Þjóðviljinn - 19.04.1979, Page 20

Þjóðviljinn - 19.04.1979, Page 20
20 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 19. aprll 1979 1 Orkukreppa og skógrækt SBiækkandioliuverf) hefur oröiö til þess aö beina athygli manna aö ööru eldsneyti en ollu til upphit- unar. Freyr bendir á aö i norrænum blööum sé ööru hvoru rætt um þessi mái og skýrt frá endurbót- um á eldstæöum, sem brenni viöi og bent á hagkvæmni þess aö auka skógrækt. 1 Norsk Lantbruk er t.d. sagt frá og sýndmynd af endurbættum viöarofni, sem gefur góöan hita i heilan sólahring af einu viöar- knippi. Segir og, aö norskur bóndi, sem gróöursetji skóg á tæpan ha. lands, geti, þegar viöarframleiöslan er komin i gang, haft nógan viö til þess aö hita meö tvö litil ibúöarhús eöa eitt stórt aö vetrinum. Aö aukier svo skjóliöaf skóginum og giröingarstaurarnir, sem úr honum fást. Landsbladet i Danmörku segir nýlega frá þvi, aö vegna mikils hörguls á trjáviöi I Efnahags- bandalagslöndunum hafi einstök- um þjóöum innan þess veriö sendar fyrirspurnir um hugsan- lega aukningu á viöarfram- leiösiu i smáskógum. Blaöiö telur, aö þarna sé verkefni fyrir dönsku smáskógana. En hvað um okkur Islendinga? —mhg Aðalfundur AB á Siglufirði Siguröur Hlööversson Blaöinu hefur borist 5. tbl. bún- aöarblaösins Freys. Meginefni ritsins er eftirfarandi: Búnaöarþing, forystugrein. Landbúnaöarsýningin, 1978, siö- ari hiuti, eftir Kjartan ólafsson og Stefán Jasonarson, Framtlð- arstefna i landbúnaöi, eftir Hákon Sigurgrfmsson. Hver veröur hlut- ur húsfreyjunnar? ávarp frú Sig- riöar Thorlacius viö setningu Búnaöarþings. Fóöurbætisnotkun viöa óhófleg, segir Þorgils bóndi á Sökku I Svarfaðardal I viötali viö J.J.D. Grein er i ritinu um at- vinnusjúkdóma meöal bænda. Þá er þátturinn Bréf frá bændum o.H. Aöalfundur Alþýöubandalags- ins á Siglufiröi var haldinn 20. febr. sl. Fráfarandi formaöur, Siguröur Hlööversson, flutti skýrslu um starfsemi félagsins á sl. ári, m.a. kosningastarfiö til undirbúnings tvennum kosning- um og myndun nýs bæjar- stjórnarmeirihluta meöaöild AB. Þá var rætt um leiöir til aö auka og bæta félagsstarfiö, sem hefur þó aukist mjög siöustu misseri, eftir aö húsnæöi félagsins aö Suöurgötu 10 komst i nothæft ástand eftir endurbætur, sem geröar voru á þvi 1977 og 1978. Samþykkt var aö halda áfram aö hafa opiö hús til skrafs og ráða- geröa á laugardagsmorgna I Suöurgötu 10. I aðalstjórn voru kjörnir: Sig- uröur Hlööversson, formaöur, Guömundur Lárusson, varafor- maöur, Július Júliusson, ritari, Þórunn Guömundsdóttir, gjald- keri og Kristján Eliasson, meö- stjórnandi. í varastjórn: Kári Eövaldsson, Hannes Baldvins- son, Kolbrún Eggertsdóttir, Jóel Kristjánsson og Jóhann Sv. Jóns- son. 1 hússtjórn voru kjörin: Einar M. Albertsson, Kolbrún Eggerts- dóttir og Kolbeinn Friöbjarnar- son. I bæjarmálaráö voru kosnir Július Júliusson formaöur og Benedikt Sigurösson, ritari, auk 9 efstu manna á lista