Þjóðviljinn - 22.10.1976, Blaðsíða 3

Föstudagur 22. október 1976 ÞJÓÐVILJINN — S1DA'3
Saul Bellow:
Innhverfur
Nóbelshafi
Saul Bellow er fæddur i Kan-
ada árið 1915 og voru foreldrar
hans gyðingar frá Rússlandi.
Hann fluttist með foreldrum
sinum til Bandarikjanna níu ára
að aldri. Hann nam félagsfræði
og mannfræði við ýmsa háskóla.
Fyrsta skáldsaga hans kom út
1944.
Frægð hlaut hann svo um
munaði með skáldsögunni
„Ævintýri Augie March” (1953)
sem er um ungan mann, gyðing,
sem flakkar um heiminn, og
prófar ýmis störf, kunningsskap
og tálsýnir og yfirgefur þau.
Verk hans eFu yfirleitt mjög
tengd hinum gyðinglega arfi
forfeðra hans, þótt þvi fari
fjarri að hann sé lokaður inni i
einskonar ghettotilveru. bekkt-
asta verk hans og það sem við-
ast hefur farið er Herzog, sem
út kom 1964. Einnig i þvi verki
er gyðingur aðalsöguhetja, eöa
and-söguhetja, prófessor sem á
i ógæfulegu hjónabandi.
Bellow segir sjálfur um þá
sögu á þá leið að Herzog sé nú-
timamenntamaður sem glimir
við hugmyndir einatt á nei-
kvæðan hátt. Hann þarf að af-
greiða mikið af hlutum sem ekki
skipta máli, mikið af hverskyns
endaleysu til þess að fá lifað af.
,,Ég held, segir höfundurinn, aö
margt i þeirri bók megi útskýra
blátt áfram með þvi, að þar er
gengið út frá þvi að tilveran sé
mikils virði”. I greinargerð
Sænsku akademiunnar fyrir
verðlaunaveitingunni segir á þá
leið, að verk Saul Bellows séu öll
um menn sem skorti fótfestu i
lifinu, en gefast ekki upp við að
halda áfram að leita að slikri
fótfestu. Fer akademian viður-
kenningarorðum um þessar
persónur, þessar „and-hetjur”
sem aldrei láta af þeirri trú
sinni, að gildi lifsins séu tengd
virðuleika en ekki velgengni.
Saul Bellow er mjög ólikur
þeim höfundum bandariskum
sem hafa farið með samfélags-
ádeilu i nafni umbóta. Hann
kveðst heldur vilja forðast þaö
sem hann kallar fáránleika upp-
reisnarinnar. Hann er sagður
forðast afmörkuð heimspeki-
kerfi og goðsögn, ekki hafa
þolinmæði til að fást við hvikul
félagsleg fyrirbæri heldur finni
hann kjarna mannlegrar
reynslu i fólki sem er i leit að
sjálfu sér og leitar ástar. Bellow
lýsir einstaklingum sem i flóknu
samfélagi gilma við fáránleika
og marktæk gildi og eigin til-
finningar. „Eftir þvi sem mann-
leg einangrun vex, skrifar
Bellow, meðan menntun og
hæfni margfaldast, verða þær
spurningar og þau svör sem
mestu skipta innhverf. Það er
dapurlegt til þess að vita að
þeim greindum mönnum fjölgar
sem eiga merkilegastar orðræð-
ur við sjálfa sig”.
1 fyrra gaf Saul Bellow út bók
sem nefnist „Humboldt’s gift”.
áb
Gleymdum á
stundum
að smella af
— segir Gerður Óskarsdóttir, sem sýnir
litskuggamyndir úr Kinaferð á fundi
Alþýðubandalagsins um Kina á laugardag
Þessar myndir sem við Sigurð-
ur Pálsson ætlum að sýna á Kina-
fundi Alþýðubandalagsins á
laugardaginn eru ekki eins góðar
og við vildum. Astæðan er sú að
oft á tiðum, þegar eitthvað hreif
okkur, sem við sáum I Kínaferð-
inni þá gleymdum við að smella
af. En við munum reyna að fylla I
eyðurnar með spjalli kringum
myndirnar, cftir þvi sem tilefni
gefst til.
