Þjóðviljinn - 16.10.1975, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 16. október 1975.
Rœtt umfrumvarp
til byggingarlaga
A fundi neðri deildar alþingis í
gær mælti Gunnar Thoroddsen,
félagsmálaráðherra fyrir
tveimur stjórnarfrumvörpum,
frumvarpi til byggingarlaga og
frumvarpi um breytingu á skipu-
lagslögum.
Frumvarp til byggingarlaga er
samið af 11 manna nefnd, sem
skipuð var 21. mai 1973. í
nefndinni áttu sæti þeir
Asmundur J. Jóhannsson frá
Tæknifræðingafélagi Islands,
Bjarni Arason frá landbúnaðar-
ráðuneytinu, Gunnar Sigurðsson
frá Reykjavikurborg, Hannes Kr.
Daviðsson frá Arkitektafélagi
íslands, Karl Ómar Jónsson frá
Verkfræðingafélagi Islands,
Sigurður Guðmundsson frá
Byggingafræðingafélagi íslands,
Magnús E. Guðjónsson frá
Sambandi islenskra sveitar-
félaga, Zóphónias Pálsson frá
Skipulagsstjórn rikisins, Gunnar
S. Björnsson frá Meistara-
sambandi byggingarmanna,
Hannes Helgason frá Sambandi
byggingarmanna og Hallgrimur
Dalberg frá félagsmálaráðu-
neytinu, sem verið hefur
formaður nefndarinnar.
Frumvarpið til byggingarlaga
skiptist i niu kafla, og eru kafla-
heiti sem hér segir: 1. Gildissvið
laganna 2. Yfirstjórn byggingar-
mála, almenn byggingarreglu-
gerð og byggingarsamþykktir, 3.
Byggingarnefndir, 4. Byggingar-
leyfisumsóknir og byggingar-
leyfi, 5. Byggingarstjórar, 6.
Byggingarfulltrúar o.fl., 7.
Leyfisgjödl, 8. Viðurlög, 9. Gildis-
tökuákvæði o.fl.
Það kom fram i ræðu Gunnars
Thoroddsen að alger samstaða
hafi verið i nefndinni, sem samdi
frumvarpið. Miðað er við, að
frumvarpið, ef að lögum verður,
taki gildi þann 1. jan. 1977 og að
fullu i árslok 1980.
Við 1. umræðu um málið i neðri
deild i gær kom ekki fram
ágreiningur, nema varðandi 5.
kafla frumvarpsins um
byggingarstjóra. Þar segir svo i
frumvarpinni: ,,Við gerð hvers
mannvirkis skal vera einn
ábyrgur aðili, sem nefnist
byggingarstjóri. Byggingar-
nefnd veitir byggingarstjórum
viðurkenningu. Siðan segir, að
byggingarnefnd sé heimilt að
viðurkenna sem byggingarstjóra
eftirtalda aðila: Húsasmiða- og
múrarameistara, sem lokið hafa
meistaraskóla, arkitekta,
byggingarfræðinga, tækni-
fræðinga, verkfræðinga, svo og
búfræðikandidata úr tækni-
deildum búnaðarháskóla, að þvi
er landbúnaðarbyggingar varðar.
Einnig er tekið fram, að ef
skortursé á sllíkum mönnum geti
byggingarnefnd samþykkt sem
byggingarstjóra við minniháttar
framkvæmdir menn, sem reynslu
hafi á sviði byggingarmála, þótt
réttindi skorti.
Sighvatur Björgvinsson gagn-
rýndi þennan kafla frumvarpsins
og sagði, að ekki kæmi fram,
hvaða þörf sé fyrir slika
Deilt um
byggingarstjóra.
