Þjóðviljinn - 22.10.1976, Blaðsíða 5

Föstudagur 22. október 1976 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 5
Ný ríkisstjórn í Svíþjóð
Eftir miklar innbyrbisdeilur
tókst borgaralegu flokkunum
þremur ab mynda nýja rfkis-
stjórn 8. okt. s.l. — nær þremur
'vikum eftir úrslit þingkosning-
anna. Heyrst hefur ab oft hafi
legib vib ab myndun samsteypu-
stjórnarinnar hafi mistekist. En
mikill þrýstingur var frá flest-
um borgaralegum kjósendum
um myndun stjórnarinnar og
þab varb ab sýna ,,ab hægt væri
ab stjórna landinu án þátttöku
sósialdemókrata.”
Abalágreiningsmálib voru
kjarnorkuverin. Stærsti
borgaraflokkurinn, Mibflokkur-
inn, hafbi lofab ab ekkert nýtt
kjarnorkuver yrbi tekib i notk-
un. En hér varb flokkurinn ab
láta undan. Þab er samdóma
álit allra, nema þröngsýnustu
mibflokksmanna, ab nýja rfkis-
stjórnin haldi áfram stefnu fyrri
rikisstjórnar i kjarnorkuvera-
málinu. Þetta hefur þegar kall-
ab yfir Mibflokkinn ásakanir um
gróf kosningasvik sem græfu
undan trúnabi kjósenda á
stjórnmálamönnum. Ganga hér
ab sjálfsögbu sósialdemókratar
fram fyrir skjöldu en fá hér þó
undirtektir frá ýmsum borgara-
legum blöbum.
Um stefnuyfirlýsingu nýju
rikisstjórnarinnar er helst ab
segja ab þar er mikib af al-
mennu hjali en fátt af ákveön-
um tillögum. Ljóst er þó ab hin
nýja rikisstjórnin vill á sem
flestum svibum feta i fótspor
hinnar gömlu. Þannig á aö
halda áfram ab þróa tryggingar
og fjölskyldubætur. I utanrlkis-
málum er tryggt aö engin veru-
leg breyting veröur, m.a. vegna
þess aö utanrikisráöherrann,
Karin Söder, er frá Miöflokkn-
um, en sá flokkur hefur alla tiö
stabiö mjög nálægt sósialdemó-
krötum I utanrikismálum. Þaö
er aöeins hægt aö giska áhverj-
ar breytingar geta oröiö.
I skattamálum veröur reynt
aö bæta kjör meöaltekjumanna
meir en lágtekjumanna.
I tryggingar- og fjölskyldu-
málum verbur minni áhersla
lögö á byggingu dagheimila. 1
stabinn veröa ef til vill fjöl-
skyldubætur hækkaöar.
Hagur smáfyrirtækja verbur
eitthvaö bættur, — eöa öllu held-
ur staöa eigenda slikra fyrir-
tækja veröur bætt. Erföaskattur
veröur lækkaöur.
1 húsnæöismálum fá einkaaö-
ilar stærra rými til bygginga og
dregið verður úr framtaki sam-
vinnufélaga. Auöveldara veröur
fyrir lóöabraskara aö starfa.
Lars Werner, formaöur Vinstri-
flokksins — kommúnista, hefur
sagt að einmitt á þessu sviöi
veröi áhrif stjórnarskiptanna
hvað eftirtektarveröust. Hér
renna saman hagsmunir
margra landeigenda (bænda)
og byggingarbraskara i
tengslum viö Ihaldsflokkinn.
(Mibflokkurinn er þrátt fyrir
allt fyrst og fremst flokkur
bænda.)
I utanríkismálum verður
rikisstjórnin sennilega ekki eins
virk i fordæmingu á einræöis-
stjórnum og sú gamla var, þótt
utanrikisráöherrann nýi hafi
lofaö ,,aö feta i fótspor sósial-
demókrata.”
En mikilvægast er þó aö öll-
um tilraunum eöa hugmyndum
til nýskipunar efnahagslifsins
veröur ýtt til hliöar. Nýja rikis-
stjórnin er varla likleg til aö
vilja auka vald verkamanna á
vinnustað. Raunar geröi stjórn
sósialdemókrata mjög litiö i
þessum efnum og lét sér mest
nægja oröin tóm. En á hana var
kominn vaxandi þrýstingur
launþegasamtakanna og
„hreyfingin” (nafn sósialdemó-
krata á hinum ýmsu samtökum
tengdum þeim) reifaöi stööugt
nýjar hugmyndir, stórauövaldi
og smáauövaldi til mikils
hugarangurs. Þaö var fyrst og
Karin Söder — engin veruleg
breyting i utanrikismálum.
fremst vegna óttans viö stéttar-
bakhjarl sósíaldemókrata sem
sænskt auövald vildi losna viö
þá úr stjórnarstööu. Þaö var
óttinn viö verkalýðshreyfinguna
og verkalýöinn sem hugsan-
legan stjórnanda rikisvaldsins.
