Þjóðviljinn - 20.06.1976, Side 16

16 SIÐA — ÞJÓDVILJINN Sunnudagur 20. júni 1976
Fellini og Casanova
FlestirkannastviöFedericoFellini, þann gamla og góöa italska meist-
ara. Og hver hefur ekki heyrt getiö um kvennagullið Casanova? Þau
tiðindi berast nú frá Rómaborg, aö þar sé Fellini önnum kafinn viö gerð
kvikmyndar um Casanova. Titilhlutverkiö er leikiö af frægum leikara,
Donald Sutherland. Fellini segir um Casanova, aö „dýrslegar hvatir
hans komu honum i uppreisn gegn siðalögmálum þjóöfélagsins, en
óheilbrigt kaþólskt uppeldiö sem hann hlaut hindraöi þroska hans. Að
þessu leyti var hann dæmigeröur Itaii”. — Myndin sýnir Donald Suth-
erland I hlutverki Casanova.
Kennslustund i skylmingum úr myndinni „Barry Lyndon”
GLEÐI
FRÉTT
Hér kemur ein litil gleðifrétt
fyrir þá sem enn minnast Rauöu
skikkjunnar með hlýju, þessarar
„norrænu útgáfu af Rómeo og
Júliu” sem filmuö var i Hljóða-
klettum nyrðra fyrir sléttum tiu
árum:
Ulla Britt Söderlund, sem teikn-
aði búninga i Rauðu skikkjuna,
fékk Óskars-verðlaun fyrir bún-
ingateikningar i ár. bað var fyrir
búningana i mynd Stanlay
Kubricks „Barry Lyndon”.
Myndin sjálf fær þá dóma, að hún
sé mikið augnayndi, en litið ann-
að. Kvikmyndatökumaðurinn
fékk lika Óskar. Myndin er byggð
á samnefndri skáldsögu eftir
William Makepeace Thackeray.
Ulla Britt var eiginlega byrjandi i
listinni þegar hún vann að gerð
Rauðu skikkjunnar, en hún hefur
notað þessi tiu ár vel og er nú
komin i kompani við stjörnur. Við
óskum henni til hamingju.
KUROSAWA
Dersu Uzala.
Kona undir áhrifum
„Dersu Uzala” heitir nýjasta
mynd japanska snillingsins
Akira Kurosawa og hlaut gull-
verðlaun á kvikmyndahátiðinni
i Moskvu i fyrrasumar, svo og
Óskarsverðlaun sem besta er-
lenda myndin 1976. Frarnleið-
andi myndarinnar er Mos-
film. í henni segir frá rússnesk-
um landkönnuði á ferð um Uss-
uri-hérað austast i Siberiu rétt
eftir aldamótin siðustu. Land-
könnuðurinn hittir innfæddan
veiðimann, Dersu Uzala, sem
gerist leiðsögumaður hans og
vinur. Myndin sýnir ferðalag
þeirra og baráttu við stórbrotna
og villta náttúru. Boðskapur
hennar ku vera með afbrigðum
mannúðlegur og hollur, einsog
við er að búast þegar Kurosawa
er annars vegar. Dersu Uzala er
alþýðuheimspekingur og kenn-
ari i listinni að lifa. Þegar kós-
akkar nokkrir eru að æfa sig i
skotfimi með þvi að skjóta á
tóma flösku segir gamli maður-
inn: bið skuluð ekki skjóta
svona að ástæðulausu, enhver
annar gæti þurft að nota flösk-
una.
Kvikmyndahandritið sömdu
þeir Kurosawa og sovéski rit-
höfundurinn Júrí Nagibin, og
byggðu það á sannsögulegum
heimildum, endurminningum
landkönnuðarins Vladimir
Arseniev.
sinar, og þvi hefur hann lengst af
þurft að kosta þær sjálfur. Til
þess notar hann peningana sem
hann fær fyrir að leika i kvik-
myndum. Hann segist fremur lita
á sjálfan sig sem atvinnuleikara ,
en áhugaleikstjóra. Engu að siður
er nú svo komið að hann er álitinn
ein snjallasti kvikmyndastjóri
Bandarikjanna, einkum eftir
siðustu myndina, Kona undir á-
hrifum. Sú mynd ku vera einstak
iega næm og skörp lýsing á hjóna •
bandserfiðleikum bandariksrar
millistéttar. Hjónin eru leikin af
Gena Rowlands (eiginkonu leik-
stjórans, sem leikið hefur i
mörgum mynda hans) og Peter
Falk, öðru nafni Columbo. Þau
tvö hafa impróviserað mikinn
hluta myndarinnar og hlotið lof
fyrir. Gena Rowlands leikur konu
sem þjáist af streitu og er um-
kringd fólki sem skilur hana ekki.
Jafnvel maðurinn hennar segir
um hana við vinnufélaga sina:
„Hún er óvenjuleg, en ekki geð-
veik”. Meira skilur hann ekki.
Tengdamóðir hennar er uppfull af
biturleik og öfund og vill fyrir
hvern mun koma henni á hæli, og
tekst það aö lokum. t myndarlok
er konan komin heim af hælinu,
hefur fengið yfirborðslegan
„bata”, en áhorfandinn sér i
hendi sér að ekki mun liða á löngu
þar til aftur sækir i sama farið.
Cassavetes hefur áður gert
myndir um vandamál banda-
rikskrar millistéttar, og má segja
að sú stétt sé aðalviðfangsefni
hans. En aðalpersónan i þessari
nýjustu mynd er kona, og eru
flestir gagnrýnendur sammála
um að þarna hafi tekist að skapa
mjög sannfærandi mynd af vest-
rænni millistéttarkonu nútimans.
Og þá er bara eftir að vona að
Kona undir áhrifum slæðist hing-
að sem allra fyrst.
Peter Falk og Gena Rowlands i „Kona unúir á hrifum .
Arbók breskra kvikmynda-
manna, Internationai Film
Guide, velur á hverju ári
fimm kvikmyndastjóra, sem
hljóta nafnbótina „Kvikmnda-
stjóri ársins”. Einn þeirra fimm
sem valdir voru i ár, heitir John
Cassavetes. Bandarfkjamaður
af griskum attum. Fæddur i N.Y1.
1929. Mynd hans „Kona undir á-
hrifum” (A Woman under the
Influence) var kosin ein af tiu
bestu myndum ársins 1975.
Cassavetes hóf feril sinn sem
leikari eftir að hann útskrifaöist
úr leikskóla 1953, lék i kvik-
myndum og sjónvarpi. Hann
stjórnaði fyrstu kvikmynd sinni
árið 1960 og hét hún Skuggar
(Shadows). Þá þegar komu i ljós
mörg helstu einkenni Cassavetes
sem Jeikstjóra: kvikmyndataka
sem minnir meira á heimildar-
mynd en leikna mynd, impró-
viseraður leikur og texti, áieitinn
raunsær still. Cassavetes hugsar
ekki um vinsældir eða gróða
þegar hann gerir kvikmyndir