Þjóðviljinn - 21.05.1980, Blaðsíða 9

- ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 21. maí 1980
Miövikudagur 21. mai 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 9
s s„
Heiidarfiskaflinn
jjóra fyrstu mánuðina:
90.000 lestum
meiri en 1979
1 \ firliti frá Fiskifélagi tslands
tim fiskaflann fjóra fyrstu mán-
\ li ársins kemur I ljós aö heildar-
afli landsmanna varö nú 795.871
lest en var I fyrra 705.518 lestir.
Þá var loönuaflinn 130 þúsund
lestum meiri en á vertiöinni I vet-
ur.
Heildar- þorskaflinn þessa 3
fyrstu mánuöi ársins varö 27.631
lestenífyrra 181.811 lestir. Þarna
munar rúmum 45 þilsund lestum,
sem aflinn er meiri I ár en i fyrra.
Eins og menn rekur eflaust minni
til, lögöu fiskifræöingar til að
heildar þorskaflinn i ár yröi ekki
meiri en 300 þúsund lestir, þannig
að þá 6 mánuöi sem eftir lifa árs-
ins ætti ekki aö leyfa aö veiöa
meira en 73 þúsund lestir ef fariö
yröi aö ráöi fiskifræöinganna. Nú
mun hinsvegar fyrirhugaö aö
leyfa veiöar á 400 þúsund lestum
af þorski i ár.
— S.dór
Óíahir Ólafsson landlæknir:
Athugasemdir við ný
íög um hollustuhætti
Þ-isa dagana er verið aö
j „samþvkkja” á Alþingi frumvarp
I til iag.-. um aðbúnaö, hollustu-
j hætti og öryggi á vinnustööum.
í !-:?ilbrigðiseftirlit rikisins og
landlæknir hafa rætt frumvarpiö
v.ö þingnefndir og bent á aö,þrátt
f ,rir ýmis jákvæö atriöi í frum-
varpinu. þá eru eigi aö siöur
rniklir smiöa-gallar á þvi sem
hafa i iör meö sér verra eftirlit en
nu er. A tiilögur okkar hefur ekki
veriö hlustaö og þvi er rétt aö
koma framangreindum sjónar-
míöum á framfæri.
A þab skal bent að ekki hefur
veriö leitað álits heilbrigöis-
nefnda og sveitarfélaga um frum-
varpiö nema I litlum mæli og má
þó fullyröa aö frumvarpiö skiptir
þá aöila megin máli.
Hér á eftir veröur bent á nokkra
megingalla frumvarpsins:
1.
Starfsskilyrði og starfshættir á
öllum vinnustöðum á landinu
ráöast af samkomulagi milli
Vinnuveitendasambandsins og
Alþýöusambandsins. Þaö þýöir
að um vinnutima, mengun,
hættumörk og hollustuhætti á
vinnustöðum allra starfandi ibúa
þessa lands skal samiö. Þaö ber
að hafa i huga að sjúkdómur er
hlýst af atvinnu er og verður heil-
brigöisvandamál og verður þvi
ekki læknaður með samningum.
2.
Viö mótun stefnu i atvinnuheil-
brigöismálum koma heilbrigöis-
yfirvöld hvergi nærri, en starfa
einungis sem ráögefandi aöili. A
þann veg er veriö aö kljúfa stóran
þátt heilbrigöismála frá heil-
brigöisgeiranum i landi sem eitt
af fáum hefur sérstakt heil-
brigöisráöuneyti. Menn geta
imyndaö sér hvert framhald sliks
háttarlags gæti oröið.
3.
Horfiö er frá þeirri stefnu aö
dreifa eftirlitinu til sveitarfélaga
og afskipti fleiri hundruö manna i
heilbrigöisnefndum og heil-
brigðisfulltrúa um land allt veröa
þurrkuö út eftir stutta reynslu.
Mjög viöa hafa menn lagt sig
fram i þessum málum og aflað
sér nokkurrar reynslu, en sú
reynsla er nú fyrir borö borin og
þessum aöilum beinlinis bannaö
aö hafa afskipti af vinnustööum.
