Þjóðviljinn - 03.06.1978, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN ; Laugardagur 3. júní 1978
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans. Framkvæmdastjóri: Eiður Berg-
mann Ritstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson Fréttastjóri: Ein-
ar Karl Haraldsson. Umsjón meö sunnudagsblaði: Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson Ritstjórn, afgreiösla auglýs-
ingar: Siöumúla 6, Simi 81333 Prentun: Blaöaprent hf.
Einn sterkan
og stœrri
verkalýðsflokk
í þeirri kosningalotu fyrir alþingiskosningamar
sem nú er að hef jast velta menn þvi greinilega fyrir
sér hvað taki við að loknum kosningum, hver það
verði sem komi til með að hafa stjórnarforystu á
hendi eftir kosningar. Kjósendur telja margir að ó-
sigur stjórnarflokkanna hafi orðið þvilikur i
byggðakosningunum að þeir geti tæpast stjómað
landinu áfram og forráðamenn þessara flokka hafi
þegar fengið sina lexiu.
Það er út af fyrir sig rétt að þessir flokkar töpuðu
fylgi i byggðakosningunum, einkum Sjálfstæðis-
flokkurinn og svo Framsóknarflokkurinn, sérstak-
lega hér i Reykjavik. En tapið er ekki nægilega
mikið að mati forystumanna stjórnarflokkanna.
Hver réttlætingargreinin er skrifuð af annarri i blöð
stjórnarflokkanna til þess að sýna að þeir hafi nú
ekki tapað svo miklu þegar allt kemur til alls. Alls-
konar reikningsæfingar eru hafðar i frammi til þess
að sanna þetta. Til dæmis reynir Morgunblaðið að
þurrka tárin af hvörmum flokksmanna Sjálfstæðis-
flokksins með tölum og útreikningum um það að ef
borgarfulltrúar i Reykjavik væm þetta og þetta
mikið fleiri en þeir eru þá væri tapið ekki svo mikið.
Þannig er hvert tækifæri notað til þess að reyna að
telja kjósendum trú um að stjórnarflokkarnir hafi
ekki tapað svo miklu að nokkur ástæða sé til þess
fyrir þá að hafa áhyggjur af framhaldinu. Þessi
réttlætingarherferð er fyrst og fremst hugsuð sem
forleikur að þvi að stjórnarflokkarnir haldi áfram
að stjórna landinu eftir kosningarnar 25. júni. Þeir
ætla að vera saman áfram i rikisstjórn landsins.
Það er kjarni málsins. Þeir telja ekki að þeir hafi
tapað svo miklu að ástæða sé til þess að fara frá.
Það er að visu rétt, sem á hefur verið bent, að
byggðakosningarnar sýna að þvi er Alþýðubanda-
lagið varðar að það hafi nú náð aftur þeirri stærð
sem Sósialistaflokkurinn hafði fyrir kaldastriðið.
Raunar var fylgi Alþýðubandalagsins i Reykjavik
28. mai meira en fylgi Sósialistaflokksins þegar það
var allramest i borgarstjórnarkosningum. Þrátt
fyrir þennan kosningasigur er þvi augljóst mál að
fleira þarf að gerast til þess að brey ta islenska þ jóð-
félaginu, til þess að tryggja það að þjóðfélaginu
verði stjórnað i samræmi við hagsmuni verkalýðs-
hreyfingarinnar, hagsmuni launafólks, i þágu is-
lensks sjálfstæðis. Til þess þarf Alþýðubandalagið
að vinna enn stærri kosningasigur 25. júni.
Frá 1942 hefur verið talað um faglegt jafnvægi
stéttanna á íslandi. Siðan 1942 hefur öllum skyni-
bornum mönnum verið ljóst að ekki er unnt til lang-
frama að stjórna landinu i fullum fjandskap við
verkalýðshreyfinguna — slikt er afl hennar. Það
sem nú þarf að gerast i kosningunum 25. júni er að
launamenn eignist einn sterkan, voldugan, eining-
arflokk verkalýðsins, sem er svo sterkur að hann
geti veitt hinum volduga flokki auðstéttarinnar,
Sjálfstæðisflokknum. fulla mótspyrnu. Það hefur
gerst i borgarstjórn Reykjavikur, það þarf lika að
gerast á alþingi íslendinga. Þess vegna verða
launamenn að sameinast um Alþýðubandalagið uns
það verður að minnsta kosti svo sterkt að unnt verði
eftir kosningarnar 25. júni að tala um pólitiskt jafn-
vægi stéttanna á íslandi. —s.