Margir gagnrýnendur sósial-
demókrata á vinstri væng hafa
haldið þvi fram aö verkalýös-
Gunnar Nilsson, formaöur
sænska aiþýöusambandsins.
Auövaldiö óttaöist framar öllu
ööru áhrif verkalýöshreyf-
ingarinnar á stjórn sósiai-
demókrata.
hreyfingin sænska sé undirokuð
vilja rikisstjórna krata. Eitt-
hvaö getur verið til i þessu. En
auðvaldiö hefur dæmt málið svo
að „skaðleg” áhrif verkalýös-
hreyfingarinnar á rikisstjórnina
vegi þyngra á metunum en
„gagnleg” áhrif rikisstjórnar-
innar á verkalýöshreyfinguna.
Eftir Gísla Gunnarsson, frétta-
ritara Þjóðviljans í Lundi
Alþýðustríð eina leið-
in til frelsunar
Rœtt við

Hér á landi voru staddir fyrr i
vikunni tveir fulltrúar Pan Afri-
canist Congress of Azania (PAC)
1 boöi Einingarsamtaka
kommúnista m/1 og jafnframt á
vegum Azaniunefndarinnar, sem
EIKm/1, Kommúnistaflokkur Is-
lands m/1 og Rauð æska eiga
aöild aö. Fulltrúarnir eru Mfana-
sekaya Gqobose, sem starfar sem
féhiröir samtakanna og Vuyani
Mngaza, fulltrúi PAC 1 Evrópu.
Azania er þaö heiti, sem margir
blökkumenn munu hafa um Suö-
ur-Afriku. — Þjóöviljinn haföi tal
af Mfanasekaya Gqobose og fór-
ust honum orö á þessa leiö:
— Pan Africanist Congress of
Azania var stofnað áriö 1959 og
hefur markmiö samtakanna frá
upphafi verið aö kollvarpa yfir-
drottnun hvitra manna i Asaniu,
afnema arörán manns á manni og
koma á fót 1 landinu afrlkanlsku
(africanist), sóslalisku og lýö-
ræðislegu þjóðfélagi. Fyrst
reyndi PAC aö vinna aö stefnu-
málum sinum meö friðsamlegu
móti, en þvi svaraöi stjórn kyn-
þáttahyggjumanna meö fjölda-
moröunum viö Sharpe’ville 21.
mars 1960, þegar 87 manns voru
drepnir og yfir 200 særöir, allt
óvopnaö fólk. Skömmu slðar
bönnuöu stjórnarvöld starfsemi
PAC, sem hefur siöan starfaö
leynilega. Þetta varö til þess aö
okkur varö ljóst, aö ekki þýddi aö
reyna aöra leiö aö markmiöum
okkar en vopnaöa baráttu. A
timabilinu 1960-1970 kom siöan
annaö veifiö til beinna vopnaðra
átaka milli okkar manna og liös
kynþáttahyggjustjórnarinnar.
Rætt við
fulltrúa
suðurafrísku
baráttusam-
takanna
PAC
Auk baráttunnar innanlands
sendi PAC menn úr landi til þjálf-
unar i ýmisskonar byltingar-
starfi, svo sem vopnaburði og
skæruhernaöi. Sumir forustu-
manna okkar uröu einnig aö yfir-
gefa landiö. Aöstaða okkar, sem
störfum utanlands, til aö hafa
samband viö félaga okkar i
Azaniu, var framan af erfiö, meö-
an portúgölsku nýlendukúgararn-
ir réöu Angólu og Mósambik. En
úr þessu hefur ræst siöan þessi
lönd uröu sjálfstæö og abstaba
okkari þessu efni batnar enn þeg-
ar Zimbabwe hefur náö sjálfstæöi
sinu.
— Hvernig hyggist þiö vinna
markmiöum ykkar framgang?
— 1 fyrsta lagi þurfum viö aö
koma þjálfuöum mönnum okkar
inn I landiö. I ööru lagi verður aö
vopna fólkiö og upplýsa það póli-
tiskt. Fræöa þaö um það þjóðfé-
lag, sem taka á viö eftir frelsun-
ina. Viö stefnum aö alþýöustriöi,
sem allur almenningur taki þátt i.
Viö fáum hjálp, efnalega og aðra,
frá afriskum rikisstjórnum gegn-
um Einingarsamtök Afriku
(OAU), og einnig frá löndum utan
Afriku.
