Þjóðviljinn - 20.07.1980, Blaðsíða 18

18 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN HELGIN 19.—20. jiili.
HringborösumræBurnar i siB-
asta SunnudagsblaBi ÞjóBviljans
um afbrotiB nauBgun vöktu mikla
athygli og seldist blaBiB upp á
flestum blaBsölustöBum. 1 vik-
unni hafa margir haft samband
viB blaBiB, ljíst ánægju sinni meB
aB þessu máli skuli hafa veriB
hreyft og tekiB undir þau sjónar-
miB sem fram komu i umræBun-
um.
Stuttu eftir helgina fengum viB
sendan meBfylgjandi miBa. Hann
er nafnlaus eins og sjá má, en
meB honum fylgdi dómur hæsta-
réttar nr. 57/1979: AkæruvaldiB
gegn NN,- skirlifisbrot, nauBgun,
nytjastuldur bifreiBar, brot á
áfengislögum og umferöarlögum.
Spurningin sem sett er fram á
miBanum er um þaB hvort ekki sé
rétt aB birta nöfn manna eins og
þess sem hér um ræöir (en hann
er ákæröur fyrir fjögur nauögun-
arbrot) — I okkar litla þjóBfé-
lagigæti nafnbirting einmitt virk-
aö til vamaöar fyrir aöra. Hins
vegar gerir smæB þjóöfélagsins
þaö einnig aö verkum aB nafn-
birting kemur ekki sfst niöur á
aöstandendum mannsins, — sak-
HVAÐ ER NAUÐGUN?
hinum málunum.
Haföi B veriö á dansleik um
verslunarmannahelgi á tjaldstaö
og fariö meö X i tjald hans.
Reyndi hann þá aö hennar sögn
aö komast yfir hana en hún vildi
þaö ekki og beitti hann þá bæöi
hörku og hótunum um aö drepa
hana. Þegar hún rankaöi viB sér
gerBi hún sér grein fyrir hvaö
haföi gerst en fannst þaö svo
skammarlegt aö hUn þoröi ekki
aö kæra til lögreglunnar. B
kvaöst hafa veriö lengi aö ná sér I
hálsinum og varla getaö kyngt
matnum sem hUn boröaöi. Einnig
heföu æöar I vinstra auga sprung-
iö og var rauBur blettur i þvf i
nokkra daga á eftir. VarB hUn
ófrísk eftir og var fóstrinu eytt á
sjUkrahUsi i samráöi viö héraös-
lækni.
Akæröi sagöist hafa haft sam-
farir viö B I tjaldinu þessa sömu
nótt. Ekki minntist hann þess aB
hafa beitt stUlkuna ofbeldi og
sagöi áverka þá sem hUn nefndi
i skýrslu sinni alls ekki vera af
sinum völdum.
Sem fyrr segir er ákæruskjal
Ekki var þó hægt aö sjá brot á þvi
svæöi. Ofarlega á vinstri kinn var
mar, smárispa framan og til
hliöar vinstra megin á hálsi og
hálsinn aumur. A vinstri öxl var
mar.
Daginn eftir leitaöi stUlkan enn
læknis vegna þess aö andlegt
ástand hennar var ekki gott og
einnig haföi hUn verki i kjálk-
anum. Sagöist hUn þá einnig vera
hrædd um aö vera ólétt þvi nU
taldi hUn aö hUn heföi liklega rot-
ast og hann heföi náB aö hafa mök
viö sig.
1 dómi undirréttar sem upp er
kveöinn 19. jUnf 1977 er taliö sann-
aö aö X hafi gerst sekur um til-
raun til nauögunar. 1 niBurstööu
dómsins segir ,,aö framburöur C
eigi sér stoö f vætti, áverkavott-
oröi læknis og lýsingu lögreglu-
þjóns af vettvangi. Þyki fram-
buröur hennar sennilegri en
framburöur ákærBa og veita
sönnun þess aB samskipti þeirra
umrædda nótt hafi ekki veriö meö
þeim hætti sem ákæröi vildi vera
láta” en hann bar aö hann heföi
haft samfarir viö C.
ENN UM NAUÐGUN
- -
Er ekki nauÖsynl. aö segja fra
nöfnum svoaa manna, eins og hér um
ræ^ir, svo aö ungar, saklausar
stúlkur geti fremur varaá't þá?
Þessi miöi fylgdi hæstaréttardómnum sem viö fengum sendan og sagt
er frá hér á sfBunni.
lausu fólki, jafnvel börnum og
gamalmennum. Nafnbirtingar
leysa þvf engan vanda I sambandi
viB þessi máf aö okkar mati og er
nafn mannsins því ekki birt hér.
