Þjóðviljinn - 03.04.1980, Síða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 3. aprll 1980
Rætt við Magna
Krístjánsson skip-
stjóra sem er
á förum
til Grœnhöfða-
eyja á vegum
aðstoðar
íslands við
þróunarlöndin
Sýnishorn af bátaflota og mannlifi viö sjávarsföuna.
Mér leidist þetta
adgerdarleysi
Grjótgaröar hlaðnir i atvinnubótavinnu, en hvarvetna má sjá stalla og
garöa sem geröir hafa veriö til þess aö nýta hvern dropa sem dr lofti
kemur til hins itrasta.
Hvað veldur þvLað einn
virtasti skipstjóri landsins
sem um árabil hefur verið
annar af tveimur skip-
stjórum á Berki NK, þvi
fræga aflaskipi, tekur sig
upp með f jölskyldu sína og
heldur til Grænhöfðaeyja
til að vinna þar fyrir að-
stoð islands við þróunar-
löndin? Þessa spurningu
lögðum við fyrir Magna
Kristjánsson skipstjóra, en
hann heldurtil Grænhöfða-
eyja í apríl ásamt tveimur
öðrum sjómönnum og f jöl-
skyldum þeirra.
— Ég skal segja þér að eins og
málum er nú komiö varöandi
loönu-og kolmunnaveiöar, þá er
þetta ekki oröin nema 2ja -3ja
mánaöa vinna á ári hjá mannúog
ég segi alveg eins og er aö ég
nenni ekki aö liggja á bakinu
heima hjá mér 9 tii 10 mánuöi
ársins. Mig langar til aö vinna og
þarna tel ég aö ég geti komiö aö
einhverju liði i starfi sem ég hef
áhuga fyrir og þvi sótti ég um
þetta starf á Grænhöfðaeyjum.
Tólf saman
Þiö ætliö allir meö fjölskyld-
urnar meö ykkur, er enginn beyg-
ur i fólki?
— Nei, þaö held ég ekki.
Krakkarnir eru auðvitaö mjög
spennt hvaö sem svo veröur þeg-
ar á reynir. Fyrir þau er þetta
feröala&sem I vændum er, stórt
ævintýri. Nú, við eigum aö fá
sæmilegt húsnæöi aö þvi aö ég
best veit og vona aö þaö standist.
Þarna er gott veöur allt áriö,
kannski dálitiö of heitt og þurrt
fyrir okkur Islendinga, en maöur
sér bara til.
Hvernig veröur meö kennslu
fyrir börnin og unglingana?
— Ég hygg aö viö veröum aö
annast hana sjálf til aö byrja
meö, taka meö okkur nauösynleg-
ar kennslubækur. Annars eru hin-
ar Norðurlandaþjóðirnar þarna
með aðstoö viö Grænhöföunga, á
sviöi heilbrigðismála, og þvi ekki
ótrúlegt að þarna sé
skandinavlskur skóli, ég veit það
ekki.
Rennum blint i
sjóinn með margt
Er búiö aö ákveöa hverskonar
veiöar þiö komið til meö aö
stunda?
— Ég veit að þeir Grænhöfö-
ungar leggja mesta áherslu á
hrossamakrllveiöar, sem töluvert
er af þarna og þeir telja sig hafa
erlendan markaö fyrir. Eins er
um aö ræöa krabbaveiðar og
sjálfsagt einhverjar fleiri fiskteg-
undir. Okkar hlutverk veröur aö.
kenna þeim aö fara meö skip og
veiöarfæri sem henta þeim best
til frambúöar. Þaö mun vera ein-
hver visir aö sjómannaskóla á
Handverk er af mjög skornum
skammti á Grænhöföaeyjum og
viöast notast viö frumstæöar aö-
feröir.
eyjunum, aö vlsu vanbúnum bók-
um og tækjum, en heimamenn
munu ákveða hvaöa menn veröa
meö okkur til aö læra veiöarnar.
Nú stunda þeir einhverjar fisk-
veiöar, ekki satt?