Mfanasekaya Gqobose skýröi
ennfremur svo frá, aö stofnendur
PAC heföu veriö félagar I African
National Congress (ANC), sem
stofnaö var 1912, en leibir heföu
skiliö sökum þess, aö ANC heföi
lagt áherslu á aö reynt yröi aö
afla blökkumönnum jafnréttis
meö hægfara umbótastefnu, en
stofnendum PAC hefði veriö oröiö
ljóst aö fasisk stjórnarvöld lands-
ins myndu aldrei láta undan ef
þessháttar aöferöum yröi einum
beitt. Gqobose kvaö PAC vera al-
gerlega andvigt afskiptum
beggja risaveldanna, Sovétrikj-
anna og Bandarikjanna, af mál-
efnum sunnanverörar Afriku, þar
Fulltrúi
óskast til að starfa að félags- og
samningamálum.
Umsóknum ásamt upplýsingum um
menntun, félagslega reynslu og fyrri störf
sé skilað á skrifstofu BSRB, Laugavegi
172 fyrir 5. nóv. n.k.
Bandalag starfsmanna rikis og bæja
Auglýsingasími
Þjóðviljans er 17500
eö ljóst væri aö bæöi þessi stór-
veldi hugsuöu um það eitt að ota
þar sinum tota. Frelsun alþýöu
Azaniu yröi aö vera verk hennar
sjálfrar.
— Við hvetjum til þjóöarsam-
fylkingar viö ANC og önnur þau
samtök, er berjast fyrir frelsun
Azaniu, sagöi Gqobose. En PAC
eru einu samtökin, sem stefna aö
frelsun meö alþýöustriöi og sam-
fylkingu. Kommúnistaflokki Suö-
ur-Afriku er ekki treystandi, þvi
aö hann gengur erinda Sovét-
rikjanna og þeirra heimsvalda-
stef nu.
Aöspurður um fylgi PAC sagöi
Gqobose aö þegar Mósambik
varð frjáls, heföu blökkumenn i
Azaniu ekki farið i neina launkofa
með fögnuð sinn, og einnig væru
þeir nú farnir að nota heitið
Azania opinberlega, þótt þaö væri
bannað af stjórnarvöldum. Þá
hefði á siðustu ártið manndráp-
anna i Sharpeville komið saman
margt manna til að minnast
hinna drepnu, en þaö heföi ekki
skeð áöur, enda harðlega bannaö
af stjórnvöldum. Taldi Gqobose
þetta allt vott um vaxandi fylgi
PAC.
— Skæruhernaöur er enn ekki
hafinn i Azaniu, sagöi Mfana-
sekaya Gqobose að lokum, enda
eigum við viö miklu sterkari and-
stæðinga aö etja en samherjar
okkar i Zimbabwe (nafn blökku-
manna á Ródesiu, innskot Þjv.).
En nú, þegar vinalönd liggja aö
Azaniu, liöur ekki á löngu áöur en
við getum komi upp stöövum til
skæruhernaðar i okkar eigin
landi.
dþ.
Símamenn
andmæla
kjaraskerð-
mgunni
Blaöinu hefur borist fréttatil-
kynning frá Félagi fsl. sima-
manna, þar sem segir frá ályktun
sem gerö var á fundi I félaginu 30,
sept. sl. um kjara- og samninga-
mál. I ályktuninni segir m.a.
„Félagsráö F.l.S. lýsir yfir
óánægju með úrskurö kjara-
nefndar um sérsamninga félags-
ins og þá ekki siður yfir afstöðu
samninganefndar rikisins i
samningaviöræöum, sem fram
fóru áöur en málið fór til kjara-
nefndar. Telur fundurinn, að lögö
hafi verið fram óyggjandi rök
fyrir verulegum flokkahækkun-
um simamanna, sem hafi verið
hundsuö. Þá átelur fundurinn
framkomu samninganefndar
rikisins aö undanförnu, þar sem
lofaö hefur verið viöræöum um
'framkvæmdsamninga og einstök
önnur atriði, en engar efndir hafa
á þvi orðiö þrátt fyrir mikla eftir-
gangsmuni félagsins. Félagsráö
krefst þess, að samninganefnd
rikisins hefji nú þegar samninga-
viöræður viö samninganefnd
F.I.S. um öll þau mál, sem ólokið
er aö semja um.
Veröi ekki orðið viö þessu i
fullri alvöru, heimilar Félagsráð
samninganefnd félagsins aö hef ja
undirbúning aö þvi aö ná fram
raunhæfum samningum meö
hvaöa ráöum, sem tiltæk eru.”
Þá var á fundinum rætt um
aukiö erlent samstarf F.l.S. en
félagiö er aðili að Norræna sima-
ráöinu, en ársfundur þess var
haldinn i Reykjavik i ágúst sl. Þá
var samþykkt aö heimila
framkvæmdastjórn félagsins að
sækja um aðild aö Alþjóðasam-
bandi póst- og simamanna, PTTI,
sem hefur aösetur i Genf, en
meölimir þess eru yfir þrjár
miljónir.