Hins vegar eru dómar þessir
mjög dæmigeröir um meöferö
slikra mála og viö þökkum send-
inguna.
Hér er um aö ræöa ungan
mann, fæddan 1955, sem ákæröur
er fyrir fjögur nauögunarbrot.
Fyrsta kæran berst i febrUar 1974,
önnur i október 1974, sU þriöja
einnig i' október 1974 og sú fjórBa i
október 1977. Fyrsta máliö var
þingfest I september 1974, en
frekari meBferö þess frestaB þeg-
ar fram komu tvær kærur til viö-
bótar. Akæra I þessum þremur
málum var siöan gefin Ut 27.
janúar 1977 en málinu enn frestaö
meöan beBiö var fjóröu ákærunn-
ar. Dómur gekk I undirrétti i
heimabæ mannsins 19. júnf 1978
og var hann sýknaöur af ákærum
I fyrstu tveimur málunum, sak-
felldurfyrir tilraun til nauögunar
i því þriöja og fyrir nauögun f þvf
fjóröa. Einungis tveimur sföast-
töldu málunum var áfrýjaö til
hæstaréttar (þ.e. þeim sem hann
var sakfelldur f) og staBfesti
hæstiréttur dóm undirréttar. Var
maöurinn dæmdur f tveggja og
hálfs árs fangelsi meö dómi
hæstaréttar 17. október 1979.
Einni konunni voru dæmdar
miskabætur. Maöurinn sat sam-
tals f gæsluvaröhaldi f 52 daga
þau 5 ár sem málin voru til meö-
feröar.
Misjafnir dómar
en svipaðir
málavextir
Þó dómamir séu svona mis-
jafnir, þ.e. tvær sýknur, ein til-
raun til nauögunar og ein nauög-
un, þá lýsa konuraar framkomu
þess dæmda allar á einn veg.
Hann hefur starfa sins vegna
feröast um landiö i kringum
dansleikjahald og er I öllum til-
vikum undir einhverjum áhrifum
áfengis. StUlkurnar hittir hann
allar á dansleik eöa eftir dansleik
en þær eru mismikiö undir áhrif-
um. Þegar þær vilja ekki láta aö
vilja hans beitir hann þær harö-
ræöi, alltaf á sama hátt gegn
hálsi, vitum og höföi. Tvær bera
aö þær hafi misst meövitund, ein
veröur ólétt og þarf aö ganga i
gegnum fóstureyöingu. Allar
bera þær einhverja áverka.
Framburöur hins dæmda er
lika allur á einn veg, nema i sfö-
asta málinu. Þar viöurkennir
hann nauögunina en i hinum mál-
unum ber hann aö hann hafi haft
samfarir viö stUlkuraar meö fús-
um vilja þeirra og getur ekki gef-
iö neinar skýringar á áverkum
þeirra.
Hér kemur svo ágrip af mála-
vöxtum og dómum:
I. Sýkna
2. febrúar 1974 kærir A fædd
1956 manninn X fæddan 1955 fyrir
nauögun f heimabæ mannsins Uti
á landi. Haföi A veriö á dansleik
og fariö eftir hann f heimahús
meö þremur piltum, þeirra á
meöal X. Höföu þau talaö saman
og kysstst en vikiö Ur herbergi
fyrir húsráöanda þegarhann vildi
fara aö sofa. Ber A þaö aö X hafi
þá gripiö sig og fært sig I annaö
herbergi og hafi hún streist á
móti, en án árangurs. Eftir aö inn
í herbergiö kom hafi ákæröi beitt
sig valdi, lokaö huröinni, gripiö
fyrir munn sér og afklætt sig. A
kvaöst hafa oröiö mjög hrædd og
taldi aö ákæröi hafi ætlaö aö
drepa sig; heföi hann tekiö fast
fyrir kverkar henni stundum svo
fast aö henni hafi sortnaö fyrir
augum og ekki náö andanum.
Haföi hann síöan samfarir viö
hana oftaren einu sinni og jafnan
hrinthenni aftur niður i sófa þeg-
ar hún reyndi aö standa upp.
Undir morgun fór X Ur her-
berginu, og náöi A þá aö vekja
stúlku ínæsta herbergi og hringja
á leigubifreiö sem flutti hana á
lögreglustöðina.
X neitaöi öllum sakargiftum, og
kvaö A engum mótmælum hafa
hreyft né reynt aö hindra hann I
aö afklæöa hana. Kvaö hann sér
hafa virst hún taka fullan þátt i
samförunum nema einu sinni eft-
ir aðharm haföi sofnaö, en vaknaö
og leitaö á hana á ný og þá heföi
hún argaö og lamiö hann. Heföi
hann klætt sig viö svo búiö, og
fariö, en áöur haföi hann gripið
um háls hennar og reynt aö fá
hana til aö þegja.
