Þjóðviljinn - 08.04.1979, Síða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 8. aprfl 1979.
gegn kynþáttamisrétti
Rokk gegn kynþátta-
misrétti (Rock Against
Racism) nefnist hreyfing
i Bretlandi. í þessari
hreyfingu eru fyrst og
fremst tónlistarmenn af
hvítum og svörtum kyn-
þætti og aðdáendur
þeirra.
Meginmarkmið þessar-
ar hreyf ingar er að halda
úti áróðri gegn fasisma
og þá aðallega Þjóðernis-
flokknum (National
Front) breska, með tón-
teikum, útgáfu blaðs og
ýmsu öðru móti.
t viötali sem blaöamaöur
breska poppblaösins New
Musicai Expressátti viö nokkra
forsprakka hreyfingarinnar
kom fram aö ástæöan fyrir
stofnun hennar hafi veriö röö at-
buröa sem áttu sér staö sumariö
’76. Eric Clapton gaf þá yfirlýs-
ingu á tónleikum I Birmingham
aö hann styddi Þjóöernisflokk-
inn í baráttunni gegn innflytj-
endum. Robert Riff sagöi: „Ég
sel aöeins breskri fjölskyldu
húsiö mitt”. Dagblaöiö Sun kom
meö risafyrirsögn þar sem
sagöi: „Innflytjendur gista á 5
stjörnu hóteli”. David Bowie lét
hafa eftir sér aö „Þaö sem viö
þyrftum á aö halda er öflugur
maöur einsog I Chile eöa ein-
hversstaöar”. Og ýmsir litaöir
innflytjendur voru grimmilega
ofsóttir, þartil nokkrir ungling-
ar frá Asíu voru myrtir.
En þaö var yfirlýsing Clap-
tons sem fyllti mælinn. Nokkrir
aöilar auglýstu stofnun hreyf-
ingar sem átti aö bera heitiö
Rokk gegn kynþáttamisrétti
(Rock Against Racism). 200
stuöningsbréf bárust og hreyf-
ingin var stofnuö.
Hér á eftir fer óstytt viötal viö
David Widgery, einn af hug-
myndafræöingum og aöalstuön-
ingsmönnum hreyfingarinnar
Rokk gegn kynþáttamisrétti.
David er læknir aö mennt og
starfar i austurhluta Lundúna
meöal svertingja og annarra
ibúa þar. Hann er mikill áhuga-
maöur um stjórnmál og tók
virkan þátt I pólitiskum aögerö-
um tengdum hippahreyfingunni
i Bretlandi á siöasta áratug.
Hann er meölimur Sósialiska
verkalýösflokksins (Social
Workers Party) og gegnir störf-
um fyrir flokkinn.
Blm. —Hver eru viöbrögö þin
viö þeim ásökunum aö RAR séu
litiö annaö en framllnusveit fyr-
irSósialiska verkalýösflokkinn?
David: — Þaö voru greinileg
tengslmilli RAR ogflokksins til
aö byrja meö. Þaö var klárt
pólitiskt samkomulag milli
þessara tveggja likama.
Fyrir u.þ.b. þremur árum var
Sósialiski verkalýðsflokkurinn
svotil eini aöilinn sem hélt þvi
fram aö kynþáttahatur væri
mjög viötækt og aö mikil hætta
fælisti þvi, aö Þjóðernisflokkur-
inn væri litill, en ört vaxandi
afl, og já, aö viö yröum aö risa
upp og stööva hann.
Svo aö þaö var margt sam-
eiginlegt meö okkur. Flokkur-
inn gaf lika verkleg ráö. Þeir
leyföu okkur aö nota bækistööv-
ar sinar. Þeir veittu okkur mór-
alskan stuöning svo aö viö átt-
um sambönd utan Lundúna
sem h jálpuöu okkur aö komast á
legg. En svo framarlega sem ég
veit, þá reyndu þeir aldrei aö
hafa áhrif á RAR.
Náin tengsl við
Só'síalíska
verkalýðsflokkinn
Blm. — Þannig aö sú staö-
reynd aö þú ert launaöur starfs-
maöur Sósialíska verkalýös-
fiokksins er svotil óviökomandi
þátttöku þinni i RAR?
um eöa jafnvel fólki sem er al-
gerlega óflokksbundiö.
