Þjóðviljinn - 06.01.1979, Blaðsíða 5

Laugardagur 6. janúar 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Fréttir úr borgarstjórn
Dagvistarmál þroskaheftra barna
Félagsmálaráö og stjórnar-
nefnd dagvistarstof nana i
Reykjavik hafa siöan I ágústmán-
uöi unniö aö tillögugerö um
úrbætur i málefnum þroskaheftra
barna i samráö viö Þroskahjálp,
landssamtök þroskaheftra. A
siöari fundi borgarstjörnar
Reykjavikur i desember var svo-
hljóöandi tillögu borgarfulltrúa
Sjálfstæöisflokksins vfsaö til
meöferöar þessara nefnda:
Borgarstjórn samþykkir, aö á
hinu alþjóöleg ári barnsins 1979
skuli af hálfu Reykjavikurborgar
veröa lögö sérstök áhersla á aö-
geröir i málefnum þroskaheftra
barna og aöstoö viö foreldra
þeirra.
Borgarstjórn visar i þessu
sambandi til samþykktar félags-
málaráös frá i september 1976
varöandi aöstoö viö þroskaheft
börn. Sú samþykkt er reist á til-
lögu starfshóps Félagsmálastofn-
unar Reykjavikurborgar meö
megináherslu á dagvistun
þroskaheftra barna á almennum
dagvistarstofnunum ásamt nauö-
synlegum hliöarráöstöfunum
henni tengdum, svo og ráöstafan-
ir til hjálpar foreldrum þroska-
heftra barna til aö annast þau á
heimilum sinum.
Borgarstjórniysir sig fylgjandi
þeirri meginstefnu, sem i þessari
samþykkt félagsmálaráös felst,
og samþykkkir, aö þeir þættir
hennar, sem alfariö eru á valdi
Reykjavlkurborgar, komi til
framkvæmda þegar á næsta ári.
Sérstök áhersla veröi lögö á eftir-
farandi:
a) Fjögur dagheimili og tveir
leikskólar taki á móti allt aö 24
þroskaheftum börnum I dag-
vistunogséuminnst þrjúbörn
á hverri stofnun. Siöar veröi
stefnt aö þvi, aö þroskaheft
börn geti dvaliö á öllum dag-
vistarstofnunum eftir þvi sem
sérþjálfaöur starfskraftur
kemur til starfa hjá þeim.
b) Hópur starfandi fóstra veröi
sérstaklega þjálfaöur til meö-
feröar þroskaheftrabarna eft-
ir ákveöinni námsskrá sam-
hliöa starfi, ef meö þarf, og
veröi námskeiöi þessu lokiö á
næsta ári. Unniö veröi aö
samræmingu á námi þorska-
Félagsmálaráö vinnur aö tillögugerö í
samvinnu við Þroskahjálp
þjálfara og fóstra á þann veg,
aö starfsþjálfuná sérstofmun-
um fyrir þroskaheft börn
veröifastur liöur I námi fóstra
og starfsþjálfun á almennum
dagvistarstofnunum fastur
liöur í námi þroskaþjálfa.
c) A vegum Reykjavikurborgar
veröi rekin heimilishjálp, sem
leyst geti foreldra þroska-
heftra barna af um skemmri
tima. Jafnframt veröi sköpuö
aöstaöa til vistunar þroska-
heftra barna á upptökuheimil-
inu á Dalbraut, þannig aö
foreldrar þeirra geti notiö
orlofs til jafns viö aöra.
Borgarstjórn felur félagsmála-
ráöi aö hafa forgöngu um
framkvæmd þessara tillagna og
áætla fyrir henni á fjárhagsáætl-
un 1979. Jafnframt felur hún
ráöinu aö beita sér fyrir sam-
starfi félagsmálastofnunar,
barnadeildar Heilsuverndar-
stöövar, fræösluskrifstofu og
æskulýösráös um aögeröir á
starfssviöiþessara stofriana til aö
bæta þjónustu viö þroskaheft
börn.”
Lélegar efndir á fyrri
samþykktum
Guörún Helgadóttirtók til máls
eftir ræöu Markúsar Arnar
Antonssonar, sem fylgdi tillög-
unni úr hlaöi,og sagöi aö meiri-
hlutamenn I borgarstjórn væru
fullkomlega samþykkir þvi
hugarfari, sem aö baki tillögunn-
ar lægi, þ.e. aö þroskaheftir skuli
hafa öll sömu uppeldisskilyröi og
aörir, og væri aldrei of oft á þaö
minnst.
Þá vék Guörún aö stööu máls-
ins nú og sagöi aö á fundi i
stjórnarnefnd dagvistarstofnana,
sem haldinn heföi veriö 29. ágúst
s.l., heföi veriö rætt um málefni
þ'oskaheftra barna og heföi þaö
veriö eitt hiö fyrsta sem hinn nýi
meirihluti lagöi áherslu á.
