Þjóðviljinn - 02.10.1976, Page 7

Laugardagur 2. október 1976 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Höröur Ágústsson
á Kjarvalsstöðum:
1 gærkvöldi opnaði Hörður
Ágústsson sýningu á Kjarvals-
stöðum sem hann nefnir „tJr lit-
og formsmiðju”. Þar sýnir hann
57 litbandamyndir sem hann
nefnir svo, sem flestar eru frá si.
þrem árum, auk þess svarthvitar
myndir (samklippur, teikningar,
fótógrafik) ailt frá 1953.
Einar Bragi lýsir smiðjustarfi
Harðar á þessa leið i sýningar-
skrá: „Úr grunnformum —
punkti, linu, ferningi, þri-
hyrningi, hring — byggir lista-
maðurinn heilan myndheim...
Hörðursýndi nokkrar svarthvitar
myndir úr formsmiöju sinni i
Galleri SÚM fyrir fjórum árum.
Siðan hefur hann færst allur i
magni, stærö þess flatar sem litur
tekur, og með nábýli þeirra, sam-
spili. Þetta athæfi er i eðli sinu
skylt þeim „divisjónisma” sem
varð til upp úr impressjónisman-
um; þá hreinsuðu þeir Seurat og
Signac til á litabrettinu með þvi
að raða saman litadoppum hlið
við hlið i stað þess að blanda lit-
ina. Kannski mætti kalla þetta
nýdivisjónisma.
Ég hefi kennt lita- og formfræði
við Myndlistaskólann frá 1961.
Þessi sýning er samt ekki rann-
sóknarskýrsla, heldur myndlist.
En að baki þessum myndum sem
öörum liggur viss rannsókn. Þaö
viðhorf sem er að baki er hiö
sama og hjá visindamönnum:
Að
komast
til botns
í efninu
aukana. Hann hefur tekið annan viðleitni til að komast til botns i
höfuðþátt myndlistar, litinn, til efninu. Sú heimssýn aö veröldin
könnunar meö grunnlitina aö erekkiþétt,húnergisin,byggð af
grundvelli eins og grunnformin einingum, hún er óendanlega fjöl-
áður. Lokastigið er samspii forms breytt bygging eininga.
og litar sem getur haldiö áfram A 20stu öld hefur leiðin inn á við
með nýjum og nýjum tilbrigöum verið farin af fjölmörgum lista-
um alla eilifö”. mönnum og i mörgum áföngum.
— Allar þær myndir sem hér Hér er reynt að komast alla leið:
eriö inni eru gerðar alls úr sex lit- þú stendur uppi með púnkt, fern-
um, sagði Hörður við blaðamann i ing, hring, gult, rautt, blátt. Það
-'gær og bendir á efniviö sinn á má vera að þessum áfanga fylgi
borði: sex rúllur af litbandi. Hér vissar hættur, eins og hliðstæðum
er engu blandað saman, en til- áfanga i t.d. atómvisindum. En
brigöum náö meö þvl að breyta maður getur eins fundið til vissr-
Hörður Agústsson og mynd sem hann nefnir „Skekkjur”.
ar bjartsýni: þvi ekki að byrja
upp á nýtt með þessa frumþætti?
Ég leyfi mér að vona að þetta sé
um leið könnun á nýjum mögu-
leikum i myndlist.
Auk þess er ég af Bauhausskóla
— myndlist er mér ekki ein-
angrað fyrirbæri, heldur hluti af
sjónlistargeiranum, þeirri virku
formhugsun sem við sem svona
hugsun viljum að ráði gerö þeirra
hiuta sem menn nota og hafa i
kringum sig...
Þessar myndir, sagði Hörður
að lokum, hafa langan aðdrag-
anda, þær elstu eru frá 1953.
Stundum hefi ég gert hlé vegna
annarra starfa — við skólastjórn,
sögu byggingarlistar. En siðan
eru hugmyndirnar teknar upp
aftur — en verða fyrir bragðið
seinna á ferðinni en ég átti von
á...
Og enn skal vitnað til Einars
Braga: „Eins vist er það vitnist
aö myndirnar þær arna séu hrein-
ræktaður natúralismi. Allt fer
eftir þvi hvernig á málin er litið.
Hér sést að visu hvorki fjáfl né
maður. En væri arða úr Esjunni
eða flipi úr hægri nasavæng páf-
ans skoðuð i sterkri smásjá, kæmi
liklega á daginn, að þau væru
hugvitsamlega samansett úr ara-
grúa af örsmáum teningum,
hringjum eða þrihyrningum
ýmisiega litum. Geti skaparinn
notast við svo óbrotnar einingar
er forvitnum lærisveini ekki lá-
andi þótt hann langi að kanna
sem rækilegast gildi þeirra i
myndiist..."
