Þjóðviljinn - 11.05.1979, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 11. maí 1979
SALT-sáttmálinn nýi:
Líklega undir-
ritaður 1 júní
10/5 — Stjórn Sovétrikjanna til-
kynnti I dag fyrir sitt leyti aö
Bandarikin og Sovétrikin myndu
innan skamms undirrita nýjan
samning um takmarkanir á strat-
egiskum kjarnorkuvigbúnaöi
(SALT 2). Bandarikjastjórn til-
kynnti I gærkvöldi aö samkomu-
lag um takmarkanirnar heföi
náöst. Bandarikjamenn uröu
nokkuö hissa á þvi hve lengi þaö
dróst hjá Sovétmönnum aö til-
kynna samkomulagiö, en erlendir
fréttamenn i Moskvu giska á aö
þaö hafi stafaö af þvi, aö enn eru
vmis smáatriöi ófrágengin.
Útvarpiö i Moskvu sagöi aö
samningurinn væri mikilvægt
skref i þá átt aö stööva vigbúnaö-
arkapphlaupiö. Samkvæmt
„venjulega ábyggilegum heim-
ildum” i Moskvu er llklegt aö
annaö kvöld muni risaveldin gefa
út sameiginlega tilkynningu um
þaö, hvenær og hvar þeir Carter
og Bresjnef hittist og undirriti
samninginn, aö þvi er segir I
Reuter-frétt. Einna liklegast er
nú taliö aö fundur þeirra veröi I
Vin um miöjan júnf.
Moskuvblaöiö Pravda hvetur
Carter Bandarikjaforseta i dag til
aö láta einskis ófreistaö til þess
aö fá samninginn staöfesta* I
Bandarikjaþingi, en viöurkennir
aö þar muni hann eiga viö ramm-
an reiö aö draga, þar sem séu
voldugir aöilar, hershöföingjar og
iöjuhöldar, sem sjái sér gróöa- og
framavon I áframhaldandi vig-
búnaöarkapphlaupi.
Áskorun um náðun pólitískra fanga í Austur-Þýskalandi
Robert Havemann
frjáls ferða sinna
Vinstrisinnaðir baráttumenn
fyrir mannréttindum hafa birt á-
skorun á austurþýsk stjórnvöld
um aö þau náöi alla pólitfska
fanga í DDR, sem þeir telja 4000 -
6000 talsins N'efndin sem hefur
safnaö undirskriftum ýmissa á-
hrifamanna I löndum Vestur-
Evrópu er kennd viö hinn þekkta
andófsmann Rudolf Bahro, og er I
áskoruninnni einmitt lögö sérstök
áhersla á hans mál, sem og mál
Roberts Havemanns sem hefur
veriö I tvö og hálft ár f einskonar
stofufangelsl
Samdægurs bárust þær fregnir
frá Austur-Þýskalandi aö ein-
angrun sú, sem Robert Have-
mann hefur veriö settur i, sé nú
rofin, og hafi þeir lögreglumenn
sem meinuöu þessum þekkta vis-
indamanni og andófsmanni sam-
gang viö annaö fólk haft sig á
brott frá heimili hans. Um leið til-
kynntu yfirvöid Havemann aö
hann gæti nú fariö allra sinna
feröa um Austur-Þýskaland.
Havemann hefur mátt sæta
margvislegum þrengingum af
hálfu yfirvaldanna vegna opin-
skárrar gagnrýni sinnar á stjórn-
arháttu i' Austur-Þýskalandi
Hann er kommúnisti og hefur
jafnan gagnrýnt samfélagsitt frá
marxisku sjónarmiöi. A dögum
Hitlers var hann handtekinn og
dæmdur til dauöa fyrir þátttöku
sina I andspyrnuhreyfingunni.
Eftir striö sáu bandarisk her-
námsyfirvöld til þess að hann
væri rekinn frá háskólakennslu i
Vestur-Berlin. Hann var siöan
prófessor i efnafræöi viö Hum-
boitháskólann i Austur-Berlin og
um skeiö átti 'hann sæti í miö-
stjórn SED, hins rikjandi flokks.