félagsins viö siðustu bæjarstjórnarkosningar. Endurskoöendur voru kjörnir Gunnar Rafn Sigurbjörnsson og Kolbeinn Friöbjarnarson. Þá vorukosnir9 menn i fulltrúaráð , auk stjórnar og varastjórnar og jafnmargir til vara. —mhg r Skólinn er þeim til sóma, sem aö honum standa Jón Guðjónsson, Ytrí-Veðrará, rabbar um jarðasölu, mjólkurmál og félagsmálafrœðslu — Jæja, þá er nú samféiagiö eiginlega búiö aö sparka mér út úr búskapnum, sagöi hann og settist um leiö á blaöahrúguna, sem lá á gestastólnum i komp- unni minni hér á Þjóöviljanum. — A ég ekki að taka blöðin? — Þú mátt þaö svo sem, en annars fer bara ágætlega um mig, en þaö er kannski miöur viöeigandi aö sitja á öllum þess- um visdómi. Eitthvaö á þessa leiö voru fyrstu oröaskipti okkar Jóns Guöjónssonar bónda á Ytri-Veðrará I önundarfiröi er hann leit inn til min eina morgunstund nú fyrir nokkru, nýkominn af félagsmálanám- skeiöi ASl i ölfusborgum — og vænti þess að geta fTogíö vesfur upp úr hádeginu. Sviptur jarðnæði — Samfélagið búiö aö sparka þér út úr búskapnum, segiröu, hvaö áttu viö með þvi? — Ja, ef ég á nú aö fara aö rekja þaö i stuttu máli þannig, aö skiljanlegt veröi þá var þaö svo, aö fariö var á sinum ti'ma að huga að sölu tveggja eyöi- jaröa i Mosvallahreppi. Báöar voru þær i' eigu rikisins. Aöra þeirra hef ég nytjaö meö ábylis- jörð minni, Ytri-Veörará, sem er þaö lftil, aö hún ber ekki ein sér þaö, sem kallast má lifvæn- legtbú.Égvissihvaö var áseyöi og þvi skrifaði og öllum þing- mönnum kjördæmisins i desem- bermánuöi 1977 og benti þeim á hvaöa afleiöingar þaö heföi fyrir búskaparaöstööu mina aö missa jörðina. Ég væri meö 12 kýr og 180 fjár og þyrfti þvi á talsveröu landrými og heyskap að haldæen min jörö ber ekki nema tæplega hálft visitölubú. Hreppsnefnd og jaröanefrid fjölluöu aö sjálfsögöu um máliö og samþykktu aö mæla meö aö jaröirnar yröu seldar manni, sem þarna býr á jörö, sem er I eigu stóreignamanna i Reykja- vik. Þá jörö var núbúiöaö yfir- byggja meö. þeim „myndar- skap”, aö nauösyn þótti bera til aö seilast til nýrra ianda svo unntyröi aö risa undir bygging- unum og sá vandi skyldi leystur meö þvi aö selja ábúandanum eyöijaröirnar svo hann gæti nytjað þær meö ábýlisjöröinni. Og þaö var gert. Lögin ekki virt Allt um þetta hef ég reynt aö hokra áfram meö bústofn innan viö 100 ærgildi og enga kú. Skylt er aö taka fram, aö einn hreppsnefndarmaöur af fimm og einn jaröanefndarmaöur af þremur voru andvigir þessari sölu. Ég tel, aö meö nefndri jaröa- sölu hafi ráöuneytiö brotiö jaröalögin, þar sem forkaups- rétti var ekki sinnt. Þetta var rekiö I gegn þann 22, júni sl., þrem ■ dögum fyrir kosningar. Sveitarstjórnin á aö sjálfsögöu rétt á aö sjá kauptilboðið og ég tel mig vera búinn aö öðlast rétt til viðræöna um sölu jarð- anna þar sem ég hef haft aöra þeirra á leigu frá þvi 1969. Og i kaupsamningnum er þaö tekiö fram, að afnotaréttur minn nái tíl ársins 1981 þó aö ég hafi ekki