Huggun fyrir
Guðmund
Lífseig kerling
Morgunblaöiö er strax fariö
að sýna með hvaöa hætti þaö
ætlar aö slást viö borgarstjórn-
armeirihlutann nýja. Seinni
leiöari blaðsins i gær fjallar um
fláttskap kommúnista, sem
fara á bak við Kristján
Benediktsson og lýkur leiöaran-
um á uggvænlegum spádómi:
„Þannig vinna kommúnistar...
og hvorki Kristján Benediktsson
né Björgvin Guðmundsson eru
menn til aö sjá við þeim.
Alltaf þegar Alþýöubandalag-
ið veröur hættulegt, þá breytast
aðstandendur þess i kommún-
ista i Morgunblaöinu, og þaö eru
aldeilis ekki neinir góðir
evrópukommar sem þar eru á
ferð, heldur litlir og ljótir
kommar sem sitja i litlum og
ljótum klikum og iðka samsæri
sin af miklum fláttskap, bæöi
gegn lýöræöinu og siðan gegn
öllum þeim sem hafa við þá
samstarf. Þetta er kommagrýl-
an sem svo er nefnd, og er lif-
seig kerling og gefst aldrei upp
á rólunum.
Morgunblaðsins sem innræting-
armaskinu er dauð og grafin og
mun ekki upp aftur risa.
Kjósendur
brugðust trausti
Við höfum öðruhverjuminnst
þessa daga á viðbrögð Sjálf-
stæðismanna viö þeim ósigri
sem Davið Oddsson telur reynd-
ar að ekki megi kenna við
„hrun” heldur einfalt tap, sem
Sú ályktun sem okkur er ætlaö
draga af þessum ummælum er
augljós: Ráöherrann, á, eins og
stendur i viðtalinu „erfitt meö
að gera sér grein 'fyrir ástæðun-
um”. Hinsvegar er okkur ætlaö
að skilja sem svo, aö allt hefði
nú veriö i lagi, ef hann sjálfur,
Einar Agústsson, heföi stýrt
borgarmálaáróðri Framsóknar
af alþekktri röggsemi. Og
Guömundur G. Þórarinsson,
sem er i hættusætinu fyrir neöan
ráðherrann, getur nú litið djarf-
ur til veðurs: Einar hefur brett
upp ermarnar.
„EG UT A
ÞETTA SEM
HRUM"
— segir Einar Ágústsson
Frá Eliasi Snæland Jónssyni fréttamanni Visis i
/ashington I morgun:
„Ég lit á þaö sem ástæöunum fyrr en
--■•n aö fylei " ■
Kommúnistar fara
á bak við Kristján
i innhafi winctri «*tiArr»«»r
□ AwUinw.'i. I----i i: - - *------S
Það er hollt að
verða hissa
Við á Þjóöviljanum megum
vel þessa gömlu kunningjakonu
una. Hún gat aö visu orðiö nokk-
ur hvimleið stundum. En sá timi
er liðinn — ýmislegt hefur gerst
sem geri það að verkum, að
kommagrýlan hefur þveröfug
áhrif á við það sem til var ætl-
ast.
Þetta er meðal annars sjón-
varpinu að þakka, þótt undar-
legt megi viröast. Svo þekkt
dæmi sé tekið: þegar Magnús
Kjartansson fór að birtast á
skjánum heima hjá fólki var
framganga hans öll og mál-
flutningur i svo hrópandi mót-
sögn við myndina af þeim illa og
svarta Austra, sem Morgun-
blaðiö hafði upp dregið af óbil-
andi iðjusemi, aö menn urðu
klumsa. Og það er hollt að verða
hissa. Og siöan leiddu þessir
árekstrar lifsreynslunnar og
Morgunblaðstúlkunarinnar til
þess að margir saklausir þegn-
ar fóru i einum mæli eöa öðrum
að endurskoða afstöðu sina til
sósialista, og lyfta þeim til auk-
innar virðingar i huga sér.
Og ef nú fer sem horfir að til
dæmisGuðrúnHelgadóttir verði
grýla númer eitt (var það ekki
hún sem ætlaöi að „endurhæfa”
og „reka” duttlungafulla
embættismenn og þar með
koma upp Gúlagi á Islandi) —
þá mun nýtt fjör færast i hina
jákvæðu þróun. Andstæður
grýlumyndar og veruleika
bregða á leik i öllum húsum og
það mun koma enn skýrar fram
en nokkru sinni fyrr, aö einokun
sé allt að þvi skilorösbundið við-
bragð viö landsmálum. Og það
er áberandi, hve litið fer fyrir
sjálfsgagnrýni i túlkun þeirra.
