Þjóðviljinn - 08.05.1975, Qupperneq 4

4 SÍÐA — Þ.IÓÐVILJINN Fimmtudagur 8. mal 1975.
DWÐVIUINN
MÁLGAGN SQSÍAJJSMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
,0G ÞJÓÐFRELSIS
Ótgefandi: Ctgáfuféiag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Rijstjórar: Kjartan Óiafsson,
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Vilborg Haröardóttir
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sími 17500 (5 linur)
Prentun: Biaöaprent h.f.
OKKUR BER AÐ MUNA
í dag eru liðin rétt 30 ár frá þvi heims-
styrjöldinni siðari lauk i Evrópulöndum.
Þann 8. mai 1945 var tilkynnt um skilyrð-
islausa uppgjöf þýsku herjanna á öllum
vigstöðvum i Evrópu. Með falli Þýska-
lands nasismans og sigri bandamanna
lauk hér i Evrópu styrjöld sem staðið
hafði hátt á sjötta ár og kostað meiri
mannfórnir og eyðileggingu en nokkur
fyrri styrjaldarátök.
Þýski nasisminn var eins og önnur fas-
isk hugmyndakerfi hugsaður af frum-
kvöðlum sinum sem skjól og skjöldur
þjóðfélagshátta auðvaldsins og verkefnið
var að kveða niður með öllum ráðum
„vofu kommúnismans”. Allar jafnréttis-
hugmyndir skyldu þurrkaðar út,en þjóð-
um og stéttum skipað á bekk samkvæmt
virðingarstiga nasiskrar hugmyndafræði i
komandi þúsund ára riki. Þeir sem fæddir
voru af „hreinum” kynstofni og ólu aðeins
með sér „hreinar” hugsanir skyldu fá að
lifa i vellyst og drottna yfir öðrum i skjóli
ofbeldis og ótakmarkaðs valds. Fjölmarg-
ir þeirra manna vitt um lönd, sem töldu
valdi sinu og auði ógnað af jafnréttisbar-
áttu verkalýðshreyfingarinnar og sókn
sósialiskra stjórnmálahreyfinga, fögnuðu
á sinum tima uppgangi nasismans i
Evrópu á 4. áratugnum og töldu sig eygja i
herra Hitler og kumpánum hans þarfa
framvarðarsveit i baráttunni gegn heims-
kommúnismanum.
Þegar þýsku nasistarnir lögðu til atlögu
við upphaf heimsstyrjaldarinnar siðari
var tilgangur þeirra ekki aðeins nýir land-
vinningar og að tryggja nýjar auðlindir og
markaði i þágu þýsks efnahagskerfis, —
heldur var keppikeflið jafnhliða að upp-
ræta hugmyndir, eyða heilum þjóðum og
leggja jörðina alla undir jámhæl fasiskra
stjórnarhátta.
Þessi krossferð gegn kommúnismanum,
gegn jafnréttishugmyndum verkalýðs-
hreyfingarinnar og gegn „óhreinum”
kynstofnum kostaði tugmiljónir manna
lifið, — á vigvöllunum, i eyðingarfanga-
búðum, i loftárásum á borgir og byggðir.
Flestar þjóðir. Evrópu urðu fyrir stór-
kostlegu manntjóni af völdum styrjaldar-
innar og eyðileggingin var yfirþyrmandi.
Auk sovétþjóðanna, sem misstu i
heimsstyrjöldinni siðari 20 miljónir
manna, eða um 10. hvern mann, vom það
ýmsar þjóðir i Mið- og Austur-Evrópu, svo
sem pólverjar, sem harðast urðu úti, og
við lok styrjaldarinnar voru fjölmargar
borgir i Þýskalandi sjálfu sem viða ann-
ars staðar ein rjúkandi rúst.
Sigur alþýðunnar i löndum Evrópu yfir
ofbeldi nasismans var dýrkeyptari en svo
að nokkru sinni megi gleymast.
Þótt við islendingar værum ekki beinir
þátttakendur i heimsstyrjöldinni urðum
við samt fyrir miklu manntjóni á hafinu af
völdum sjóhernaðar og misstum að tiltölu
fleiri menn en Bandariki
Norður-Ameriku, sem þó skipuðu sæti á
fremsta bekk meðal sigurvegaranna.
Fyrir 30 árum strengdu menn þess heit i
rústum eyðileggingarinnar að taka hönd-
um saman um að hindra nýjar styrjaldar-
hörmungar og margur sór þess heit við
nafn fallinna félaga að ganga óhikað að
þvi verki, að breyta svo þjóðfélagsháttun-
um að helstu orsökum styrjalda yrði út-
rýmt, — hættunni bægt frá nýjum kynslóð-
um.
Vist hefur miðað alltof hægt i þeim efn-
um og reyndar fáir dagar liðið án vopna-
viðskipta einhvers staðar i veröldinni
þessi 30 ár, þótt friður hafi haldist i
Evrópu. Engu að siður er viss ástæða til
bjartsýni nú er 30 ár eru liðin frá lokum
heimsstyrjaldarinnar. Leifar fasismans i
Evrópu eru á undanhaldi. Á þessu ári og
hinu siðasta hefur fasiskum rikisstjórnum
verið steypt i tveimur Evrópulöndum, —
Grikklandi og Portúgal og þessa dagana
er fagnað frægum sigri i Vietnam og
Kambodiu yfir heimsvaldastefnunni,
þeirri sömu stefnu og Hitler og nasistar
hans gerðust framvörður fyrir á sinni tið.
