Þjóðviljinn - 06.01.1979, Page 3

Laugardagur 6. janáar 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
Viðskiptahagsmunir og iðnaöarhagsmunir
Hvorn togarann
kaupir BÚR?
— þann portúgalska eða þann frá Stálvík?
Bæjarútgeröin hefur lengi haft
hug á aö selja annan Spánartog-
ara sinna og festa kaup á minni
togara og hagkvæmari. t haust
opnuöust möguleikar á kaupum á
öörum porttigölsku togaranna
tveggja sem rikissjóöur keypti
siöast liöiö sumar tii aö tryggja
sölu á saltfiskfarmi, en þá lá
einnig ljóst fyriraö hjá Stálvik hf.
í Hafnarfiröi var skip af sömu
stærö I smiöum og ekki haföi
fundist kaupandi aö.
A borgarstjórnarfundi i fyrra-
kvöld var upplýst aö skipaverk-
fræöingur hefur nú gert saman-
burö á þessum tveimur skipum
fyrip BÚR, og er niöurstaöan sist
innlendri skipasmiöi i óhag, eftir
þvi sem Björgvin Guömundsson,
formaöur stjórnar BÚR sagöi á
fundinum. Skrokkur Stálvikur-
skipsins mun talinn betri,en inn-
maturinn betri i þeim portú-
galska.
Þaö sem hins vegar ræöur úr-
slitum varöandi mat á skipunum
tveimur er, aö lánafyrirgreiösla
er mun hagstæöari ef sá portú-
galski er keyptur, ogsagöi Björg-
vin Guömundsson aö stjórn BÚR
heföi fariö þess á leit viö iönaöar-
ráöuneytiö nú eftir áramótin aö
það tryggöi svipaöa lánafyrir-
greiöslu til kaupa á Stálvikurtog-
aranum.
Hjörleifur Guttormsson, iönaö-
arráöherra, sagöi i samtali viö
Þjóðviljann i gær, aö þeir sem
skipta viö innlendar skipasmiöa-
stöövar ættu kost á láni frá Fisk-
veiöasjóöi sem næmi 75 kaup-
verösins, og að auki væru mögu-
leikar á allt aö 10% láni frá
Byggðasjóði. Framlag eiganda
nemur þvi a.m.k. 15%. „Um skip
sem keypt eru erlendis frá gilda
nú almennt mun óhagstæöari
kjör,” sagöi Hjörleifur. „Banner
viö innflutningi togveiöiskipa
Skuld ríkissjóðs við Seðlabankann
26 mlljarðar
Skuld rikissjóös viö Seöla-
bankann nam I ársbyrjun 26
miljöröum króna og haföi hún
aukistum tæpa 4 miljaröa á árinu
1978. 1 frétt frá Seölabankanum
segir aö þaö hljóti aö vera mikil-
vægasta stefnumiöiö I efnahags-
málum á næstunni aö rétta viö
hag rikissjóös og tryggja endur-
greiöslu skulda hans viö Seöla-
bankann. Aö þvi marki sé stefnt i
fjárlögum fyrir áriö 1979, en
vegna lakari afkomu rikissjóös á
árinu 1978, telur Seölabankinn
nauösynlegt aö á næstunni veröi
kannaö hvort ekki sé unnt aö gera
ráöstafanir til aö styrkja fjárhag
rikissjóðs enn frekar en fjárlög
ársins gera ráö fyrir.
nema á móti komi sala skips úr
landi og lánafyrirgreiösla er aö
jafnaöi aðeins 50%. Undantekn-
ingar hafa þó veriö geröar i viss-
um tilvikum og þannig var þvi
háttaö varöandi viöskiptin viö
Portúgal.”
„Ráöuneytinu hefur nú á allra
siöustu dögum borist erindi frá _
Stálvik og Bæjarútgerð Reykja-'
vikur vegna hugsanlegra kaupa
þess siöamefnda á togara sem er
i smiöum hjá Stálvik h.f. og ekki
hefur veriö samið um kaup á,”
sagöi ráöherrann ennfremur.
