Þjóðviljinn - 24.09.1978, Blaðsíða 5

Sunnudagur 24. september 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
________________SVAVAR GESTSSON:
/
Aætlunarstjóm eða
aukin VERÐB ÓLGA
Þegar rikisstjórn Ólafs Jó-
hannessonar settist við stjórnvöl-
inn fyrir aðeins þremur vikum
blöstu við hvarvetna i þjóðfélag-
inu óleyst meginvandamál. I
fyrsta lagi lá fyrir að mikill hluti
undirstöðuatvinnugreinanna var
aðstöðvast. Þessar greinar höfðu
þá um þriggja mánaða skeið ver-
ið reknar að hluta til á ábyrgð
rikissjóðs. Þessa ábyrgð varð að
greiða er gengið var fellt með
miljörðum króna. Þá lá einnig
fyrir óleyst, alvarleg kjaradeila
sem staðið haföi frá þvi að kaup-
ránslögin voru sett sl. vetur.
Þessideila hafði veruleg pólitisk
áhrif og það var rökrétt pólitiskt
framhald hennar að Verka-
mannasamband tslands krafðist
þess af Alþýðubandalaginu og Al-
þýðuflokknum að þeir freistuðu
þess að reyna að mynda rikis-
stjórn.
Geir Hallgrimsson og forystu-
menn Sjálfstæðisflokksins höfðu
alveg fastmótaða hugmynd um
það hvernig ætti að leysa vand-
ann: Með þvi að fella gengið án
þess að áhrif gengislækkunnar á
verðlagið yrðu bætt i kaupinu.
Jafnframt töldu forsvarsmenn
Sjálfstæðisflokksins aö réttast
væri að h öggva alveg á samhengi
verðlags og launa og að fella nið-
ur 3% grunnkaupshækkunina 1.
sept. Þessi var þeirra aðferð til
þess að tryggja gang atvinnuveg-
anna — þetta var gamla kaup-
lækkunaraðferðin sem jafnan
hefurveriðbeittaf borgaralegum
flokkum þegar eitthvaö hefur
bjátað á i efnahagsmálum.
Verkalýðshreyfing
gegn gróðavaldi
Þegar rikisstjórn Geirs Hall-
grímssonar yfirgaf sjónarsviöið
skildi hún eftir sig stærri og erfið-
ari efnahagsleg vandamál en
nokkur rflússtjórn hefur gert á
Isfandi eftir heimsstyrjöldina sið-
ari. Grundvallaratvinnuvegirnir
voru reknir á ábyrgö rikissjóðs.
Alls staöarblasa vandamálin við.
Það er sannfæring ihaldsmanna
og efnahagssérfræðinga þeirra
sem starfað hafa á snærum frá-
farandi rikisstjórnar að engin
leiðsé til önnur en kauplækkunar-
leiðin. Aðild Alþýðubandalagsins
að rikisstjórn hefur hins vegar
þann tilgang og markmið að
sanna fyrir auðstéttinni sem öllu
hefur ráðið hér um fjögurra ára
skeið, að hún hafi fengið nægilega
mikið i sinn hlut svoekki sé fastar
að oröi kveðið. Frekja hennar i
aukinn gróða á kostnaö launa-
fólks hefur verið stöðvuð aö hluta
til,að sinni. En verkalýðshreyf-
ingin á tslandi gerir sér áreiðan-
lega vel Ijóst að þó að i bráðar-
birgðalögum rikisstjórnarinnar
felistáfangasigur,þýðir það ekki,
aðunnt séaðsetjasti helgan stein
og treysta því að stjórnarvöld
leysi allan va'ndann. Staðreyndin
er vitaskuld sú, að kauplækk-
unaröflin eru enn aö störfum og
þau munu einskis láta ófreistað
til þess að ná vilja sinum fram.
Þess vegna er aðild Alþýöu-
bandalagsins að núverandi rikis-
stjórn ekki neinn endanlegur
friðarsamningur heldur verður
látlaust að heyja kjarabaráttu og
þá tala ég um ,,kjör” i allra við-
tækustumerkingu. Þaðer afstaða
Alþýðubandalagsins i rikisstjórn
að nú þurfi á næstu vikum aö
móta launastefnu sem fylgt verð-
ur i framkvæmd á næsta ári. Sú
launastefna verður ekki mótuð án
samráðs við verkalýöshreyfing-
una.
Nauðsyn heildarstefnu
hagsstefnunnar. Frammi fyrir
verðbólguvandanum verður hins
vegar að móta heildarstefnu sem
nær til allra þátta efnahagshfs-
ins. Stærsti þátturinn þar er
áreiðanlega fjárfestingarstefnan.
A undanförnum árum og áratug-
um hefur verðbólgan stýrt fjár-
festingunni i landinu: stjórnar-
völd hafaþarenga tilburði hafttil
heildarstjórnar. Þar hefur sund-
urvirkni gróðakerfisins komiö
betur fram en nokkurs staðar
annars staðar.