— Breyting
fyrirhuguð á
skipulagslögum
Gunnar Thoroddsen
byggingarstjóra, eða hvaða
áhrif þetta ákvæði frumvarpsins
komi til með að hafa á hag hús-
byggjanda. Taldi hann mestar
likur á, að kostnaðurinn af
tilkomu sliks byggingarstjóra
myndi bætast ofan á annan
kostnað húsbyggjenda
Karvel Pálmason tók i sama-
streng og Sighvatur. Gunnar
Thoroddsen, félagsmálaráðherra
svaraði og sagði það álit þeirra,
sem frumvarpið sömdu, að eng-
inn viðbótarkostnaður hlytist af
ákvæðinu um byggingarstjór.
Hér væri ekki verið að leggja til
að ráða neina nýja opinbera
starfsmenn, heldur aðeins að
tryggja að einhver þeirra, sem að
byggingunni störfuðu bæri
ábyrgð á verkinu i heild, og væri
slikt i þágu húsbyggjenda.
Frumvarpinu var visað til 2.
umræðu og nefndar.
Frumvarpið um breytingu á
skipulagslögum, sem Gunnar
Thoroddsen mælti einnig fyrir, er
samið af sömu nefnd og hitt
frumvarpið sem 'greint var frá
hér að ofan. Meginefni þess er að
rýmkva gildissvið skipulagslaga,
þannig að þau nái til landsins alls,
en samkvæmt núgildandi skipu-
lagslögum nær skipulagsskylda
til þéttbýlisstaða þar sem búa 100
ibúar eða fleiri.
1 þessu frumvarpi er ákvæði
um að öll sveitarfélög skuli vera
skipulagsskyld og gera skuli
skipulagsuppdrætti af öllum þétt-
býlisstöðum, þar sem búa 50
manns eða fleiri, eða þar sem
ætla má að mati skipulags-
stjórnar, að þéttbýli risi.
1 1. gr. frv. segir: „Allar
byggingar ofanjarðar og neðan
og önnur mannvirki, sem áhrif
hafa á útlit umhverfisins aðrar en
Alþýöubandalagiö
ViðtaIstím i borgarfulltrúa
Viðtalstimi borgarfulltrúa Alþýðubandalagsins er i
dag miðvikudag kl. 17 - 18 að Grettisgötu 3. Síminn
er 28655. í dag er Adda Bára Sigfúsdóttir á skrifstof-
unni.
Alþýðubandalagið i Reykjavik 3ja. deild
Langholts og Laugarnesskólahverfi
Aðalfundur 3ju deildar Alþýðubandalagsins í Reykjavik verður haldinn
að Grettisgötu 3 i kvöld fimmtudaginn 16. okt. kl. 20.30.
Fundarefni:
Skýrsla stjórnar
Reikningar deildarinnar
Stjórnarkjör
önnur mál
Lúðvik Jósepsson verður gestur fundarins og ræðir um stjórnmála-
ástandi&- Stjórnin
byggingar á lögbýlum, skulu
byggð i samræmi við áður gerðan
skipulagsuppdrátt, sem sam-
þykktur hefur verið af hlutaðeig-
andi sveitarstjórn og skipulags-
stjórn rikisins.”
Lagt er til að sérstök ákvæði
gildi um byggingar á lögbýlum.
mitt þetta ár. Hins vegar var á
fjárlögum i fyrra aðeins 10
miljónum varið til almennings-
bókasafna, og sú tala er óbreytt
á fjárlagafrumvarpinu, sem nú
var lagt fram i byrjun þings.
Gylfi Þ. Gislason lýsti furðu
sinni á þvi að rikisstjórnin
skyldi i sömu vikunni leggja
fram tvö frumvörp þar sem
efnisatriði stöguðust algerlega
á. 1 fjárlagafrumvarpinu væri
lagt til að verja 10 milljónum til
almenningsbókasafna, en þetta
frumvarp gerði ráð fyrir a.m.k.
27 miljónum ef það ætti að koma
til framkvæmda að einum
þriðja á næsta ári, en 81 miljón,
kæmi það til framkvæmda að
öllu leyti.
lága tölu til bókasafna i fjár-
lagafrumvarpinu, nóg önnur
barefli væru fyrir hendi á ríkis-
stjórnina.
