Þjóðviljinn - 24.06.1979, Blaðsíða 6

6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 24. júnl 1979
STJÓRNMÁL Á SUNNUDEGI
Engilbert Guð-
mundsson skrifar
Að skemmta skrattanum
Blaðið fæst
í bókaverslunum
og á
blaðsölustöðum
Einhverju lengsta farmanna-
verkfalli tslandssögunnar er nú
lokið. Eftir aB þaB hafBi staBiB í
tæpa tvo mánuBi og sáttanefnd
hafBilýst þvi yfir aB samkomulag
væri ekki i sjónmáli sá rikis-
stjórnin sér ekki annaB fært en aB
grfpa inn I deiluna. MáliB var sett
i gerBardóm og honum gert aB
ljúka störfum fyrir 1. ágúst.
ÞaB er svo aB gerBardómslög
flokkast undir neyöarúrræBi,
jafnvel i augum hægrimanna.
Fyrir sósialiskan flokk eru slik
lög næstum meira en neyöarúr-
ræöi. Þar kemur bæöi til grund-
vallarafstaöa sósialista, sem og
verkalýBshreyfingarinnar I heild,
aö laun séu ákvöröuö i frjálsum
samningum. Einnig er á hitt aB
lita, aö slik geröardómslög hafa
oftast veriB sett til höfuBs
launþegum. Þess vegna hlýtur
verkalýösflokkur jafnan aö vera
mjög uggandi um þaB fordæmi
sem þátttaka hans i slikri löggjöf
veitir.
En þó geta skapast þær aBstæB-
ur aB sltk Ihlutun sé réttlætanleg.
Launajöfnun
Þau mál sem nú er tekist á um i
islenskum stjórnmálum eru verö-
bólgan, þáttur launafólks i
baráttu gegn henni, og hvernig
jafna megi áföllum olluvandans
sem sanngjarnast niöur.
Grundvallarstefna AlþýBu-
bandalagsins hefur veriö sú aö ef
ekki yröi hjá þvi komist aö leggja
einhverjar byröar á launþega,
yrBu byröarnar aö leggjast meö
mestum þunga á þá sem hæst
heföu launin.
Þess vegna var Alþýöubanda-
lagiö andvigt þaklyftingu hjá
flugmönnum og ööru hálauna-
fólki.
Megininntak stefnunnar hefur
semsé veriö aö sporna eftir megni
gegn þvi aö „baráttan gegn verö-
bólgunni” félli I farveg kjara-
skeröingar, og aö launajöfnunar-
stefnan gengi sem rauöur þráöur
i gegn um allar aögerBir i launa-
málum.
ÞaB er nú ljóst aö til aögerBa
veröur aö gripa á næstunni vegna
hinna gifurlegu veröhækkana
sem oröiB hafa á oliu. Þannig hef-
ur verö á gasoliu rúmlega
þrefaldast frá þvi siBastliBiö
haust.
ViB slikar aöstæBur er fátt
góöra kosta og pólitisk barátta öll
veröur af þvi tagi einu aö draga
Nú sigla skipin aö nýju.
úr þunga högga þeirra sem á
launþegum dynja.
Þvi þaB er einfaldlega ekki
mögulegt, eins og pólitiskum
styrkleikahlutföllum er háttaö, aö
láta auöstéttina súpa til fulls
seyöiö af sinni eigin kreppu.
Erfið vígstaða
Farmenn háöu sina kjara-
baráttu viö harla erfiöar aöstæö-
ur aö þessu sinni.t.d. veikti oliu-
hækkunin sem yfir dundi samn-
ingsstööu þeirra. Og sú staöreynd
aö þeirra kröfur fylgdu i kjölfar
hinna óvinsælu launahækkana
flugmanna veikti einnig stööu
þeirra, þar sem þetta olli þvi aö
hásetar jafnt sem skípstjórar
uröu aö forréttindahópum i aug-
um almennings.
A þetta spilaBi Vinnuveitenda-
sambandiö. ÞaB sá þarna mögu-
leika á járnhörku i samningun-
um.
Harka Vinnuveitendasam-
bandsins I þessum viBræBum
mótaöist verulega af þvi aö Sjálf-
stæöisflokkurinn er I stjórnarand-
stööu og þaö þvi eölileg skylda
sambandsins aB valda sem
mestum erfiöleikum.
Af þeim toga var verkbann þaö
sem þeir settu á háseta á farskip-
unum og hótanir þeirra um
almennt verkbann.
Aö sumu leyti var þaB miöur aB
hiö almenna verkbann þeirra
kom ekki til framkvæmda. Þaö
heföi sýnt þá I réttu ljósi, og
kannski heföu einhverjir I hópi
launþega gert sér grein fyrir aB
þaö má komast af án þeirra.
Þess ber þó aö geta sem gott er.
Aldrei þessu vant tók Vinnumála-
samband Samvinnufélaganna
upp aBra stefnu en Vinnu-
veitendasambandiö og tók ekki
þátt I verkbannsleiknum.
