Þjóðviljinn - 31.05.1978, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 31. mai 1978
DIOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans. Framkvæmdastjóri: Eiður Berg-
mann Ritstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson Fréttastjóri: Ein-
ar Karl Haraldsson. Umsjón meö sunnudagsblaði: Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: GunnarSteinn Pálsson Ritstjórn, afgreiösla auglýs-
ingar: Siöumúla 6, Simi 81333 Prentun: Blaðaprent hf.
Hœstiréttur kemur
saman 25. júní
Um allt land töpuðu stjórnarflokkarnir meira og
minna fylgi. Talsmenn flokkanna á hinum ýmsu
stöðum úti um landið segja i blöðunum i gær, að
ástæðan til fylgistapsins sé stefna rikisstjórnarinn-
ar i efnahags- og kjaramálum. Má heita að þessi af-
staða sé einróma hjá öllum þeim sem hafa opinber-
lega tjáð sig um fylgishrun stjórnarflokkanna.
Fráfarandi borgarstjóri Reykjavikur tekur i þenn-
an sama streng i öllum blaðaviðtölum og minnir
jafnframt á að kosningasigur Alþýðubandalagsins
eigi rætur að rekja til óánægju launafólks með rikis-
stjórnina. Þannig telja sveitarstjórnarmenn um
land allt að rikisstjórn Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins sé svo óvinsæl og illa þokkuð
að menn neiti að kjósa fulltrúa i hreppsnefnd án
þess að hugsa jafnframt um það hvilik óstjórn situr
i landinu. Þessir sveitastjórnarmenn stjórnarflokk-
anna hafa kveðið upp þungan dóm yfir stjórnar-
stefnunni og stjórnvisku þeirra Geirs Hallgrims-
sonar og ólafs Jóhannessonar. tJt yfir tekur þó
þegar forsætisráðherrann sjálfur viðurkennir að
rikisstjórnin og óvinsældir hennar séu meginorsök
þess fylgistaps sem stjórnarflokkarnir urðu fyrir.
Þannig komst ráðherrann að orði i viðtali við Visi
um kosningaúrslitin: „Enginn vafi er á þvi að
höfuðskýringuna er að finna i stöðunni i landsmála-
baráttunni.”
Þrátt fyrir þessa afdráttarlausu viðurkenningu
Geirs Hallgrimssonar og ólafs Jóhannessonar
einnig á óvinsældum rikisstjórnarinnar hefur þess
ekki orðið vart að þeir telji kosningaúrslitin hið
minnsta tilefni til þess að endurmeta stefnu rikis-
stjórnarinnar. Þvert á móti telja þeir að nú beri
þegar i stað að hefja áróðurs sókn til þess að reyna
að afla rikisstjórninni vinsælda. Berlega kemur til
dæmis fram að bráðabirgðalögin sem rikisstjórnin
setti nokkrum dögum fyrir sveitarstjórnarkosning-
ar voru af hálfu ráðherranna hugsuð sem kosninga-
brella eins og bent var á hér i Þjóðviljanum. ólafur
Jóhannesson viðurkennir þetta beinum orðum er
hann segir i viðtölum við fjölmiðla i fyrradag að
efni, bráðabirgðalaganna hafi ekki komist „til
skila” fyrir kosningarnar — það sé ein skýringin á
ósigri stjórnarflokkanna. Nú beri að hef ja upp áróð-
ursherferð til þess að bjarga stjórnarflokkunum og
stjórnarstefnunni, nú eigi á næstu vikum og fram að
alþingiskosningum að hefja allsherjarheilaþvott á
landsmönnum. Þar verður stjórnarmálgögnunum
beitt til þess að fegraþokkabrögð rikisstjórnarinnar
og þar verður allt gert til þess að sverta stjómar-
andstöðuna. Það er spá Þjóðviljans að nú þegar
hefjist tryllt áróðursherferð afhálfu stjómarfJokk-
anna. Þar verður öllum meðölum beitt.
Tilgangur stjórnarflokkanna er vitaskuld sá að
treysta stöðu sina frá sveitarstjórnarkosningunum
og takist það munu þeir stjóma landinu áfram —
eftir alþingiskosningar. Þó að stjórnarflokkamir
hafi beðið afhroð i sveitarstjórnarkosningunum, þó
að það sé viðurkennt nú af sveitastjórnarmönnum
stjórnarflokkanna að ríkisstjórnin sé óhæf með öllu
þá munu þeir ólafur og Geir halda áfram að stjórna
landinu eftir kosningar takist þeim að rétta úr kútn-
um þó ekki væri nema að hluta til. Málaferlunum er
nefnilega ekki lokið að fuilu fyrr en alþingis-
kosningarnar hafi farið fram svo notuð sé samlíking
úr einu stjórnarblaðanna: Undirréttardómur
byggðakosninganna er ótvíræður. Hæstiréttur kem-
ur saman 25. júni. Þá verður kveðinn upp dómur
yfir stjórnarstefnunni. —s.