Honum var vikiö frá störfúm
fyrir gagnrýni á stjórnarhætti
sem hann taldi I andstööu viö só-
síliska hugsjón og kenningu.
Grómíkó og Vance, utanrikisráöherrar risaveldanna — hálft sjöunda
ár tók þaö aö koma samningum saman.
Bretland:
Kauphækkanir hjá
her og lögreglu
10/5 — Eitt af fyrstu verkum
bresku ihaldsstjórnarinnar undir
forustu Margaret Thatcher var
aö hækka kaupiö hjá her og lög-
reglu, og hefur þó ekki heyrst aö
sú stjórn sé meömæit launa-
hækkunum yfirleitt. I gær veitti
stjórnin lögreglumönnum kaup-
hækkun og i dag kom rööin aö
hermönnunum. Stjórn Callag-
hans var aö visu nýbúin aö lofa
þeim rúmlega 24% hækkun, en
Thatcher fannst þaö ekki nógu
rausnarlegt og færöi hækkunina
upp i 32%.
1 kosningabaráttunni rak
thaldsflokkurinn mikinn áróöur
fyrir eflingu hersins og harölínu-
stefriu viövikjandi „lögum og
reglu.” Kauphækkuninni til her-
mannannaereinnigætlaöaö örva
menn til þess aö leggja fyrir sig
hermennsku, en breskir hers-
höföingjar segja aö hernum bæt-
ist svo fáir nýliöar aö til stór-
vandræöa horfi.
íran
Komeini óttast Talegham
10/5 — Rúholla Komeini, andleg-
ur og veraldlegur valdsmaöur I
tran, veittist I dag meö höröum
oröum aö tveimur vinstisinnuö-
um blööum f Teheran, sem
hann sakaÖi meöal annars um
aö vinna gegn hagsmunum
Múhameöstrúarmanna. Er þetta
taliö merki þess aö fjandskapur
aukist nú milli strangtrúaöra
Múhameöinga undir forustu
Komeinis og vinstrimanna.
Komeini viröist hafa reiöst
ööru blaöinu sérstaklega fyrir
þaö, aö þaö birti grein um mögu-
leika á stofnun nýrra stjórnmála-
samtaka undir forustu Makmúds
Taleghani, sem er i senn trúar-
leiðtogi (ajatolla) og vinstri-
sinnaður. Taleghaninýtur mikilla
vinsælda og gæti oröiö Komeini
skæöur keppinautur, þar eö hann
gæti laöaö aö sér margt trúaö
fólk. Komeini-sinnaöir varöliöar
handtóku i s.l. mánuöi tvo syni
Taleghanis og léku þá illa.
Undanfarið hefur Komeini sent
frá sér hverja yfirlýsinguna ann-
arri haröoröari og beint skeytum
sinum jafnt aö Irönskum vinstri-
mönnum og Bandarikjamönnum
og Bretum, sem hann sakar um
samsærismakk meö irönskum
keisarasinnum.
,Hægrisinnaðri en
Genghis Khan’
„Þaö var einhverntima sagt
um mig, aö ég væri hægra meg-
in viö Genghis Khan f pólitlk”,
sagöi hinn sjötugi prófessor
Cyril Northcote Parkinson á
blaöamannafundi i fyrradag.
Parkinson varö heimsfrægur á
skömmum tima fyrir bókina
„Lögmál Parkinsons”, sem
kom út 1957 og hérlendis 1959 i
þýöingu Vilmundar Jónssonar
fyrrum landlæknis.
Parkinson er doktor i sagn-
fræöi. Hann hefúr kennt sagn-
fræöi viö ýmsa háskóla I Bret-
iandi, Bandarikjunum og Mala-
siu og jafnframt ritaö mikiö um
sagnfræöileg efni. Þá hefur
hann ritaö bækur um stjórn-
unarmál og nokkur skáldverk.
Ariö 1977 kom út bókin
„Communicate”, sem Parkin-
son vann aö ásamt Nigel Rowe
og hefur hún vakiö mikla
athygli viöa um heim. 1 næsta
mánuöi er væntanleg á markaö
eftir hann ævisaga Jeeves,
skáldsagnapersónu úr ritum
P.G. Wodehouse. Parkinson
dvelst hér á landi þessa dagana
i boöi Stjórnunarfélags Islands.
