Þjóðviljinn - 04.03.1976, Síða 14

14 StDA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 4, mars 1976.
Árbæ j ar hver f i
Æskulýðsráð boðar til almenns fundar i
Árbæjarhverfi föstudaginn 6. mars. Fund-
urinn verður i samkomusal Árbæjarskóla
og hefst kl. 20.30. Fundarefni: Félagsmið-
stöð i Árbæjarhverfi. Kynning og umræð-
ur
[1 ÆSKULÝÐSRÁO
I REYKJAVÍKUR
|f SÍMI 15937
Starfsfólk óskast
á innskriftarborð. Góð islensku- og vélrit-
unarkunnátta nauðsynleg. Upplýsingar
ekki i sima.
Blaðaprent h.f.
Siðumúla 14, Rvik.
Húsnæði óskast
Háseti á varðskipi óskar eftir eins eða
tveggja herbergja ibúð og eldhúsi á
góðum stað i Reykjavik eða næstu byggð-
um. Uppl. i simum 17500 (Haukur Már)
eða 71323 (á kvöldin).
1 x 2 — 1 x 2
26. leikvika — leikir 28. feb. 1976.
Vinningsröð: IX X-2X1—12 Xr 12 X— X
1 0
1. VINNINGUR: 10 réttir — kr. 93.500.00
6900 8370 + nafnlaus
2. VINNINGUR: 9 réttir — kr. 5.700.00
2294 4377 7014 8003 9516 35677+ 36412
2497 6540 7112 9046 35012 36163+ 37376
Kærufrestur er til 22. mars kl. 12 á hádegi. Kærur skulu
vera skriflegar. Kærueyðublöö fást hjá umboðsmönnum
og aðalskrifstofunni. Vinningsupphæðir geta lækkað, ef
kærur verða teknar til greina. Vinningar fyrir 26. leikviku
verða póstlagðir eftir 23. mars.
Handhafar nafnlausra seðla verða að framvisa stofni eða
senda stofninn og fullar upplýsingar um nafn og heimilis-
fang til Getrauna fyrir greiðsludag vinninga.
GETRAUNIR—- íþróttamiðstöðin — REYKJAVÍK
Miðstjórnarfundur
Fundur verður haldinn i miðstjórn Alþýðubandalagsins
laugardaginn 6. mars n.k. i húsi iönaöarmanna að
Hallveigarstig 1 kl. 14
Dagskrá:
1. Verkföllin og kjarasamningarnir
2. Verkmenntun og skipulag fræðslumála
3. Onnur mál
Ragnar Arnalds.
Fiskimál
Framhald af 12 siðu
auðlindir yfirleitt nýttar á sam-
eignargrundvelli, þ.e. enginn einn
aðili, hvort sem hann nefnist
riki, félag eða einstaklingur hefur
einkarétt til að nýta þær. Þvi
gilda önnur hagræn lögmál
um þessar auðlindir en þær,
sem nýttar eru á grundv. einka-
réttar. Aður var þeyta sameign-
arform mun algengara en nú og
náðim.a. til nýtingar beiti-
landa skóglendis oliu, o.fl. auð-
linda. Nú á timum má hins
vegar telja til undantekn-
inga að auðlindir séu nýttar á
sameignargrundvelli og er
ástæðan sú, að reynsla af þessu
fyrirkomulagi er afleit. Má heita,
að fiskveiðar séu eina umtals-
verða atvinnugreinin i hefminum,
þar sem þetta fyrirkomulag er
enn við lýði. Einstaka dæmi eru
tiltæk úr öðrum greinum, svo sem
landbúnaði, þar sem beitarlönd
eru nýtt sameiginlega. Eru
gróðurlöndin á islensku af-
rettunum e.t.v. lýsandi dæmi um
afleiðingar þessa fyrirkomulags.
Munurinn er sá, að auðveldara er
að bæta skaðann á beitarlöndum
en ef fiskistofnar eyðast. Þá
dugar vart fimm þúsund milljón
kr. þjóðargjöf.
Sem dæmi um gagnstæða þróun
má nefna oliuna. Nú þekkist það
ekki, að oliufélög gangi tif eyði-
leggjandi samkeppni, þar sem
engin rikisstjórn, sem umráða-
rétt hefur á oliuauðlindum leyfir
slikt. Hún veitir leyfi til vinnsu og
þau eru seld. Þannig er arður
tryggður af vinnslunni.”