Til dæmis gerði Davið á dögun-
um nokkrar tilraunir til að út-
skýra hrakfarir flokks sins, en
komst, þrátt fyrir allt, ekki
lengra en svo, að hann kallaði
úrslitin „ómakleg’M framhaldi
af þeim skilningi brýst fram i
grein hans um kosningaúrslitin
viss gremja, sem beinist frekar
að almenningi en andstæðinga-
flokkunum — það eru liklega
kjósendur sem hafa brugöist
trausti Sjálfstæðisflokksins.
Hér kem ég
Hið ógagnrýna sjálfstraust er
einnig furðanlega lifseigt með
Framsóknarmönnum. Dæmi
um það er viðtal i Visi, sem tek-
ið var við Einar Agústsson á dög
iunum úti i Washington* lætur
viðtal þetta uppi fyrstu viðbrögö
utanrikisráðherrans við þeim
tiðindum, að flokkur hans hefur
skroppið saman um nær helm-
ing á höfuðborgarsvæöinu.
Einar byrjar á að viðurkenna,
að þetta sé „hrun” — en með
nokkuð sérstæðum hætti:
„Ég lit á það sem hrun, að
fylgi Framsóknarflokksins er
komið niður i sömu tölu atkvæða
og þegar ég bauð mig fyrst
fram, árið 1959” segir hann i
upphafi máls sins. Og viðtalinu
lýkur á þessa leið:
„Ég er núna á heimleið og
ákveðinn að bretta upp ermarn-
ar og reyna að rétta þetta af eft-
ir þvi sem ég get”, sagði Einar.
Rýr var fréttin
Jón Birgir á Dagblaðinu sagði *
við mig á dögunum, að úrslit J
kosninganna um helgina mundu I
verða stærri en eindálkur i ■
fréttum á Norðurlöndum.
Ég veit ekki. t þvi góða ■
danska blaði, Information, , I
hljómar fréttin um kosningarn- m
ar á þessa leið:
„Reykjavik 29. mai RB. ■
Bæjarstjórnarkosningar á ís- ■
landi á sunnudag urðu sigur fyr- I
ir stjórnarandstöðuflokkana, ■
hið kommúnistiska Alþýðu- |
bandalag og sósialdemókrata. ■
Sósialdemókratar unnu á I
landsmælikvarða á um 3,2% og i
Alþýðubandalagið um 8,5 I
prósent en stjórnarflokkarnir J
tveir, hinn ihaldssami Sjálf- ■
stæðisflokkur og miðjuflokkur I
Framsóknar misstu 8,9 og J
5,3%”.
Mjög er þetta ónákvæmt. ■
Prósentureikningurinn er hæp- I
inn. Það er mjög villandi að JJ
kalla Alþýðubandalagið I
„kommúniskan” flokk — ekki ■
sist i Danmörku, þar sem menn g
leiða hugann að Kommúnista- •
flokki Danmerkur — en ekki t.d. t
Sósialiska alþýðuflokkinum eða J
Vinstri sósialistum, sem allir ■
eru til vinstri við sósialdemó- I
krata. I annan stað vantar það Z
sem einna mestu skiptir — ögn |
af upplýsingum um það hvað ■
það þýöi i islenskum stjórnmál- |
um að Sjálfstæðisflokkurinn ■
tapar Reykjavik, en á þaö er I
ekki minnst einu orði i fréttinni. m
Annað hvort hafa skærin þeirra |
á Information klippt svo merk 1
tiðindi á brott — sem ég á bágt |
með aö trúa.eða þá að harmur I
fréttaritara Ritzaus Bureau á j
tslandi yfir falli ihaldsmeiri- |
hlutans er svo mikill, að hann m
getur ekki um hann talað.
________________________AB. I
Venstresejr
pá Island
REYKJAVIK, 29. maj (RB) -
Sendagens kommunalvalg pá
Island blev en sejr for opposi- ■
tionspartieme, det kommuni- ■
stiske Fólkealli&ncen og sociál-
demokratierne.
Socialdemokraterne gik pá
landsbasis 3,2 pct. frem og Fol- ■
kealliancen 8,5 pct., mens de to *
regeringspartier, det konserva-
tive Selvstændighedspartiet ■
og det centrumsorienterede .
Fremskridtsparti, gik tilbage I
med henholdsvis 8,9 pct. og 5,3
pct.
Fréttin i Information
Litla grýlan og sá sem móðgaöist yfir ómaklegri hegðun.