fengiö viöurkenningu á þvi á ráöuneytinu, aö þaö gildi. Nú vissi sveitarstjórnin þaö vel, aö afleiöingin af þvi aö sviptamig afnotunum af þessari jörö hlaut að leiöa til þess, aö ég yröi aö farga kúnunv þvi hún hefur ekki neitt aö bjóöa, sem bætt getí mér þennan skaða. Jaröanefndin hefur þó sýnt viö- Jón Guöjónsson. leitni þótt hún sé búin aö f ara I heilan hring. I 34. grein jaröa- laganna segir skýrum stöfum, aö bóndi veröiaö eiga ábýlisjörö sina til þess aö geta lagt viö hana aðrar jaröir. Auk þess er söluverö jaröanna hjákátlega lágt. Hinsvegar er eftir aö bæta mér framræslu, ræktun og girð- ingar, sem ég hef kostaö þarna til á þessum rúmu 9 árum, sem ég hef haft afnot af jörðinni. Vegakerfið er vanda- málið Já, ég er búinn að farga kún- um, af þeim ástæöum, sem hér hafa veriö tilgreindar og þá er stutt yfir i aö ræöa þaö „rek”, sem veriö hefur á mýSlkurfram- leiðslumálum á noröanveröum Vestfjöröum. Þar er aöalþrösk- uldurinn vöntun á uppbyggingu vegakerfisins. Þaö er nákvæm- lega sama hvort viö framleiö- um meiri eöa minni mjólk, viö veröum aö koma henni frá okk- ur á markaðinn, en þar er vegakerfiö stærsti þröskuldur- inn.Sveitastjórnarmenn og aör- ir slikir aöilar þurfa aö knýja miklufastar á um lagfæringu á vegakerfinu en gert hefur veriö. Koma þarf á framfæri nauösyn á upphækkun veganna, reyna aö sjá um aö skipulega sé aö þvi unniö og aö snjómokstur sé framkvæmdur þegar þörf er á, svo aö bændur komi mjólkinni frá sér. Nú eru tankflutningar hér trúlega á næsta leiti og þeir knýja enn fastar á um úrbætur i vegamálunum. Nú sl. ár höfum viö þvi miður missthinar reglubundnu skipa- ferðir til smærri staða úti á landsbyggöinni. Þetta hefur siappast af vegna þess hve ó- venju snjólétt hefur verið, en við getum þvi miður ekki treyst á góðviörið. Sökin er samfélagsins Þaö eru engin ný tiöindi, aö hús mjólkurstöövarinnar á Isa- firöi sé of li'tiö. Þaö hefur verið svo frá upphafi. Eftir aö konurnar á Flateyri skrifuöu Búnaöarþingi i vetur þar sem þær kvörtuöu undan skorti á mjólk og mjólkurvörum þá hefur ástandiö, fyrir atbeina Framleiösluráös, batnaö nokk- uö. En tilbúnar vörur ýmsar, eins og t.d. jógúrt, hafa ekki mikið geymsluþol,og ég tel að neytandinn hljóti aö vita betur hvenær hann vantar vöruna en sá, sem selur hana. En þrátt fyrir þetta veröa hvorki fram- leiðendur né neytendur sak- felldir. heldur er sökin sam- félagins þvi, eins og ég sagöi áö- ur, þá er vegakerfiö til fýrir- stöðu. Uppbygging vegakerfis- ■ ins i önundarfiröi hefur staöiö I yfir frá 1956 og henni er ekki m lokiö enn. Viö erum enn á I bernskuskeiöi 1 þessum málum. ] Ég tel aö þaö sé höfuöskilyrði . fyrir þvi, að Vestfiröir haldist 1 I byggö og viö hér getum fram- j leitt nóg fyrir okkur sjálf, við | þurfum ekki aö sækja neitt út ■ fyrir svæöiö og þaö getum viö I ekki nema hægt sé eöa treysta u samgöngukerfinu fullkomlega. ■ Þaö leggur enginn i þaö aö • býggja upp jafn