Þjóðviljinn - 01.12.1973, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN Laugardagur 1. desember 1973.
Ljón gefa
lækningatæki
Lionsklúbbur Borgarness hefur
nýlega gefið Kleppjárnsreykja-
og Borgarneslæknishéruðum
hljóðby lgjutæki, „Siemens
Sonostat 633”. Tækið kostaði um
80 þúsund kr. án tolla, sem
fengust eftirgefnir.
Stjórnarformaður Borgar-
læknishéraðs, Guðmundur
Ingimundarson, ásamt Valgarð
Björnssyni héraðslækni, veittu
tækinu viðtöku. Við það tækifæri
sagði Valgarð m.a., ,,að tækið
væri einkar kærkomið og þarft i
baráttunni við gigtina, sem alltaf
hrjáði æði marga”.
Tækinu er ætlað að vera i
læknamiðstöðinni, sem nú er i
byggingu i Borgarnesi, en þar til
hún tekur til starfa verður það hjá
héraðslækninum.
Frá afhendingu Siemens-hljóð-
bylgjutækisins. Frá vinstri:
Valgarð Björnsson héraðslæknir,
Georg Hermannssoo formaður
Lionsklúbbs Borgarness og siðan
Lionsfélagarnir Valgeir Gests-
son, Jón Einarsson og Sveinn
Hálfdánarson. Á myndinni sjást
einnig nokkur lækningatæki er
Borgarneslæknishéraði hafa
verið gefin áður, en hljóðbylgju-
tækið er lengst til vinstri.
Eg held að list verði ekki skilin.
Hennar verða menn aðallega að
njóta, hver á sinn hátt, og það er
komið undir þeim hæfileikum,
sem hverjum og einum eru með-
fæddir, svo sem eftirtekt lita og
forma, og einnig skáldlegu inn-
sæi. Það er nokkuð svipað að
horfa á listaverk og virða fyrir
sér liti og form úti i náttúrunni
sjálfri.
Ég var eitt sinn i tjaldi á Þing-
völlum og leit þá út klukkan 6 að
morgni. Sólin var að koma upp og
vellirnir voru eins og stórt mál-
verk að sjá. Þeir voru allir fljót-
andi i næturdögg. Þvilika litadýrð
hef ég aldrei séð, og engin leið er
að lýsa, — og fáir myndu trúa að
væri raunverulegt, þó að hægt
hefði verið að festa hana á léreft.
Eftir örstutta stund var þessi
töfrasýn horfin.
Þegar ég hef séð málverk eftir
fræga málara frá fyrri öldum hef
ég orðið eins og bergnuminn, þvi
að myndirnar voru svo lifandi.
Það var eins og ég væri að horfa á
lifandi menn og dýr, en ekki mál-
verk. Táknræn list birtist aðal-
lega i verkum Kjarvals og As-
mundar Sveinssonar. Hún þrosk-
ar imyndunaraflið.
1 nútimalistinni speglast hinar
öru breytingar, sem hafa orðið á
þjóðfélagsháttum á mjög
skömmum tima hér á landi, og
koma þær fram mjög skýrt i bók-
menntum.
Ég sem þetta rita er 77 ára
gamall og var áður en ég hætti
störfum innheimtumaður hjá
Gjaldheimtunni i Reykjavik.
Jóh. Asgeirsson
UNDRALAND
ný leikfangaverslun i Glæsibæ.
Allt sem rúllar, snýst, skoppar, tistir og
brunar.
Fjölbreytt úrval.
Komið, sjáið, undrist i
UNDRALANDI
Til varnar
SETU á alþingi
Til að verja setu á Alþingi Is-
lendinga skal eftirleiðis rita:
1. Zverrir Hermannsson,
2. Helgi Zeljan,
3. Ellert B. Zchram, og
4. Z-Bjarni Guðnason.
Þar sem z er i þessu sambandi
mjög mikilvæg og áberandi
virðist óþarft að rita hana annars
staðar i islensku máli.
úl-
Hvað er list?
Ég skrifa þessar linur i tilefni
þess, að Hallmundur Kristinsson
skrifar i Þjóðviljann 21. nóvem-
ber s.l. um list og óskar eftir, aö
lesendur blaðsins láti eitthvað til
sin heyra um það efni.
AF FULLVELDI 1. DES.
Flaggskip íslenska
flotans, Gullfoss, var
búinn aö vera á sölulista
í heilt ár, þegar hann
loksins gekk út. Hann
var fyrst seldur til
Beirút í Líbanon, en þar
fengust ekki tilskildir
pappírar til mann-
flutninga, svo hann var
seldur grískum skipa-
kóngi, sem Orri heitir,
aö vísu ekki til mann-
flutninga, heldur til að
flytja pílagríma um
Rauða hafiö.
Föðurland vort,
ísland, hefur að vísu
verið lengur á sölulis'ta
en flaggskip þjóðar-
innar, og verður að
segja það eins og er, að
ekki hefur gengið and-
skotalaust að höndla
með land þetta, þrátt
fyrir góðan vilja
mætustu manna allt frá
því að land byggðist.