Þegar móta skal fjárfestingar-
stefnu er nauðsynlegt aö hafa allt
i huga i senn: fjármál rikisins,
fjármál sveitarfélaga, fjárfest-
ingu sem fjárfestingarsjóðir lána
til og siðast en ekki sist fjárfest-
ingu einkaaðila. A undanförnum
árum hefur veriö eytt miljörðum
ogaftur miijörðum i steinsteypu
gjörsamlega án tillits til þjóðar-
heildarinnar. Þetta vandamál
blasir við um ailt land, en sér-
staklega á þéttbýlissvæöinu. Þaö
birtist hverjum manni sem ekur
um götur höfuðborgarinnar þar
sem steinkassarnir hrúgast upp
— sumir rástir fyrir fé sem átti
að nota til þess að efla framleiðsl-
una sjálfa. Þessa verðbólgufjár-
festingu verður að stööva. Það
verður ekki gert nema með virkri
áætlanastjórn þar sem allir
veigamestu þættir hagkerfisins
eru felldir inn i heildarmynd. Slik
fjárfestingarstjórn er erfið ekki
sistvegna þeirrar miklu andstöðu
sem-hun myndi mæta hjá þeim
sem hafa rakaö saman verð-
bólgugröða. Slik fjárfestingar-
stefna er þvi fyrst og siðast
spurningin um pólitiskan kjark til
þess aö stjórna — eða kjarkleysi
þar sem verðbólgan situr i hús-
bóndastól stjórnarráðsins.
Tillögur Alþýðubanda-
lagsins
t þeim tillögum sem Alþýöu-
bandalagið kynnti fyrir alþingis-
kosningar var áætlanagerð og
fjárfestingarstjórn eitt meginatr-
iði nýrrar stjórnarstefnu. 1 tillög-
um sem Alþýðubandalagiö lagði
fram i vinstristjórnarviðræðun-
um 26. júli segir um þennan þátt
efnahagsmálanna.
a. „Gerðar verða þjóöhags- og
framkvæmdaáætlanir til
langs tima sem verði grund-
völlur meginákvarðanatöku i
efnahagsmálum, og taki þær
mið af framleiðslugetu þjóðar-
búsins, byggðastefnu, hóflegri
nýtingu auölinda og félagsleg-
um markpiiðum i umsköpun
þjóöfélagsins i samræmi við
hagsmuni launafólks.
b. Innanramma þessara áætlana
verði geröar árlegar fjárfest-
ingaráætlanir fyrir allar höfuð-
greinar atvinnulifsins og opin-
bera starfsemi og miöist fjár-
festingin einkum við gjald-
eyrisskapandi greinar.
c. Allar meiriháttar lánveitingar
skulu metnar i ljósi fjárfest-
ingaráætlana i viökomandi at-
vinnugreinum. Félagsleg
eignarform, samruni fyrir-
tækja og ný samvinnuform
verði meginþættir í bættum
rekstri atvinnuveganna.”
Það er alveg augljóst að takist
núverandi rikisstjórn að móta
fjárfestingarstefnu i þeim anda
sem kemurframi efnahagsmálatil
lögum Alþýðubandalagsins væri
þaö einn meginþátturinn i þvi að
hægja verulega á verðbólgu-
hraðianum. Innan ramma slikrar
fjárfestingarstefnu er unnt að
halda áfram og . auka ýmisskon-
ar samfélagslegar framkvæmdir.
Verði slik stefna ekki mótuð og
framkvæmd, gerist það eitt að
verðbólguhagsmunirnir setjast
við stjórnvölinn áfram á tslandi
og þá verður enn erfiðara að
verja kaup og kjör verkafólksins
fyrir ránfyglunum sem hvar-
vetna sitja á fleti fyrir, reiöubúin
aðhremma bráöina verði ekki að
gert.
Hér hefur i greinarkorni verið
drepið á tvö meginatriði þeirrar
nýju efnahagsstefnu sem nú verð-
ur að marka og hrinda i fram-
kvæmd. Tíminn er naumur þvi
veröbólgubáliö æöir yfir akurinn
og brennir upp þann árangur sem
nú hefur náðst af skammtimaráð-
stöfunum þeim sem rikisstjórnin
greip til i upphafi tilvistar sinnar.
Þær skammtimaráðstafanir eru
vegvisir á rétta leið.
Leikllstamámskeið
Námskeið fyrir börn og unglinga i leik-
rænni tjáningu og leiklist hefst þriðjudag-
inn 3. október að Frikirkjuvegi 11.
Upplýsingar gefur Sigriður Eyþórsdóttir i
sima 29445.
Garðbæingar
sundlaugin verður opnuð á
ný mánudaginn
25. september
F orstöðumaður
0 PÓLÝFÓNKÓRINN
Ungt fólk með góða söngrödd næmt tón-
eyra og helst nokkra tónlistarmenntun
óskast i allar raddir kórsins.
Næsta viðfangsefni J:S. Bach jólaóra-
toria.
Æfingar hefjast sem hér segir:
Altó þriðjudaginn 3/10 kl. 20.00
sópran þriðjudaginn 3/10 kl. 21.00
tenór miðvikudaginn 4/10 kl. 20.00
bassi miðvikudaginn 4/10 kl. 21.30
Skráning nýrra félaga i simum 43740,
17008, 72037 og 71536 eftir kl. 18.00.
Launastefnan er hluti efna-