Þjóðviljinn - 07.10.1978, Blaðsíða 7

Laugarda gur 7. október 1978 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 7
Á tímum hraðra þjóðfélagsbreytinga eins og við lif-
um á, þegar fjölmiðlar flytja okkur daglegan
skammt af hörmungum heimsins, myndast ákveðinn
grundvöllur fyrir trúna á hinn sterka mann,
sem kippir málunum í lag
Ingolfur
Margeirsson
Diskótek Drottins
Sverrir Haraldsson listmálari
segir i viðtalsbókinni „Steinar
og sterkir litir”: „Ég er með
Guði, en á móti prestunum”.
Halldór Reynisson guðfræði-
nemi skrifar grein i blaðinu i
gær, sem er meira og minna
beint til undirritaðs. Aftarlega i
greininni óskar hann þó eftir
þvi, að blaðamenn Þjóðviljans
geri hreint fyrir sinum dyrum
hvað varðar kirkju og kristni.
Þar sem ég tel harla ósennilegt
að pennar blaðsins gangi hver á
fætur öðrum inn i dálkanna og
opinberi trúarlif sitt, verð ég að-
eins að játa eigin syndir. Til-
vitnunin i Sverri skýrir að vissu
leyti afstöðu mina til þessara
mála: Ég aðhyllist hina etisku
hlið kristninnar þeas. kærleiks-
boðorðið sér úr heimspekilegu
sjónarhorni. Hins vegar af-
þakka ég yfirbyggingu kristn-
innar (ég vona að Reynir fyr>r*
gefi þótt kúlturkomminn noti
marxiska terminólógiu), og allt
sem henni fylgir, hvort sem það
eru prestar, kirkjubyggingar,
róðukrossar eða páfadómur.
Og þess vegna afþakka ég
Billy Graham. Ég fór i Nes-
kirkju með opnu hugarfari en
ekki fullur fordómum eins og
guðfræðineminn fullyrðir i grein
sinni. Og ég hneykslaðist. Hins
vegar fór ég ekki að ráðum
frelsarans (svo við vitnum i
Matteus 18.): „Og ef auga þitt
hneykslar þig, þá rif það út og
kasta þvi frá þér.” Ég fór heim
og skrifaði grein um kvöldið i
Neskirkju, Nákvæmlega eins og
það kom mér fyrir sjónir. Um
það sem ég sá, heyrði og upp-
lifði.
Billy Graham er predikari og'
sálnaveiðari. Hann er afskap-
lega flinkur ræðuskörungur og
mikill áróðursmeistari. En
hann er óttalegur lýðskrumari
og skrifar alveg afleitar ræður.
Ef texti hans yrði skrifaður nið-
ur, efast ég um að Velvakandi
mundi birta hann. t hverju fel-
ast þá „töfrar” Billys? Jú, i ná-
kvæmlega sömu múgsefjun-
inni, og brúnskyrtungar fjórða
áratugsins framleiddu. Inni-
haldið er annað, en krúsin sú
sama. Billy Graham boðar fyrst
og fremst fagnaðarerindið og
orð Krists, segir formaður
KFUM i viðtali við Þjóðviljann.
Og með hvaða hætti? Með ógn-
um, hótunum og lyftum visi-
fingri. Tesinn i ræðu Billys um-
rætt kvöld var einhvern veginn
þessi: Mannssonurinn er á leið-
inni til jarðarinnar. Og rökin,
sem styðja eiga tesann, eru: Ef
þú frelsast ekki og biður með
þvegna sál, þegar Jesús birtist,
fer illa fyrir þér (smbr. Nóa og
syndaflóðið), allir dauðir munu
endurholdgast, ef þeir eru
kristnir, allt hið illa mun verða
upprætt, ef menn taka kristna
. trú, osfrv.
Hvernig kemur svo Billy
þessum ógnunum sinum til
skila? Með úthugsuðum lát-
brögðum, með réttum þögnum,
með áhrifarikri hljóðnematækni
og með breytilegri tónhæð i
ræðustil. Allt gömul og þekkt
múgsefjunarbrögð. En — svo
við vikjum að smælingjunum —
menn eru auðvitað misnæmir á
slikar predikanir. A suma verka
slikar ræður sem hrein firring,
sem jaðrar við geðveiki, á aðra
verkar þær sem hvatning og
uppörvun, eða frelsun. Og
hverjir frelsast? Skyldu það
vera óhörnuð ungmenni? Skyldi
það vera tilviljun að móðir i Svi-
þjóð hafi kært Billy Graham
fyrir barnaverndarnefnd?