„Visaö er til fjármagnsfyrir-
greiöslu, sem staöið hafi til boöa I
sambandi við kaup togaranna
tveggja frá Portúgal, og þ.á m.
aö heimild veröi veitt fyrir er-
lendum lánum fyrir eiganda-
framlagi, sem næmi 20%.
Iönaöarráöuneytinu er ekki
kunnugt um aö slikri fyrir-
greiöslu hafi veriö heitiö og hefur
ekki gefist ráörúm til aö kanna
hjáöörum ráöuneytum hvort vil-
yröi i þá átt hafa veriö gefin,”
sagöi Hjörleifur. ,,A meöan ekki
liggur fyrir vitneskja um annaö,
eru ekki forsendur til aö taka á
þessumáli af okkar hálfu, en viö
munum leitaupplýsingaum þaöá
næstu dpgum.
Ég tel mig þó hafa ástæöu til aö
halda aö hér sé einhver misskiln-
ingur á ferðinni. Kaupin á portú-
gölsku togurunum tveimur s.l.
sumar, sem segja má aö núver-
andirikisstjórnhafi tekiö I arf frá
hinni fyrri, voru aö minu mati
hálfgeröir nauöungarsamningar,
sem tengdust viöskiptahagsmun-
um varöandi sölu á miklu magni
af saltfiski til Portúgals, sem þá
var fullyrtaö lægi undir skemmd-
um og ekki væri hægt aö losna viö
á annan markaö.
Ég tel útaf fyrir sig ekki rétt aö
visa til þeirra kjara sem fordæm-
is, þó ekki sé óeölilegt aö þaö sé
gert af aöilum sem hagsmuna
eiga að gæta og bera hag inn-
lendra skipasmiða fyrir brjósti.
Þar var vikið frá almennum
reglum um skipakaup erlendis
frá en þó hygg ég aö eftir hafi
staðið skilyröi um 20% framlag
væntanlegs kaupanda. Mál þetta
var hins vegar faliö öörum ráðu-
neytum til fyrirgreiöslu á sinum
tima.
Iönaöarráöuneytiö hefur sett
fram tillögur um bætta lánafyrir-
greiöslu til innlendra skipasmiöa-
stööva og sérstakur starfshópur
þriggja ráöuneytafjallaöium þau
mál fyrr i vetur. Þær tillögur eru
enntil meöferöar hjá rikisstjórn-
inni,en mál þessi ættu aö skýrast
viö afgreiöslu lánsfjáráætlunar,
þegar þing kemur saman,” sagöi
Hjörleifur Guttormsson aö lok-
um.
Þess skal getiö getiö aö Þjóð-
viljanum tókst ekki i gær aö ná
tali af viöskiptaráöherra vegna
þessa máls. —AI.
Rækjumiðin
könnuð
Eins og kunnugt er hafa rækju-
veiöar veriö bannaöar á mörgum
helstu rækjumiðum okkar I vetur
vegna mikillar seiöagengdar.
Þessa dagana er Hafrannsóknar-
stofnunin aö kanna þessi miö og
er beöiö meö nokkurri eftirvænt-
ingu eftir niöurstööum hennar. A
Isafjaröardjúpi byrjuöu nokkrir
rækjubátar . undir stjórn
Guömundar Skúla Bragasonar
útibússtjóra á Isafiröi þessar
rannsóknir i fyrradag og héldu
þeim áfram i gær, og á öxar-
fjarðrsvæöinu fara fram svipaöar
rannsóknir undir stjórn Hilmars
Haukssonar útibússtjóra Haf-
rannsóknarstofnunar á Húsavik.
Þá mun Dröfnin kanna Arnar-
fjörö og Tálknafjörö.
—GFr.