Næstu greinaskil byrja svona:
,,Ut frá þessum hugleiðingum
hlýtur sú áleitna spurning að
vakna, hver stefna okkar á að
vera i sambandi við nýtingu
þessara sjávarauðlinda, sem
þjóðin á”. Hér lýkur tilvitnun
minni i þennan kafla þó freistandi
séaðhalda áfram, en rúm þáttar-
ins leyfir það ekki. En það fer
ekkert á milli mála, að starfshóp-
urinn telur það standa islenskum
sjávarútvegi fyrir þrifum að
fiskimiðin skuli vera sameign
almennings i landinu og frjáls til
afnota fyrir hvern sem er isl.
rikisborgari. En starfshópurinn
kann ráð við þessu.
Leyfissala
Hópurinn bendir á sköttun
útgerðar til að bæta úr þessum
ágalla, eða þá leyfissölu sem
hann telur betri. Um kosti leyfis-
sölu segir þetta i skýrslunni orð-
rétt:
„Ahrif leyfissölu eru mikiö til
þau sömu og sköttunar, en frá-
vikin eru þau, að þessi leið stuðlar
að þvi, að hámarksarður ætti að
nást, þar sem menn bjóða ekki
meira fyrir leyfin en þeir telja sig
geta borið. Þessa aðferð er verið
að byrja að taka i notkun i
Kanada, m.a. i lax og humar-
veiðum. Ýmis vandamál eru við
að innleiða hana, en tvimælalaust
er þetta sú aðferð, sem frá hag-
fræðilegu sjónarmiði er rökrétt-
ust”.
Það fer ekkert á milli mála, að
helstu úrræði starfshópsins sam-
kvæmt þessu eru minnkun
islenska fiskveiðiflotans ásamt
leyfissölu rikisins til fiskveiða.
Hér eru óneitanlega frumlegar
hugmyndir á ferðinni, og sem
koma alveg þvert á hugmyndir
meginþorra fólks i landinu um
æskilega þróun sjávarútvegs i
almenningsþarfir. Yrði þetta
úrræði starfshópsins tekið alvar-
lega og framkvæmt af rikis-
valdinu, þá mundi fljótlega fara
litið fyrir hinni svonefndu
byggðastefnu. Það kemur greini-
lega fram i hinum tilvitnaða kafla
úr skýrslunni, sem ég hef tekið
upp hér að framan, að fyrir-
myndin að leyfissölu til fiskveiða
er fyrst og fremst sótt i fyrir-
komulag oliuhringanna, sem
fengið hafa i ýmsum löndum
einokunaraðstöðu til vinnslu á
oliu i gegnum keypt leyfi til
vinnslu. En þó hér sé óliku saman
að jafna, oliuvinnslu og fisk-
veiðum, þá er reynslan af oliu-
vinnslu auðhringanna i skjóli
keyptra vinnsluleyfa ekki betri en
svo, að hver rikisstjórnin af
annarri hefur á undanförnum
árum risiö upp og svipt auð-
félögin vinnsluleyfum, en i þess
stað þjóðnýtt oliuvinnsluna.
I ljósi þessara staðreynda, þá
er ég dálitið hissa á þvi, að starfs-
hópur á vegum Rannsóknarráðs
rikisins skuli telja leyfissölufyrir-
komulagið góða fyrirmynd, og
þvi til stuðnings vitna i oliuvinnsl-
una sérstaklega.
Með skrifum þessum vill þátt-
urinn „Fiskimál” mótmæla þeim
hugmyndum starfshóps Rann-
sóknarráðs rikisins, að fiskveiði-
floti okkar islendinga sé orðinn
allt of stór. i öðru lagi vill
þátturinn undirstrika alveg sér-
staklega sem hreina fjarstæðu þá
hugmynd að skattleggja leyfi til
fiskveiða eða selja einstaklingum
eða félögum fiskimiðin á leigu til
nýtingar. En fyrst svona hug-
myndir eru fram komnar og það á
vegurrv Rannsóknarráðs rikisins,
þá er fullkomlega timabært að
fremstu menn verkalýðsfélaga
viðsvegar um landið og þá alveg
sérstaklega sjómannasamtökin
ásamt Alþýðusambandi Islands
láti nú ekki hjá liða að marka
æskilega þróunarstofna i
sjávarútvegsmálum, útgerð og
fiskiðnaði, sem samrýmist best
hagsmunum þeirra þúsunda, sem
byggt hafa upp þessu sterku
heildarsamtök.
Sjávarútvegurinn, fiskveiðar
og fiskvinnsla eru eins og allir
landsmenn vita megin burðar-
ásinn i islenskum þjóðarbúskap i
dag og mun verða það um langa
framtið. Rétt stefna i sjávarút-
vegsmálum frá hagsmunalegu
sjónarmiði vinnandi fólks er þvi
megin atriði, svo haldið verði
uppi viðunandi lifskjörum i
landinu. Þess vegna varðar það
samtökin miklu, hvert þróun
þessara mála er stefnt i næstu
framtið. 1.2.1976.
