Þjóðviljinn - 20.11.1974, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 20. nóvember 1974.
DJQÐVIIJINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Ctgefandi: Otgáfufélag ÞjóOviljans Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Ritstjórar: Kjartan Óiafsson, Skólavöröust. 19. Simi 17500 (5 linur)
Svavar Gestsson Prentun: Blaöaprent h.f.
í GINI ÚLFSINS
Það fer ekki leynt að á þeim fáu mánuð-
um, sem liðnir eru siðan Sjálfstæðisflokk-
urinn tók við völdum á Islandi með dyggi-
legri aðstoð Framsóknarforystunnar, —
þá hefur komið mikil lyfting i allar ráða-
gerðir um stóraukin umsvif erlendra aðila
i atvinnulifi á íslandi. 0
Hingað til hafa allar vatnsaflsvirkjanir
hér verið i höndum okkar sjálfra. Svo var
einnig um Búrfellsvirkjun, sem á sinum
tima var samþykkt samhljóða á alþingi að
ráðast i. Viðreisnarstjórnin bar hins vegar
ein ábyrgð á þvi, að selja álverksmiðjunni
i Straumsvik, erlendu stórfyrirtæki fyrir
smánarverð, megnið af orkunni, sem þar
er framleidd.
Nú eru hins vegar uppi hugmyndir um
að erlend stórfyrirtæki fái beina aðild að
virkjunum á íslandi, og það engum smá-
virkjunum.
Þjóðviljanum er kunnugt um, að
Alusuisse auðhringurinn, sem á verk-
smiðjuna i Straumsvik, hefur sýnt þvi
mikinn áhuga nú siðustu vikurnar, að
koma á fót undirbúningsfélagi með tilliti
til risavirkjana hér á íslandi og
margföldun erlendrar stóriðju á landi hér
i huga.
Gert er ráð fyrir i þessum hugmyndum,
að islensk stjórnvöld framselji vatnsrétt-
indin til slikra risavirkjana og verði það
okkar framlag til sliks sameignarfélags,
en auðhringurinn leggi fram fjármagn og
tækniþekkingu og hafi undirtökin . Tillög-
ur þessa efnis munu nú liggja fyrir hjá is-
lensku rikisstjórninni frá auðhringnum.
og hefur ekki verið hafnað umsvifalaust.
Eins og kunnugt er snúast umfangs-
mestu virkjunaráform, sem ihuguð hafa
verið hér á landi um risavirkjun á Austur-
landi—virkjun sem manna á milli gengur
undir nafninu LSD eftir hinu alræmda
eiturlyfi. Þær áætlanir, sem forráðamenn
auðhringsins hafa rætt um við islenska
ráðamenn tengjast ekki hvað sist slikri
virkjun. Gunnar Thoroddsen, segir i við-
tali við Morgunblaðið þann 7. þessa mán-
aðar, að hann liti á þessar viðræður sem
trúnaðarmál og vilji þvi ekkert segja á
þessu stigi málsins. Þjóðin á ekki að fá að
fylgjast með, eins og fyrri daginn.
Einn af þingmönnum Sjálfstæðisflokks-
ins, Sverrir Hermannsson, getur hins veg-
ar ekki hamið fögnuð sinn yfir ráðagerð-
unum og tæpir á málinu i grein i Morgun-
blaðinu þann 5. þessa mánaðar. Þar segir
Sverrir: ,,Augu erlendra manna hafa opn-
ast fyrir glæsilegum möguleikum orku-
beislunar á Austurlandi. Svisslendingar
hafa boðið að stofna með okkur nefnd,
sem ljúki rannsóknum á Austurlands-
virkjun með stóriðju fyrir augum. Ame-
rikumenn hafa verið hér á ferðinni i sum-
ar og hefur áhugi þeirra allur beinst að
Austurlandi . . . Sjálfsagt mál er að leita
eftir stuðningi og samvinnu við aðrar
þjóðir nú þegar, enda virðast þeir mögu-
leikar blasa við. Við þá þurfum við einnig
að semja um sölu meginhluta orkunnar og
fer vel á þvi að allt haldist i hendur frá
upphafi”.
Þetta voru orð Sverris Hermannssonar,
alþingismanns Sjálfstæðisflokksins.
Já, Amerikumenn hafa verið hér, segir
Sverrir og mikil er lukkan að vera þing-
maður fyrir kjördæmi sem áhugi þeirra
beinist að, — og fer vel á þvi að allt haldist
i hendur frá upphafi, segir Sverrir.
Og daginn eftir, að Gunnar Thoroddsen
kvaðst ekki vilja skýra frá trúnaðarmál-
um sinum og auðhringsins i Morgunblað-
inu, þá birtir Morgunblaðið frétt um
væntanlega súrálsverksmiðju á íslandi,
að visu með spurningarmerki. Blaðið
skýrir þar frá þvi, að könnun á hag-
kvæmni slikrar verksmiðju hér hafi leitt
til jákvæðrar niðurstöðu, ef miðað sé við
vissar forsendur, — þær forsendur, að hér
eigi sér stað fjölgun álverksmiðja og
mikil afkastaaukning frá þvi sem nú er.
Og i þessari sömu frétt Morgunblaðsins,
er sagt beinum orðum, að viðræður
standi yfir nú um aukna álframleiðslu á
landi hér.
Allt það, sem fram hefur komið i
Morgunblaðinu siðustu daga um þessi
efni, og rakið hefur verið hér að nokkru,
kemur heim og saman við þá vitneskju
sem Þjóðviljinn hefur varðandi ráðagerð-
irnar um beina aðild erlendra auðhringa
að risavirkjunum á íslandi og margföldun
erlendrar stóriðju i tengslum við þau
áform.