Fjallaö heföi veriö aö nýju um
samþykkt borgarstjórnar frá 6.
nóvember 1975, um aöstoö viö
þroskaheft börn og einnig um
álitsgeröstarfshóps undir forystu
Jóns Bjck-nssonar sálfræöings,
sem lögö var fram á fundi þá-
verandi félagsmálaráös 23.
september 1976, en tillaga Sjálf-
stæöisflokksmanna er mjög i
anda þeirrar álitsgeröar. Ataldi
Guörún aö þó svo langt væri um
liöiö frá samþykkt borgarstjórn-
ar um þessi mál heföi dregist aö
taka þaö til rækilegrar meöferö-
ar.
Guðrún Helgadóttir.
Álit Þroskahjálpar
Siöan sagöi hún: Ljóst er aö
verulega er hægt aö haga
framkvæmdum i samræmi viö
álitsgerö starfshópsins, en rétt
þótti, þegar nýtt félagsmálaráö
fjallaöi um þetta, aö ræöa máliö
viö Þroskahjálp, landssamtök
þroskaheftra. Hinn 12. desember
s.l. kom Margrét Margeirsdóttir,
formaöur Þroskahjálpar, á fund
stjórnarnefridar dagvistarstofn-
ana og voru þessi mál rædd ýtar-
lega þar. Niöurstaöa þess fundar
varö aö Þorskahjálp skilaöi áliti á
niöurstööu starfshópsins þar eö
svo langt var um liöiö siöan álits-
geröin var samin. Svar Þroska-
hjálpar barst um miöjan desem-
ber og i þvi segir m.a.: „Lands-
samtökin Þroskahjálp fagna
þeim áhuga sem félagsmálaráö
Reykjavlkurborgar sýnir málefri-
um þorskaheftrabarna,en harma
jafnframt aö fyrrnefridar tillögur
ráösins skuli ekki hafa komiö til
framkvæmda i rikari mæli en
raun ber vitni.
Landssamtökin Þroskahjálp
telja aö stefnt skuli aö þvi aö öU
þroskaheft börn skuli eiga sama
rétt og önnur börn til aö dvelja á
almennum dagvistarheimilum,
hvort heldur þaö eru dagheimili,
leikskólar eöa skóladagheimili.
Þessiyfirlýsing er I samræmi viö
heildarstefnu landssamtakanna
varöandi þroskahefta almennt,
aö þeir njóti sömu þjónustu í þjóö-
félaginu, á svipaöanhátt og aörir,
eftir þvi sem unnt er.
Þetta er hins vegar
óframkvæmanlegt, nema sér-
stakar ráöstafanir veröi geröar af
hálfú stjórnvalda.
Lagafrumvarp
væntanlegt
Landssamtökin Þroskahjálp
hafa þvi beitt sér fyrir þvl, aö
stjórnskipuö nefnd vinnur nú aö
samningufrumvarps um heildar-
löggjöf um aöstoö viö þroskahefta
og er stefnt aö þvi aö f rumvarpiö
veröilagt fram á alþingi I vetur.”
Um tillögur félagsmálaráös frá
1976 segir i bréfi Þroskahjálpar
aö þær þarfnist endurskoöunar til
samræmis viöþá þróun sem oröiö
hefur slöan og til samræmis viö
væntanlegt lagafrumvarp, sem
nú er iundirbúningi viö aöstoö viö
þroskahefta. Þó er tekiö fram aö
ýmis veigamikil atriöi I tillögun-
um séu 1 fullu gildi.
Helstu athugasemdir
Þroskahjálpar viö tillögur félags-
málaráös frá 1976 eru:
„Námskeiö I sérþjálfun
starfandi fóstra varöandi meö-
ferö þroskaheftrabama hlýtur aö
vera grundvallaratriöi I sam-
bandi viödagvistun þroskaheftra
barna, og þyrfti aö hefjast sem
fyrst. Þá hlýtur i þessu sambandi
aö teljast bæöi eðlilegt og æski-
legt aö þroskaþjálfar veröi
starfandi viö almennar dagvist-
unarstofnanirþar sem þroskaheft
börn skuli vistuö, auk þess sem
stefnt skuli aö frekari samræm-
ingu á námi fóstra og þroskaþjálfa
en nú er.”
Sérstofnanir auk
venjulegrar dagvistar
Einnig er tekiö fram aö auk
þess sem Þroskahjálp telur aö öll
þroskaheftbörnskuli eiga aögang
aö almennum dagvistarstofnun-
um, álita samtökin óhjákvæmi-
legt aö fyrir mjög alvarlega
þroskaheft börn veröi stofnaöar
sérdeildir meö hliöstæðu fyrir-
komulagi og starfrækt er viö dag-
vistarheimiliö Múlaborg.