fullkomin fjós ! og viö þurfum til þess aö geta I mætt kröfum nútimans, — og þá ■ á ég bæði viö kröfur heilbrigöis- | yfirvalda og þær, san viö ger- ■ um til þess aö létta okkur störf- I in, — nema hægt sé aö koma J mjólkinni frá sér meö öruggu ■ mótí. Gildi félagsmála- fræðslu — Nú munt þú nýkominn af J félagsmálanámskeiði I Olfus- . borgum, Jón, hver var ástæöan | tíl þess aö þú sóttir þaö? ■ — Já, rétt er þaö, ég sótti I félagsmálanámskeið ASÍ, sem m nýlega var haldiö i ölfusborg- | um. Stóö þaö 1 hálfan mánuö. ' Svo vill nú tíl, aö eins og sakir j standa gegni ég formennsku i I Héraðssambandi Vestur-lsfirö- ■ ingaoghef raunargert nú i ein 6 | ár. Mér fannst ég þvi hafa full- ■ komna ástæöu til aö afla mér ■ frekari fræöslu um félagsmála- J stö’f, auk þesssem éghef áhuga ■ á þeim málum yfirleitt. Ég hef i rekið mig mjög á það, að alls ! staöar er skortur á félagsmála- | þekkingu. Sumt fólk viröist ekki ■ gera sér grein fyrir til hvers I félög eru, margir eru i félögum ■ af þvi'þeir álita aöþeir hagnist á ■ þvi efnalega. Fáir hugsa um aö ] félagsmálaþátttaka útheimti • vinnu. Flestír eiga erfitt meö aö I tjá sig á fundum þótt þá langi j til. En félag getur aldrei risiö | undir nafni nema meölimir þess ■ fórni einhverjufrá sjálfum sér. I Eftir aö ég varö aö minnka m verulega viö mig búskapinn tók ■ ég aðhafa meiri afskipti af mál- I um verkamann^þá blátt áfram I hrópaöi á mótí mér þögnin hjá j fólkinu á fundunum. Ég fann aö I ég þurfti aö komast á félags- ■ málanámskeiö og Félagsmála- I skóli alþýöu erhinneini.sem ég ] vissi um. Sumir halda kannski ■ að þarna fari fram eitthvert * pólitlskt trúboð en þaö er alveg ] rangt,skólinn er gjörsamlega ó- | pólitiskur. Ég tel þá menn, sem ■ þarna leiöbeindu og kenndu, I félaga mina og þó svo aö þeir m séu I einhverjum pólitiskum ■ flokki þá kemur þaö málinu ' ekkert viö. Þarna kynntist maöur þvi, I sem ég tel vera undirstöðu alls ■ félagsstarfs, aö vera lýöræöis- I legur Ihugsun, gera sér ljóst, aö ■ meö félagsskap og samstööu ■ næst sá árangur, sem útilokaö ] er aö ná þar sem hver og einn ■ pukrar út af fyrir sig. Þeir eru I alltof margir, sem vanmeta, af ■ tómum þekkingarskorti, störf | félagssamtaka almennt og þýö- ■ ingu þeirra og á þaö kannski I ekki hvaö sist viö um launþega- u félögin. Þessa skammsýni þarf ■ aö uppræta og þaö gerist ekki • nema með þrotlausri fræöslu. J Félagsmálaskóla alþýöu eig- | um viö aö auglýsa sem best og ■ halda nafni hans á lofti. Þaö er I okkar skylda, sem þar höfum ■ dvalið, — og þaö er ljúf skylda. ■ Skólinn er tvimælalaust til sóma ■ þeim, sem aö honum standa, ■ sagði Jón á Ytri-Veðrará að lok- I um og þar meö klifruöum viö ■ upp i kaffistofu og fengum okk- | ur hressingu. ■ —mhg. | Aö sjálfsögöu er þeim, sem ■ athugasemdir kynnu aö vilja * gera viö einhver ummæli Jóns, J heimilt rúm hér á siöunni. — Landpóstur. ■

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.