VESTMANNAEYJAR:
Sigla með afla stærri
báta í vetur
Vetrarvertíð:
Línubátar
hafa aflað
sæmilega
Vetrarvertiö er nú vlöast
hvar komin i gang. Bátar á
Snæfellsnesi byrjuöu róöra
strax uppúr áramótum og
hafa aflaö sæmilega.
Frá Akranesi veröa geröir
út á vertiö 7 bátar, 6 á linu og
einn á troll. Strax 3. janúar
réru 4 bátar þaöan meö linu
og aftur þann 4. en í gær var
landlega vegna veöurs. Afli
hefurveriö ágætur miöaö viö
árstfma, þetta 6 til 8 tonn á
bát, sem þykir gott nú til
dags.
Bátar frá Sandgeröi byrj-
uðu róöra strax eftir áramót-
in og i fyrradag lönduöu þar
20 bátar, en reiknaö er meö
aö á milli 30 og 40bátar muni
róa frá Sandgeröi I vetur.
Flestir bátarnir réru meö
linu og var afli góöur, allt
uppi 10 tonn. Nokkrir réru
meötroll,en þar sem þeir eru
lengur úti en llnubátarnir er
ekki vitað hvernig gekk i
fyrstu feröinni. Þá eru tveir
bátar byrjaðir á netum, en
afli þeirra hefur veriö heldur
litill.
Frá Grindavlk veröa gerö-
ir út yfir 30 bátar i vetur og
munu róa meö linu, troll og
net.Einn bátur er byrjaður á
netum og kom hann inn i
fyrrinótt meö 5 tonn eftir 2ja
nátta lögn. I gær var vont
veöur á miöunum og þvi
landlega viöast hvar á Suður-
og Vesturlandi,en búist var
viö aö flestir Grindavikur-
báta myndu hefja róöra um
leiö og gefur aftur.
— S.dór.
Heimspek-
ingar funda
Fundur Félags áhuga-
manna um heimspeki veröur
haldinn sunnudaginn 7. janú-
ar 1979, kl. 14.30 I Lögbergi.
Frummælandi veröur Er-
lendur Jónsson, og nefnir
hann erindi sitt „Um mögu-
lega heima”.
Allir eru velkomnir.
Þótt vetrarvertiö sé viöast hvar
hafin á landinu, bregður svo viö,
aö i stærstu verstöð landsins,
Vestmannaeyjum, er aöeins einn
bátur byrjaöur róðra. Astæöan
fyrir þessu mun vera samtök út-
geröarmanna I Eyjum um aö
hefja ekki vertlð. Einn liöurinn i
skæruhernaöi þeirra var aö aug-
lýsa allan bátaflota Vestmanna-
eyja til sölu rétt fyrir jól, ánþess
þíó, að þaö bæri árangur.
Nú hafa útgeröarmenn i Eyj-
um i hyggju að láta stærri neta-
bátana alla sigla meö aflann i
vetur, þegar netavertiöin hefst.
Einnig er I Eyjum orörómur um
aö Vestmannaeyjatogararnir
veröi látnir sigla meö aflann aö
einhverju leyti I vetur. Veröi af
þessu, er ljóst aö um alvarlegt at-
vinnuíeysi veröur aö ræöa I Vest-
mannaeyjum, þar sem siöustu 3
áratugina eöa lengur hefur veriö
hvaö mest lif á vetrarvertiö.
—Sdór.