Ellert haföi fyrirvara
á stuðningi
Ellert B. Schram sagði að
margt i frumvarpinu varðandi
samskipti rikis og sveitarfélaga
færi i bág við sinar hugmyndir,
og hefði hann þvi fullan fyrir-
vara á um stuðning við
frumvarpið. Kvaöst hann engan
veginn vilja hvetja til
samþykktar frumvarpsins fyrir
jói, eins og ýmsir aðrir þing-
menn, þvi að nú þyrfti að spara.
Sverrir Hermannsson kvaðst
styðja frumvarpið, en sagðist
vilja vita, hvaðan þetta orð
Almenningsbókasöfn á
dagskrá í neðri deild
Verður rikisframlagið áttfaldað?
Viihjálmur Hjálmarsson,
menntamálaráðherra mælti i
gær á fundi neðri deildar fyrir
stjórnarfrumvarpi um al-
menningsbókasöfn og er
frumvarp þetta nú endurflutt
óbreytt.
11. grein frumvarpsins segir:
„Almenningsbókasöfn skulu
starfa i öllum byggðum landsins
til sjávar og sveita.
Almenningsbókasöfn eru
mennta-, upplýsinga- og tóm-
stundastofnanir fyrir al-
menning. Þau skulu gefa fólki
sem bestan kost á að lesa og
færa sér i nyt bækur og veita af-
not af nýsigögnum, svo sem
hljómplötum, segulböndum og
öðrum miðlunargögnum til
fræðslu og dægradvalar.”
í 8. grein frumvarpsins eru
ákveæði um að lögskylda
sveitarfélög til að greiða
ákveðna upphæð á hvern ibúa til
alm.bókasafna og eru það
t.d. kr. 1000,- á ibúa til bæjar-
bókasafna i kaupstöðum og kr.
750.- á ibúa til hreppsbókasafna.
Tekið er fram að þessi lág-
marksframlög skuli endur-
skoðuð árlega og færð til sam-
ræmis við verðlag i landinu
samkvæmt útreikningum Hag-
stofu Islands.
1 9. grein er svo kveðið á um,
aö rekstrarframlag rikissjóðs
til almenningsbókasafna skuli
árlega nema þriðjungi af lög-
boðnum rekstrarfjárframlögum
sveitarfélaga.
Það kom fram I máli mennta-
málaráðherra, að talið er, að
samþykkt frumvarpsins myndi
hafa i för með sér um 72 miljón
króna útgjaldaauka á ári fyrir
rikissjóð miðað við verðlag um
Utfærslunni
fagnað
1 gær voru fundir i báðum
deildum alþingis. 1 upphafi
þingfunda fluttu deildarfor-
setar, þau Ragnhildur Helga-
dóttir i neðri deild og Þorvald-
ur Garðar Kristjánsson i efri
deild stutt ávörp utan dag-
skrár úr forsetastól i tilefni út-
færslu landhelginnar i 200
milur.
Gunnar í
stað Péturs
í gær tók sæti á alþingi
Gunnar J. Friðriksson, 2.
varamaður Sjálfstæðis-
flokksins i Reykjavik. Hann
tekur sæti á alþingi i fjarveru
Péturs Sigurðssonar, sem er á
förum til útlanda i opinberum
erindagerðum.
Spurði Gylfi, hvort rikis-
stjórnin væri með þessu að
spotta þingmenn.
Gils studdi
málið eindregið
Gils Guðmundsson lýsti
eindregnum stuðningi við
frumvarpið, og kvaðst vilja
vona að það gæti orðið að lögum
fyrir áramót. Bókasöfnin hafi
átt við gifurlega fjárskort að
striða og ekki getað gegnt hlut-
verki sinu sem skyldi af þeim
sökum. Gils ræddi um 14. grein
frumvarpsins, þarsem segir, að
frumvarpið skuli koma til fram-
kvæmda á þremur árum.