Sýning Harðar Agústssonar
verður opin til 12. október.
—AB
Haustmót T.R. og fleira
Haustmót T.R. ’76 hófst
siöastliöinn sunnudag. Þátttak-
endur að þessu sinni eru 96,en þá
eru unglingar ekki taldir með.
Teflt er i tveimur riðlum þ.e. 12
keppendur i A-riöli og þar tefla
ailir við alla, en 84 keppendur
tefla 11 umferðir eftir Monrad-
kerfi. A-riðillinn að þessu sinni
er ekki jafnsterkur og nokkur
undanfarin skipti, þar vantar
allmarga af okkar sterkustu
skákmönnum, en þar spilar inni
nýafstaöið alþjóðamót, sex
landa keppnin og Olymplumótið
sem hefst nú I októbermánuöi.
Stefán Briem er lang-stigahæsti
skákmaðurinn i hópnum. Hann
kemur sjálfsagt til með að
berjast um efsta sætiö. en aðrir
sem þar gætu komiö nærri Jón
L.Arnason, JónasP. Erlingsson
og Asgeir P. Asbjörnsson, svo
einhverjir séu nefndir.
Skák dagsins að þessu sinni er
frá minningarmóti um rúss-
neska skákmeistarann Chigorin
sem lauk i borginni Sotsji viö
Svartahaf fyrir skömmu. Sovét-
mennirnir Polugajewski og
Svesnikov urðu i L—2,sæti fyrir
ofan 7 stórmeistara. Það er ein-
mitt annar sigurvegaranna sem
hér á hlut:
Hvitt: L. Polugajewski (Sovét-
rikin)
Svart: A. Adorjan (Ungverja-
land)
Enskur leikur
1. c4 g6
2. e4 e5
3. d4 Rf6
4. dxe5
(t skák sinni gegn Tal á
sovétmeistaramótinu ’73 lék
Polugajewski hér 4. Rf3 og
framhaldið varð: 4. — Bb4+ 5.
Bd2 Bxd2+ 6. Rxb2 d6 7. dxe5
dxe5 8. Rxe5 De7 9. f4 Rbd7 meö
flókinni stöðu.)
4. — Rxe4
5. Dd5 Bb4+
6. Rd2 f5
7. exf5 Rxf6
8. Dd3 0-0
9. Be2 He8
10. a3 Bf8
11. Rgf3 d5
12. cxd5 Bf5
13. Dc4
(Hin skarpa taflmennska svarts
hefur fært honum góða stöðu.
Leiki hann nú 13. — Dxd5
stendur hannsistiakar,t.d. 14. 0-
0 Hxe2 15. Dxe2 Bd3. t staö þess
fórnar hann peði fyrir óljósar
flækjur.)
13. — b5! ?
14. Dxb5 c6
15. Db3
(15. dxc6 er ekki eins fráleitur
leikur og hann virðist lita út t.d.
15. — Bd3 16. c7! Hxe2 17. Kdl
Rg4? (Best er 17. — Dxc7 18.
Dxd3 Hxf2 með góðum mögu-
leikum fyrir svartan.) 18. Hfl
Dxc7 19. DXd3 Rxf2+ 20. Hxf2
Hxf2 21. Dd5+ ásamt22. Dxa8).
15. — Ra6
16. d6+! Rd5
17. Dc4 Dxd6
18. Rd4
(18. Dxa6yrði svarað meö 18. -
Rf4 með hættulegum færum
18. — Bc8
19. 0-0 Rc7
20. R2f3 c5
21. Rb5 Rxb5
22. Dxb5 Bd7
23. Dc4 Hab8
24. Rg5 h6
25. Bf3!
(Sterkara en 25. Re4 De5 26.
Dxd5+ Dxd5 27. Rf6+ Kg7 28.
Rxd5 Hxe2)
25. — hxg5
26. Bxd5+ Be6
27. Bxe6+ Dxe6
28. Da4 g4
29. Bd2 De4
30. Dxa7 Dc6
31. Da5 Hxb2
32. Hael He4
33. Bc3 Hb3
34. Hcl He8
35. Bal
(Svartur hótaði 35. — Ha8)
36. — He2 42. Hxf2+ Hxf2
36. Dd8 g3! 43. Hb7+! Ke8
37. Dh4 gxh2+ 44. De5+ Kd8
38. Kxh2 Hxa3 45. Hb8+ Kd7
39. Dh8 + Kf7 46. De8+
40. Hcel Haa2
41. Hbl Hxf2? Svartur gafst upp.
Umsjón: HELGI ÓLAFSSON