Þjóðviljinn - 25.07.1980, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJJNN Föstudagur 25. júll 1980
Glyptotekið I Kaupmannahöfn er
nú undirlagt af kvennalist.
Kvennalist í Köben 1980
Kvennabarátta í oröum og myndum
þaö vera eitthvaö I llkingu viö
upplestur Lorde. Hún talaöi um
tengsl hins daglega llfs viö listir
og stjórnmálabaráttu og átti
vart nógu sterk orö til aö lýsa
þvl hve fáránlegt væri aö állta
þessi atriöi ótengd. Þaö er
spennandi aö fylgjast meö þvi
hver viöhorf kvenna eru hér i
þessu máli. Þaö var ef til vill
ekki ætlun ljóöskáldsins Esther
Broner frá New York aö fjalla
um þessi tengsl er hún sagöi „aö
þessi borg sem er þekkt fyrir
hafmey sem hefur mænt til
sjávar I áraraöir vekur
margar spurningar hjá mér.
Hefur þessi hafmeyja ekki kom-
ist aö neinni niöurstööu?”, en
þessi ummæli er þó ekki hægt aö
útleggja ööru vlsi en sem spurn-
ingu um tengsl listarinnar viö
hversdagsleikan. Já.mér er lika
spurn, er þessi borg ekki full af
hafmeyjum sem sitja og blöa
eftir einhverju sem karlveldiö
ákvaröar?
Dulúð og töfrar
í „Vetrargaröi” Glypto-
teksins var Barbara Hammer
frá Kalifornlu meö gjörning
sem hún nefndi „ljósmynda-
konan”. Hún fjallaöi um
hvernig hún uppgötvaöi og not-
aöi ljósmyndun til aö kanna
sjálfa sig og umhverfi sitt og
óneitanlega voru hugmyndir
hennar tengdar þeim sem Susan
Sontag setur fram I bók sinni
„Um ljósmyndun”. Flestar
þeirra kvenna sem voru viö-
staddar gjörningin voru meö
„ljósmyndagræjur”, þannig aö
þaö var góöur jarövegur fyrir
umfjöllun um myndir og tilver-
una séöa I gegnum þær. Þessi
Barbara Hammer er ein þeirra
myndlistakvenna sem tekur
sinn útgangspunkt I einhvers
konar töfrum og gyöjutrú. Þaö
eru nokkrar konur hér sem
vinna út frá þessu dulúöar-
sjónarmiöi og veröur spennandi
aö sjá hvernig þær koma út á
móti þeim sem vinna meira
pólitiskt meövitaö.
Innræting og
veruleiki
Pro Femina tilraunaleik-
flokkurinn frá Washingtonborg
flutti svo i gærkvöld verkiö „An
I for you”. Þær vinna verkin I
sameiningu úr frá eigin reynslu
og fjalla þvi um mannleg sam-
skipti frá sjónarhóli kvenna.
Leikritiö hófst á þvl aö aftan til
á sviöinu sat stúlka op las upp-
hátt úr „Astmenn lafö. Chater-
leys” hástemda lýsingu á hrifn-
ingu ungrar stúlku af aöals-
manni nokkrum. Stúlkan
gengur um og syngur dlsætan
ástarsöng og er þaö beinllnis I
anda þess sem upp er lesiö.
Þegar aöalsmaöurinn birtist á
sviöinu, leikinn af annarri konu,
koma upp ýmis vandamál. í
næstu atriöum er rakiö hefö-
bundiö uppeldi stúlkna og
hvernig þaö miöar aö þvi aö
gera þær háöar einhverjum
goöumllkum manni. Þegar sá
maöur sem stúlkan siöar giftist
vill ekki lengur leika þennan
upphafna og fjarlæga KARL-
MANN sem hann á aö vera kon-
unni skilur hún. Hún fer í gegn-
um nokkur hjónabönd og jafn-
marga skilnaöi, barneignir og
ýmsa vinnustaöi. Vandamáliö
er alltaf hiö sama aö sú mann-
gildishugsjón sem henni var
innrætt passar ekki inn i þann
raunveruleika sem hún lifir.