Þetta sagði Gerður óskars-
dóttir, kennari þegar Þjóðviljinn
ræddi við hana i gær um
dagskrána á Kinafundinum. Hún
fór ásamt fimm öðrum islending-
um til Kina i sumar og ferðaðist
um tveggja og hálfrar viku skeið
um austurhluta landsins.
— Við skoðuðum bæði sögu-
legar minjar og verksmiöjur, fór-
um út i sveitir og kynntumst
starfi kommúna, komum i skóla,
dagheimili, sjúkrahús og inn á
heimili.
— Höfðuö þiö á tilfinningunni
að verið væri að leiða ykkur á sér-
staka sýningarstaði fyrir feröa-
menn?
— Auðvitað var það valið sem
við skoðuðum. En ef við fengum
áhuga á einhverju og óskuðum
eftir að dagskránni yrði breytt
var fúslega orðið við óskum okk-
ar. Við höfðum ekki á tilfinning-
unni aö verið væri að loka okkar
af á neinn hátt og við fengum að
ræða við hvern sem okkur fýsti á
götu úti, á heimilum og i verk-
smiöjum.
— Er ekki dýrt að fara til
Kina?
— Það er rándýrt og ferðalagið
með þotu tekur rúma 20 tima frá
Kaupmannahöfn til Bankok og
Hongkong.
— Hvað fannst þér mest til
koma hjá kinverjum?
— Það var auðvitaö hvað þeim
hefur tekist aö gera á 25 árum,
það er nóg aö borða, allir hafa föt
og atvinnu, sjúkrahjálp er næg og
skólar fyrir öll börn. Auðvitað er
llfsafkoman ekki komin á sama
stig og hér, og mikið eftir að gera.
En jöfnuðurinn milli manna er
lika miklu meiri.
— Varstu fyrir vonbrigöum
meö þessi stuttu kynni þin af
Kina?
— Ég get varla sagt aö ég hafi
annaö en yfirborðslega skyndi-
mynd af lífinu i Kina. En ég get þó
sagt, að ég varð ekki fyrir von-
brigöum með þaö sem ég sá.
Með i Kinaförinni i sumar voru
þau Þórhildur Þorleifsdóttir.
leikstjóri, Arnar Jónsson, leikari.
Soffia Snorradóttir, hjúkrunar-
kona, Kristján Guölaugsson,
kennari, og Sigurður Pálsson,
skáld.
—ekh.
Sveinafélag húsgagnasmiða:
Vegið að rétti
stétta rfé laga
félagi húsgagnasmiða 18. okt.
1976.
„Félagsfundur Sveinafélags
húsgagnasmiða, haldinn 18. októ-
ber 1976, mótmælir harölega
framkomnum drögum að frum-
varpi að nýrri vinnulöggjöf, sem
félagsmálaráðherra hefur látiö
semja. Þar er vegið svo að rétti l
stéttarfélaganna, að verkalýös-
hreyfingin hlýtur að snúast hart
til varnar og gera allt, sem i
hennar valdi stendur til þess að
koma i veg fyrir að drögin verði
lögð fyrir Alþingi.
Fundurinn vill yfirleitt vara
ráðamenn við þvi, að leggja fram
á Alþingi lagafrumvörp, sem
snerta verkalýðsfélögin og starf-
semi þeirra, án samþykkis þeirra
sjálfra.” ,
Eftirfarandi tillaga var ein-
róma samþykkt á fundi i Sveina-
íslendinga-
félagið
í T romsö
Þann 27. september sl. var
stofnað i Tromsö I Noregi Is-
lendingafélag sem hlaut nafniö
Hrafnaflóki. I félaginu eru 15
manns, flestir námsmenn i
Tromsö. Formaöur er Gisli Þór
Sigurþórsson.
Breskir vinstri
menn ísókn
Foot kjörinn varaformaður
Verkamannaflokksins
LUNDÚNUM 21/10 Reuter —
Michael Foot, einn helsti for-
kólfur vinstri arms Verkamanna-
flokksins breska i rikisstjórn, bar
i dag efra skjöld af Shirley
Williams i kosningum um stöðu
varaformanns i flokknum. Fékk
Foot, sem er 63 ára og leiötogi
flokksins i neðri deild þingsins,
166 atkvæði i leynilegum kosn-
ingum þingflokksins. Williams,
sem er i hægri armi flokksins, 46
ára, bandarisk að ætt og fræðslu-
málaráðherra, fékk 128 atkvæði.