Það er í raun og veru
ekki fyrr en á síðustu
þrem áratugunum, sem
umtalsverður skriður
hefur komið á þessi
sölumál, sem löngu
væru komin heil í höfn,
ef ekki hefði komið til
undarleg þvermóðska
óupplýstrar alþýðu í
landinu, sem byrjaði
raunar að rífa kjaft
strax uppúr alda-
mótunum eittþúsund,
þegar Þórarinn
Nefjólfsson rak erindi
konungs á Þingvöllum
og vildi kaupa Grímsey.
Þá vildi Guðmundur
ríki selja, en Einar
Þveræingur bróðir hans
þurfti endilega að vera
með fingurna ofan í
málinu og kom í veg
fyrir að úr kaupunum
yrði, á þeim forsendum
að í Grímsey mætti hafa
her manns og (eins og
Snorri segir) ,,ef þar er
útlendur her'' mælti
hann „og fari þeir með
langskipum, þá ætla ég
að mörgum kot-
bóndanum verði þröngt
fyrir dyrum ".
Ef til vill var ekki á
þessum árum jafn brýnt
og í dag að semja við
stórveldi um varnir
landsins. Verndarar
okkar þá voru dreki,
fugl, griðungur og risi,
en herforingjaráð þetta
hafði dverga og vætti í
sinni þjónustu.
Þessa setuliðs naut
þjóðin þó ekki lengi, eða
eins og Jónas Hall-
grímsson segir:
Flúinn er dvergur, dáin
hamra tröll,
dauft er í sveitum,
hnípin þjóð í vanda..
en með Gamla sáttmála
játast (slendingar undir
Noregskonung, og segja
má að ekki haf i rofað til
í varnarmálum lands-
manna eftir það fyrr en
í heimsstyrjöldinni, sem
enskumælandi þjóðir
kalla gjarnan „The
glorious war". Það
blóðbað leysti með æski-
legum hætti aðkallandi
varnarmálavanda is-
lensku þjóðarinnar.
Síðan haf a ís-
lendingar borið gæfu
til þess að eiga varnir
sinar undir mesta her-
veldi allra tíma, Banda-
ríkjum Norður-
Ameriku.
Allt brölt erlendra
valdsmanna við að
reyna að höndla með
ísland, selja það eða
veðsetja í gegnum
aldirnar leiðir hugann
ósjálf rátt að litilli
klausu í litilli bók eftir
Halldór Laxness.
Bókarkornið heitir
Innansveitarkróníka og
ég leyfi mér að taka
litinn kafla úr henni og
birta hann orðrétt, þar
sem mér finnst hann
eiga ótrúlega vel við á
fimmtíu og fimm ára
afmæli íslenska full-
veldisins 1. desember
1973:
„Hér verður frá þvi
sagt er kirkjan var tekin
niður og henni jafnað
við jörðu í þriðja sinn á
ofanverðri 19du öld.
Sýnt verður hvernig
voldugir málafylgju-
menn lögðust á eitt að
brjóta niður kirkju
þessa allt frá því dana-
konungur skipaði að hún
skyldi hverfa árið 1774
og leið þó stórt hundrað
ára áður en þeirri
skipun var framfylgt.
í næstu fjórar kyn-
slóðir lögðu drjúgir
aðilar hönd á þennan
plóg svo sem stjórnar-
völd í Danmörku,
Alþingi íslendinga æ
ofan í æ, kirkjuyfir-
völdin mann framaf
manni, svo biskupar og
prófastar sem lægri
saf naðaryf irvöldi loks
innanhéraðsbændur og
heiðarlegar húsfreyur
og karlgildir menn sem
áttu hingað kirkjusókn,
uns ekki stóð uppi til
varnar kirkju jaessari
nema bóndi nokkur
afgamall á Hrísbrú,
Ólafur að nafni
Magnússon, og ein
fátæk stúlkukind, vinnu-
kona prestsins á Mos-
felli, Guðrún að nafni
Jónsdóttir. Þá féll að
vísu þessi auma kirkja.
Margir telja að guðs
visku og lánglundargeði
hafi samt orðið nokkuð
ágengt í þessu máli hér i
Mosfellsdal, þó í seinna
lagi væri, og mætti
heimsbyggðin vel taka
nótís af þvi, þó hinir haf i
og nokkuð til sins máls,
er annað hyggja."
Það fer ekki hjá þvi,
að manni verði á að hug-
leiða það í dag, þann 1.
desember 1973, hvort
ekki sé eins komið fyrir
föðurlandinu, eins og
Mosfellskirkju á ofan-
verðri 19du öld.
Ef til vill er ástæða til
að hugga þá, sem svart-
sýnastir kunna að vera,
með því að vegleg kirkja
hefur nú aftur verið
reist í Mosfellsdal, og
mætti íslenska þjóðin og
jafnvel heimsbyggðin
öll taka nótís af því.
Flosi