Skattakjör sjómanna
rædd í skattanefnd
1 tilefni af umræöum um
skattamál sjómanna I fram-
haldi af fiskverösákvöröun
snéri blaöiö sér til ólafs Ragn-
ars Grimssonar alþingismanns,
sem er fulltrúi Alþýöubanda-
lagsins i skattanefnd rikis-
stjórnarflokkanna. „I störfum
skattanefndar seinni part
nóvembermánaöar og seinni-
part desembermánaöar kom
fram eindreginn vilji fuiltrúa
Alþýöubandalagsins og Alþýöu-
flokksins i nefndinni aö skoöa
sérstaklega möguleika á
breytingum á skattaivilnunum
sjómanna. Þær hugmyndir voru
þó ekki tengdar almennri til-
lögugerö nefndarinnar, en i
þriöju vikir desembermánaöar
itrekaöi ég viö formann
nefndarinnar, Jón Helgason,
og fjármálaráöherra Tómas
Arnason aö nauðsynlegt væri
aö nota timann milli jóla
og nýárs til þess aö gera
nauðsynlegar undirbúnings-
athuganir á leiðum til aö
gera breytingar á skipan
skattamála sjómanna. For-
maöur nefndarinnar sat
hinsvegar aö búi sinu yfir
hátiöarnar og kom til bæjarins á
fyrstu dögum janúarmánaöar
og var þá Itrekuö óskin um aö
skattanefnd hæfist þá þegar
handa um ýtarlega athugun á
þvi hvaöa breytingar gætu kom-
iö til greina á skattakjörum sjó-
manna. Ég vænti þess aö nefnd-
in komi saman til fundar eftir
helgina til þess aö halda áfram
þessu starfi þótt æskilegt heföi
veriö aö nauösynlegra
grunnupplýsinga, m.a. um fjár-
hagslega hlib fyrir rikissjóö, á
þeim tillögum sem kjararáð-
stefna sjómanna setti fram,
heföi veriö aflaö milli jóla og
nýárs.
Meö góöu starfi i nefndinni
má hinsvegar vænta þess aö
athuganir á ýmsum hugmynd-
um kunni aö liggja fyrir siöar i
þessum mánuöi”.
—ekh
Tveir vildu
kaupa
Hrönn RE
en var neitað
Eins og skýrt var frá i Þjóövilj-
anum i gær, hefur skuttogarinn
Hrönn RE iegiö viö festar I
Reykjavikurhöfn siöan I desem-
ber 1977. t viötali viö Þórhall
Helgason framkvæmdastjóra
Hraöfrystistöövarinnar h.f. sem
er eigandi togarans, sagöi hann
aö útgerö Hrannar RE heföi
gengiö á afturfótunum frá þvi aö
skipiö kom til landsins og aö allt
sl. ár heföi veriö reynt aö selja
skipiö, bæöi heima og erlendis, en
ekki heföi svo mikiö sem veriö
spurt um verö á þvl, hvaö þá
meira.
1 gær var okkur svo tjáö aö
þetta væri ekki rétt; tveir aöilar
islenskir hefðu viljaö kaupa skip-
iö á sl. ári, en báöum veriö synj-
aö. Hópur manna af Suöurnesjum
sýndi skipakaupunum áhuga, en
fengu neitun.
Aöilar á Siglufiröi geröu meira
en sýna áhuga; þeir geröu ákveð-
iö tilboð i Hrönn RE og lögðu
fram hugmynd aö kaupsamningi.
Viö bárum þetta undir Þórhall
Helgason framkvæmdastjóra og
sagöi hann þetta rétt vera; hann
heföi bara gleymt þessu þegar
hann ræddi viö blaöamanninn i
fyrradag. Aðspuröur um hvers-
vegna Hraðfrystistööin h.f. heíö!
ekki viljað selja þetta vandræöa
skip, sagöi hann, aö þeir heföu
ekki taliö hag þeirra, sem eiga
skuldir á skipiö nægilega
tryggöan miöaö viö þann kaup-
samning, sem Siglfiröingarnir
voru meö i huga. Suöurnesja-
mennirnir heföu ekki lagt fram
neitt tilboð, heldur aöeins vakiö
máls á kaupunum.
Þess má aö lokum geta, aö allt
þar til Hrönn RE var lagt i
desember 1977, voru þrir
eigendur aö skipinu. Tveir vildu
losna útúr kompaniinn og keypti
Hraöfrystistööin h.f. þá þeirra
hlut og hefur ein átt skipiö þetta
rúma ár sem þaö hefur legiö
bundið viö bryggju. Góöur
bissness þaö.
S.dór