Þjóðviljinn - 26.03.1975, Síða 20

20 SIÐA — ÞJÖÐVILJINN Fimmtudagur 27. marz 1975.
Umrœður um fjáröflunarleiðir til handa borgarsjóði
Stöndum með alþýðiinni,
en styðjum atvinnurekendur!
Þessi er afstaða borgarstjórnarmeirihluta Sjálfstœðisflokksins
Eins og áður hefur verið frá
skýrt hér í blaðinu lögðu þeir
Sigurjón Pétursson og Björgvin
Guðmundsson fram tiliögu i
borgarstjórn á dögunum þess efn-
is að borgarstjórn skori á alþingi
að breyta tekjustofnalögunum i
þá veru, að borgarsjóði væri unnt
að auka tekjur sinar um á að
giska 950 miljónir með þvi að
leggja hærra aðstöðugjald á at-
vinnureksturinn i borginni svo og
hærri fasteignagjöld á annað hús-
næði en ibúðarhúsnæði.
Blaðið hefur áður birt tillöguna
I heild, svo og framsöguræðu
Sigurjóns Péturssonar, borgar-
ráðsmanns, með tillögunni.
Hér verða að nokkru raktar þær
umræður, sem i borgarstjórn
spunnust um tillöguna.
Björgvin Guðmundsson,
borgarfulltrúi Alþýðuflokksins og
Samtakanna tók mjög i sama
streng og Sigurjón hafði gert i
framsöguræðu sinni. Hins vegar
kvað við nokkuð annan tón hjá
borgarstjóranum, Birgi isleifi
Gunnarssyni, en hann furðaði sig
mjög á tillögunni og furðu hans
vakti einnig það, að borgarfull-
trúar Framsóknarflokksins
skyldu ekki vera meðflutnings-
menn að henni.
Siðan sagði borgarstjóri að við
byggjum nú við kreppuástand:
heilar atvinnugreinar berðust i
bökkum, og atvinnurekendur
hefðu lýst þvi yfir að atvinnuveg-
irnir þyldu ekki að greiða þau
laun, sem farið hefði verið fram
á.
Þá sagði borgarstjórinn, sem
mikið notaði orðið kreppa, að i
slikri kreppu yrði Reykjavíkur-
borg að herða sultarólina. Taldi
hann það vænlegri leið fyrir
borgarsjóð að draga úr útgjöld-
um, en leggja aukna skatta á at-
vinnureksturinn, sem hann sagði
að væri hið sama og að drepa sina
mjólkurkú eða éta útsæðið.
,,Það skiptir höfuðmáli, að at-
vinnutækin gangi, frekar en það
að opinberar framkvæmdir á veg-
um borgarinnar dragist ekki
saman,” sagði borgarstjóri, og
lýsti siðan tillögu þeirra Sigur-
jóns fráleita, og sagði að i henni
fælist engin raunhæf lausn, og
reyndar væri sú lausn, sem i til-
lögunni væri bent á verri en engin
lausn.
Flutti borgarstjóri siðan frávis-
unartillögu, sem reist var á þeim
hinum sömu „rökum” og eftir
honum hafa verið höfð hér að
framan og þeim ráðstöfunum,
sem rikisstjórnin hefur nú lagt
fram, auk þess sem hann taldi
vonlaust að fá samþykki alþingis
til þess að breyta tekjustofnalög-
unum.
Magnús L. Sveinsson, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins og
varaformaður Verslunarmanna-
félags Reykjavikur, sagði
borgarstjóra hafa komist að
kjarna málsins varðandi tillögu
þessa, og bætti þvi síðan við frá
eigin brjósti, að hún mundi geta
stórspillt fyrir þeim samninga-
viðræðum, sem standa yfir milli
vinnuveitenda og verkalýðsfélag-
anna
Sárt þótti þessum verkalýðsfor-
ingja, að ljóst væri, að tillagan
fæli i sér stórfelldan fjármagns-
flutning frá atvinnurekstrinum!
Siðan sagði Magnús það rétt að
kjör verkafólks hefðu stórversnað
á siðustu mánuðum, en vitnaði
siðan i forseta ASt, sem i þessum
umræðum var helsta stoð Sjálf-
stæðismanna, en tilvitnunin i
Björn var að sjálfsögðu, að hann
hefði sagt, að of miklar kjarabæt-
ur væru óraunhæfar.