Skyldu það vera þeir, sem veik-
ir eru fyrir, og standa höllum
fæti i þjóðfélaginu, bæði sálar-
lega og félagslega? Svo margar
spurningar, svo mörg svör, eins
og ágætur leikhúsmaður sagði
einu sinni.
Og eitt i viðbót. Hefur Halldór
Reynisson nokkurn timann
hugsað út i þann möguleika, að
sjálfur sjónvarpsmiðillinn hafi
átt þátt i þvi, að 45 persónur
gengu upp að skerminum?
Islendingar horfa óskaplega
mikið á sjónvarp. Og þeir trúa á
það, sem birtist i sjónvarpi.
Skyldi vera eitthvað samband
milli þessarar staðreyndar og
uppákomunnar i Neskirkju? Er
það tóm tilviljun, að tvær konur
hafa undanfarna daga skrifað i
Morgunblaðið og farið fram á
það að myndsegulböndin með
Billy Graham yrðu sýnd i sjón-
varpinu?
Trú er i sjálfu sér alltaf fylling
i eitthvað tómarúm, hvort sem
það er félagslegt eða tilfinn-
ingalegt tóm. A timum hraðra
þjóðfélagsbreytinga eins og við
lifum á, þegar fjölmiðlar flytja
okkur daglegan skammt af
hörmungum heimsins, myndast
ákveðinn grundvöllur fyrir
trúna á hinn sterka mann, sem
kippir málunum i lag. Þessi
maður getur svo verið allt milli
himins og jarðar. Og hann getur
jafnvel verið Billy Graham. Is-
lenska kirkjan hefur gert mörg
frumhlaup. En eitt það heimsk-
asta og klaufalegasta athæfi
hennar á siðari timum var að
hleypa Billy inn i Neskirkju og
fylla hana af sjónvarpstækjum,
hlöðnum auglýsingaskrumi,
festa sjónvarpsskerm undir
krossinn, reisa risastóra hátal-
ara við gráturnar og breyta
guðshúsinu i diskótek Drottins.
Væri ég sannkristinn maður
mundi ég slá upp i II. Mósesbók
20. kap. 7-8:
„Þú skalt ekki leggja nafn
Drottins, Guðs þins við hégóma,
þvi Drottinn mun ekki láta þeim
óhegnt, sem leggur nafn hans
við hégóma.”
Ingólfur Margeirsson
blaðamaður.
Bríet Héöinsdóttir leikari
Jói skó í Afríku
í tilefni forsíöufréttar í Dagbladinu
Sljóleiki okkar nútfmamanna
gagnvart fréttaflutningi fjölmiðla
hefur lengi þótt óhugnanlegt tlm-
anna tákn. ótrufluð hámum við I
okkur sunnuda gs steikina , á
meðan hlutlaus rödd þularins
segir frá drápi á svona mörgu
fóléi hér og hungurdauða svona
margra þar, Ijáum þessum tæp-
lega hugsun, hvað þá áhyggju. Til
hvers væri það svo sem er okkar
afsökun. Þó má okkur öllum
löngu vera ljós samsekt okkar I á-
standi heimsmálanna á okkar
dögum. Sú kynslóð islendinga,'
sem ólst upp i skjóli á bak við
heiminn, svo notað sé orðalag úr
Silfurtúnglinu, er nú óðum að
safnast til feðra sinna og minni
okkar sem erum á hinum marg-
rómaða besta aldri, nær tæpast
eða ekki lengra aftur en svo að
hér hefur verið neysluþjóðfélag á
kostnað þriðja heimsins og tsland
er aðili að hernaðarbandalagi.
Skemmst er þess að minnast, að
um 55 þúsund islendingar létu sér
sæma að itreka ósk sína um
óbreytt ástand að þessu leyti.
Það skýtur þvi trúlega skökku
við, að einhverjum skuli bregða
þegar þær fréttir berast að þjóðin
sénú farin að eignast afreksmenn
Köku-.
basará
Bern-
höfts-
torfu
1 dag, laugardag verður
haldinn kökubasar i Bernhöfts-
torfunni. Fyrir honum stendur
nýstofnað stéttarfélag aðstoðar-
manna tannlækna. Basarinn
hefst kl. 14.00.
