Þjóðviljinn - 19.06.1976, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 19.06.1976, Blaðsíða 4
4 SÍÐA — ÞJÓDVILJINN Laugardagur 19. júnl 1976 DMÐVIUINN MÁLGAGN SÓSÍALISMA, VERKALÝÐSHREYFINGAR OG ÞJÓÐFRELSIS. Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans Kramkvæmdastjóri: Eiður Bergmann Kitstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson Umsjón meö sunnudagsblaði: Arni Bergmann Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar: Skólavöröust. 19. Slmi 17500 (5 linur) Prentun: Blaöaprent h.f. AÐ SELJA LAND Málgagn utanrikisráðherra skýrði frá þvi á þjóðhátiðardaginn að til umræðu séu innan rikisstjórnarinnar svokallaðar „hugmyndir Gunnars Thoroddsens.” Það er vissulega fréttnæmt að Gunnari Thoroddsen detti eitthvað i hug og ekki undarlegt að rikisstjórnin skuli skjóta á sérstökum fundum af þvi tilefni — en þær „hugmyndir” sem hér eru á ferðinni eru þó þess eðlis að ástæða er til að vara við þeim sérstaklega. Hugmyndimar felast i þvi að ráðherrann hyggst fela bandariska hernum stærri hlut i islensku efnahagslifi en nokkru sinni fyrr. Gerir hann ráð fyrir þvi, að þess verði farið á leit við banda- rikjastjórn að hún greiði gjald fyrir veru hersins hér beint eða óbeint með þvi að leggja svokallaða „varanlega vegi” um allt land. Hér er um að ræða framkvæmd- ir upp á miljarða og aftur miljarða. Vissulega hefur bandariski herinn haft mjög veruleg efnahagsleg áhrif á islenska þjóðarbúið. Mest voru þau á árunum 1952- 1954 þegar herinn dró til sin fólk i vinnu ut- an af landi þúsundum saman. Afleiðing- arnar urðu stórfelldari byggðaröskun en nokkru sinni fyrr og siðar. 1 tengslum við hinar miklu framkvæmdir hersins spruttu upp allskonar aðilar sem höfðu það mark- mið eitt að græða á hersetunni; þeir hirtu hundslegir þá mola sem hrutu af borðum húsbændanna. Þeir urðu eins og snikjudýr á herstöðinni. Þessir aðilar eru ekki til og þeir eiga sina fulltrúa i valdamestu stöð- um. Nægir I þvi sambandi að nefna það að núverandi utanrikisráðherra og forsætis- ráðherra hafa báðir unnið á vegum her- mangsfy rirtæk janna. Vegna þessarar starfsemi hafa islensk fyrirtæki tengst hernum órjúfanlegum böndum og hafa forsvarsmenn þeirra jafnan beitt sér harkalega gegn þvi að herinn hverfi úr landi. Er ekki minnsti vafi á þvi að peningastreymiðfrá þeimhef ur oft verið notað til þess að styrkja starf- semi herstöðvasinna; hefði tam. verið fróðlegt að rannsaka hversu margir her- mangarar voru styrktarmenn Varins lands á sinum tima. Hin efnahagslegu tengsl sin við herset- una hefur Islenska auðstéttin jafnan viljað fela vel og vandlega og þess vegna læst hluti hennar i orði vera andvigur áður- nefndum „hugmyndum Gunnars Thoroddsens”. Og þvi er ekki að neita — þvi skal fagnað hér — að stór fjöldi is- lenskra ihaldsmanna, meðal almennra kjósenda Sjálfstæðisflokksins, hefur við- bjóð á þeirri tilhugsun einni að tekið verði leigugjald fyrir herstöðina hér á landi. En það er hins vegar vert að gera sér ljóst að ástæðan til þess að fleiri vilja nú að bandariski herinn borgi fyrir sig en áð- ur var er sú ein, að æ fleiri hafa séð að her- inn er hér til þess að verja bandarikja- menn — ekki til þess að verja íslendinga. Það er þess vegna skiljanlegt að æ fleiri mönnum, einkum þeim sem hafa verið hlynntir herstöðinni, skuli koma til hugar nú að krefja bandarikjaher um leigugjald eða um framkvæmdaf é—en engu að siður er það ábyrgðarhluti af stjórnmálamönn- um að taka undir slikt. Þjóðviljinn lýsir fyllstu andstöðu sinni við allar hugmyndir um það að auka hlut herstöðvarinnar i islensku efnahagslifi. Þjóðviljinn fordæmir að það skuli rætt i fyllstu alvöru af islenskum ráðherrum og forystumönnum stjórnmálaflokka (Alþýðuflokksins ma.) að til greina geti komið að fela bandariska hernámsliðinu að vinna að framkvæmdum i landinu sjálfu. Þjóðviljinn mun beita sér af fyllstu hörku gegn öllum slikum hugmyndum. Hugmyndimar um að fela bandarikja- mönnum að sjá um frumþarfir okkar sjálfra eins og samgöngumál eru til vitnis um það hve langt hernámið hefur afvega- leitt ýmsa mæta menn. Rökrétt framhald þeirrar stefnu sem Gunnar Thoroddsen beitir sér nú fyrir væri krafa á hendur bandarikjaher um að hann sæi islending- um