Taldi Magnús, að ef miljarður
lægi á lausu hjá atvinnurekstrin-
um ætti hann að renna beint til
láglaunafólksins, en ekki til
borgarsjóðs.
Sigurjón Pétursson benti á að
samúð borgarstjóra og varafor-
manns- VR væri greinilega öll
með atvinnurekendum, þótt það
væri ekki algengt að verkalýðs-
foringjar lýstu slikri samúð yfir
opinberlega. Hitt taldi Sigurjón,
að verkalýðsforingjanum
Magnús L. Sveinssyni ætti að
vera ljóst, að aldrei, allt frá
bernskudögum verkalýðshreyf-
ingarinnar, hefðu atvinnurekend-
ur lýst þvi yfir að þeir þyldu að
greiða verkafólki hærri laun, og
eftir slfkri yfirlýsingu þyrfti að
bfða allt til eilffðarnóns.
Þá sagðist Sigurjón ekki hafa
heyrt það, að verkalýðsforystan
hefði lýst þvi yfir, að atvinnuveg-
irnir gætu ekki greitt hærri laun,
enda hefði þá verkalýðsfélögin
hvorki lagt út i það að hefja um-
ræður um gerð nýrra kjarasamn-
inga, né heldur að boða til verk-
falls til þess að leggja þyngri
áherslu á kröfur sinar um hærri
laun.
Sigurjón benti á, að ihalds-
stjórnir hefðu jafnan sett málin
þannig upp fyrir þjóðinni, að ein-
ungis tvennt kæmi til greina i
efnahagsmálum: skert laun eða
takmörkuð atvinna. Niðurstaðan
hefði slðan ávallt orðið sú, að úr
hvoru tveggja hefði orðið, launa-
skerðingu og samdrætti f atvinnu.
Siðan sagði Sigurjón:
Ég tel að nauðsynlegt sé að
tryggja atvinnu eftir föngum hjá
Reykjavikurborg. Ég hef ekki trú
á þvi, að þær álögur, sem felast i
tillögu okkar Björgvins» muni
valda kollsteypu hjá atvinnu-
rekstrinum.
Ég minni á það, að á við-
reisnarárunum, þegar Lögbirt-
ingablaðið var jafnan fullt af aug-
lýsingum um nauðungaruppboð á
ibúðarhúsnæði og eigum lág-
launafólks, heyrði það til undan-
tekninga, að sjá nauðungarupp-
boðsauglýsingu þar sem bjóða
átti upp atvinnufyrirtæki. Þá
taldi atvinnureksturinn sig ekki
geta greitt mannsæmandi laun,
frekar en hann telur sig nú geta
það.
Það er sæmra fyrir borgar-
stjórnarfulltrúa, að huga að stöðu
láglaunafólks og heimila þeirra i
borginni, en binda trúss sitt svo
fast við hagsmuni efnastéttanna.
Þegar að þvi kemur að Lögbirt-
ingablaðið fer að birta nauð-
Auglýsingasíminn er
17500
VOÐVIUINN
ungaruppboðsauglýsingar vegna
gjaldþrota atvinnufyrirtækja, er
hægt að hugsa tii þess hvort rétt
kynni að vera að milda álögurnar
á atvinnufyrirtækin.”
Björgvin Guðmundsson sagði
það ekki hafa komið sér á óvart
hver afstaða borgarstjóra væri til
tillögunnar, en hins vegar hefði
afstaða MagnúsarL. Sveinssonar
til hennar komið sér á óvart, jafn-
vel þótt hann sem borgarfulltrúi
hafi jafnan tekið afstöðu með at-
vinnurekendum gegn launþegum
eins og hann væri starfsmaður at-
vinnurekenda en ekki launþega-
samtaka.
Birgir tsl. Gunnarsson talaði
aftur og snerust orð hans i upp-
hafi mest um stofukommúnista
og aðra kommúnista, og sagði að i
þessu máli vægjust ekki á hags-
munir iaunþega og atvinnurek-
enda. Hagsmunir beggja væru
þeir sömu. Sagðist hann taka af-
stöðu með miðstjórn ASÍ gegn
stofukommúnistum!
„Það getur verið, að miljarður
sé til ráðstöfunar hjá atvinnurek-
endum”, sagði borgarstjóri. „Ef
hann er það, á hann ekki að renna
til Reykjavikurborgar, heldur til
láglaunafólks”.
