Þjóðviljinn - 09.03.1977, Blaðsíða 3

Miövikudagur 9. mars 1977. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
RÚMENIA:
Þúsundir taldar hafa farist
BtJKAREST 8/3 Reuter — Vitaö
er meö vissu aö yfir 1100 manns
fórust i jaröskjálftanum mikla á
Balkanskaga noröaustanveröum,
flestir þeirra i Rúmeniu en yfir 80
i Búlgariu. Taliö er vlst aö miklu
fleiri hafi farist, en ennþá er
hvergi nærri lokiö leit i rústum
hruninna bygginga.
Meðal þeirra, sem vitað er að
fórust i Búkarest, eru Alexandru
Ivasiuc, kunnur rithöfundur, og
Raun veruleikinn
rœður úrslitum
en hvorki
sáttasemjari né
nýjar reglur um
embættið, segir
Torfi Hjartarson
— Þetta kom dálitib á óvart
aö málinu skyldi vlsaö til sátta
svona fljótt, sagöi Torfi Hjart-
arson, sáttasemjari, I stuttu
viötaii viö blaöiö i gær.
— Það er svona heldur stefnt
að þvi að reyna að komast inn á
Hótel Loftleiöir siðar I mánuðin-
um, þegar þarf að fara að halda
stærrifundi. En það rekst vist á
viö skákmótiö, svo úr vöndu
getur orðið að ráða.
Torfi Hjartarson, sem nú er á
75. aldursári, mun nú stýra
samningum enn einu sinni á-
samt Loga Einarssyni, vara-
sáttasemjara. Hann sagði i gær,
aö menn skyldu ekki halda aö
sáttasemjari gæti miklu ráðið
um samninga. Það gerði hvorki
hann né nýjar lagareglur og
breytingar á embættinu. — Það
er raunveruleikinn sjálfur sem
ræður úrslitum , timinn, þróun
viðræðnanna og svo pólitlkin I
ýmsum myndum sem ráða úr-
slitum, sagði Torfi. —ekh.
Innlend skipasmíði
stefnir nú í strand
segir Jón
Sveinsson
forstjóri í Stálvik
i tilefni af sjósetningu Ellnar
Þorbjarnardóttur ÍS 700 hjá Stál-
vlk haföi Þjóöviljinn samband viö
Jón Sveinsson forstjóra og spuröi
hann um ástand og horfur I inn-
lendum skipasmiðum. Hann
sagöi aö nú eftir aö eigiö framlag
skipakaupenda tilaðkaupa sldp i
islenskum skipasmlöastöövum
heföi veriö hækkaö úr 10 i 15%
sigldu innlendar skipasmiöar I
strand og væru nú flestar
stöövarnar orönar verkefnalaus-
ar. Einna best stæöu Slippstöðin á
Akureyri og Stálvik. Slöarnefnda
fyrirtækiö er nú aö smiöa annan
skuttogara og hefur þannig verk-
efni i eitt ár. Æskilegt er taliö aö
stöövarnar hafi verkefni til
tveggja ára.
Jón sagöi að aukning hefði oröiö
I íslenskri skipasmlöi 1968-1969 og
þá heföi innflutningur á skipum
eiginlega lagst niður. En á árinu
ara i landinu. Tveir eru I Slipp-
stöðinni á Akureyri, einn i Stálvik
eins og fyrr sagði og 1 hjá Skipa-
smíðastöð Marseliusar Bern-
harðssonar á isafirði. Flestar
aörar stöðvar standa uppi verk-
efnalausar i nýsmiöi. Stöðin á
tsafirði lýkur sinum skuttogara i
vor og hefur ekki fengið ný verk-
efni.
Það er þvi vægast sagt óbjörgu-
legt ástandið i nýsmiðum innan-
lands eins og er, sagði Jón að lok-
um, á sama tima og innflutningur
skipa er bó nokkur.
—GFr
A þessu korti af Rúmeniu má sjá höfuöborgina Búkarest og fyrir
noröan hana er Ploiesti þar sem afleiðingar jaröskjálftans mikla
uröu hvaö mestar en hann átti upptök sin skammt frá borginni.
að minnsta kosti átta aörir þekkt-
ir framámenn i menningarlifi
Rúmeniu. Tugir lika hafa verið
grafin i kirkjugörðum umhverfis
höfuðborgin.1, en fjölmörg lik,
sem eru svo illa leikin að erfitt
eða ómögulegt hefur reynst að
bera kennsl á þau, eru I likhúsum.