C.N. Parkinson
kom víða við
á fundi
með
fréttamönnum
Parkinson kom viöa viö á
fundi sínum meö fréttamönnum,
Hann sagöi m.a. aö ekkert
i reynslunni af opinberu lifi eöa
þeim tiltölulegu upplýsingum
sem fyrir liggja, benti til þess aö
lögmál hans um margföldun
starfsliös stofnana stæöist ekki.
Þvert á móti heföi þróunin I
sumum tilfellum veriö heldur
hraöari en lögmáliö gerir ráö
fyrir.
Parkinson sagöist ekki hafa
mestar áhyggjur af þeirri sóun
fjármuna, sem lögmál hans
hefur f för meö sér, heldur fyrst
og fremst þeirri óvirkni sem af
þvi leiddi. Þúsund manna stofn-
un gæti þannig verið sjálfri sér
nóg stjórnunarlega og þar væri
hver og einn önnum kafinn viö
aö búa til verkefni fyrir aöra
innan stofnunarinnar eöa fyrir-
tækisins.
Hann ræddi um þaö lögmál,
að hærri laun heföu I för meö sér
meiri eyöslu einstaklingsins og
minntist á þróun skatt-
lagningar. Hann útskýröi
„kokkteilpartýkenningu” sina
og sagöi i þvi sambandi: „Látiö
sálfræðiprófanir eiga sig, haldiÖ
heldur hanastélsboð!” Parkin-
son minntist á kenningu sina um
starfsemi stjórnarnefnda fyrir-
tækja eöa samtaka, þar sem
mestur tíminn færi I umræöu
um ómerkileg mál sem heföu
iitinn kostnaö I för meö sér.
Miklar fjárfestingar væru hins
vegar afgreiddar umræöu- og
athugasemdalaust. Og hann
sagöi frá þýska sendiherranum
i Noregi. Þegar hann byrjaöi i
sendiráöinu störfuöu þar sjö, en
nú væru starfsmenn orönir 250.
Þar af geröu aöeins sjö eitthvaö
af viti.
Parkinson blaöar i Islesku út-
gáfunni af „Lögmáli
Parkinsons”.
(Mynd: eik)
Parkinson talaöi um ævisögu
skáldsagnapersónunnar Jeeves,
sem kemur út i júnimánuöi og
höfund hennar, P.G. Wode-
house, „sem naut ævilangrar
frægöar og viröingar þótt ekkert
sex eöa ofbeldi væri aö finna i
sögum hans”. Aö lokum ræddi
hann um stööu heimavinnandi
húsmæöra I nútimaþjóöfélagi
miöaö viö sögulega þróun og
önnur samfélög og sagöi hana
einstæöa i sögunni og algjörlega
óeölilega.
—eös
EBE-fjármagn
tíl oliuleitar
viö Austur-
Grænland
9/5 — Tilkynnt er I Kaupmanna-
höfn aö stjórnarnefnd Efnahags-
bandalags Evrópu muni veita
Grænlandi 25 milj. danskra
króna (4.8 miljónir dollara) til
oliuleitar út af strönd
Austur-Grænlands. Framlagi
EBE veröur til aö byrja meö var-
iö til könnunar úr tofti og jarö-
skorpurannsókna. Leit aö oliú út
af vesturströnd Grænlands slö-
ustu þr jú árin hefur engan árang-
ur boriö.
Víetnamar
saka Kinverja
um ögranir
10/5 — Útvarpiö I Hanoi hélt þvl
fram I dag aö Kinverjar héldu
áfram ögrunum á landamærum
Kina og Vletnams. Sagöi útvarpiö
aö kinverskir hermenn færu
þrásinnis mn á vfetnamskt land
og einnig brytu Klnverjar loft- og
landhelgi Vletnams.
Ekki vék útvarpiö i þessu sam-
bandi aö friöarviöræöum Kin-
verja og Vletnama, sem hófust i
Hanoi 18. aprll en viröast nú
komnar i sjálfheldu.