Þjóðviljinn - 16.08.1975, Qupperneq 3

Laugardagur 16. ágúst 197t t>JöÐVILJINN — StÐA 3
HVAÐ YERÐUR
UM TORFUNA?
Torfusa m tökin efndu til
blaöaniannafundar i kjallara
Norræna hússins i gær, en þar
stendur nú yfir sýningin Hús-
vernd, sem samtökin standa aö
meðai annarra. Tilefni fundar-
ins var þaö aö Torfusamtökin
sendu nýlega bréf til forsætis-
ráðherra varöandi Bernhöfts-
torfuna, en samtökin voru sem
kunnugt er stofnuð til verndun-
ar og friðunar húsanna í torf-
unni. Rikið á bæöi lóöina og hús-
in og hafði á sinum tima boðiö
borgaryfirvöldum húsin, ef þau
vildu setja þau upp i Arbæ og
yröi borgin þá að sjá um flutn-
inga og bera kostnað af þvi.
Borgin viidi ekkert gera i mál-
inu a.m.k. ekki fyrr en séö væri
hvað kæmi I staðinn og borgin
hefur ekki haft uppi neinar óskir
né áætlanir um að nýta þessar
lóðir á einn eða annan hátt.
Siðan hefur staðið i stappi i
mörg ár og hafa Torfusamtökin
haft sig mikið i frammi með að
fá húsin friðuð og hefur i þvi
sambandi margsinnis verið
leitað til rikisins til þess að fá
svör við þvi hvað ætti að gera
við torfuná, en engin svör feng-
ist.hvorki um það hvort þau
fengju að standa eða hvort jarð-
ýtur yrðu settar á húsin og þeim
mokað þannig i burtu, sem virð-
ist vera árátta á yfirvöldum aö
gera þegar gömul hús eru ann-
ars vegar, sérstaklega ef þau
eru fyrir hinu svokallaða skipu-
lagi eða passa ekki inn I stein-
steypuumhverfið.
Á fundinum kom það fram að
það sem Torfusamtökin eru nú
að leggja áherslu á sé það að
rikisstjórnin þurfi ekki að taka
afstöðu til þess i eitt skipti fyrir
öll hvað verður um lóðina eða
húsin. Og þar sem engar
áætlanir séu uppi hjá henni hvað
gera skuli né annar aðili óskað
eftir lóðinni og allt útlit fyrir að
húsin standi enn um nokkurn
tima, sé ekki nema eðlilegt að
samtökin fái afnot af húsunum
og lagt verði þá fé i að koma
þeim i nothæft ástand. Þvi fari
svo að rikið vilji fá lóöina og
húsin flutt upp að Arbæ hljóti
Likan af Torfunni.
Ætlar
ríkisstjórnin að
humma fram
af sér að svara
ennþá
einu sinni?
viögeröir og viðhald að koma til
góða begar þar að kemur.
t bréfinu til ráðherra er m.a.
yfirlit yfir núverandi ástand
húsanna á torfunni, i hvaða röð
þau yrðu tekin i notkun og hvaða
sjónarmið þarf að hafa I huga
þegar afstaða er tekin til starf-
semi þar, þá fylgir kostnaðar-
viðmiðun og þeir aðilar taldir
upp sem sótt hafa um aðstöðu I
húsunum og loks fylgja bréfinu
drög að hugsanlegum leigu-
samningi.
1 lýsingu á ástandi húsanna seg-
ir m.a. aðsum þeirra hafi hrein-
lega orðið fyrir skemmdum
vegna bruna, jarðvegshækkun-
ar og rangrar viðgerðar, en
aðaltjónið þó af völdum van-
hirðu siöustu ára.
Siðan segir: Mörg húsanna
eru þó ekki verr farin en svo, að
gagnger hreinsun, málun, smá-
viðgerðir og endurnýjun á
leiðslum nægir til þess, að hægt
sé að taka þau i notkun. Þessi
hús eru Bernhöftshúsið,
verslunin, bakariið gamla og
þverbyggingin (merkt A á með-
fylgjandi korti). I landlæknis-
húsinu og turninum (merkt B á
kortinu) má greina nokkrar
skemmdir á innri klæðningu,
gluggum og hurðum vegna
bruna. Um þessi hús segir að
engin vandkvæði séu að koma
þeim i gott lag, en viðgerðin
verði dýrari en á húsunum sem
merkt eru A á kortinu. Um bak-
húsin viðSkólastræti (merkt C á
kortinu) segir að þar verði ekki
um endurbætur að ræða heldur
verði að endurbyggja þau. Þessi
hús eru illa farin vegna langrar
vanhirðu, eldsvoða og jarðvegs-
hækkunar, sem orsakað hefur
raka og fúa.