Til þess skal
vanda
Það er erfitt hlutverk og
vandasamt sem biður fulltrúa
væntanlegs borgarstjórnar-
meirihluta. Þeir þurfa áreiðan-
lega á allri sinni ró festu og
skynsemi að halda á næstu dög-
um þegar taka þarf afdrifarikar
ákvarðanir. Enda þótt fegins-
alda breiðist út um borgina
meðal þeirra sem trúa á breyt-
ingar eru þeir væntanlega sára-
fáir sem ætlast til þess að ný
borg risi úr ,ihaldsrústunum” á
einni nóttu.
Reykjavik er enn höfuðvigi
ihaldsins. Enn eru þau öfl sem
hafa verið bakfiskurinn i stöðu
Sjálfstæðisflokksins voldug i
borginni. Þetta eru sjálfsagðir
hlutir sem þó er vert að minna á
til þess að halda bjartsýni okkar
og vonum innan skynsamlegra
marka. Enn er Moggi. Enn er
rá Eliasi Snæland Jónssyni, fréttamanni
isis i Washington, i morgun:
Atta tslendingar taka sem er hei&ursforseti
tt i lciðtogafundi fundarins.
\TO, sem hefst kl. 13.30 F'undurinn fer aö ööru
lag aft islenskum tima leyti fram i húsakynnum
:r I Washington og bandariska utanrikis-
;ndur I tvo daga. Geir ráöuneytisins. Þá veröur
illgrimsson, forssetis- nokkrum fulltrúum frá
ftherra, og Einar hverju a&ildarlandi boöiö
(ústsson, utanrikisráft- til veislu i Hvita húsinu i
•rra, komu ásamt kvöld
Igdarlifti sinu meft lest Fundurinn f
Washington siftdegis i Washington er haldinn I
:r frá New York, þar beinu framhaldi af sams-
m þeir sátu aukafund konar fundi, sem fram fór
Isherjarþings Sam- i London I fyrra. A þeim
valdakerfi Sjálfstæðisflokksins i
Reykjavik uppistandandi, þótt
skrautblómin hafi fallið i „vor-
harðindum”. Smávægilegustu
mistök, bráðræöi i ákvörðunum
eöa augljós yfirboð geta reynst
valdatækjum sjálfstæðismanna
nægilegt haldreipi til þess aö
snúa taflinu sér i hag á nýjan
leik. Til þess skal vanda sem
lengi á aö standa, segir ein-
hvers, staðar. Kosningaúrslitin
hafa lagt þunga ábyrgð á
Alþýðubandalagið og sú eld-
skirn sem flokkurinn gengur i
gegnum þessa dagana, skiptir
launafólk i landinu öllu miklu
máli. Það hefur sett traust sitt
á Alþýðubandalagið og þvi
trausti má ekki bregðast.
Á Öðru tilveru-
stigi
Þaö fer ekki hjá þvi að eftir
sé tekið að helstu foringjar
stjórnarflokkanna hafa látiö
sem þeim kæmu ekki borgar- og
sveitarstjórnarkosningarnar
við. Þeir hafa treyöí þvi aö
embættismannaliðið og launað-
ir flokksstarfsmenn sæju um að
koma kosningasigrinum i höfn.
Geir Hallgrimsson og Einar
Agústsson hafa til dæmis ekki
annað betra fyrir stafni meðan
á örlagarikum kosningum
stendur heldur en að þinga um
100 tillögur i varnarmálum
NATÓ og ræða viö bandariska
herforingja og stjórnmála-
menn. Vafalaust er fjöldi
flokksmanna i Sjálfstæðisflokki
og Frámsóknarflokki þeirrar
skoöunar aö þeir hefðu betur
verið heima til þess að ræða við
sitt fólk. Engu er likara en þess-
ir tveir ráöherrar séu búnir að
koma sér fyrir á öðru tilveru-
stigi, gjörsamlega úr tengslum
við hinn pólitiska raunveruleika
i kringum þá.
Og afhverju aflýsti Geir
Hallgrimsson ekki fundarsetu
sinni og flýtti sér heim er kosn-
ingaúrslit lágu fyrir? Var hann
of góður til þess að samhryggj-
ast með sinu fólki? Eða kom
honum ósigurinn ekki við?