í læknisvottoröi kemur fram aö
föt A voru heilleg og ekki sjáanleg
merki á þeim um átök. Engir
áverkar fundust á andliti, hand-
leggjum, höndum, lærum, fót-
leggjum eða bol, en hins vegar
voru dreiföir roöablettir á hUÖ á
hálsi, öxlum ofanveröum og
framanveröum og á ofanveröri
bringu.
Ákæruskjal er gefiö Ut 11. júli
1974 en hins vegar er máliö ekki
dómtekiö fyrr en 31. mal 1978 eöa
fjórum árum slöar, og er X þá
sýknaöur meB dómi 19. jiinl 1978.
Niöurstaöa dómsins var aö
ákæröi heföi viöurkennt aö hafa
annaö hvort gripiö um háls eöa
munn A er hann vildi enn hafa við
hana samfarir. Heföu þær ekki
átt sér staö þar sem A var þeim
mótfallin. Hafi hann haldiö staö-
fastlega viö þaö aö samfarir
þeirra hafi veriö meö vilja henn-
ar. Kærandinn A hélt sig einnig
viö framburö sinn en þar sem
enginn varö var viö hávaöa Ur
herbergi þeirra, þykir varhuga-
vert aö telja sannaö aö ákæröi
hafi gerst sekur um nauögun I
umrætt sinn, enda mæli vottorö
læknis ekki gegn þessu. Roöa-
blettir sem fundust á hálsi A og
bringu kunni aö stafa af atviki þvi
sem ákæröi hefur lýst og beri þvi
aö sýkna hann.”
Saksóknari áfrýjaöi ekki þess-
um dómi.
II. Sýkna
1 ööru lagi er þessum sama X
gefiö aö sök aö hafa 5. október
1974 gripiö um kverkar stúlkunn-
ar B fæddrar 1955, hert aö hálsi
hennar uns hún féll i öngvit og
þröngvaö henni til samræöis viö
sig I tjaldi. B kæröi verknaöinn
ekki fyrr en 13. október 1974 þar
sem hún haföi ekki boriö kennsl á
manninn. Akæruskjal er ekki gef-
iö Ut fyrr en 27. janúar 1977 og
máliö dómtekiö 31. mai ásamt
ekki gefiö Ut fyrr en i janúar 1977
og I dómi héraösdóms 19. júnl 1978
er ákæröi sýknaöur af sakargift-
um. Segir I niöurstööu dómsins
„aö B hafi ekki komiö fram meö
kæruna fyrr en tveimur og hálf-
um mánuöi eftir aö atvikiö átti
sér staö. HUn hafi ekki getaö
nafngreint hinn meinta brota-
mann og lýsing á honum hafi ver-
iö mjög almenn. Auk þess sé hún
ekki alveg sjálfri sér samkvæm I
lýsingunni. Akæröi hafi veriö á
dansleiknum og hafi viöurkennt
aö hafa haft samfarir viö stúlku
nokkra I tjaldi sinu þessa nótt og
eru llkur á aö um B sé aö ræöa.
Fóru þær fram aö hans sögn með
fúsum vilja stúlkunnar. Læknis-
rannsókn fór ekki fram á B vegna
atviksins og einungis eitt vitni
hefur boriö aö hafa séö áverka á
hálsi hennarmorguninn eftir um-
rætt atvik.” Aö öllu þessu virtu
þykja nægar sönnur eigi vera
fram komnar fyrir sekt ákæröa I
umrætt sinn og var hann sýknaö-
ur sem fyrr segir.
Saksóknari áfrýjaöi ekki þess-
um dómi.
III. Tilraun til
nauðgunar
I þriöja lagi er 13. október 1974
þessi sami X kæröur fyrir aö hafa
nauögaö C fæddri 1953 nóttina áö-
ur. Haföi C veriö á dansleik I
samkomuhUsi og þegiö glas af
ákæröa skömmu áöur en dans-
leiknum lauk. Fóru þau niöur i
herbergi I kjallara hússins aftan
viö sviöiö. Hafi X fljótlega gerst
aögangsharöur og frekur aö
hennar sögn og þegar hún vildi
ekki láta undan honum hafi hann
slegiö hana margoft I andlitiö.
Hafi hún þá hálf-rotast.en einnig
heföi hanntekiöhana kverkataki.