Blm : — Hvaö finnst þér um þá
skoöun aö Sósialiski verkalýös-
flokkurinn sé jafningi Þjóöern-
isflokksins I öfgum, bara á hina
hliöina?— Þú veist, aö þeir eru
báöir jafn slæmir.
David: — Þaö er fáránlegt.
Ég bý hérna (East-end) og ég
veit hvaö Þjóöernisflokkurinn
gerir. Ég hef séö brotnar haus-
kúpur. Ég veit lika hvaö flokk-
urinn gerir hérna. Þeir fara
ekki um og berja fólk um nætur.
Þeir beita ofbeldinu mjög
ógjarnan. Þeir eyða mestum
tima I baráttuna gegn lokun
sjúkrahúsa, dreifingu rita og aö
styöja verkfallsaðgeröir. Þessi
samjöhiun er alröng og gerö I
hugsunarleysi. Þeir sem koma
meö slikan samanburö ættu aö
skammast sin. imynd þessi, aö
Sósialiski verkalýösflokkurinn
sé haröstjóri, er úti hött.
Punk-marxismi
Blm: — Þarsem þú skrifar
mikiö I Temporary Hoarding
(máigagn RAR) væri gaman aö
fá iýsingu þina á pólitiskri af-
stööu sem tekin er I blaöinu.
David: — Þaö er punk-marx-
ismi. Frá minum bæjardyrum
séö hafa Punkiö og Rasta- trúin
bjargað marxismanum frá
hinni illa þýddu rússnesku
kennisetningu og fært hann i
einfaldan enskan búning. Bún-
ing gamla testamentsins þar
sem Rasta á viö. Ég myndi mik-
iö frekar vilja ræða um skortinn
á þrýstingi en kapitalisma, og
um hvaö punkarar tala af meiri
skilningi um raunverulega inn-
viöi borganna en Sósialíski
flokkurinn.
Samband tónlistar og stjórn-
mála var mjög þrúgaö á siöasta
áratug, en þaö er aftur á móti
mjög opiö og raunhæft i dag.
Blm.: — Litur þú á RAR sem
umbreytinga- eöa byitingasam-
tök?
David: — Að vissu leyti bæöi
og. Ef viö viljum gera eitthvað
sem varöar mjög stóran hluta
þjóðarinnar, — s.s. stööva of-
sóknirnar á hendur þeirra
svörtu i landinu — þá er það um-
breyting. En þaö er nokkuö
flóknara en þetta....
Kynþáttamisrétti er lykilorö-
iö fyrir fjölda annarra árekstra
sem eiga sér staö I Bretlandi.
öll stefna Breta I dag leiöir
fram til niunda og tiunda ára-
tugsins.Tatcher þrýsti á hnapp-
inn þegar hún sagði: „Viö erum
aö sökkva I erlendri menningu”.
Þetta er imynd engilsaxneskrar
yngismeyjar sem berst viö
græna slikju sem vex upp eftir
fótleggjum hennar. (Tákn siö-
feröilegrar niöurlægingar).
Fyrir mér ákvaröar þetta bylt-
ingarvalkostinn.
Þessi menning sem hún talar
um, og þaö er einnig Callaghan-
menningin, þú veist; við erum
allir á sama báti, viö steikjum
öll kartöflurnar okkar of mikið.
— þetta er menning sem ég er á
móti. Mig langar til aö fleygja
henni.
Ég held einnig að RAR komi
inn á þetta allt. RAR spyr mjög
gagnrýninna spurninga um
Tatcher og stefnu þá sem hún
fylgir ásamt hópi kynþáttahat-
ara. Kynþáttamisréttiö er aö
veröa aöalmáliö.
Sjáðu til, ástæöan sem ég tel
vera fyrir veldi Þjóöernis-
flokksins er sú aö Verkalýös-
fiokkurinn er búinn að vera.
Meöal annars er Þjóöernis-
flokkurinn svar hvitra verka-
manna sem finnst þeir hafa eytt
ævinni bókstaflega. Þeir finna
að Verkalýösflokkurinn og
verkalýösforingjarnir sem
studdu þá áöur, gera þaö ekki
lengur. Og einhvern veginn eru
svertingjarnir geröir aö imynd
þessara ófara, þaraö þeir faila
undir auösjáanlegustu grein
breytinganna sem eiga sér staö
i Bretlandi.
