Þjóðviljinn - 16.10.1975, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 16.10.1975, Blaðsíða 5
Fimnitudagur 16. október 1975. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5 Kvennaárið í Egyptalandi Þjóðsögu snúið við Engin merki þess að karlaveldið sé á undanhaldi Karlaveldið hefur hingað til verið talið standa hvað traust- ustum fótum meðal araba af öllum þjóðum. Þar er drottnunarvald eiginmanns yfir konu sinni, föður og bræðra yfir dætrum og systrum, algert og þrátt fyrir að réttindum kvenna hefur viðast hvar miðað nokkuð áleiðis undanfarin ár hefur sú þróun eiginlega alveg farið framhjá aröbum. En nti er alþjóðlegt kvennaár og þá sleppur enginn við að heyra eitthvað um að þörf sé á að efla réttindi kvenna. Að visu sluppu egyptar lengi framan af árinu en nú með haustinu hefur leikrit sem sýnt er i Kairó einnig blásið lifi i umræður um jafn- rétti kynjanna i þessum höfuð- stöðvum karlaveldisins. Ung egypsk kona, Abú-Saif, sem numið hefur leiklist i Bandarikjunum réðst i það þrekvirki að snúa magnaðri og landsþekktri ballöðu sem endurspeglaði drottnun karlanna mætavel upp i umræður um stöðu kvenna i egypsku samfélagi. Útkomuna hefur hún sýnt i gamalli krá i einu þéttbýlasta og fátækasta hverfi Kairó. Ballaðan sem hún byggir á nefnist Metwalli og Shafika en hún er aftur byggð á sannsögu- legum atburðum sem urðu i landinu fyir 50 árum eða svo. Ballaðan segir frá þvi er Met- walli liðsforingi i egypska hernum fréttir það frá einum manna sinna að systir hans, Shafika, er alls ekki látin eins og faðir hans hefur látið heita heldur sé hún orðin gleðikona i hóruhúsi i Kairó. Metwalli skundar til borgarinnar finnur hórukassann og drepur systur sina. Þar með hefur hann gegnt skyldum sinum og bætt fyrir hnekki þann sem systir hans hafði valdið heiðri ættarinnar. Hinn rétti Metwalli — sem enn er á lífi — fékk sex mánaða skil- orðsbundið fangelsi fyrir morðið. Hann og dómarinn urðu sammála um að ,,ef tré þitt vex inn i garð nágranna þins heggurðu það”. Þessari túlkun hefur egypskur almenningur verið hjartanlega sammála og undan- farna hálfa öld hefur Metwalli verið álitinn hetja. Ballaðan um hann gerir rækilega grein fyrir þeim sálarkvölum sem ósiðlegt athæfi systur hans olli honum en hvergi er að finna neinar máls- bætur fyrir hana. Abú-Saif bætir einmitt þeim þætti inn i. 1 hefðbundnum upp- færslum er aðeins einn sögu- maður — karlmaður — sem rekur raunir Metwallis. 1 þessari nýju uppfærslu hefur kvenrödd bæst við. Hún segir sögu Shafiku — hvernig hún verður ástfangin, er tæld til ásta, verður ólétt og er svo skilin ein eftir. Þá á hún aðeins tveggja kosta völ: að stytta sér aldur eða fara i hóruhúsið. Þar er hún svivirt af viðskipta- vinunum sem fara ljótum orðum um fjölskyldu hennar. 