Utan Búkarest varð tjónið hvað
mest i Ploesti, helstu olíuborg
landsins. Þar urðu um 2000 bygg-
ingar fyrir meiri eða minni
skemmdum, og eru þar af nærri
200 algerlega i rústum. Yfir helm-
ingur af um 70 oliuiðjuverum á
svæðinu varð fyrir meiri eða
minni skemmtun, og embættis-
maður einn komst svo að oröi, að
jarðsjálftinn hefði eyðilagt ár-
angur fimm ára framfara i
Ploesti og jafnvel enn meira
sumsstaðar annars staðar I land-
inu.
Hjálparbirgðir erlendis frá
streyma nú inn i Rúmeniu, þann-
ig hefur Vinarborg sent lyf og
lækningagögn fyrir sem svarar
35.000 sterlingspund. — Auk
tjónsins i Rúmeniu og Búlgaríu er
nú vitað að jaröskjálftinn olli
miklu tjóni i Júgóslaviu. I borg-
inni Negotin skemmdust þannig
yfir 1000 byggingar, og eru þar af
nærri 100 taldar algerlega ónýtar.
Fyrsti fundur
Hússeins og
Arafats í
sex ár
AMMAN 8/3 Reuter — Þeir
Hússein Jórdanlukonungur og
Jasser Arafat, aðalleiðtogi
baráttusamtaka palestiu-
manna (PLO), ræddust við i
dag I svitu konungs I Hilton-
hóteli i Kairó, og er þetta
fyrsti fundur þeirra I sex ár.
Ræddu þeir að sögn Palestinu-
málin aimennt, samskipti
palestinumanna og Jórdaniu,
hugsanlega samræmingu á
viðhorfum Arabarikja þeirra,
er eiga lönd aö Israel og nú-
verandi ástand fyrir Mið-
jarðarhafsbotni.
Aðeins fjórir dagar eru nú
þangað til þjóöarráð
palestinumanna, sem starfar
sem þjóðþing þeirra i útlegö,
kemur saman i Kairó.
Jón Svelnsion
1969 var eigið framlag skipakaup-
enda af innlendum aöilum hækk-
að úr 10% 115% einsog gerðist aft-
ur á siöasta ári og það hefði oröiö
til þess að islenskar skipasmiðar
stefndu á ný að núlli. Þá hefði aft-
ur eigið framlag verið lækkað i
10% og þá snerist þetta á ný við
og 1972 var mjög gott ár I þessum
smiöum. Þá voru afköstin hins
vegar aöeins rúmlega 1000 rúm-
lestir.
Nú er verið að smiða 4 skuttog-
Krefiast aðgangs að
Islandsmiðum á ný
BRUSSEL 8/3 Reuter — Bret-
land leggur nú fast aö stjórnar-
nefnd Efnahagsbandalags
Evrópu aö hefja á ný samninga-
umleitanir viö tsland meö þaö
fyrir augum, aö Islendingar
leyfi aftur breskum togurum aö
veiöa innan Islensku 200 milna
fiskveiöilögsögunnar. Finn Olov
Gundelach, stjórnarnefndar-
maöur EBE um landbúnaöar-
og fiskveiöimál, svaraöi tilmæl-
um Davids Owen, utanrlkisráö-
herra Bretlands, um þetta á
þann veg, aö islendingar heföu
ekki enn gefið þaö skýrt til
kynna, hvort þeir vildu fisk-
veiöisamning viö EBE ebur ei.
Þetta kom fram á fundi utan-
rtkisráðherra EBE I dag, en á
þeim fundi samþykktu ráðherr-
arnir i meginatriðum að fram-
lengja ef nauðsynlegt reyndist
bráðabrigðaleyfi þau, sem aust-
urevrópsk fiskiskip hafa til
veiða á EBE-miðum, en núgild-
andi leyfi renna út 31. mars.
Að kyssa á vöndinn
Kosið til
Stúdentaráðs
A morgun, fimmtudag, veröur
kosiö til Stúdentaráös Háskóla is-
lands og jafnframt tveir af fjór-
um fulltrúum stúdenta I Háskóla-
ráöi en þaö er æösta stjórnar-
stofnun skólans.