Hvaö á aö koma i staðinn? Engir
menntaöir menn eru til að taka
viö þessu eftirliti og engin ákvæöi
um þá eru i lagafrumvarpinu.
Fullyrða má aö þjálfun nægilegs
hóps manna til að gegna þessum
störfum tekur mörg ár ef ekki
áratugi og er þvi fyrirsjáanlegt
aö um afturkipp veröur aö ræöa.
Það er mjög alvarlegt atriöi að
taka á þennan hátt fyrir afskipti
heilbrigöisnefnda þar sem allir,
sem um þessi mál fjalla, vita aö
helst er aöbúnabi og hollustu-
háttum ábótavant i smærri fyrir-
tækjum og þaö eru heilbrigðis-
nefndirnar sem helst hafa mögu-
leika á aö sinna þeim. Það er
borin von aö miöstýrö stofnun
geti haft veruleg áhrif þar.
5.
Frumkvæöi heilsugæslustööva
er afnumiö og gert ráö fyrir
samningum viö þær um þjónustu.
Það mun taka mörg ár aö koma
sliku um kring ef þaö verður
hægt. Hér veröur þvi komiö á fót
tvöfaldri heilsugæslu sem
nágrannaþjóöir okkar hafa
slæma reynslu af.
6.
Hafa ber I huga aö umbætur i
atvinnuheilbrigðismálum hafa
ekki strandaö á lagasetningu til
þessa, heldur fjármagni, stuön-
ingi vinnuveitenda og launþega-
samtaka viö þá aðila, sem um
þessi mál fjalla nú, þekkingu og
mannafla.
Stjórn og eftirlit atvinnuheil-
birgöismála verður undir miö-
stýröri stjórn I Reykjavik og er
næsta litið háö ráöherra og hefur
lögregluvald I vissum málum.
T.d. eiga þessir aðilar að ráða
vinnutima unglinga, sem reyndar
eru fáránleg ákvæöi um i þessu
.lagafrumvarpi.
7.
Landlæknir og margir læknar,
heilbrigöisfulltrúar og heil-
brigöisnefndarmenn sem hann
hefur rætt við vegna þessara
mála lýsa áhyggjum sinum vegna
þeirrar stefnu sem nú er yfirvof-
andi aö þessi mál taki.
Ný síma-
skrá er
komin út
Afhending hefst
á morgun
Slmaskráin 1980 hefur stækkaö
um 32 blaösiöur frá I fyrra og er
nú 512 siður, en brot er óbreytt.
Upplagiö er 103 þúsund eintök.
Hún gengur I gildi sunnudaginn 1.
júnl, en veröur afhent til slmnot-
enda frá og meö morgundeginum,
fimmtudegi 22. mal.
1 Reykjavik veröur skráin af-
hent á Aöalpósthúsinu gengiö inn
frá Austurstræti, i Hafnarfirði á
Póst- og simstööinni viö
Strandgötu 24, i Kópavogi á
Póst- og simstööinni Digranes-
vegi 9 og aö Varmá i Mosfells-
sveit á Póst- og slmstööinni þar.
Skráin er afhent mánudaga til
föstudaga kl. 9-17 gegn afhend-
ingarseölum, sem póstlagöir hafa
veriö til simnotenda, en þeir not-
endur sem rétt eiga á 10 skrám
eöa fleirum fá þær sendar heim.
Þegar er fariö aö senda sima-
skrána út á land til dreifingar.
Skrá yfir simanúmer neyöar-
og öryggissima er nú birt á for-
siöu kápunnar innanveröri og á
efri hluta baksiöunnar aö utan-
veröu. Þá er skrá um ný og breytt
simanúmer á höfuöborgarsvæð-
inu á meðan aö prentun stóö yfir,
aftast i bókinni, næst á undan
leiöarvisi um skyndihjálp.
Simnotendum Varmárstöövar-
innar, I Mosfellssveit og á Kjalar-
nesi, er raöaö I nafnaskrá yfir
simnotendur á höfuöborgarsvæð-
inu.
Síminn:
Sjálfvirkt
til
útlanda á
þessu
ári
Sjálfvirk simstöö fyrir sjálf-
virkt val milli landa veröur tekin I
notkun á þessu ári hér á landi.