Þá sagöi Guörún:,,A sam a há tt
hefur einnig veriö rætt um hjálp
til foreldra þroskaheftra barna á
heimilum þeirra. Viö teljum einn-
ig aöhér sé ástæöa til aö vinna aö
framkvæmdmála i fullu samráöi
viö lækna, félagsráögjafa sál-
fræöinga og þroskaþjálfa auk
annars fagfólks, og þvi sé óvitur-
legt aö samþykkja hér i borgar-
stjórn tillögur i smáatriöum um
þessi mál sem geröar eru af
borgarfulltrúum án þessa sam-
ráös og á meöan félagssamstarf
félagsmálaráös ogÞroskahjálpar
er aö hefjast.
Um III. liö tillögu borgar-
fulltrúa Sjálfstæðisflokksins er
þaö aö segja, aö sjúkratryggingar
greiöa nú daggjald fyrir þau 18
þroskaheftu börn sem dveljast I
Múlaborg. Fyrir hin 6 börnin á
dagheimilum og 18 á leikskólum
borgarinnar er greitt á venju-
legan hátt. Forstööumenn dag-
vistarstofnana Reykjavikur hafa
um árabil tekiö þroskaheft börn
inn á dagvistarstofnanir, og ber
aö þakka þeim þaö framlag til
þessara mála, en þaö er rétt hjá
borgarfulltrúum Sjálfstæðis-
flokksins aö þessa vistun þarf aö
skipuleggja miklu betur, svo og
aðra aðstoö viö þroskahefta.”
Framgangur
tillögunnar
ekkert álitamál
„Viö meirihlutamenn teljum
þv^aö þessi mál veröi best tryggö
á þannháttsem unniöer aö nú, og
samkvæmt þeirri vinnu, sem
liggur aö baki álitsgerðarinnar
framhald á bls. 14
MINNING
Guömundur Sigfússon, Vík
Ég var ekki hár I loftinu þegar
ég fyrst labbaöi aö heiman yfir
götuna I Guðlaugshús meö tafliö
undir hendinni aö hitta vin minn
GuömundSigfússon. Og þær urðu
reyndar æöi margar feröirnar áö-
ur en foreldrar minir fluttu úr Vlk
og þar meö staöiö upp frá þessu
tafli eins og svo mörgu ööru.
Þaö lýsir góömennsku Guö-
mundar aö h ann skyldi sýna þess-
um unglingi þaö umburöarlyndi
aö nenna aö etja viö hann kappi
svo ójafn sem sá leikur var
lengstum. Guölaugshús og Guö-
mundur Sigfússon eru æ siðan
álika fastir punktar I tilveru upp-
vaxtaráranna og endalaust
hringflug fýlsins i bjarginu uppaf
bústööum okkar.
En þaö var ekki aöeins góö-
mennska Guömundar I minn garö
sem greiptist mér I huga heldur
engu siöur glaöværö mannsins.
Guömundur var ævinlega I góöu
skapi. Bros hans lýsti lifsgleði og
glettni. Hláturinn var mildur og
smitandi. Hjá honum var gott aö
vera. Og þaö var gott aö vera i
Guölaugshúsi.
Guömundur Sigfússon er fædd-
ur 27. ágúst áriö 1921 aö Arnheiö-
arstööum I Fljótsdal, sonur hjón-
anna Sigfúsar Jóhannessonar frá
Skjögrastöðum siöar bónda i
Vallaneshjáleigu og konu hans
Guðbjargar Guömundsdóttur frá
Vopnafiröi. Guðmundur var
nokkur ár hjá móöurfólki sinu i
Vopnafiröi en bjó frá tiu ára aldri
hjá foreldrum sinum i Vallanes-
hjáleigu, allt til 25 ára aldurs.
Auk bústarfa gekk hann til al-
mennra verka sem buöust á Hér-
aöi, einkum þó vegavinnu á
sumrum.
Voriö 1946 uröu þáttaskil I lifi
Guömundar. Hannhéltþá súöur á
land og festi þar rætur. Guð-
mundur var I vegagerö viö Mark-
arfljótsbrú þaö sumar en I árs-
byrjun 1947, þegar Landssimi ts-
lands tók viö rekstri Lóranstööv-
arinnar á Reynisfjalli, varö hann
starfsmaöur þar allt til ársloka
1977 aö stööin var lögö niöur. Ariö
sem leiöstarfaði Guömundur sem
pakkhúsmaöur hjá Kaupfélagi
Skaftfellinga.