Gimli er ekki tekinn með I þetta
yfirlit og þá er gert ráð fyrir, að
Kron-búðin fyrrverandi verði
fjarlægð.
í brefinu er einnig tillaga um,
að þau hús sem best eru á sig
komin verði tekin fyrst i notkun
og siðan eftir þvi sem ásig-
komulag þeirra gefur til kynna.
Þá er bent á að m jög árlðandi sé
að húsin og torfan I heild verði
opnuð sem fyrst og garðsvæðin
gerð aðlaðandi og aðgengileg
fyrir vegfarendur með gróðri,
flisalögn, bekkjum, lýsingu
o.s.frv.
Þá er bent á ýmsa starfsemi
sem geti verið utanhúss á staðn-
um s.s. blaðasölu, útiveitingar,
jólatréssölu á vetrum, flóa-
markað á sumrum, barnaleik-
velli og sýningarsvæði fyrir
höggmyndir.
Þá fylgir með listi yfir þá
aðila sem sótt hafa um að fá að-
stöðu I húsunum og eru þeir
eftirfarandi:
Afstöðumynd húsanna við austanverða Lækjargötu þ.e. Banka-
stræti 2 og Amtmannsstlg 1.
1. Torfusamtökin fyrir skrif-
stofu.
2. Isl. Heimilisiðnaður fyrir
litlar vinnustofur, sölubúðir.
3. Umsókn frá fatahönnuði,
textilhönnuði og þrykkkennara,
óskað er eftir húsnæði fyrir
textilverkstæði með sölu og sýn-
ingarskála.
4. Félag Isl. teiknara fyrir
skrifstofu o.fl. Munnlegar viðr.
5) a)Munnlegar viðræður við
veitingamenn, sem áhuga hafa
á veitingarekstri i torfunni. b)
Skrifleg umsókn frá einum
aðila.
6. Listiön fyrir sýningarhús-
næði.
7. Samtök áhugamanna um
leiklist v. leikhúss.
8. Bandalag Isl. listamanna
fyrir skrifst. og listdreifingar-
miðstöð.
9. Fyrirspurn frá fulltrúa
Framkv.st. rlkisins á vegum
samgöngumálaráðuneytisins
um aðstöðu fyrir feröamanna-
upplýsingamiðstöð.
Að lokum fylgir bréfinu drög
að leigusamningi milli For-
sætisráðuneytisins fyrir hönd
rlkissjóbs og Torfusamtakanna,
þar sem samtökin fá ihlutunar-
rétt um ráðstöfun Bernhöfts-
torfunnar eftir nánari ákvæðum
samningsins. Réttur samtak-
anna, samkvæmt samningnum,
er I þvi fólginn, að þau mega
auglýsa á leigu húseignirnar á
torfunni, gera tillögu um val
leigutaka og undirbúa leigu-
samninga.
Þá kom það fram á fundinum
að samtökin hafa sent bréf til
borgarstjórnar Reykjavikur
þar sem þess er farið á leit að
hún ljái málinu lið og geri það
sem I hennar valdi stendur til að
málið fái jákvæða afgreiðslu hjá
rikisstjórninni.
Vonandi sér ríkisstjórnin
sóma sinn I að taka afstöðu til
málsins sem fyrst enda er full
ástæða til að ætla að meirihluti
almennings sé þvi hlynntur að
húsin á torfunni verði látin
standa.' Má i þessu sambandi
benda á það lofsverða framtak
þegar fjöldi fólks tók sig til og
málaði I sjálfboðavinnu húsin á
torfunni að ekki sé nú talað um
þá aðila sem sótt hafa um að fá
þar húsnæði undir starfsemi
sina.
FRÉTTIR FRÁ HÚSNÆÐISMÁLASTOFNUN
Framkvœmdir
hafnar við 233
leiguíbúðir i 43
sveitarfélögum
Vorið 1973 samþykkti Alþingi,
sem kunnugt er, heimild til handa
Húsnæðismálastofnuninni til þess
að veita lán, er næmi allt að 80%
byggingarkostnaðar til bygging-
ar allt að 1000 leiguibúða á vegum
sveitarfélaga utan Reykjavlkur.
Hefur siðan mjög mikið verið
unnið að þessu máli, bæði i stofn-
uninni sjálfri sem og á vegum
sveitarfélaganna.