Gefst simnotendum þá tækifæri
til aö velja sjálfir simanúmer
beint til þeirra landa, sem hafa
slika þjónustu.
1 nýju slmaskránni fyrir 1980 er
skrá yfir landsnúmer Evrópu-
landa, sem hægt verður aö
hringja beint til og helstp borga i
þeim, en annars veröa gefnar
frekari upplýsingar um sjálfvirkt
val til útlanda 1 sima 08 þegar þar
aö kemur. Þessi þjónusta verður
auövitaö mjög til þægindaauka,
en hætt er viö, aö mörgum sé
vissara aö hafa auga meö
sekúnduvisinum, þvi þarna telj-
ast skrefin hratt og þúsundin
hrannast upp áöur en varir.
— vh
Ólafur Þ. Jónsson
Þingeyri skrifar:
f Helgarpóstinum 18.
apríl s.l. birtist viðtal við
þann, sem þetta ritar.
Hér verða, að gefnu til-
efni, tvær spurningar
blaðamannsins, sem við-
talið tók, ásamt með
svörum mínum við þeim,
gerðar að umtalsefni. Sú
hin fyrri spurningin f jall-
ar um það, hvort mikill
munur sé á launakjörum
vitavarða, eftir því hvar
vitinn þeirra stendur. í
svari mínu kom fram að
fram, aö þaö væru ekki bara
prestarnir, sem undanþegnir
væru slikri timamælingu, held-
ur starfsmenn hins opinbera al-
mennt, aörir en vitaveröir.
Vikjum nú aö siöari spurning-
unni I nefndu viðtali og svari
minu viö henni.
Þannig spurt
og þannig
svarað
Er kirkjan eitthvert númer
hérna? Þannig var spurt. Nei,
kirkjan er ekkert númer hérna.
mönnunum, til þess aö veröa
séöir af þeim, annars hljótiö þér
ekki laun hjá fööur yöar, sem er
I himnunum” (Matt. 6:1). Ótal
margt fleira er eftir fööur okkar
sira Lárusar, á himnum haft,
um afstööu hans til hins „rauða
málms”, og er ástæöulaust að
láta þaö allt liggja I þagnar-
gildi: „Safniö yöur ekki fjár-
sjóðum á jöröu, þar sem mölur
og ryö eyðir, og þar sem þjófar
brjótast inn og stela, en safniö
yöur fjársjóöum á himni, þar
sem hvorki eyðir mölur og ryö,
og þar sem þjófar brjótast ekki
inn og stela, þvi aö þar sem fjár-
sjóöur þinn er, þar mun og
hjarta þitt vera” (Matt. 6:19-
21). 1 fyllingu timans mun faöir
minn á himnum án efa svipast
um eftir hjarta prestsins I Holti
og fjársjóöum hans. En þaö var
meira blóö i kúnni. Lýsingum
prests á eigin dugnaöi, fórnfýsi
og eljusemi aö ógleymdu öflugu
starfi Þingeyrarkirkju undir
hans handleiöslu, fylgdi auövit-
aö drjúgur skammtur af aö-
dróttunum og stóryröum i minn
garö.
Lítið er lunga
í lóuþrælsunga
svo væri. Til frekari
skýringar skal eftirfar-
andi tekið fram:
Kjör vitavarða
og gagnstætt
dæmi
Nú sem stendur eru starfandi
viö 15 vita vitaveröir, sem taka
laun samkvæmt kjarasamning-
um SFR og aöstoöarvitaveröir
viö 4 af þessum vitum aö auki.
Fyrir hvern vita er samin
starfslýsing; tækjabúnaöur er
misjafn á vitunum, þá er tiöni
veöurathugana mismunandi
eftir stööum o.s.frv. Starfslýs-
ing þessi er lögö til grundvallar
viö ákvöröun launa vitavarö-
anna, m.ö.o. gæsla ljósvita er
talin ákveöinn vinnustundafjöldi
á ári, sömuleiöis gæsla radió-
vita, gæsla heimilisrafstööva
einnig, feröir I og úr vita ef hann
stendur fjarri bústaö vitavarö-
ar, veöurtaka og þannig áfram.