Þetta eru nú stjórnmálaleið-
togar i lagi.
Þórarinn Þórarinsson er einn-
ig annað dæmi um þá embættis-
mennsku sem hlaupin er i
stjórnarliða á valdatima helm-
ingaskiptastjórnarinnar. Hann
sat á Hafréttarráðstefnunni
meðan á kosningahriðinni stóð
og kom ekki ná’ægt stjórnmála-
skrifum i Timann fyrir kosning-
ar nema allra siðustu dagana.
Enda tók Timinn ekki þátt i
kosningabaráttunni að heitið
gæti. Eru þessir menn ekki
Geir og Einar verfta meftal þáttlakenda I leifttogafnt
lengur i pólitik? Halda þeir að
þeim hafi verið gefin eilifðar-
ávísun á stjórn landsins?
Sundrungartákn-
inu teflt fram
Og hver varþaö svo sem' taka
skyldi karlmannlega a móti
kosningatapinu og stappa stál-
inu i Sjálfstæðisflokkinn? Gunn-
ar Thoroddsen sjálfur ifjarveru
Geirs. Sjálft táknið um sund-
runguna í Sjálfstæöisflokknum.
Maðurinn sem i sinni ráðherra-
tið hefur skemmt meira fyrir
flokknum en samráöherrar
hans samanlagt.
Krafa um nýja
forystu
Fjöldi Sjálfstæðismanna
heimtar nú nýja forystu i flokk-
inn. Þar er nú aftur rætt um
Bjarna Benediktsson og Ólaí
Thors. Mennina sem kunnu að
sameina flokksmenn og halda
öllum valdaþráðum hins breiða
flokks i einni hendi.
Eins og Birgir Isleifur Gunn-
arsson margbenti á eftir aö úr-
slit lágu fyrir i kosningunum, þá
voru það Gunnar og Geir sem
felldu borgarstjórnarmeirihlut-
ann. Stjórn þeirra á Sjálfstæðis-
flokknum og málameðferð öll i
hinni „sterku stjórn” thalds og
Framsóknar meö allan þing-
meirihlutann að baki sér hefúí
verið með slikum vingulshætti
að þeir hafa glatað trausti
flokksmanna og kjósenda.
Þeim vex nú óðum fylgi i
Sjálfstæðisflokknum sem krefj-
ast þess að „sterkur maður’
Það var sú tið að Sjálfstæðis-
flokknum var stjórnað.
taki við stjórn Sjálfstæðis- S
flokksins.
Tvieykið \
sundurvirka g
Forystugrein Visis á morgni ■
ósigursins bendir einnig ótvi- ■
rætt til þess að tvieykinu Gunn- ~
ari og Geir verði gert ókleift að 1
sitja áfram eftir þingkosningar, j
ef þeim verður þá treyst til þess |
að leiða flokkinn fram yfir kosn- ■
ingarnar. Hinu ómögulega tvi- |
eyki sem togar sitt i hvora átt- "
ina verður ekki lengur leyft að I
ráskast með fjöregg Sjálf- [
stæðisflokksins. Það eru ein- ■
faldlega alltof miklir hagsmunir I
i húfi til þess að þeim haldist !
uppi að glutra niður valdastöðu g
Sjálfstæðisflokksins i landinu. ■
Varúð skal höfð !
Sundrungariðja Morgun- I
blaösins er þegar hafin. Við eig- J
um eftir að lesa dag eftir dag |
viðtöl viö borgarfulltrúa vænt- ■
anlegs meirihluta þar sem reynt I
verður að láta þá vera tvisaga ,
og blása upp ósamlyndi milli ■
þeirra. Minnsta blæbrigðamun '
á afstööu og i skoðunum verður j
slegið upp sem hrikalegum I
ágreiningi til þess að staðfesta ■
glundroðakenninguna. Or g
Morgunblaðsáttinni geta full- ■
trúar væntanlegs meirihluta g
alls ekki búíst við neinum heið- ,
arleika, þótt Birgir Isleifur hafi
lofað drengilegri stjórnarand- J
stööu i borgarstjórn — enda .
besti strákur. Þetta er þvi góí I
vinnuregla sem meirihluta- [
menn ættu að temja sér er þeir |
taka við stjórnartaumunum: ■
Varúð skal höfð i nærveni g
Mogga. — ekh
Leiðtogafundur Atlantshafsbandalagsins
hefst í Washington í dag:
Hwndrað tillögur c
sviði varnarmála
verða til wmrœðu