1 lokin segir hún frá draumum sinum um saklausa æsku og þrá sinni eftir afturhvarfi til hennar. Þrátt fyrir karlaveldið hafa fáir lagt i að andmæla sýning- unni. Ritskoðari hins opinbera hafði þá einu athugasemd fram að færa að hermennirnir skyldu bera svonefnda „tarboosh” sem eru rauðir hattar eins og blóma- pottar á ' hvolfi. Þessir hattar voru lagðir niður eftir byltingu Nassers 1952 og yfirvöld vildu að ljóst væri að atburðir þeir sem leikritið greinir frá hefðu gerst fyrir hana. Nokkuð hefur þó verið um að menn gangi út eða láti i sér heyra óánægjutóna á sýningum og tveir leikaranna hafa sagt leikstjóranum að ef þeir stæðu i sömu sporum og Metwalli myndu þeir fara eins að og hann. Stærsta dagblaö íandsins, Ai Ahram, hrósaði sýningunni en ávarpaði leikstjórann með þessum orðum: — Þú hefðir getað sparað þér ómakið — fyrirhöfn þin er til einskis. Karlmaðurinn er karlmaður og hann verður ætið húsbóndi og drottnari og konan verður honum ávallt undirgefin. Vonandi gerir þróunin þessi ummæli ómerk þegar fram liða stundir. En þau eiga þvi miður rétt á sér eins og er i Egypta- landi. Þvi þótt fjölkvæni sé á undanhaldi er misrétti kynj- anna enn himinhrópandi. Skulu hér nefnd nokkur dæmi. Karlmenn eiga mjög auðvelt með að fá skilnaðen samkvæmt gildandi lögum er það konum svo til ógerlegt. Synir erfa tvöfalt meira en dætur. Foreldrar koma flestum hjónaböndum i kring. Kona sem ekki getur sannað að hún sé hrein mey fyrir Framhald á bls. 10 Sœnsk-ameríska línan gefst upp ■ 4................... Gripsholm siðasta skipið sem Sænsk-amerlska llnan hélt úti. Þetta skip hefur oft haft viðdvöl hér á landi að sumarlagi. Rekstur skemmtiferðaskipa hefur gengið brösulega að und- anförnu. Fólk virðist frekar vilja — og hafa efni á — að flatmaga á sólarströndum eða fljúga heims- horna milli heldur en fara i rólega sjóferð og lifa I lúxus um borð I stórum skemmtiferðaskipum. Drottningarnar bresku, Elisa- bet og Maria, hafa verið seldar til niðurrifs eða lagt við bryggjur og i fyrra bættist stolt frakka, France, i þann hóp, að visu eftir að áhöfn þess hafði tekið skipið herskildi i mótmælaskyni við áform eigendanna að hætta rekstri þess. Og nú hefur Sænsk-ameriska linan verið lögð niður. Þetta skipafélag var stofnað árið 1915 oghafði fjögur skip i förum þegar best lét fyrir strið. A siðustu árum fækkaði skipunum og nú siðast var aðeins eitt eftir, Gripsholm sem oft hefur lónað á sundunum úti fyrir Reykjavikurhöfn. Grips- holm fór i sina siðustu ferð milli Gautaborgar og New York i september en hefur nú endanlega hætt þeim ferðum. Fyrr á þessu ári skýrði skipafé- lagið frá þvi að það sæi fram á hallarekstur á þessu ári sem næmi 20 miljónum sænskra króna, eða rúmum 700 miljónum islenskra króna. Fór það fram á það við sænsk yfirvöld að mega skrá skipið i Liberiu eða Panama þar sem skattar oþh. er miklu iægra en var synjað. Enda ekki skritið þar sem miklar umræður urðu sl. vetur um slæm kjör skip- verja á skipum sem sigla undir fánum þessara þjóða. Þá gafst Sænsk-ameriska linan upp og ákvað að leggja Gripsholm._þh Fylgist með verðlagi Verðsýnishorn úr HAGKAUP \ HAGKAUP VERSLUN A VERSLUN B Niðursoðnir, blandaðir ávextir 1/1 dós 270,- Niðursoðnar freskjur 1/1 dós 223,- Hrísgrjón, RiverRice 1 pk 92.- Haframjöl 1 kg 172,- C-ll þvottaefni 3 kg 575,- Coco Puffs 1 pk 216,- Maggi súpur 1 pk 89,- Egg 1 kg 350,- Fiskibollur 1/1 dós 170,- Tropicana 0,94 1 133,- Rasp, Paxo 1 pk 54,- Ef þér verslið annars staðar, þá hafið þér hér eyðublað til að gera verðsamanburð. SIMI 86566

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.