— Jú, en mjög frumstætt. Þaö
munu vera um 3 þúsund fiski-
menn á eyjunum og heildarfisk-
afli þeirra I fyrra nema 7 þúsund
lestum. Af þvi flytja þeir út helm-
inginn sem gefur 7% af útflutn-
ingsverömæti þjóöarinnar. Þetta
segir sina sögu um ástandiö
þarna. Þaö sem þeim liggur mest
á er aö fá meiri fiskafla til aö
auka gjaldeyristekjur þjóöarinn-
ar, sem er um 320 þúsund manns.
Þjóöin liföi nær eingöngu á land-
búnaði, en á sjöunda áratugnum
breytti um veöráttu þannig aö
siðan 1968 hefur sama og ekkert
rignt á eyjunum og landbúnaður-
inn hefur lagst algerlega niður aö
heita má. Þvi er þaö nauösynlegt
fyrir þá aö efla sjávarútveginn og
ekki síst I ljósi þess aö fyrir utan
eyjarnar eru aö sögn sæmilegustu
fiskimiö. En viö rennum blint I
sjóinn meö margt I þessum efn-
um, þeir veröa aö segja til um á
hvaö þeir leggja mesta áherslu
eöa þá viö aö finna þaö út fyrir þá
þegar viö kynnumst þessu.
Aðstoð á mörg-
um sviðum
Hvar á eyjunum veröiö þiö?
— Viö veröum I 30 þúsund
manna bæ sem heitir Mindelo, en
hann mun vera stærsti hafnar-
bærinn á eyjunum, sem eru 10
alls. Höfuöborgin heitir Praia og
er svipaö stór og Mindelo.
Eiga þeir engin sæmileg skip á
Grænhöföaeyjum ?
— Þeir rnunu eiga 3 skip sæmi-
leg, sem smlöuö voru I Þýska-
landi, en mér er sagt aö þeir
stundi einhverskonar stangaveiöi
á túnfiski á þeim. Allir aörir bát-
ar eru litlir og ýmist handrónir
eöa ganga fyrir seglum og veiði-
aðferöirnar állka frumstæöar.
Þeir segjast eiga 2 frystihús en
hversu góö þau eru veit ég ekki
enn.
Ekki er þetta eina aðstoðin sem
Grænhöföungar fá frá þróunar-
hjálpinni I heiminum?
— Nei, þeir fá hjálp á mörgum
fleiri sviöum, enda var ástandiö
þarna oröiö mjög alvarlegt fyrir
einum tveimur árum síöan, hrein
hungursneyö hjá þjóðinni. Mér er
sagt að fólksflótti frá eyjunum
hafi verið svo mikill, aö um helm-
ingur þjóöarinnar vinni erlendis,
og af þvl hef ég spurnir aö Græn-
höföungar þykja góöir til vinnu,
bæöi heiöarlegir og duglegir.
Ráðnir í 11/2 ár
Hvaö er ráöningartlmi ykkar
langur og hvernig eru kjörin?
— Ráðningartíminn er 1 1/2 ár
og viö fáum sambærileg kjör og
fólk sem vinnur aö þróunaraöstoö
hjá Sameinuðu þjóöunum.
Attu von á tungumálaerfiöleik-
um?
— Auðvitaö má búast viö ein-
hverjum tungumálaerfiöleikum.
Heimamenn tala sérstakt tungu-
mál sem er blanda úr portúgölsku
og máli sem talað var á eyjunum
áöur en Portúgalir komu til sög-
unnar þar. Mér er sagt af þeim
sem komiö hafa þarna suöur eftir
að flestir skilji eitthvaö I ensku,
þannig aö ég kviöi tungumála-
vandræöum ekki svo mjög.
Er Vikurbergiö sæmilegt skip
aö fara meö?
— Já, þaö held ég verði. Þaö er
aö visu orðiö gamalt, en nú er
veriöaö yfirfara þaö algerlega og
ég vona að þaö veröi nógu gott
þegar á reynir.
Er þetta löng sigling niöur eft-
ir?
— Ég reikna meö aö viö verö-
um svona um hálfan mánuö á
leiöinni.
Og þú ert ekki kviöinn?
— Nei, þaö get ég ekki sagt.
Það er mjög áhugavert aö fá aö
kynnast þessu og ég vona bara aö
okkur takist að veröa heima-
mönnum að því liöi, sem búist er
viö af okkur. Ef þaö tekst, þá höf-
um viö náö því takmarki sem viö
höfum sett okkur.
— S.dór