Enn tróna þó fasiskar rikisstjórnir við
völd i mörgum löndum heims, þar á meðal
i Evrópulandinu Spáni, — og flestar i
skjóli núverandi framvarðar heimsvalda-
stefnunnar, Bandarikjanna.
Við sósialistar, sem berjumst fyrir sam-
virkum þjóðfélagsháttum og vaxandi lýð-
ræði bæði i efnahagsmálum og á öðrum
sviðum skulum jafnan minnast þess að
þótt i báðum tilvikum sé um að ræða bú-
skaparhætti auðvaldsþjóðfélagsins, þá er
sá reginmunur á fasisku stjórnarfari ann-
ars vegar og stjórnarháttum landa i
norður og vesturhluta Evrópu nú hins veg-
ar, sem aldrei má vanmeta.
Það er timabært að 30 árum liðnum frá
lokum styrjaldarinnar i Evrópu, að stór-
veldin komi sér saman um myndarlegt
skref i átt til afvopnunar og að allar her-
stöðvar stórvelda á erlendri grund verði
lagðar niður.
í þeim efnum þarf séstakt frumkvæði
smáþjóðanna að koma til. Þar ber okkur
islendingum að skipa okkur fremst i sveit
og taka upp markvissa baráttu fyrir al-
gerri friðlýsingu lands okkar i hernaðar-
sökum, brottför Bandarikjahers og úrsögn
úr NATO. —k.
Eins og þegar negrar og kvenfólk
fóru að heimta jafnrétti!
Segir Albert Guðmundsson
um kröfur „sveitavargsins”
Uk- ■
Þetta er ei ns og þegar
negrar og kvenfólk fóru
að heimta jafnrétti, að
fólk viiðist svo þurfa
heldur meira en jafn-
rétti til að vera ánægt.
Á þessa leið komst Albert
Guðmundsson, þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins að orði í efri deild
alþingis I gær, þegar hann mælti
gegn þvi að flugvélabensin yrði
selt á sama verði úti á landi og
hér i Reykjavik, en i þessu sam-
bandi sá þingmaðurinn ástæðu til
að fara þessum athyglisverðu

þingsjá
orðum um kröfuhörku jiess fólks,
sem úti um landið býr.
Til umræðu var frumvarp frá
Halldóri Ásgrimssyni og Stein-
grlmi Hermannssyni um að tekin
yrði upp verðjöfnun á flugvéla-
benslni, en það kostar nú um 25%
meira utan Reykjavikur og Akur-
eyrar en hér i Reykjavik. Fjár-
hags- og viðskiptanefnd efri
deildar hefur mælt með sam-
þykkt þessa frumvarps og á fundi
deildarinnar i gær var þvi visað
til 3. umræðu með samhljóða at-
Albert Guðmundsson
kvæðum, en þá var Albert
Guðmundsson vikinn af fundi.
3 þingsályktanir samþykktar
Nýr vara-
þingmaður
í gær tók sæti á alþingi Þor-
steinn Þorsteinsson, vélstjóri á
Höfn i Hornafirði. Þorsteinn ték-
ur sæti á þingi sem 2. varamaður
Alþýðubandalagsins i Austur-
landskjördæmi vegna fjarveru
Lúðviks Jósepssonar á hafréttar-
ráöstefnunni i Genf. Að undan-
förnu hefur Sigurður Blöndal
skógarvörður sem er 1. varamað-
ur Alþýðubandalagsins á Austur-
landi setið á þingi i fjarveru Lúð-
vlks, en Þorsteinn kemur nú i
hans stað.
Þorsteinn Þorsteinsson.
Þorsteinn Þorsteinsson hefur
ekki áður átt sæti á Alþingi.
Fundir hófust á ný á Alþingi i
gær eftir tveggja daga hlé vegna
landsfundar Sjálfstæðisflokksins.
A fundi sameinaðs alþingis
voru 3 þingsályktunartillögur
samþykktar samhljóða, en um-
Frumvarp landbúnaðarnefndar
neðri deildar Alþingis um að
heimila ráðherra að veita leyfi til
innflutnings á sauðnautum var
ræður um tillögurnar höfðu áður
farið fram og um þrer verið fjall-
að I þingnefnd.
Þetta voru tillaga um nefndar-
skipan um áfengismál.sem Helgi
Seljanvar flutningsmaður að, til-
fellt i neðri deild i gær að lokinni
3. umræðu með 15 atkvæðum
gegn 6.
Eins og við höfum áður skýrt
laga um öryggisbúnað flugvalla,
sem Friðjón Þórðarsonvar flutn-
ingsmaður að og tillaga um Land-
mælingastjórn rlkisins.sem ólaf-
ur G. Einarsson og Ellert B.
Schram voru flutningsmenn að.
frá snerist landbúnaðarráðherra
sjálfur gegn málinu og varaði
þingmenn við að samþykkja
frumvarpið.
Sauðnautin féllu í neðri deild