Is- landi hafa málgögn borgarastétt- arinnar á undanförnum árum oft- lega reynt að æsa til haturs á menntaæskunni, og hefur sá hatursáróður gjarnan verið birt- ur i formi lesendabréfa til að firra hlutaðeigandi blöð siðferðilegri á- byrgð. Þó minnist ég þess að einn af taglhnýtingum borgarastéttar- innar i verkalýðsforustunni sýndi fyrir fáeinum árum þann mann- dóm ab birta undir fullu nafni (og með mynd) grein i þessa átt i annaðhvort Mogga eða Visi. Gott ef hann hafði ekki áður flutt rit- smiöina i útvarpið i þættinum um daginn og veginn. Forsprakkarnir Að endingu væri kannski ekki úr vegi að kynna með fáeinum orbum forsprakka valdaránsklik- unnar i Chile, svo mjög sem hún er i fréttunum þessa dagana. Og óvini sina er nauösyn að þekkja öðrum betur. Helsti valdamaður herforingja- klikunnar, er haföi iorustu um valdaránið á yfirborðinu að minnsta kosti, er Augusto Pino- chet, yfirmaður landhersins. Landherinn er sterkasti liður her- afla Chile og mun þar að finna á- stæðuna fyrir þvi að Pinochet er hafður fremstur. Hann er sagður hafa nokkrar skipulagsgáfur; hafði þannig í fyrri daga staðið sig nokkuð vel sem landt'ræðingur og kortagerðarmaður, en var að öðru leyti að mestu óþekktur fyrir valdaránið.Hann er samkvæmt lýsingum mannúðarlaus ruddi og morðhundur, eins og raunar ljós- lega hefur komið fram i aðförum dáta hans. Gustavo Leigh, yfirmaður flug- hersins, er sagður greindastur toppmanna grúppunnar og ,,hug- myndafræðingur” hennar. Hann er andvigur þvi að koma aflur á þingræði i landinu, eins og klikan hefur þó lofað, en vill i staðinn skipuleggja atvinnulifið i sam- heldi (corporationir) að fyrir- mynd nasista og fasista i Evrópu. Samheldin eru þannig byggð upp að hvorki atvinnurekendur né verkamenn eiga að hafa eigin stéttarfélög, heldur er þeim steypt saman i heildir, en úrslita- valdið i stjórn þeirra á rikið að hafa. Ef Leigh kemur viija sinum fratn mega stjórnmálasnápar Kristilega demókrataflokksins fara að biðja fyrir sér, og er það ekki nema mátulegt á það liyski, sem með framsóknartvistiganda sinum átti drjúgan þátt i að grafa undan alþýðustjórninni og hegð- aði sér þannig i von um að þess yrði leikurinn að Allende liðnum. José Merino heitir yíiraðmir- állinn, en einmitt meðal sjóliðs- foringjanna var hatrið á alþýðu- stjórninni mest. Merino þessi vill sýnast siðlágaður og reynir jafn- vel að gefa sig út fyrir að vera húmoristi. César Mendoza er yfirmaður lögregluherliðsins (Carabineros). Hann er sagður sá af þeim fjór- menningum sem næst kemst þvi ab minna á manneskju, og bendir jafnvel ýmislegt til þess að hann hafi tekið þátt i valdaráninu með þeim af þeirri ástæðu helstri, að hann hafi ekki þorað öðru. Hann er iþróttamaður góður, einkum hestamaður, og keppti sem slikur fyrir land sitt á olympiuleikunum i Helsinski 1952. fann er ekki eins Framhald á bls. 14 Stúdentaráð Háskóla íslands: Samstaða með Chile Hinn 11. september s.l. var framið valdarán i lýðveldinu Chile af fámennri fasistiskri herforingjakliku. Löglegri stjórn landsins var steypt af stóli og forseti landsins, Salvador Allende, myrtur. Valdaræningjarnir hafa lýst þvi yfir að þeir hafi viljað koma i veg fyrir einræði Alþýðufylk- ingarinnar. Höfuðpaur herfor- ingjaklikunnar, Pinochet, hefur og látið i Ijós þá skoðun, að lýð- ræðið verði að gangast undir blóðbað öðru hverju til þess að það fái haldist. Valdaræningjarnir hafa ekki látið sitja við orðin tóm: Við skotárás á Tækniháskól- ann i Santiago biðu 200 náms- menn bana. í v erk a m a nn ah v erf i nu Poblavion La Legua voru a.m.k. 300 manns drepnir. „Hreinsunarflokkar” taka til starfa á nóttunni. Blóðpollar og lik mæta sjónum vegfarenda að morgni. Starfsmaður Sameinuðu þjóð- anna, sem leitaði að liki náms- manns frá Boliviu, taldi i sjúkrahúsi i Santiago 180 lik ný- dáinna, þ.á.m. 5 börn. tþróttavellinum i Santiago hefur verið breytt i fangelsi. 700 fangar eru i herbergjunum undir áhorfendapöllunum,aðal- lega verkamenn, meðlimir MÍR (samtök byltingarsinnaðra vinstrimanna), blaðamenn, menntamenn og listamenn þ.á.m. allmargir útlendingar. Valdaræningjar láta i það skina við bandariska kopar- hringa að bætur muni greiddar vegna þjóðnýtingar fyrrverandi stjórnar. Einnig eiga banda- riskir sérfræðingar að koma aftur til starfa I koparnámun- um. Virðast valdaræningjarnir njóta sérstaks stuðnings banda- riskra auðhringa og velvildar stjórnvalda i Bandarikjunum. Ýmislegt bendir einnig til þess, að Bandarikjastjórn hafi verið kunnugt um valdaránið fyrir- fram, samanber skjóta för sendiherra Bandarikjanna i Chile til Washington 2 dögum fyrir valdaránið. Álika snarlega taka hinir sjálfkjörnu verndarar lýðræðis- ins til við að útrýma stofnunum þessa sama lýðræðis: Herforingjaklikan leysti upp þingið, bannaði fyrst marxist- íska og siðan alla borgaralega flokka, vék öllum borgar- og sveitarstjórnum frá, lýsti stærsta verkalýðssambandið, CUT, ólöglegt og fyrirskipaði ritskoðun á þeim blöðum, sem hún hafði ekki þegar bannað. Stjórn SiNE skorar á islensku ríkisstjórnina — Að lýsa yfir andstyggð sinni á valdaráninu i Chile. — Að lýsa yfir stuðningi við samtök byltingarsinnaðra vinstrimanna,MÍR, sem skipu- leggja andstöðu gegn fasista- klikunni. — Að lýsa þvi yfir, að hún sé fús að veita flóttamönnum frá Chile hjálp. — Að beita sér fyrir þvi á vettvangi Sameinuöu þjóðanna að stofnuð verði alþjóðleg nefnd til að kanna hvert verið hafi hlutur bandarisku rikisstjórn- arinnar og bandarisks peninga- valds i valdaráninu. Stjórn StNE skorar á is- lenska verkaiyosnreynngu ao sýna samstöðu með stéttar- bræðrum sinum i Chile og veita þeim allan þann stuðning er i hennar valdi stendur. Stjórn SINE skorar á islenskt námsfólk og æskulýð að sýna samstöðu með chileanskri æsku og sýna hug sinn til valdaráns- ins. Stjórn SINE Rcykjavik l9.október 1973.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.