Kvaðst hann vilja spyrja
menntamálaráðherra, hvort
þetta þýddi, að hugsanlegt væri,
að frumvarpið kæmi jafnvel að
engu leyti til framkvæmda á
næsta ári, þótt samþykkt yrði
nú, heldur aðeins á tveimur
seinni árunum, ef t.d. fjármála-
ráðherra sýndist svo?
Sjálfur kvaðst Gils þeirrar
skoðunar, að frumvarpið þyrfti
að koma til framkvæmda strax
á næsta ári að öllu leyti og alls
ekki á lengri tima en næstu
tveimur árum.
Vilhjálmur Hjálmarsson
svaraði og sagði að I sjálfu sér
væru þrjú ár sem talað væri um
i frumvarpinu of langur timi,
,,en byr verður að ráða.”
Sagðist Vilhjálmur lita svo á,
að ákvæðin um þrjú ár bæri að
skilgreina svo, að frumvarpið
kæmi til framkvæmda að einum
þriðja ár hvert. Vegna ummæla
Gylfa kvaðst Vilhjálmur vilja
taka fram, að það væri föst
venja að tölur i fjárlaga-
frumvarpi væru miðaðar við
gildandi lög, en ekki við ó-
samþykkt frumvörp.
Magnús Torfi ólafsson lýsti
stuðningi við frumvarpið. Hann
kvað höfuðatriði að tryggja
samþykkt frumvarpsins fyrir
jól. Ef rikisstjórnin og hennar
stuðningslið vildi á það fallast
væri ástæðulaust, að karpa um
,,nýsigögn” i fyrstu grein þess
væri komið og hvað það merkti.
— Vilhjálmur Hjálmarsson,
menntamálaráðherra svaraði
úr sæti sinu og sagði orðið úr
Þrymskviðu og merking þess
kæmi fram i aðalatriðum i
upptalningunni i 1. grein
frumvarpsins.
Sverrir taldi orðið tildurslegt
og þörf á, að orðskýringar,
fylgdu, ef notuð væru i þing-
skjölum orð sem almenningur
ekki skyldi.
Benedikt Gröndal kvaddi sér
hljóðs vegna ummæla Sverris
og upplýsti, að orðið „nýsigögn”
i þessari merkingu hafi orðið til
á kennarastofu Kennaraháskóla
íslands, sem þýðing á erlenda
orðinu „audiovisional” tæki.
Nýsigögn væru m.a.: Skugga-
myndavélar, 8 mm kvikmynda-
vélar, segulbönd, hljóðsegul-
bönd og myndsegulbönd, o.
s.frv.
— Þannig lauk 1. umræðu um
almenningsbókasöfn og var
málinu visað til nefndar og 2.
umræðu.
Kvennaárið
Framhald af 5. siðu.
giftingu er útlæg úr mannlegu
samfélagi, örlög hennar eru
svipuð örlögum Shafiku.
Starfsmenn útlendingaeftir-
litsins stöðva iðulega giftar
konur sem eru á leið úr landi og
biðja um leyfisbréf frá eigin-
manninum. Ef þær geta ekki
sýnt það verður ekki um neina
utanför að ræða.
Ekki verður vart mikillar við-
leitni til að breyta þessu. Fyrir
nokkrum árum var að visu sam-
iö lagafrumvarp sem hefði auð-
veldað konum að fá skilnað en
það komst aldrei fyrir þingið.
Það var lagt á hilluna eftir að
100 námsmenn — af karlkyni að
sjálfsögðu — við múhameðskan
háskóla i Kairó fóru I
kröfugöngu að þinghúsinu og
mótmæltu frumvarpinu. ^
(byggtá IHT)
Alþýðubandalagið
í Kópavogi
Aðalfundur félagsins verður haldinn
mánudaginn 20. okt., kl. 20.30 stundvis-
lega, i Þinghól.
Dagskrá:
1. Skýrsla stjórnar.
2. Reikningar.
3. Kosningar.
4. Herstöðvamálið.
5. önnur mál.
Stjórnin.