Loks eru þessar vinnustundir
lagöar saman og vitavöröum
greidd laun sem ákveöinn
hundraöshluti af fullum laun-
um, eftir þvi sem þessi tima-
mæling segir til um. Viö 6 af
áöurnefndum 15 vitum eru
greidd full laun, viö 1 hálf laun
og viö hina 8 laun á bilinu þar á
milli. í svari minu viö spurning-
unni gat ég þess einnig aö vita-
veröir væru óánægöir meö
þessa aöferö viö ákvöröun launa
sinna og aö þeir væru eini
starfshópurinn I þjónustu rikis-
ins sem ynnu sérhæfö störf, er
þannig væri timamældur. Ég
nefndi nærtækt dæmi um hiö
gagnstæöa, þar sem presta-
stéttin er, en tók auövitaö skýrt
Þannig var svaraö. Hérna.eri
þessu tilfelli Þingeyri viö Dýra-
fjörö, eins og betur á eftir aö
koma fram siöar I þessu skrifi.
Raunar bætti ég þvi viö aö
kirkjukórinn liföi góöu lifi hérna
og myndi koma fram ásamt
meö öörum söng- og músikhóp-
um og skemmta fólki um pásk-
ana sem og varö, syngjandi
páskar á Þingeyri (viötaliö var
tekiö rétt fyrir páska, en birtist I
Helgarpóstinum 18. april s.l.
eins og áöur segir). Nú er þaö
svo aö viötaliö var hvorki um
kirkjuna né kristindóminn og
fór ég þvi ekki nánar út i, viö
hvaö ég ætti meö þessu
bætt nú. A slðustu misserum
hefur starfsemi Þingeyjar-
kirkju æöi mikiö sett ofan, eöa
eftir aö prestlaust varö á Þing-
eyri, sumariö 1978, viö fráfall
séra Stefáns Eggertssonar.
Séra Stefán haföi þá þjónaö
Þingeyjarprestakalli um hjart-
nær þriggja áratuga skeiö, meö
miklum sóma. Raunar hefur
aldrei, I allri sögu Þingeyjar-
kirkju (vigö 1911) veriö prest-
laust á Þingeyri fyrr. Aö visu
gegnirprestsstörfum á Þingeyri
nú, eöa þar til prestur vigist til
Þingeyrarprestakalls, ná-
grannapresturinn. Viö svo búiö
er auövitaö ekki unandi enda sá
prestur önnum kafinn i slnu
eigin kalli. Þetta var i stuttu
máliþaö, sem ég átti viö I svari
minu sem sé, „kirkjan er ekkert
númer hérna.”
Vikur nú sögunni aö Holti I
Onundarfiröi og til sóknar-
prestsins þar, sira Lárusar Þ.
Guömundssonar, titlaöur
prófastur. Þetta er dagfars-
prúöur maöur, jafnlyndur á bæ
og af, og kennir sjaldan eldmóös
1 röddinni.
Eymd og ranglæti heimsins
hefur aö þvi er best veröur vit-
aö, aldrei haldiö fyrir honum
vöku. En nú var Bleik brugöiö.
Einhverra hluta vegna böggluö-
ust þessi ummæli mln svo fyrir
brjóstiö á þessum blóölitla
klerki, aö hann fann sig knúinn
til aö tileinka mér sérstakan
pistil viö messugerö i Þing-
eyrarkirkju sunnudaginn næst-
an á eftir aö blaöiö kom út og
meö þvfliku offorsi aö himna-
faöirinn og mannssonurinn uröu
aö láta sér lynda annaö og
þriöja sætiö á vinsældalista
hans þennan dag, þótt skrifaö
standi, „manns-sonurinn er
herra hvíldardagsins.” Vonandi
sjá þeir, sem búa I byggöum
efri, I gegnum fingur viö þennan
þjón sinn, þótt slikt falli i
gleymsku, af þvi lika aö svona
sérstaklega stóö á. 1 þessum
pistli slnum taldi prestur mig
hafa sagt að hann og starfs-
bræöur hans ynnu knappast fyr-
ir kaupinu sinu. Já, litiö er
lunga I lóuþrælsunga.