fyrir mat, bilum, húsnæði og Majorka ferðum. Þetta er vissulega óhugnanleg til- hugsun: Einn af æðstu stjórnmálamönn- um landsins, sem eitt sinn sóttist eftir enn stærra og virðulegra embætti, er með öðr- um orðum að flytja tillögur um það i rikis- stjórn landsins að islenska þjóðin verði al- in af bandarikjamönnum — að islendingar glati nýlega endurheimtu sjálfstæði sinu á hinum amerisku „varanlegu vegum”. Og skal loks sérstaklega á það minnt að Gunnar Thoroddsen var einarður and- stæðingur hersetunnar i eina tið — en svona rækilega hefur hann verið heila- þveginn á 30 árum að hann sér hvergi land, hvergi von, annars staðar en i bandarisku herstöðinni I Miðnes- heiði. — s. Skýringar Það er algengt í kjaradeilum að furðu litið vitnast um efni deilnanna enda þótt daglegar fréttir gefi að sjá eða heyra i fjölmiðlum um gang mála. Þetta er þó furðulegast i blaða- mannasamningum og samning- um um kjör starfsmanna rikis- fjölmiðlanna. Þar ætti allt að liggja fyrir eins og opin bók strax er kjaradeilan hefst — en á þvi er engu minni misbrestur en um kjaradeilur annarra starfshópa i þjóöfélaginu. Lesendur blaðanna eiga heimtingu á þvi að vita hversu mikið viðkomandi hópar hafa i laun, þegar þeir gera verkfall eða yfirvinnubann, þeir eiga rétt á að vita hvernig launin eru fengin og hvernig vinnutiman- um er háttað. Einnig gæti verið fróölegt að vita um árslaunin á næsta heila ári á undan og hvernig þau skiptast milli fastra launa og yfirvinnulauna. Nú hefur um hrið staðiö yfir kjaradeila starfsmanna rikisút- varpsins. Hafa útvarpsmenn gengið fram einarðlega og sett á yfirvinnubann; þó finnst mörg- um aö skýringar skorti af þeirra hálfu á þeim atriöum tam. sem hér voru nefnd á undan. Þá er þaö einnig fróðlegt fyrir hinn almenna mann — sérstak- lega liklega rikisstarfsmann —- aö fá upplýsingar um það hvers vegna öll þessi ósköp eru unnin af yfirvinnu á útvarpinu. Fréttaaukar eru unnir i yfir- vinnu að sagt er, útsendingar frá merkum atburðum falla niður vegna yfirvinnubanns. Það siöarnefnda kann aö viröast eðlilegt — hitt er furöulegra þegar fastir dagskrárliöir eru unnir i yfirvinnu áratugum saman. Hvernig stendur á þvi ÞjóOhátið I Reykjavlk — mynd eik. aö vinnuskipaninni er ekki breytt þannig aö vinnsla frétta- auka sé tekin inn i fastan vinnu- tima eöa þá bætt við föstu starfsliði? Einnig þetta væri fróðlegt að fá skýrt. Hátiðahöld Það er engu likara en yfir- völdin i hinum ýmsum sveitar- fél. leggi sig I framkróka um aö gera hátlðarhöldin 17. júni sem allra daufust og til- breytingarlausust frá ári til árs. Vissulega má sjá nokkrar breytingar, en heildarsvipurinn er i meginatriðum sá sami; eftir hátiðina er helst spurt um það i blööunum hvort margir hafi veriö fullir og hve margir hafi veriö settir inn og hve margir hafi lent inni I fyrra og hitteð- fyrra og svo er borið saman og reiknað I prósentum. Ef prósentustigin eru hærri en i fyrra er skrifað i vandlætingar- tón um æskuna sem einlægt er hneykslast á, enda gleyma menn þvi þá vandlega að börnin eiga foreldra. 1 hátiöarhöldunum 17. júni verður jafnan holur hljómur þegar þau eru sett niöur á sleikjupinnastigið þar skal allt vera svo slétt og fellt sem frek- ast má verða og enginn má leyfa sér að gagnrýna né hafa uppi „neikvæðar” ábendingar. Það er þess vegna sem stjórnar- blöðin þegja jafnan vandlega um það 17. júni að hér sé er- lendur her og herstöö. Þessi þögn þjónar tviþættum tilgangi: í fyrsta lagi að reyna aö fá þjóð- ina til þess að gleyma óþægileg- um staðreyndum; mæni hún daglangt á blöðrurnar á Lækjartorgi er engin hætta á að hún muni eftir hersetunni. 1 annan staö er tilgangurinn sá að reyna meö þögninni að telja fólki trú um að allt sé með felldu og aö hersetan sé aöeins sjálf- sagður og eölilegur hluti af Is- lenska lýðveldinu. 17. júni er stór minningar- dagur i sögu islensku þjóöarinn- ar. Og ekkert er eðlilegra en að menn hafi nokkra skemmtun þann dag með einum eöa öörum hætti. En hins þarf og aö minn- ast þá að margt má betur fara og baráttan heldur áfram si og æ — ekki sist meðan vegiö er að sjálfstæði islensku þjóðarinnar af erlendum öflum og innlend- um handlöngurum þeirra. —s.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.