Kosningabaráttan er nú i al-
gleymingi en hámarki nær hún i
kvöld á framboösfundi I hátiöar-
sal skólans. Sá fundur hefst
klukkan 20 og veröur sú nýbreytni
viðhöfð að útvarpað er frá um-
ræöunum á miöbylgju, 1412 kHz,
þe. 212 metrum. Geta þá þeir sem
ekki sjá sér fært að mæta á fund-
inn fylgst með þvi þegar fylking-
um hægri- og vinstrimanna lýstur
saman I hátiöarsalnum.
En það er barist á öllum vig-
stöðvum. Þegar blaðamann Þjóð-
viljans bar að garöi i félagsheim-
ili stúdenta I gær voru þar allir
veggir þaktir veggspjöldum
beggja lista og um öll borö I mat-
salnum flutu dreifibréfin eins og
skæðadrifa. A þeim voru ávirð-
ingar andstæöinganna tiundaðar
og lýst eigin ágæti.
Einna hæst ber I þessari kosn-
ingu þær fjöldatakmarkanir sem
komnar eru á I nokkrum deildum
og grunur leikur á að eigi að inn-
leiða i öðrum. Þær hafa I för með
sér að ákveöið er fyrirfram aö að-
eins skuli tilteknum fjölda hleypt
upp af hverjum árgangi. I opnu -
grein blaðsins i gær sögöu
nokkrir læknanemar frá þvi
hvernig þessi regla — oftast nefnd
Numerus clausus — bitnar á
þeim, en þeir kváðust vera „með-
höndlaöir eins og kartöflupokar.”
Vinstrimenn hafa markaö
skýra stefnu I þessu máli: þeir
eru á móti fjöldatakmörkunum I
hvaða mynd sem þær birtast og
vilja afnema þær sem þegar hafa
verið innleiddar. Eins og i flest-
um öðrum málum greinir þá á við
hægrimenn i þessu. Vökumenn
greiddu atkvæði gegn stefnu
vinstrimanna þegar hún kom til
afgreiðslu i Stúdentaráði. Báru
þeir upp sina eigin tillögu þar sem
segir ma. að ,,ef Háskólinn er
neyddur til að framkvæma
fjöldatakmarkanir, er það álit
SHl að það sé hagsmunamál
stúdenta, aö framkv.: þeirra sé
alltaf með sem skástum hætti...”
og siöar: „Ef: skólinn er knúinn til
aö beita Numerus clausus á að
framkvæma hann sem fyrst á
námsleiöinni...” Það er semsé
ekki véfengt að skólayfirvöld hafi
hugsanlega rétt til aö taka upp
fjöldatakmarkanir. Þessa tillögu
bar upp Steingrimur Arason sem
nú er efstur frambjóöenda Vöku
til Háskólaráðs. Er því von nema
vinstrimenn spyrji: „Er hægt að
kjósa mann þangað, sem leggur
til hvernig eigi að framkvæma
fjöldatakmarkanir, ef af þeim
verður?”
Numerus clausus er vlöar á
dagskrá en hér uppi á íslandi. 1
nýútkomnu stúdentablaöi dönsku
er þriðjungur blaösins lagður
undir umræður um þetta fyrir-
bæri og á sl. sumri var Numerus
clausus á forsiðu Spiegel hins
þýska. Alls staðar I Vestur-
Evrópu hafa námsmenn háð og
heyja enn haröa baráttu gegn
þessari skerðingu á frelsi og jafn-
rétti til náms, skeröingu á frelsi
manna til að velja sér þaö nám
sem þeir óska sjálfir. En Islensk-
ir ihaldsstúdentar beygja sig i
duftið fyrir valdhöfunum og vilja
aliranáðarsamlegast fá aö vera
með i ráöum svo fjöldatakmark-
anir verði „alltaf með sem skást-
um hætti”.
Um þetta mál og fleira verður
fjallað meira i blaðinu á morgun
en þá birtist viðtal viö einn af for-
ystumönnum vinstrimanna við
HI.
Loks ein leiðrétting. I frétt af
Stúdentaráöskosningum sem
birtist á föstudaginn misritaöist
nafn efsta manns á lista vinstri-
manna. I þvl sæti er Björg Þor-
leifsdóttiren ekki Þorsteinsdóttir
eins og stóð I fréttinni. Þetta leið-
réttist hérmeö.
—ÞH