Þessvegna eru svertingjarnir
sakaöir um eitthvaö sem þeir
eiga engan þátt i. Þeir eru send-
ir I ómögulega skóla og kallaöir
asnar. Þeir fá glötuö störf og
siöan er sagt aö þeir séu latir.
Ef þeir berja ekki frá sér, eru
þeir kallaöir raggeitur. Ef þeir
gera þaö hinsvegar, eru þeir
kailaöir öfgasinnar og settir inn.
Fyrir 25 árum heföi Verka-
lýösflokkurinn barist gegn
þessu öllu saman. Nú er hann
svo önnum kafinn viö aö vera
einsog hver annar auövalds-
flokkur, sem verkalýöurinn
asnast til aö kjósa. En honum
fer þó hnignandi. Þaö er þvi
einskis úrskosta fyrir þann
kjósanda sem vill mótmæla
þessu. Hvita fólkiö er að reyna
aö lækna verkinn sem þaö finn-
ur i innyflunum meö þvi aö ráö-
ast á einhvern annan.
Mikil orka leystist úr
læðingi með punkinu
Blm: — Þannig aö þó ein-
kennilegt sé, er þaö ekki eins
mikiö um „Hatiö þá svörtu”
einsog „Hatiö rikisstjórnina”?
David: —Einmitt. Af þessu
ræö ég, aö viö veröum aö fella
þessa tvo meginflokka breskra
stjórnmála þarsem þaö hefur
veriö svo mikil hreyfing i Bret-
landi. Ég sé alla litlu vinstri
hópana sem eru starfandi, einn-
ig hóp kynvillinga og rauö-
sokkahreyfinguna — þessir hóp-
ar eru aliir tengdir — og ég sé þá
sem valkost þess sem á sér staö
i dag. Ég get ekki samþykkt þá
skoöun aö Vinstri- hafi ekki
skapaö þrýsting á breskt þjóöfé-
lag i heild. Ég tel aö I raun sýni
þaö verulega stóran hóp utan-
garðsmanna. Margir hverjir
eru mjög ungir. Ég er sammála
Johnny Rotten aö þvi leyti. Þú
verður i rauninni aö eyöa áöur
en þú getur farið að byggja
upp...
Blm.: — En Rotten hefur sagt
á hijómplötu aö hann fyrirliti
Sósialiska verkalýösflokkinn.
David: — Já, en ég held aö
þessi fyrsta bylgja punkara —
og ég meina i rauninni Pistols
og Clash — hafi verið unglingar
sem fundu sig knúna til aö gefa
út slikar stærilætisyfirlýsingar
til að geta gert þaö sem þeim
fannst þeir virkilega þarfnast.
Þeir þrifust i þaö geigvænlegum
hraöa aö þeir höföu ekki tima
fyrir RAR eða neitt álika. Aftur
á móti i hljómsveitum einsog
Gang of Four og Mekons- er
hópur mjög efnilegra lista-
manna, en sem eru einnig til-
búnir til aö vinna aö einhverjum
breytingum i hljómplötubrans-
anum sem og i þjóöfélaginu.
Samvinna
andstæðra hópa
Blm: — Telur þú aö hinar
auösæju andstæöur sósialisma
og Rasta, sem byggir á trúar-
legum grunni, sé hægt aö forö-
ast? Og kynjamisréttið, ef þaö
er lýsingin sem þú vilt gefa á af-
stöðu Rasta tii kvenna, getiö þiö
sætt ykkur viö tákn þessa mikil-
væga iiös i Rastatrúnni? Þiö
getiö ekki þjónaö tveimur ólik-
um markmiöum!
David: — I fyrsta lagi, þá
stofnuöum viö RAR og höfum
haldiö afstööu okkar. Viö höfum
verið mikiö gagnrýnd vegna
þessa, sérlega þegar hijóm-
sveitir sem höfða til kynhvatar-
innar hafa komiö fram á tón-
leikum okkar. Kannski erum viö
ekki eins miklir hreintrúar-
menn i þessu einsog viö gætum
veriö. Viö skulum bara segja að
meginmarkmið okkar sé aö fá
fólk til aö risa upp gegn kyn-
þáttamisrétti, en ekki gegn ann-
arskonar kúgun likamans. Ég
hef stundum leitt rök aö þvi aö
viö veröum aö vera á móti þessu
öllu þrennu: Kynþáttahatri,
kynjamisrétti og auðvalds-
stefnu.