Kosning Foot þykir bera vott
um verulega sókn vinstrimanna i
Verkamannaflokknum, en sú
sókn var ljós þegar á flokksþing-
inu i september er Norman Atkin-
son var kjörinn féhirðir flokksins.
Foot hefur reynst stjórninni trúr
undanfarið, enda þótt kreppuráð-
stafanir hennar hafi vakið and-
stöðu vinstrimanna. Hann nýtur
mikilla vinsælda af alþýðu.
Kenía stöðvar sam-
göngur vegna grœn
apaveikinnar
NAIROBI 21/10 Reuter — Stjórn
Keniu hefur bannað alla vöru-
flutninga á landi milli þess lands
annarsvegar og Zaire og Súdans
hinsvegar vegna drepsóttar
þeirrar er brotist hefur út i nefnd-
um tveimur löndum. Veiki þessi,
ýmist kölluð Marburgar- eða
grænapaveikin, hefur að sögn
orðið aö bana yfir 370 manns i
Zaire og Súdan siðan i september.
Fyrstu sjúkdómseinkenni eru
hiti, höfuðverkur og verkir i vöðv-
um, siðan ógleöi, uppköst og nið-
urgangur. Þegar sjúklingum eln-
ar sóttin blæða þeim gómar og
nasir og einnig blæðir þeim inn-
vortis. Engin lækning hefur enn
fundist við veiki þessari, sem or-
sakast af veiru.
Veiki þessarar varö fyrst vart
1967, er um 30 starfsmenn á rann-
sóknastofu i Marburg i Vestur-
Þýskalandi veiktust eftir að hafa
meðhöndlaö liffæri úr afriskum
apa af tegund þeirri, er grænapi
er kallaöur. Sjö þeirra sem
veiktust dóu.
Minnkandi vinsældir
Bandaríkjanna
í Vestur- Evrópu
Hafa aldrei verið minni s.l. 20 ár
WASHINGTON 20/10 Reuter —
Vinsældir Bandarikjanna I Vest-
ur-Evrópu eru nú minni en
nokkru sinni á síöastiönum rúm-
um tuttugu árum, samkvæmt
skoðanakönnun sem gerð var fyr-
ir Upplýsingastofnun Bandarikj-
anna (USIA). Könnunin var gerð I
Bretlandi, Frakklandi, ltallu og
Vestur-Þýskalandi nú I sumar.
Blaðið New York Times skýrði
svo frá i dag að i Bretlandi heföu
34% aðspurðra lýst sig hliöholla
Bandarikjunum, sem er lægsta
hlutfall þar i landi siðan þessar
skoðanakannanir hófust 1954. 41%
aðspuröra itala kváðust vinsam-
legir Bandarikjunum, og eru þaö
lika minnstu vinsældir Banda-
rikjanna þar i landi sem um get-
ur, 38% frakka eru nú banda-
rikjavinir samkvæmt niðurstöð-
um könnunarinnar, eða færri en
nokkru sinni siðan 1958. I Vestur-
Þýskalandi eru bandaríkjamenn
áberandi vinsælastir, þar er hlut-
fallið 57% þeim i hag, en þó aðeins
litlu hærra en 1973, þegar banda-
rikjavinsældir þar I landi urðu
minnstar frá þvi að fariö var að
mæla þær með skoöanakönnun-
um.
Talsmenn USIA segja að helsta
sveiflan felist i þvi aö þeim hafi
fækkað, sem telji sig hliðholla
Bandarikjunum, en hinum fjölg-
aö sem séu hlutlausir eða skoö-
analausir I afstöðu sinni til
þeirra. Hinsvegarer svo að heyra
að aukning beinna óvinsælda
Bandarikjanna sé ekki mikil.
Liklegt má telja að niðurstööur
þessar verði hitamál I forseta-
kosningunum i Bandarikjunum,
en nú eru aðeins tvær vikur i þær.
Jimmy Carter hefur haldið þvi
fram að nú, undir stjórn Fords
forseta, sé viröing Bandarikjanna
minni en nokkru sinni fyrr. Ford
hefur ekki viljað viöurkenna að
það sér rétt.