Þaö væri út af fyrir sig nógu
fróölegt aö kanna hvernig prest-
ur hefur getaö lesiö þetta út úr
þeim ummælum mlnum, sem ég
hefi rakiö hér á undan. En
sleppum þvi.
Réttlæti fyrir
mönnum
1 framhaldi af þessari kenn-
ingu sinni fór hann slöan mörg-
um oröum um, hvillkt feikna
starf hann legði af mörkum til
eflingar Guös kristni I þessu
landi og væri umbun hans fyrir
viövikiö I litlu samræmi viö af-
köstin. Fjarri sé mér aö efast.
Aftur á móti kunna húsbændur
klerks aö hafa á þessari orö-
ræöu hans fastmótaöa skoöun,
sbr. fræga bók: „Ef ég vegsama
sjálfan mig, er vegsemd min
ekkert”. (Jóh. 8:54). 1 sömu bók
stendur lika: „Gætiö yöar, aö
fremja ekki réttlæti yöar fyrir
Enginn vill
prestur með
Ólafi ganga
Sem dæmi um fjölbreytnina
skal nefnt aö prestur taldi afar
óliklegt aö nokkur prestur
mundi leggja i, aö sækja um
Þingeyrarprestakall, þegar
uppvist væri aö maöur eins illa
þenkjandi og ég byggi á staðn-
um, hvorki meira né minna.
Satt best aö segja nenni ég ekki
aö elta ólar viö svona tittlinga-
skit.endastendurskrifaö: „Þaö
sem út fer af manninum, þaö
saurgar manninn. Þvi aö innan
frá, frá hjarta mannsins. koma
hinar illu hugsanir, frillulifi,
þjófnaöur, morö, hórdómur,
ágimd, illmennsku, svik, mun-
aöarllfi, lastmæli, hroki,
fáviska. Allt þetta illa kemur
innanaö og saurgar manninn.”
(Markiis 7:20-23). Ef prófastur-
inn I Holti telur þaö sæmandi aö
hreiöra um sig I Þingeyrar-
kirkju og kasta þaöan sklt i fólk,
þá veröur þaö auövitaö aö vera
hans höfuöverkur, aö minnsta
kosti i bili. Hitt er svo annaö
mál, aö margt bendir til, aö
allur þorri sóknarbarna þess-
arar ágætu kirkjusóknar hafi á
þess konar athæfi gjöróllkar
skoöanir. Eitt er vlst, æöi mörg
þeirra hafa nánast tekiö sér I
munn orðin hennac Guörúnar
gömlu Gjúkadóttur, frá sumr-
inu 1255, þegar hún vitjaöi
hennar Jóreiöar litlu i Miöjum-
dal I draumi, eins og frægt er I
sögum. Mærin spuröi gömlu
konuna um menn og málefni
sins tima og fékk svör viö hvi-
vetna. Hún spuröi um helstu
höföingja landsins og þegar hún
haföi spurt um Þorgils skaröa,
svaraöi draumkonan: Illir
þykja mér allir þeir fuglar, er i
sitt hreiöur sklta.”
Þess má aö lokum geta, til aö
láta nú þennan guös volaöa þjón
njóta sannmælis aö meö mess-
unni frægu hefur honum tekist
að sameina flesta Þingeyringa i
svohljóöandi bæn:
Faöir, gef oss almennilegan
prest hiö bráöasta, allt er þér
mögulegt, tak þennan bikar frá
oss, þó ekki sem vér viljum,
heldur sem þú vilt.
Þingeyri i mal
ólafur Þ. Jónsson
(Millifyrirsagnir eru Þjóövilj-
ans)
Iblöndun kísilryks stórbætir sementid
Tekist hefur á sl. tveim árum
aö auka styrkleika sements hjá
Semtenverksmiöju rikisins um
15-20% og er um helmingur
þessarar aukningar tilkominn
vegna blöndunar kfsilryks I sem-
entiö, en klsilrykiö fellur til viö
reykhreinsun i járnblendiverk-
smiöjunni á Grundartanga.