Ekki kvaöst hún hafa misst meö-
vitund en hana haföi svimaö og
fundist hdn vera aö kafna. Hafi
hann siöan rifiö af sér buxurnar
og reynt aö koma fram vilja sin-
um viö sig, en hún kvaöst halda
aö honum heföi ekki tekist þaö.
Annars sagöist hún ekki geta gert
sér grein fyrir þessu þar sem hún
hafi veriö svo hrædd og máttfar-
in. Heföi hún gripiö til þess ráös
aö leika sig meövitundarlausa og
heföi ákæröi þá hætt, staðiö upp
og fariö.
Skammt frá samkomuhúsinu
var lögreglubifreiö og sagöi C
lögreglunni frá atburöinum en fór
siöan heim og lét sækja lögregl-
una þangaö. Var hún þá skv.
skýrslu lögregluþjónsins „býsna
illa Utlltandi”.
Akæröi neitaöi sakargiftum
eindregið.og sagöi þaö hafa verið
aö frumkvæöi stUIkunnar aö þau
fóru saman niöur i kjallara og þar
hafi haim haft viö hana samfarir
meö fullum vilja hennar. Hafi
hann ekki beitt hana neinum hót-
unum eöa þvingunum. Neitaöi
hann eindregið aö eiga sök á
meiöslum stúlkunnar og kvaðst
ekki geta gefiö skýringu á þeim.
1 áverkavottoröi kemur fram
aö hægri kjálki er mikið bólginn
og hreyfingar um liöi hindraöar.
Dómnum var áfrýjaö og hann
staöfestur I hæstarétti.
IV. Nauðgun
Enn er X ákæröur fyrir aö hafa
2. október 1974 nauögaö D fæddri
1957 í bifreiö. Haföi D þegiö bllfar
eftir dansleik hjá tveimur karl-
mönnum X og S og tveimur stúlk-
um sem hún kannaðist litiö sem
ekkert viö. Fljótlega fóru báöar
stúlkumar Ur bifreiöinni en þau
þrjU voru eftir og stöövuöu bif-
reiöina fyrir framan hús þar sem
S fór Ur henni og var ætlunin að
þau hin færu inn lika. Flutti
ákæröi sig þá afturl til D og fór aö
reyna viöhana. Þegar henni varö
ljóst aö hann ætlaöi aö hafa viö
hana samfarir reyndi hún aö risa
upp og stjaka honum frá sér.Greip
hann þá um háls hennar þannig
að hdn átti erfitt meö aö anda og
herti á takinu. Varö hún hrædd og
gafst upp á aö streitast á móti.
Meöan á samförunum stóö greip
hún þó skó og sló hann aftan á
höfuöiö meö honum og tók hann
þá enn um háls hennar. Náöi hún
loks aö sannfæra hann um aö þau
ættu aö fara inn I húsiö og hafa
samfarir þar og tókst henni
þannig aö hlaupa frá honum
þegar Ur bflnum kom. Eltu pilt-
arnir hana báöir aö spítala i
grenndinni en fóru þegar hún
hringdi þar bjöllu.
Akæröi viöurkenndi verknaöinn
og I læknisvottoröi segir aö stúlk-
an D sem sé háttprúö ung stúlka I
góöu andlegu jafnvægi hafi
greinilega bleikrauöa bletti
fingurgómsstóra sinn hvorum
megin á hálsi og framan á barka
en aöra llkamsáverka sé ekki aö
sjá.
1 ddmi undirréttar var X fund-
inn sekur um nauögun og segir i
niöurstööum ,,aö meö játningu
hans, framburöi D og áverkavott-
oröi þyki fullar sönnur vera fram
komnar um nauögunina.”
Dómnum var áfrýjaö og staöfesti
hæstiréttur hann.
Dómur
hœstaréttar:
Tvö og hálft ár
Hæstiréttur fjallaöi einnig um
ölvunarakstur X á stolinni bifreiö
I Reykjavik og I dómsoröi vegna
framangreindra mála nr. III og
IV ásamt bilstuldinum var X
dæmdur I tveggja og hálfs árs
fangelsi, auk ökuleyfissviptingar
I 1 ár.
í hæstarétti voru stúlkunni D
(mál IV) dæmdar 500 þúsund
króna miskabætur auk 13% vaxta
frá nauögunardegi, 16% vaxta frá
21. október 1977 og 19% vaxta frá
21. febrúar 1978 til greiösludags.
Ekki var þess krafist aö stúlkan C
fengi miskabætur, enda þótt mest
hafi séö á henni samkv. áverka-
vottorði, en ekki var i dómsoröi
viöurkennt aö henni heföi veriö
nauögaö heldur væri aöeins um
„tilraun til nauögunar” aö ræöa.
—AI