Þjóðviljinn - 21.07.1979, Qupperneq 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 21. júll 1979
Fáir kunna nú þá list aö hlaöa veggi úr torfi, en skyldi torfiö komast aftur til vegs og
viröingar sem einangrunarefni?
Byggingarlist tslendinga á 19. öld.
Hver verður framtíð torfsins?
Á íslandi er byggt bæði stórt og fint. Glerið og
steinsteypan eru einkenni okkar tima. Það hefur
stundum verið sagt að landinn sé að reyna sitt ýtr-
asta til að gleyma fortiðinni, þeim vondu dögum
þegar kuldabólgnir og soltnir íslendingar grófu sig
inn i hæðir og hóla eða hrófluðu yfir sig kofum úr
torfi og grjóti.
En það skyldi þó aldrei vera aö
torfið ætti eftir að komast aftur til
vegs og virðingar sem byggingar-
efni? Fregnir úr Danaveldi
herma að þar i landi séu
byggingarmeistarar að velta
fyrir sér eiginleikum torfsins og
hingað til lands er væntanlegur
hópur danskra stúdenta til að
kynna sér hleðslu veggja úr torfi.
Það fer ekki á milli máia að
torfið einangrar mjög vel og
heldur hita innan dyra. Þegar
sneyðast tók um byggingarefni og
innflutningur á timbri varð
íslendingum ofviða gripu þeir æ
meir til torfsins, sem var það efni
sem hendi var næst.
Þó var það öllu heldur skortur-
inn á eldiviði sem leiddi til
leið til orkusparnaðar
Nákvæm hitastilling Nobia ofnanna,
tryggir að jafn hiti fæst í öllum her-
bergjum. Nobo ofnarnir eru sérstaklega
útbúnir fyrir nákvæma hitalækkunarstýr-
ingu (Sonekontrole) sem sparar allt að
15% í rafmagnskostnað og meira á vinnu-
stað.
Nákvæm hitastýring eykur þægindi.
Nobo ofnarnir, norsk gæðavara á hag-
stæðu verði.
Leitið upplýsinga hjá fagmönnum.
Snúið ykkur til rafverktakans á staðnum.
Söluumboð

þróunar íslenska torfbæjar-
ins. Með kólnandi veðráttu og
versnandi efnahag þykknuðu
veggir, menn fóru milli bæjar-
hluta í gegnum göng væntanlega
til að halda á sér hita, enda kom
sá dagur að eini hitagjafinn var
þessi 37 gráðu hiti sem mannslik-
aminn framleiðir. Hann virðist
hafa dugað mönnum sæmilega
gegnum aldirnar i það minnsta
tórum við hér enn.
Sögur segja að torfbæirnir hafi
þurft töluvert viðhald, veggirnir
vildu siga, þeir drögu I sig raka og
vildu skekkjast.
Frásögn Hannesar biskups
Finnssonar af aðkomunni i Skál-
holt á seinni hluta 18.aldar er ekki
glæsileg. Þá hafði ekki fengist fé
til endurnyjunar húsa frá hans
allra náðugusta arfakóngi I
Kaupinhafn um margra ára skeið
og þvi voru húsin að falli komin.
Þá má benda á frásögnina I
Islandsklukkunni um Magnús
júnkera i Bræðratungu sem
jafnan dyttaði að bæ sinum þegar
af honum rann og hann vildi sýna
konu sinni að næst á eftir brenni-
vininu kæmi hún á hans
vinsældalista.
Þá er sú saga sögð frá bæ
einum norðanlands að frosta-
veturinn 1918 dugði ein eldavél á
neðri hæð burstabæjar til að
halda hita á baðstofugólfinu, svo
mikil var einangrunin sem torfið
veitti.
Ekki hafa verið gerðar neinar
visindalegar kannanir á
einangrunargildi torfsins, en á
þessum siðustu timum þegar
skynsemin virðist loks ætla aö
komast til valda á nýjan leik, eftir
allt bruðlið og sýndarmennskuna
I hinum kapltallska heimshluta,
væri vel við hæfi að torfið fengi að
njóta sin á nýjan leik. Það veröur
að segjast að heldur fellur það
betur inn I islenska náttúru en
mörg sú steinsteypusmiðin sem
nú rls. —ká
Alkaliskemmdir
— má koma í
veg fyrir þær?
Alkaliskemmdir I steypu hafa
ma. verið raktar til sandsins sem
I steypuna er notað úr á Reykja-
vlkursvæðinu. Sandurinn hefur
þvi verið dæmdur óhæfur, og það
kann að verða afar dýrt að afla
sands annars staðar frá. Við það
hækkar verðið á steypunni. A
þessu kann þó að vera lausn. Ef
við tækjum upp hætti nágranna-
þjóða og einangruðum útveggi
utanfrá, myndi vatn ekki komast
inn i veggina. En vatnið mun
hvetja mjög til myndunar alkali-
sambanda. Meö ytri vatnsvörn
mætti þvi nota áfram fyrrnefnd-
an sand og hin steypufikna alþýða
myndi una glaðari við sitt.