Bókmenntir eru stór þáttur I
þessari innrætingu og þaö er
ekki lengur fyndiö aö hlusta á
hástemdar lýsingar Lawrence á
ungu stúlkunni I „Astmönnum
laföi Chatherlays” I lokin. Þá er
lesturinn oröinn grátbroslegur,
enda er bókinni varpað út i ystu
myrkur I lok sýningarinnar.
Umfjöllun um veruleika
kvenna i myndlist, bók-
menntum o.s.frv. er engu slöur
pólitisk en þaö sem fram fer á
ráöstefnunum tveim, þótt þar sé
tekiö aöeins ööruvisi á málum.
Svala Sigurleifsdóttir
Kaupmannahöfn
Laila Khaled fulltrúi PLO á
kvennaráöstefnu S.Þ. er sú
kvennanna sem þessa ráöstefnu
sitja sem fær mesta athygli og
hún fær vart þverfótað fyrir
heimspressunni. Þótt hún sé
mikillar athygli . verö, þá eru
margar konur I Kaupmanna-
höfn núna sem sannarlega eru
aö gera athyglisverða hluti, þótt
ekki fari eins hátt. Hér stendur
yfir alsherjar listahátiö I tengsl-
um viö kvennaráöstefnurnar.
Fjölmargar myndlistasýningar
eru um allan bæ, haldnir eru
fyrirlestrar um margvisleg
efni, kvikmyndir sýndar, leikrit
flutt, ljóðaupplestur og dans-
sýningar eru hér og lengi mætti
telja til þaö sem um er aö vera.
Enda er þaö svo aö þaö hrlslast
einhver „útsölu-æsingur” um
taugar margra kvenna hér, þvi
þaö er svo margt spennandi sem
upp á er boöið aö maöur er
dæmdur til missa af mörgum at-
riöum þvi þaö er jú aöeins hægt
aö vera á einum staö I einu.
1 Glyptotekinu, sem stendur
viö hliðina á Tivoli og margir
íslendingar kannast sjálfsagt
viö,er einskonar miöstöö þess
sem er aö gerast á sviöi lista.
Dagskráin þar hófst á miöviku-
dag og var ljóöalestur banda-
riskra rithöfunda aöalatriöiö á
skránni þann daginn. Þaö var
sterk áhersla lögö á ljóöskáld
sem tilheyra minnihluta hópum
og var hin þeldökka Audre
Lorde áhrifamest. Hún las ekki
aöeins eigin ljóö heldur mörg
ljóö eftir konur úr þriöja heim-
inum eöa eins og hún oröaöi þaö:
„konur sem eiga þess engan
kost aö koma hingaö og fá verk
sin ekki einu sinni útgefin á
Vesturlöndum”,þ.e. ekki nema
hjá þeldökkum systrum sinum I
kvennaforlögum.
Byltingarblús
Ljóöin sem hún las báru nöfn
eins og „Meö hverjum munt þú
berjast”, „Blús byltingarsinna”
og segir þaö nokkuö til um inni-
hald ljóöanna. Þaö var ekki aö-
eins athyglisvert hvaö hún sagöi
heldur einnig hvernig hún las
ljóöin. Þarna I Glyptotekinu er
mjög hátt til lofts þannig aö þaö
má ekki aöeins heyra saumnál
detta heldur er þaö beinlinis há-
vaöi. Fyrir aöra upplesara var
þetta greinilega óþægilegt, en
Audre Lorde notaöi þetta atriöi
meö góöum árangri og las meö
eins konar sönglanda sin ljóö.
Ef hægt er aö imynda sér sam-
bland af gregorlskum kirkju-
söng og soul-tónlist þá mundi
Bandariskur leikflokkur flutti þátt um lif kvenna
Gerningur var framkvæmdur I
garöinum, I ætt viö dulúð og
töfra. Inni I húsinu hanga lista-
verk eftir konur og þar fara fram
dagskrár og fyririestrar. Þaö er
svo mikiö um aö vera aö menn
hafa á tilfinningunni aö þeir séu
alltaf aö missa af einhverju.
Þaö eru greinilega mikil átök á feröinni