Ég hygg þaö hafi veriö aö
áeggjan fööurbróöur hans og
nafna, sem þá var nýfluttur til
Vikur, aö Guðmundur settist þar
aö. Þaö var mikiö gæfuspor I lifi
hans. Hann kynntist þar fljótiega
konu sinni, Ester Guölaugsdóttur,
oggiftustþauáriö 1949. Þaö sama
ár eignuöust þau fyrsta barn sitt
af fjórum, Guölaug, en hin eru
Guöbjörg, Sigfús og yngstur
Báröur 14 ára aö aldri. Bræöurnir
þrlr eru allir búsettir i Vlk hjá
foreldrum sinum en Guöbjörg er
giftBjarna Matthiassyni smiö frá
Breiöabólstaö á SIÖu og hafa þau
búiö sér heimili á Kirkjubæjar-
klaustri.
Ester Guölaugsdóttir er mikil
mannkostakona eins og hún á kyn
til, ein fimmtán barna sæmdar-
hjónanna Guölaugs Jónssonar
pakkhúsmanns i Vik og konu hans
Guölaugar Matthildar dóttur
Jakobs i Fagradal. Af þeim hjón-
um og barnahóp þeirra er mikil
saga. Þaö var ekki litiö afrek aö
ala upp þann stóra barnahóp i
kreppu og fátækt þessa þorps.
Guðlaug Matthildur lést langt
fyrir aldur fram árið 1938 en Guö-
laugur stóö þá einn uppi meö
börnin. Guölaugur er mér einn
minnistæöastur maöur i Vik og
landsþekktur fyrir hestamennsku
sina. Þau Ester og Guömundur
settu strax saman bú I Guðlaugs-
húsi sem ég kalla jafnan svo og
hafa búiö þar til þessa dags. Hafa
þau annast Guölaug hin efri árin.
Guömundur Sigfússon var i
lægra meöallagi hár, þrekvaxinn
en samsvaraöi sér vel. Hann var
frlöur sýnum, fráneygur og
fremur munnstór, dökkur á hár
en gránaöi fljótt háriö. I flestu
bar hann svipmót ættar sinnar og
um margt ólikur Mýrdælingum.
Hann var hvers manns hugljúfi,
hlýr og mildur i umgengni. Leik-
ari var hann meö afbrigöum góö-
ur og er öllum sem sáu
minnistæöur i þeim óliku hlut-
verkum sem á hann voru lögö.
Uppúr 1950 varö á ný mikil gróska
I leiklistarlifi Vlkurbúa og hélst
svo nokkur ár. A þeim fjölum var
Guðmundur ómissandi maöur.
Guömundur haföi mikiö yndi af
hestum. Hin siöari árin haföi
hann fimm hesta á húsiog hirti þá
af sérstakri snyrtimennsku eins
og hann var reyndar þekktur
fyrir af Héraöi.
Þóttég flyttist burt úr Vik ung-
ur hélt ég ævinlega góöum vinar-
tengslum viö Guömund. Sam-
skipti okkar uröu þó nokkru nán-
ari nú sl. ár en um langt skeiö áö-
ur. Kom þar til aö ég var á fram-
boöslista Alþýöubandalagsins i
Suðurlandskjördæmi i sumar
leiö. Sjálfsagt heföu Guömundur
og fleiri góövinir I Vik varla átt
von á mér úr þeirri áttinni. Þeim
mun meiri var ánægja min aö
finna fyrir þennan fomvin i
baráttusveit sósialista þar sem
hann hafði frá fyrstu tiö staöfast-
lega staöiö. Má segja aö I þeirri
fylking hafi mikið munaö um þá
þrjá ,‘fjallmenn” sem allir
komu aö austan i okkar pláss um
sama leyti aö kynbæta okkur i
pólitisku tilliti. Nú stöast i októ-
bermánuöi sat ég fund með Guö-
mundi, hressum aö vanda, þar
sem rætt var um starf og stefriu
félags og flokks og hvernig
stjórnlistarskák hinnar sósialisku
hreyfingar yröi best tefld til sig-
urs. Er nú öll veikari staðan er þú
hefur horfiö frá boröinu fóstri. Er
þó nokkur huggun I þvi aö á þeim
vettvangi kemur maöur 1 manns
staö. Hitt er annað aö harmur
konu þinna og barna hlýtur aö
vera ógnþrunginn er þú svo óvænt
ert horfinn á braut.
Þitt hlýja bros mun þvi miöur
ekki ylja okkur oftar. En áfram
heldur fýllinn sinu flugi, Guö-
laugshús stendur og það mann-
fólk sem þekkti þig mun geyma
minninguna um góöan dreng.
Ég sendi Ester og börnunum
minar dýpstu samúöarkveöjur.
Baldur óskarsson.