Staðan I þvi er nú sú, að stofn-
unin hefur heimilað 57 sveitar-
stjórnum að hefja tæknilegan
undirbúning að byggingu samtals
339 ibúða, þar af hafa 24 sveitar-
stjórnum verið veitt lán að fjár-
hæð samtals 692 millj. króna, er
koma munu til greiðslu. á
byggingartimanum, til byggingar
170 leiguibúða; þá hafa einnig 19
sveitarstjórnir af hinum framan-
greindu 57 sveitarstjórnum fengið
heimild stofnunarinnar til þess að
hefja framkvæmdir fyrir eigið fé
við byggingu 63 ibúöa. Má þvi
segja að á ýmsum fram-
kvæmdarsviðum séu nú 233 leigu-
ibúðir, i sumum tilfellum eru
framkvæmdir að hefjast, i flest-
um tilfellum eru þær komnar vel
á veg og nokkrar ibúðir eru þegar
fullgerðar og komnar I notkun.
Þessar Ibúðir eru I 43 sveitarfé-
lögum.
Húsnæðismálastofnunin hefur
óskað eftir þvi við sveitar-
stjórnirnar , að þær leitist við að
samræma sem mest fram-
kvæmdir þessar og standa sem
mest saman að útboðum og inn-
kaupum, enda greinilegt hve
mikla þýðingu það hefur I svo
miklu verkefni sem þessu. Mun
stofnunin leggja auknaáherslu ,að
samvinna og samstaða þessara
aðila verði sem mest svo að bygg-
ingakostnaður verði eigi meiri en
brýnasta nauðsyn krefur.
Hœkkun á
lánakjörum
Breyting hefur orðiö á vöxtum
og verðtryggingu lána þeirra,
sem húsnæðismálastjórn veitir úr
Byggingasjóði rikisins. Voru
grunnvextir lána þeirra (F-lán oe
G-lán) áður 5.25% en eru nú orð-
nir 6.25%. Með sama hætti nam
verðtryggingin áður 3/10 af
hækkun byggingarvisitölu en

nemur nú 4/10. Eru þessi nýju
kjör á öllum þeim lánum úr
Byggingasjóði rikisins, er komið
hafa til greiðslu siðan 1. júli sl.
Verðtryggingin
Verðtryggingunni er þannig hátt-
að, að á hverjum gjalddaga ár-
gjalds ber auk þess að greiða
verðtryggingarálag sem hlut-
fallslega viðbót við árgjaldið,
sem svarar 4/10 — fjórum tiundu
— þeirrar hækkunar, er hverju
sinni kann að hafa orðið á gild-
andi visitölu byggingarkostnaðar
frá lántökutima til hvers gjald-
daga árgjalds eða greiðsludags,
dragist greiðsla fram yfir gjald-
daga.
Gildir fyrir öll lán tekin
frá og með 1. júli s.l.
Eins og áður segir gildir þessi
nýja skipan fyrir öll þau lán, sem
veitt hafa verið úr Byggingasjóði
rikisins siðan hinn 1. júli sl. Tók
rikisstjórnin ákvörðun þessa að
fengnum tillögum húsnæðismála-
stjórnar, eins og fyrir er mælt i
lögum.
Byggingarlán Húsnæðismála-
stofnunarinnar (F-lán) eru sem
kunnugt er til 26 ára. Fyrsta áriö
eru aðeins greiddir vextir en öll
önnur ár lánstimans samanstend-
ur hvert árgjald af vöxtum og af-
borgun. Fyrsta árgjald af sliku
láni, er kæmi nú til greiðslu,
næmi kr. 136.161.00 og er þá álag
af völdum visitölu að sjálfsögðu
ekki reiknað með.
Lán til kaupa á
eldri íbúðum
komin
til afgreiðslu
Eins og kunnugt er samþykkti
Alþingi sl. vor að heimilt skyldi
að verja allt að 160 millj. króna
samtals úr Byggingasjóði rikisins
til lánveitinga vegna kaupa á
eldri Ibúðum. Hefur nú fyrsta lán-
veitingin á grundvelli þessarar
ákvörðunar farið fram. Er hér
um að ræða lánveitingu þeim um-
sækjendum til handa, er lögðu
fram umsóknir I stofnuninni fyrir
1. april sl. Hefur verið ákveðið að
sú lánveiting skuli koma til
greiðslu frá og með 15-ágúst n.k.
Að meðaltali námu lánin sem
næst kr. 310.000.00 pr. ibúð.
Til fróðleiks má geta þess, að
fyrsta ársgreiðsla sliks láns, að
fjárhæð kr. 300.000,00 (sem er til
15 ára) á hinum nýju kjörum
(6.25% vextir og 4/10 verðtrygg-
ing ársgjaldsins) næmi kr.
31.395.00, væri sú greiösla innt af
hendi nú.