Siðan sagðist borgarstjóri enn
ekki hafa tillögur um það hvað
skera skyldi niður, en sagðist
jafnframt gera sér grein fyrir
þvi, að um verulegan niðurskurð
yrði að ræða.
Kristján Benediktsson, borgar-
fulltrúi Framsóknarflokksins,
taldi tillögu þeirra Sigurjóns
óraunhæfa, og litlar likur til þess
að alþingi myndi breyta tekju-
stofnalögunum þótt öll borgar-
stjórn legðist á eitt að samþ. til-
löguna.
Kristján sagði að ihuga hefði
mátt fleiri kosti áður en slikri til-
lögu væri varpað fram, og benti á
að hægt væri að fá bankalán og
lengja lánsfresti þegar tilkom-
inna lána og leysa á þann veg
fjárhagsvanda borgarinnar.
Sigurjón Pétursson sagði
ástæðuna til þess að kjaramála-
ráðstefna ASf hefði ályktað sem
svo, að kjaraskerðingin skyldi
bætt i áföngum vera þá, að siðan
samningaumleitanir hófust hefði
orðið geigvænleg kjararýrnun.
„Siðan snemma i haust hafa
samninganefndir reynt að ná
fram kjarabótum,” sagði Sigur-
jón. „Meðan þessar umræður
hafa átt sér stað hefur allt verð-
lag stórhækkað, gengið verið fellt
og kjararýrnunin hefur aukist um
allt að 30—40% þennan tima.
Það er þetta bil, þessi 30—40%,
sem kjaramáiaráðstefna ASÍ vill
að náð sé i áföngum, en ekki sú
kjararýrnun, sem upphaflega var
sest niður tii að ná samkomulagi
um að bæta launafólki.”
Siðan sagði Sigurjón:
„Nú vilja allir standa með
launþegum. Fyrir þremur mán-
uðum var þó samþykkt i borgar-
stjórn að leggjal0% álag á útsvör
launþega i borginni, og 50% álag
á fasteignaskatta af ibúðum
þessa sama fólks. Þegar þessar
álögur voru samþykktar i borgar-
stjórn var ekki vakin samviska
Magnúsar L. Sveinssonar,
borgarfulltrúa, sem hins vegar
bregst nú hart til varnar þegar
rætt er um að leggja auknar álög-
ur á atvinnureksturinn.
Ef peningar eru til eiga þeir að
renna beint til launþega, segja
þeir Birgir og Magnús L. Ég vil
hins vegar segja það, að væru ein-
hver heilindi að baki þessum um-
mælum þeirra tvimenninga, þá
gætu þeir samþykkt að lækka út-
svör og fasteignagjöld láglauna-
fólks með þvi að leggja samsvar-
andi upphæð á atvinnurekstur-
inn”.
Magnús L. Sveinsson tók aftur
til máls og sagðist ekki hafa sagt
það, að atvinnuvegirnir þyldu
ekki launahækkun til handa
verkafólki. Hins vegar teldi hann
að ef eitthvert fjármagn lægi á
lausu,þá ætti það að renna beint
til launafólks, en ekki til borgar-
innar. Loks lagði hann áherslu á
það að það gæti orðið hættulegt
fyrir verkafólk, að borgarstjórn
samþykkti tillögu þeirra
Sigurjóns.
Sigurjón sagðist vera
samþykkur þvi að það fé, sem
væri á lausu færi til launafólks.
Hann sagði þó að atvinnurekstur-
inn væri misjafnlega aflögufær,
en verkafólk krefðist jafnra bóta,
hvaða atvinnugrein sem það ynni
við. Til þess að jafna bótunum út
tii iaunafólks væri skattiagning á
atvinnureksturinn tilvalin leið, og
væri þá hægt að bæta launafólki
upp skert kjör með aukinni og
bættri félagslegri aðstoð og
þjónustu.
Frávisunartillaga borgarstjóra
var siðan samþykkt með 9
atkvæðum allra sjálfstæðis-
manna i borgarstjórn gegn fjór-
um atkvæðum Alþýðubandalags-
fulltrúa og borgarfulltrúa
Alþýðuflokksins og Samtakanna.
Framsóknarmenn sátu hjá við at-
kvæðagreiðsluna, og gerðu
reyndar bókun að henni lokinni,
sjálfsagt minnugir þess, að viða á
Framsókn hauka i horni þar sem
atvinnurekendur er að finna.