En sökum viöhorfs Vinnu-
veitendasambandsins og áhrifa
oliuvandans á allt efnahagslif er
viöbúiö aB farmenn hefBu getaö
átt i verkfalli lengi enn og þaö án
verulegs árangurs ef ekki heföi
veriö skoriö á þann hnút sem
samningaviöræöur voru komnar
i.
Auk þess hefur þaö vafalaust
hert afstööu Vinnuveitenda-
sambandsins aö þaö er meö öllu
óvist hvort risinn i skipaútgerö,
EimskipafélagiB, skaöaBist svo
ýkja mikiö á stöövun skipanna.
Þeirra flutningar eru nefnilega
þaö vissir, aB þær vörur sem þeir
ella hef&u flutt fara ekki I skip
annarra skipafélaga heldur
hlaBast upp á hafnarbakkanum.
Eftir aö kjaradeilunni er lokiö
hefur félagiB tryggingu fyrir
100% nýtingu skipa sinna um þó
nokkurt skeiö.
Slikt styrkir stööu þeirra skipa-
félaga, sem hafa föst verkefni
fyrir megniB af flota sinum i
samkeppni viö þá sem lifa á laus-
um flutningum.
19. JÚNÍ
er komin út
FJÖLSKYLDAN
í
BRENNIDEPLI
Kvenréttindafélag tslands.
Fam^aldahækkun
Engu aö síöur hefur Eimskip nú
fariö fram á 40% hækkun á
farmgjöldum sinum. ABur haföi
félagiö beöiö um 25% hækkun en
afgreiöslu á henni hefur veriB
frestaö allar götur siöan i
febrúar.
Þeir góöu skipaeigendur hafa
þó fallist á aö láta skipin sigla „I
þeirri trú, aB verölagsyfirvöld
afgreiBi beiönir skipafélaganna
um eölilegar hækkanir á þeim
flutningsgjöldum sem eru háö
verölagseftirliti” eins og einn
þeirra lét hafa eftir sér.
En AlþýBubandalagiö hlýtur aö
leggja áherslu á, aö þegar lagöar
eru byrBar á launþega, þá verBa
vellauBug skipafélög á borö viö
Eimskip aB axla byröar á móti.
Þvi ber aB beita stóru skærunum
á hækkunarbeiönir skipa-
félaganna eftir þvi sem mögulegt
er.
A þaö hefur veriö bent hér i
blaöinu aö þegar hækkanir á
flutningsgjöldum eru komnar út i
vöruverö til neytenda þá hafa þær
oftlega fjórfaldast og ýta undir
verBbólgu.
AB sjálfsögöu hafa oliuhækkan-
irnar þrengt verulega kost skipa-
félaganna frá þvi sem ella hefBi
veriö. En á hinn bóginn má minna
á ummæli eins skipaeigandans
sem segir aB ekki þurfi aö hækka
farmgjöld vegna launahækkana
sjómannanna.
íhaldið kætist
Ekki er unnt aö skilja viö
farmannadeiluna án þess aö
minnst sé á hlut SjálfstæBis-
flokksins. Vinnuveitendasam-
bandi er grein á sama meiBi og
Sjálfstæöisflokkurinn, og litill
vafi getur leikiö á þvi aö sú harka
sem Vinnuveitendasambandiö
sýndi i farmannadeilunni naut
ekki aBeins velþóknunar
Ihaldsforystunnar, heldur var
hertæknin ákveöin I nánu sam-
starfi þessara siamstvíbura.
1 þvi ljósi veröur hún harla
hallærisleg sú yfirlýsing Geirs
Hallgrimssonar, aB rikisstjórnin
og Vinnuveitendasambandiö hafi
bundist samtökum um aö brjóta
verkfall farmanna á bak aftur.
MeB hverjum deginum sem leiö
án samninga fór kæti Sjálfstæöis-
flokksins vaxandi. Eimskip,
óskabarn Sjálfstæöisflokksins i
hópi skipaeigenda, tapaöi tiltölu-
lega litlu á verkfallinu, og annaB
óskabarn, Flugleiöir, græddi á
verkfallinu.
Mikilvægast var þó aö glund-
roöakenningin hlaut þarna byr
undir báöa vængi. Jarövegurinn
undirbúinn fyrir nýja sigra
ihaldsaflanna. ,
Ýmsirhafa oröiö til þess aö lflcja
afstööu hægri aflanna hérlendis
viö afstööu hinna sömu afla i
Chile á timum Allendes. Og þótt
langt sé þar leitaö til samlikinga
má þó finna þeim samlikingum
staB i verulegum mæli: i áhersl-
unni á aö reyna aB skapa glund-
roöa i efnahagsstarfsemi. I
áherslunni I lömun á samgöngu-
kerfinu, og i áherslunni á aB
launþegum sé att hverjum gegn
öörum og öllum gegn stjórnvöld-
um.
Alþýöubandalagiö hefur meö
samþykki viö bráBabirgöalögin
tekiB þátt I aögeröum sem hljóta
að vera umdeildar meöal
sósialista
En hvort sem viB erum fyllilega
sátt viB þær aBgerBir eBa ekki, þá
skiptir þaö mestu aö viö snúum
bökum saman og séum ekki aö
skemmta skrattanum meö
sundrungu I okkar rööum.