Þetta kom fram I erindi sem
Bragi Ingólfsson verkfræöingur
flutti á aöalfundi Steinsteypu-
félags lslands 13. mai s.l. tblönd-
un kisilryks hefur einnig þann
meginkost, sagöi hann, aö lækka
stórlega alkalivirkni sementsins.
Er ástæöa til aö ætla, aö þessar
endurbætur á sementinu ásamt
framförum i hönnun steyptra
mannvirkja og tækni viö gerö og
niöurlögn steinsteypu, veröi til
þess I framtíöinni, aö koma i veg
< fyrir alkaliskemmdir I stein-
steypu á borö viö þær, sem komiö
hafa I ljós hér á landi hin siöari
ár, segir I frétt frá Steinsteypu-
félaginu, sem hefur þann tilgang
aö efla þekkingu á gerö stein-
steypu og steyptra mannvirkja. 1
þessu skyni hefur félagiö annast
útgáfustarfsemi og staöiö fyrir
fræöslufundum og námskeiöum.
Virkir félagar i Steinsteypu-
félagi Islands eru nú á annaö
hundraö og er aðild ekki bundin
viö sérfræöinga. Stjórn félagsins
skipa: Vifill Oddsson formaöur,
Helgi Steinar Karlsson varafor-
maöur, Siguröur Ingi Ólafsson
gjaldkeri, Jónas Frimannsson
ritari og Þóröur Þóröarson meö-
stjórnandi. Framkvæmdastjóri
félagsins er Rikharður Kristjáns-
son.
á dagskrá
Sá hópur sem horfir til vinstri, en
er þó ekki sáttur við allar gerðir
A Iþýðubandalagsforkólfanna missir
eðlilega tiltrú á blaðið, þegar svona
er á málum haldið
össur
Skarphéðinsson
Taumhaldið stríða
Undanfarin ár hefur Þjóövilj-
inn ekki ævinlega þótt gildur I
roöinu — a.m.k. ekki meöal stórs
hóps tiltölulega ungra róttæk-
linga. óánægjuröddunum óx
styrkur eftir ritstjóraskiptin um
áriö þegar Svavar og Kjartan
hlupu á þingið, enda ætlast til
þess aö nýtt blóö færöi hreyfing-
unni örendi og blaöinu aukiö afl.
Svo varö þó ekki — aö mlnum
dómi.
Sú gagnrýni sem heyrist aö
Þjóöviljinn sé vont fréttablaö og
sér I lagi vont verkalýösblaö er á
vondum rökum reist, einsog ég
hefi raunar bent á fyrr. Ýmsan
bjálkann má auövitaö eygja i
glóöaraugum Þjóöviljans en
ágallar hans réttlæta fráleitt þaö
neikvæöa viöhorf sem veröur svo
viöa vart gagnvart þessu fjöreggi
islenskrar vinstri stefnu l dag.
En hvaö veldur þá?
I minum augum er svariö ekki
huliö neinni þoku:
Alltaof náin tengsl Þjóöviljans
og Alþýöubandalagsins hafa
byggt upp neikvæða gagnrýni af
stööu til blaösins, a.m.k. hjá þeim
stóra og aö likindum vaxandi hópi
á vinstri vængnum, sem ekki
fellur eins og flis viö rass Alþýöu-
bandalagsins og vill sjá Þjóövilj-
ann taka afdráttarlausa vinstri
sinnaöa afstööu, ómengaöa af
umdeildum skammtimahags-
munum Alþýöubandalagsins og
forystu þess.
Alþýðubandalagiö hefur undan-
farin tvö ár a.m.k. tekiö ýmis-
konar ákvaröanir, sem
stuöningsfólk og jafnvel harö-
soðnir félagsmenn þess hafa ekki
veriö á eitt sátt um; vægast sagt.
Stjórnarmyndunin fyrri er þar
skýrast dæmi.
1 störfum þeirrar stjórnar kom
svo náttúrlega I ljós, aö til aö
króginn yröi ekki of skjótlega
hallur af heimi uröu hvers kyns
málamiölanir nauösynlegar.