Annars má það verða hverjum
ljóst sem les, að enn getur fár eða
enginn þjónað tveimur herrum.
Sá sem vill þjóna verkafólki getur
ekki jafnframt þjónað atvinnu-
rekendum; og jafnaugljóst og
þetta ætti að vera, ætti það einnig
að vera ljóst, að sá sem vill gera
veg alþýðumanna sem mestan og
bestan getur ekki gert það með
þvi að vera fulltrúi i stjórnum eða
þingum fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Hagsmunir þeirra, sem ráða
Sjálfstæðisflokknum, fara aldrei,
og hafa aldrei farið, saman við
hagsmuni þeirra, sem afkomu
sina eiga einungis undir þvi, að
þeim takist að selja vinnu sina þvi
verði að duga megi til lifsfram-
færis.-úþ
ekki ÍOOO
í kassann
Borgarstjórnarmeirihlutinn
Vildi
milj.
Enda átti að taka þœr með
aðstöðugjöldum af atvinnurekstri
A borgarstjórnarfundi á
fimmtudaginn hafnaði borgar-
stjórnarmeirihluti Sjálfstæðis-
flokksins tiliögu frá Sigurjóni
Péturssyni og Björgvini
Guðmundssyni um að borgar-
stjórn færi þess á leit við alþingi,
að það breytti tckjustofnalögum
sveitarfélaga i þá veru, að tekjur
borgarsjóðs ykjust um allt að 950
miljónum króna vegna hækkaðs
aðstöðugjalds og fasteignagjalds
af öðru húsnæði cn ibúðar-
húsnæði.
Hinn gifurlegi fjárhagsvandi
borgarinnar, sem til er kominn
vegna óráðsiu borgarstjórnar-
meirihlutans, ma. 700 þúsund
króna kosningavixils að við-
bættum mörg hundruð miljón
króna hækkun á skuldum borgar-
innar vegna gengisfellinga rikis-
stjórnar, tveggja fyrrverandi
borgarstjóra i Rvik, hefur mikið
verið til umræðu á siðustu
borgarstjórnarfundum. Eins og
kunnugt er hefur borgarstjóri
boðað að fjárhagsáætlun sú, sem
samþykkt var að i desember
verði tekin til slikrar endur-
skoðunar, að nánast er um að
ræða gerð nýrrar fjárhags-
áætlunar. Fulltrúar minnihlutans
hafa boðið upp á samstarf um
endursam ningu fjárhags-
áætiunar eftir nýjum starfs-
reglum, en þvi hefur meirihlutinn
heldur ekki viljað taka.
Með þvi að fella tillögu Sigur-
jóns og Björgvins nú virðist sem
borgarstjórnarmeirihlutinn hafi
nú endanlega lokað dyrunum á
það, að um nokkurt samstarf
verði að ræða við að ráða fram úr
fjarhagsvanda borgarinnar, og
vill engin ráð til þess þiggja.
All miklar umræður urðu um
tillögu þeirra Sigurjóns. Átti þar
bágast varaformaður Verslunar-
mannafélags Reykjavikur og
starfsmaður þess, Magnús L.
Sveinsson, en hann talaði i tvi-
gang til þess að verja þá afstöðu
sina, að vilja ekki létta fjárhags-
byrði borgarsjóðs með þvi að
sækja fé til atvinnurekstursins.
Hins vegar mun samviskan hans
hafa verið öllu léttari þegar hann
greiddi atkvæði með þvi i des-
ember, að leggja 10% aukaálag á
útsvör launafólks i borginni, og
50% álag á fasteignagjöld af
ibúðarhúsnæði.
Þess má geta, að fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins vitnuðu
óspart i Björn Jónsson, forseta
ASÍ, i vörnum sinum fyrir
atvinnurekendur, og höfðu eftir
honum, að atvinnuvegirnir þyldu
ekki meiri álögur en þegar eru, og
nefndu þvi til sönnunarmerkis, að
Björn vildi ekki of miklar kjara-
bætur, heldur kjarabætur i
áföngum. öllum lá talsmönnum
Sjálfstæðisflokksins hlýtt hugur
til alþýðu fólks i töluðum orðum!
Frá þessu máli verður ýtar-
legar skýrt i blaðinu eftir helgi.
—úþ