Prestkosningar
Framhald af bls. 7.
vonandi að góðu einu, væri starfið
auglýst laust til umsóknar og kjör
færi fram. Þárna væri visvitandi
verið að mismuna frambjóð-
endum og sýndist sér að þvi stefnt
að færa veitingarvaldiö æ meir i
hendur biskups. Ýmsar blikur
væru þvi á lofti og kvaðst Helgi
óttast að kirkjan væri aö hverfa
meir og meir i átt til svartnættis
miðalda.
Stefán Jónsson tók undir það
sem fram hafði komið um fjöl-
þætt hlutverk presta i strjálbýli
og þar hefðu komið fram margir
góðir þegnar sem tóku virkan
þátt i þjóðlifinu. En hlutverk
presta og aöstaða hefur breyst
með breyttu þjóðfélagi, ég væri
þvi til viðtals um að leggja
prestsembætti niður, sagði
Stefán. Margir góðir vinir sinur
væru prestar eða hefðu sótt eftir
prestskap. Sýndist sér maklegt að
menn geti komist i slik störf án
þess að vera dregnir þangað eftir
göturæsinu. Stefán kvaðst ekki
geta skilið að prestar gætu ekki
tekið þátt i lifi fólksins án þess að
vera kjörnir með svipuðu fyrir-
komulagi og alþingismenn.
Fastur
eikféiag:
YKJAVÍKURj
EQUUS
i kvöld. — Uppselt.
SKJALDHAMRAR
föstudag kl. 20,30.
SAUMASTOFAN
laugardag kl. 20,30.
KOLRASSA
sunnudag kl. 15.
EQUUS
sunnudag kl. 20,30.
SKJALDHAMRAR
þriðjudag kl. 20,30.
SAUMASTOFAN
miðvikudag kl. 20,30.
Miðasalan i Iðnó opin kl. 14-
20,30. Simi 1-66-20.
:I>ÞJQ0LEIKHÚSIfl
LISTDANS
Frumsýning i kvöld kl. 20.
CARMEN
föstudag kl. 20.
KARLINN A ÞAKINU
laugardag kl. 15.
sunnudag kl. 15.
NATTBÓLIÐ
3. sýning laugardag kl. 20.
SPORVAGNINN GIRND
sunnudag kl. 20.
Litla sviðið:
INUK
i kvöld kl. 20,30.
Miðasala 13,15-20. Simi 1-1200.
spurningunni um gildi þeirra
verðmæta sem borgaralegt
samfélag treður upp á þegna
sina, og vaxandi vonleysi „vel
stæðra smáborgara i stétt vald-
hafandi kapitalista” er rikulega
útmálað i lýsingum á innihalds-
og tilgangssnauðu lifi þeirra.
Þvi miður verður þessum
kafla rithöfundarfef ils
Panduros ekki lýst frekar hér,
en koma timar koma ráð.
Meðal þeirra verka eftir Pan-
duro sem Sjónvarpið islenska
hefur sýnt eru Smyglararnir,
Selma og 1 heimi Adams. Væri
virkilega óskandi að Sjónvarpið
reyndi að verða sér úti um fleiri
af sjónvarps1eikr i t u m
Panduros, þvi fyrir utan það að
vera bærileg afþreying á boð-
skapur þeirra ekkert siöur er-
indi til islendinga en til dana.
ráa
^ ____________
S KI PAUTGt RB RIKISINS
m/s Esja
fer frá Reykjavik miðvikudaginn
10. þ.m. vestur um land i hring-
ferð.
Framhald af 13. siðu.
leiðing af þvi hefur aftur orðið
sú, að leikrit hans hafa verið
gefin út jafnóðum og þau hafa
veriðsýndog eru þvi aðgengileg
bókfúsum aðdáendum þessa
höfundar. 1 þessum leikritum er
aftur og aftur varpað fram
Vörumóttaka:
föstudag og mánudag til
Vestfjarðahafna, Norðurfjarðar,
Siglufjarðar, Óla f sf ja rða r,
Akureyrar, Húsavikur, Raufar-
hafnar, Þórshafnar og Vopna-
fjarðar.
Til sölu
Tilboð óskast i húseignina Þingholtsstræti
13, Reykjavik, með áhvilandi kvöðum
vegna friðunar þess.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri,
Frikirkjuvegi 3.
Tilboðin verða opnuð á sama stað, mið-
vikudaginn 10. mars 1976, kl. 14.00 e.h.
Útför
Sverris Kristjánssonar
sagnfræöings
verður gerð frá Dómkirkjunni föstudaginn 5. mars kl
13.30.
Guðmunda Ellasdóttir
Guðrún Sverrisdóttir, Sigurjón Sverrisson
tengdabörn og barnabörn