Ekki var þá ævinlega auösætt hiö
sósíaliska inntak hlutanna og
hlaust af margt fussiö og sveiiö I
rööum óbreyttra.
Þrátt fyrir verulegt ósamþykki
um tilurö og ýmsar gerðir rlkis-
stjórnarinnar og þar meö um
störf ráöherra og forystu Alþýöu-
bandalagsins, minnist ég þess
ekki aö leiöarahöfundar hafi
blakaö penna til viövörunar né
mótmæla svo aö kvæöi. Stflvopn
Þjóöviljans voru hvergi reidd af
sæmilegum þunga gegn þvl sem
tæpast féll aö stefnu sósialista og
hvergi voru hentir á lofti þeir val-
Um tengsl
Þjóðvilja
og Alþýðu-
bandalags
kostir sem sósialismi kynni aö
hafa I farangrinum. Slikt er þó
hlutverk róttæks, vinstrisinnaös
blaös — veita sinu fólki aöhald,
koma meö uppbyggilega gagn-
rýni.
1 staö þess var mikill fagnaöar-
óöur sunginn ráöherrum
flokksins i leiðurum blaösins
hvenær sem tilefni gafst. Dagleg
viötöl viö a.m.k. einn þeirra
fylgdu I kjölfariö allt sl. sumar
plús oddvita þingliös og aöra
flokksbrodda. Meira aö segja sá
ágæti þáttur „Klippt og skoriö”
var stundum hálfeyöilagöur af
þessum vandalisma. Ég stórefa
aö ráöherrunum hafi verið nokk-
ur greiöi geröur meö þvl aö
básúna þá hvern á slnu sviöi sem
einskonar pólitiskan Gretti
Asmundarson sem alla Gláma
hryggbrýtur, nokkurs konar Is-
lenska Stakhanova.
Svo er þaö enn I dag. Pólitisk
skrif blaösins eru einungis til-
brigöi viö þaö stef sem flokkurinn
kyrjar hverju sinni. Ráöherrar
Alþýðubandalagsins eru jafnvin-
sælir á siðum Þjóöviljans og
soöningin á boröi fátæka manns-
ins. Gunnar Ghoroddsen, fyrrum
skotspónn blaösins sökum marg-
háttaös fjandskapar I garö verka-
lýöshreyfingarinnar er nú allt i
einu oröinn einn hinna skástu
manna ef dæma má af leiöurum
og öörum skrifum Þjv., einungis
af þvi aö þaö er taliö flokknum I
hag aö mylja undir kauöa. Sjálf-
stæöis i pólitiskum skrifum
blaösins veröur trauöla vart, —
einungis taumhaldsins striöa.
Vist er aö Þjóöviljinn hefur
boriö nokkurn skaöa af þessum
nánu tengslum viö flokksforyst-
una. Sá hópur sem horfir til
vinstri en er þó ekki sáttur viö
allar geröir Alþýöubandalagsfor-
kólfanna missir eðlilega tiltrú á
blaöiö þegar svona er á málum
haldiö. Þaö magnar svo aftur upp
þaö umhurðarlevsi oe baö nei-
kvæöa viöhorf sem snýr svo alltof
viöa aö Þjóöviljanum. Vandi
blaösins er meö öörum oröum aö
nokkru leyti heimatilbúinn.
Ráöamenn Þjóöviljans og
Alþýöubandalagsins mega ekki
gleyma þvi aö þaö er tiltölulega
stór hópur sem lullar með mis-
jafnlega döpru geöi I humátt á
eftir Alþýöubandalaginu viö
kosningar, hreinlega af þvi aö
valkostir eru ekki fyrir hendi,—
en afneitar öllum starfslegum
tengslum viö flokkinn. Þerta eru
árgangarnir sem vantar i
Alþýöubandalagiö. Fólkiö sem
kaus Fylkinguna fimm hundruö
sinnum viö siöustu kosningar.
Fólkiö sem á aö fá inn i Æskulýös-
félag sósfalista meö þ/t aö
sverja af þvi öll tengsl viö
Alþýöubandalagiö. Fólkiö sem
Þjóöviljinn þarfnast svo sá. lega,
þvi innan tiöar bera kynslóöir
þess uppi hreyfinguna sem Þjóö-
viljinn flýtur á.