Það er timabært að rikisstjórnin hætti
öllu laumuspili varðandi þessi mál og geri
hreint fyrir sinum dyrum. Hverjar eru
hennar meginreglur i sliku máli? Hvað er
hún til viðtals um, og hvað ekki?
Ýmsir saklausir Framsóknarmenn hafa
imyndað sér, að hugmyndirnar, sem sett-
ar hafa verið fram að undanförnu i for-
ystugreinum Visis, um að leggja niður is-
lenskan landbúnað séu án tengsla við
ráðagerðir áhrifaaðila i Sjálfstæðisflokkn-
um. Slikt er mikil firra. Þessi skrif eru i
beinum og mjög nánum tengslum við þær
ráðagerðir um risastökk i stóriðjumálum
og samvinnu við erlenda auðhringa, sem
uppi eru innan rikisstjórnarinnar. Enda
engin tilviljun, að Visisritstjórinn benti
mönnum kurteislega á, að tvær álverk-
smiðjur i viðbót gætu fyllt i það skarð, se
islenskir bændur skildu eftir, þegar þeir,
allir sem einn, legðu frá sér amboðin eftir
1100 ára bjástur og fengju sina miljón á ári
fyrir störf i álveri, eða sem ölmusu frá
rikinu.
r ^
þingsjá þjóðviljans
l______:______________A
Þyrlur austur
og vestur
Sjálfsögð björgunartœqi,
jafnréttismál og mótrök gegn
áróðri hernámssinna
Hér er um dýrmætt öryggistæki
aö ræöa sem getur veriö ómetan-
legt þegar um er aö tefla lif ann-
ars vegar en dauöa eöa örkumi
hins vegar. Of mikiö veröur
aldrei á sig lagt af háifu samfé-
lagsins til aö tryggja sem best
öryggi þegnanna I haröri lifsbar-
áttu þeirra, — þeirra þegna sem
leggja samfélaginu til dýrmætt
framlag en fá oft minnstan skerf
þeirra samfélagsgæöa sem allir
keppa aö og allir eiga aö fá aö
njóta jafnt.
M.a. á þessa leiö mælti Helgi
Seljan I gær fyrir tillögu til þings-
ályktunar um kaup á björgunar-
þyrlum fyrir Austurland og Vest-
firöi sem hann flytur ásamt Kar-
vel Pálmasyni.
Tillagan var flutt á siðasta
þingi en svo seint aö hún komst þá
ekki til umræðu. Þriöji flutnings-
maður þá var Vilhjálmur Hjálm-
arsson en ráöherraembætti hans
nú gerir honum ókleift að standa
aö tillögunni.
Þyrlurnar yröu keyptar fyrir
atbeina rlkisstjórnarinnar og I
samráöi viö Slysavarnarfélag ts-
lands, slysavarnardeildirnar á
Austurlandi og á Vestfjörðum,
svo og landhelgisgæsluna.
Eitt þeirra tækja, sagði Helgi
Seljan, sem hvaö oftast heyrast
nefnd nú þegar óvænt slys eöa
ófarir bera að höndum eru þyrl-
Helgi Seljan.
urnar. Notagildi þeirra viö Is-
lenskar aöstæður eru ótvlrætt,
kostir þeirra sem öryggistækis
margir og miklir.
Þeir landshlutar sem hér er aö
vikið eru um margt með nokkra
sérstöðu, fjarlægöin frá Reykja-
vik meö sitt þó fullkomna
öryggiskerfi á okkar mælikvaröa
segir sina sögu, samgönguvandi
Framhald á 13. siðu.
Hver má
kaupa
dýrar jarðir?
Á þingi i gær var ekki margt um Blikastööum fær sennilega engan
aö vera, flest dagskrármálin voru nógu fjársterkan kaupanda ann-
tekin út af dagskránni án um- an en Reykjavikurborg sjálfa.
ræöu, enda höföu 8 þingmenn boð- Framhald á 13. siðu.
Kjartan
Ólafsson
á þingi
I gær tók sæti á alþingi Kjartan
Ólafsson ritstjóri, en hann er
fyrsti varamaöur landskjörinna
þingmanna Alþýöubandalagsins.
Kjartan var sem kunnugt er I
framboöi á Vestfjöröum viö
siöustu alþingiskosningar.
Kjartan kemur inn á þing fyrir
Svövu Jakobsdóttur en hún er
farin vestur til New York og er
þar fulltrúi Alþýöubandalagsins i
sendinefnd íslands á allsherjar-
þingi Sameinuöu þjóöanna.
Kjartan ólafsson hefur ekki
setið á þingi áður.
Utan dagskrár I sameinuðu
þingi vakti Oddur Ólafsson (S)
máls á þeirri „hættu” aö Reykja-
vikurborg keypti jöröina Blika-
staði i Mosfellssveit og fengi slö-
an aö bæta henni viö lögsagnar-
umdæmi sitt. Vildi hann sem
þingmaður reyknesinga mót-
mæla slikri skeröingu á kjördæmi
sinu og hinu ágæta hreppsfélagi
Mosfellssveit. Oddur spuröi fé-
lagsmálaráðherra hvort hann
vildi ekkert aðhafast gegn slikri
óhæfu.
Gunnar Thoroddsen var mjög
mjúkmáll við hinn æsta flokks-
bróöur sinn og reyndi aö róa hann
og vildi þó engu lofa um það
hvorum megin hann stæði
gagnvart stækkun
Reykjavikurborgar.
Athyglisvert var aö hvorugur
þeirra þingmannanna haföi neitt
viö hiö uppsprengda jarðarverö
aö athuga sem er meginástæöan
fyrir þvi aö núverandi ábúandi á