Blm: —En hvaö um diskó-Iið-
iö? Þaö er barist gegn kynþátta-
misrétti á dansgólfinu i hvert
skipti þegar svört stúlka dansar
viö hvitan pilt o.s.frv., en þaö er
ekki tekiö eftir þeirri baráttu þó
hún sé aö vinna á.
David: — Ég veit, viö höfum
haldiö okkur viö blöndun punks-
ins og reggae-tónlistarinnar,
þareð þessar stefnur eru sterk
afbrigöi hvits og svarts. En viö
höfum fengiö aöra til aö leika
fyrir okkur einnig, þvi reggae-
hljómsveitirnar þurftu á stuön-
ingi aö halda. Þaö gladdi mig
mjög þegar Graham Parker
kom fram á RAR-tónleikum.
Hvaö mig snertir eru engar
hugmyndafræöilegar linur
dregnar til aö skoröa af, hvers-
konar tónlist megi leika. Okkur
hefur bara þótt auöveldara aö
ná til vissrar tegundar hljóm-
sveita. En nú erum við komin á
þaö stig aö hljómsveitir sækjast
eftir aö fá aö spila fyrir okkur.
Viö erum orönir eins og dýrkaö-
ir umboösmenn.
Til dæmis vildi Blondie fá
okkur til aö skipuleggja tónleika
fyrir sig. En viö viljum ekki
gleyma okkur i slikum leik.
Eitt dæmiö er aö viljum ekki
lenda i þeirri súpu að fara aö
halda stærri og stærri útitón-
leika. Sum okkar tóku þátt i
slikum ævintýrum á siöasta
áratug. I staö þess tókum viö þá
ákvöröun aö reyna aö byggja
upp RAR-klúbba útum allt land,
fyrir, þar sem viö værum
laus viö alla súperstjörnudýrk-
un.
Það verður barist...
Blm: —Punkiö var i rauninni
einsog vitaminsprauta fyrir fólk
einsog þig, ekki satt?
David:— Þaö var stórkostleg
orkusprenging. Fyrir mér voru
árin frá 1974 til ’76 leiðinlegustu
ár ævinnar. Þaö var einsog
heimurinn stæöi kyrr, þaö var
allt I dauðateygjunum. En þaö
var Rotten, sem haföi næstum-
þvi þá reisn aö standa upp og
syngja God Save The Queen á
sinn punkaöa hátt. Lagið komst
inná toppinn sömu vikuna og
krýningarafmæli drottningar-
innar var haldiö hátiölegt. Þaö
var dásamlegt. Allt frá þeirri
stundu hefur fólk verið á hreyf-
ingu á nýjan leik. Hvaöa stefnu
þessi hreyfing á eftir aö taka,
veit ég ekki. Vestræna peninga-
veldiö er hægt en örugglega aö
molnaniöur. Þaö er ekki lengur
sveigjanlegt. Ég þarf ekki ann-
aö en ganga niöur götuna og
horfa á sjúkrahúsin sem eru
lokuð, ástand húsa sem fólk
neyðist til aö búa I, ástand vega,
ruglaö og hræöslukennt augna-
ráö sjúklinganna minna — þjóö-
félag okkar er aö hrynja saman.
Þaö stendur ekki lengur undir
sér. Spurningin er bara: Náum
við þeim, eöa taka þeir okkur?
Blm: — Eigum viö nokkra
möguleika?
David: — Ég held það. Þegar
viö keyrum inn i næstu kreppu,
þá munum viö sjá götubardaga.
Ég segi þetta ekki af neinni til-
hlökkun, þetta er ekki eitthvaö
sem ég biö spenntur eftir.
Það er þó mikilvægara sem
Tatcher sagöi um „erlenda
menningu”. Þessi sama menn-
ing er tónlist okkar, fæöi okkar,
vinir okkar, okkar hvaö sem er.
Hún telur aö viö séum aö
sökkva i þvi, en ég vil aö þaö
sökkvi henni.
David: — Já, þetta liggur á
samsiða linum. Þaö eru nokkrir
úr flokknum tengdir RAR á
ýmsum sviöum, en RAR eru ó-
háö samtök oggeta — I rauninni
er þaö þannig — verið skipuö
fólki úr öllum pólitiskum flokk-
FINGRARIM
Þýtt úr N.M.E
Umsjón: Jónatan Garðarsson