„Þjóðviljinn og Alþýöubanda-
lagiö veröa ekki sundur skilin”
skrifaöi Einar Karl rits'jóri
fyrir skömmu. Þaö var og.
Veröi þau tengsl samt sem löur
ekki rýmkuö nægilega til aö I jóö-
viljinn geti á grundvelli róttækrar
vinstri stefnu tekiö sjálfstæöc af-
stööu, sem kann ef til vill aö
ganga i berhögg viö skammti na-
hagsmuni Alþýöubandalags ns,
sem getur hugsanlega leitt til
ádeilu á ráöherra og fyrirm :nn
flokksins, til gagnrýni á n ál-
flutning verkalýöshreyfing ir-
innar og forystu hennar ef svo
verkast vill, þá veröur Einar Karl
aldrei ritstjóri stórs blaös. Þá
nær Þjóöviljinn heldur aldrei aö
fylla sprunguna sem er byrjuö aö
myndast milli hans og þess
munaöarlausa villta vinstris sem
lýsir fylgi viö vinstri stefnu, en
lætur sér fátt finnast um Alþýöu-
bandalagiö eins og þaö er nú.
Þaö skyldu menn athuga.
Aö lokum: Einar Karl Haralds-
son ritstjóri hefur afsakaö ráö-
herrahollustu blaösins meö þvi aö
Þjóöviljinn hafi alltaf veriö
ráöherrahollt blaö. En ég man
samt ekki betur en þaö hafi ein-
mitt verið Einar Karl Haraldsson
fréttastjóri sem sló I gegn á Þjóö-
viljaráöstefnu sumariö 1978 I
ræöu þar sem eitt meginstefiö var
einmitt aukiö sjálfstæöi blaösins.
Var þessi stökkbreyting skoöan-
anna einskonar hliöarverkun af
umbreytingu fréttastjóra I rit-
stjóra — eöa misminnir mig?
Anthony Giddens. Modern Mast-
ers. Fontana/Collins 1978.
Emile Durkheim er talinn til
þeirra, sem lögðu grundvöllinn aö
félagsfræðirannsóknum. Ahrif
hans uröu strax mikil. Eftir siðari
heimsstyrjöldina hefur áhrifa
hans gætt minna en þó hafa
ýmsar hugmyndir hans haft mikil
áhrif á menn eins og Piaget og
Lévi-Strauss og aöra strúktúral-
ista.
Durkheim var samtimamaður
Max Webers. Hann var ekki
slikur alhliða hugsuður sem hann,
aftur á móti einskoröaði hann sig
við að byggja kenningar sinar i
félagsfræði á raunsönnum grund-
velli félagslegra staðreynda.
Durkheim var nemandi i Ecole
Normale Supérieur, en um þaö
leyti voru þar nemendur m.a.
Jaures og Bergson, Janet og
Brunot. Þar naut hann meöal
annars kennslu Fustel de
Coulanges. Durkheim hreifst
mjög af Kant á þessum árum, og
það kom fram siðar i einu höfuö-
riti Durkheims, Les formes
élémentaires de la vie religieuse,
1912, að hann leitaðist við að móta
einhvers konar félagsfræöilegan
Kantisma. Ahugi hans á þýskri
heimspeki varð til þess, að hann
stundaði nám i Þýskalandi i
heimspeki og sálfræði 1885-86.
Skömmu siðar settist hann að i
Bordeaux og dvaldi þar og kenndi
við háskólann i fimmtán ár.
Ahugi Durkheims og almennur
áhugi á félagsfræðum stafaði
vitaskuld af þeim miklu breyting
um á samfélagskerfinu, sem þá
mótuðu timana. Og Durkheim
leitaði skýringa á ýmsum þáttum
og spurningum félagsfræði og
heimspeki i þróun þessa sama
kerfis.
Durkheim fæddist 1858 og lést
1917. Talsvert af ritum hans birt-
ist að honum látnum. Þessi bók
Giddens er góður inngangur að
frekari lestri rita Durkheims,
stutt og skýr.