Brlet Héðinsdóttir: Er siðgæðis-
vitund okkar svo komið að okkur
þætti best við hæfi að hengja
fálkaorðu á þennan Jóa
Dagblaðsins?
á öðrum sviðum en hún hefur
áður státað af. I Dagblaðinu 4.
október s.l. má lesa forsiðufrétt,
sem ber þessu vitni. „Ungur is-
lendingur, Haraldur Sigurðsson”
berst nú með Ródesiuher gegn
skæruliðum Nkomos og hefur
fundið sig knúinn til að senda Is-
lenskum fjölmiðli fréttabréf af
sér, væntanlega til þess, að við
landar hans megum nú gleðjast
yfir enn einu islensku afreki á er-
lendri grund. Haraldur þessi er,
að eigin sögn, „svo heppinn aö
vera valinn” til að taka þátt I
hefndaraðgerð gegn skæru-
liðunum, þar sem ,,við
felldum..... ekki færri en 400 til
500” manns. Eftir frásögn hans
að dæma, var hér alls ekki um
orrustu að ræða, heldur skutu
þeir, islendingurinn ungi og
félagar hans, þetta fólk á
flótta, án þess að það veitti
nokkurt viðnám — eða
eins og það hljóðar orðrétt: „Um
leið og herflokkar okkar nálg-
uðust skotgrafirnar lögðu
„hetjurnar” á flótta og fengu
kúlurnar i bakið eða rassinn”.
Dagblaðið sýnir þá stöku smekk-
visi að nýta þetta orðalag bréf-
ritara I fyrirsögn á þessari for-
siðufrétt, og raunar verður hvergi
séð á flutningi blaðsins á frétt-
inni, að það hafi neitt að athuga
við glaðbeitta frásögn Islenska
striðsmannsins af þátttöku sinni i
vellukkuðu fjöldamorði. Það
samræmist llklega ekki frjálsri
og óháðri stefnu blaösins að
leggja siðferðilegan dóm á þær
fréttir, sem þvi berast, Dagblaöið
er yfir slikt hafið. I augum þess
eru allar skoöanir jafnréttháar,
lika þær sem hlakka yfir stríðs-
glæpum. Mér er ljóst, að þetta er
mjög gróf ásökun, en ég fæ ekki
betur séð en umrædd forsiðufrétt
gefi fullt tilefni til hennar. Enda
varð hún til þess, að undirrituð
nrökk sem snöggvast upp úr
daglegum sljóleika sinum og setti
á blað þessa tilgangslausu þanka.
Kom þá m.a. upp I hugann sagan
af syni skóarans eftir Jökul
Jakobsson, þar sem greinir frá
þvi, hvernig hann Jói skó vitjar
aftur sinnar heimabyggðar eftir
þátttöku i fjöldamorðum hinum
megin á hnettinum og frá við-
brögðum landa hans. SU spurning
vaknar, hvernig við ættum að
taka á móti þessum Jóa skó frá
Ródesiu, ef hannskyldi heiðra sitt
heimaplássaftur meðkomu sinni.
Væri ekki ráð, að við leituðum til
þeirra ólánsömu islendinga, sem
nú afplána allt að ævilangan
fangelsisdóm fyrir manndráp,
um svör við þeirri spurningu? En
væntanlega fengi sú tillaga min
litinn hljómgrunn. 1 för með Jóa
leikritsins er nefnilega Kap
nokkur, sem á máli Jökuls, getur
breytt ásýnd heils byggðarlags.
En öll vitum við, að Kap þessi er i
veruleikanum búinn að vera
gestur okkar islendinga lengi.
Hefur honum einnig tekist að
breyta svo siðgæðisvitund okkar,
að okkur þætti best við hæfi að
hengja fálkaorðu á þennan Jóa
Dagblaðsins?
I fullri meðvitund um fánýti
slikra spurninga, biö ég Þjóðvilj-
ann samt um birtingu.
1
REYKJAVÍK
HAUST-
MARKAÐUR
i Herradeild JMJ
VIÐ HLEMM
MASTU
9ACA