Þjóðviljinn - 05.09.1980, Blaðsíða 7

Föstudagur 5. september 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Samtöl
Umsjón:
Árni Hjartarson
Jón Ásgeir Sigurðsson
Rósa Stejngrímsdóttir
Sveinn Rúnar Hauksson
Vilborg Harðardóttir
HERIIMNBURT
Skrifstofa Samtaka herstöðvaand- veggspjöld, merki o.fl. ó.fl. Eru menn
stæðinga að Tryggvagötu 10 er opin alla hvattir til að líta inn ella slá á þráðinn (S.
virka daga frá kl. 14 til 19. Þar er é 17966). Þá má minna á gírónúmer
boð.stólum margvíslegt útgáfuefni Samtakanna, 30309-7, sem ætfð er fjár
Samtakanna s.s. bækur, bæklingar, vant.
Væntanlega finnst flestum þessi
spurning vera Ot i hött og vart þess
viröi aö velta henni fyrir sér. En
hún er borin fram i fyllstu alvöru
og þess vænst aö a.m.k. einn
maöur hérlendur ihugi hana. Sá
maöur er höfundur leiöara
Morgunblaösins þ. 15. mai sl. Vilji
hann teljast marktækur, sem ætla
mætti aö leiöarahöfundur I út-
breiddasta dagblaöi landsins geri
kröfu til, kemst hann ekki hjá þvi
aö leita svars viö þessari
spurningu.
Af hverju ? Jú, i fyrrgreindum
leiöara er fjallaö um aögeröir
Samtaka herstöövaandstæöinga
(SHA), sem þeir efndu til sl. vor I
tilefni þess, aö þann 10. mai haföi
Island veriö hernumiö'meö eiuum
eöa öörum hætti i 40 ár. Meö aö-
geröum sínum vildu SHAvekjaís-
lendinga til umhugsunar um hinn
ógnvekjandi kjarnorkuvigbúnaö i
heiminum og jafnframt var at-
hyglinni beint aö þvi, aö meö
þátttöku 1 hernaöarbandalagi og
meö þvi aö ljá land undir herstöö
væru Islendingar samþættir þvi
kjarnorkuvigbúnaöarkapphlaupi
sem getur leitt til tortimingar alls
mannkyns.
Skýringin á þessu framtaki
SHA er aö mati leiöarahöfundar
Morgunblaösins fundur kommún-
ista iaustriogvestriÍParis, ”þar
sem Kremlverjar settu
fylgjendum sinum þá linu aö nú
skyldu þeir einbeita sér aö
baráttunnin gegn kjarnorku-
vopnum.” Og sTöar segir I sama
leiöara: ”t blindni er henni strax
fylgt eftir hér á landi.”
Bandarískir læknar þinga
um ógnir kjarnorkustríðs.
Þaö viröast fleiri hafa brugöist
skjótt viö fyrirmælum Kreml-
veria en Islenskir herstöövaand-
stæöingar. Samkvæmt frétt I
bandarfska vísindatimaritinu
Science (207 árg., bls. 1449-1452,
1980) þinguöu bandarlskir
læknar um ógnir kjarnorkustríös
I febrúarmánuöi þessa árs. (Ekki
er mér kunnugt um, hvenær fyrr-
nefndur Parlsarfundur var
haldinn, en þaö hefur væntanlega
veriö i janúar.)
Eins- og segir I fréttinni I
Science hafa bandarlskir læknar
ekki beinllnis veriö þekktir fyrir
pólitiska virkni,en hópur sem
nefnir sig "Lækna meö þjóö-
félagslega ábyrgö” efndi til
tveggja daga fundar viö lækna-
deild Harvardháskóla um
"læknisfræöilegar afleiöingar
kjarnorkuvopna og kjarnorku-
vopnastrlös.”
Meöal þátttakanda voru auk
leiöandi vlsindamanna viö
Harvard fimm Nóbelsverölauna-
þegar.
A þinginu voru dregnar
miskunnarlaust fram þær ótöldu
hörmungar, sem fylgdu þvi, aö 20
megatonna kjarnorkusprengju
yröi varpaö á Boston. Sú ófagra
mynd skal ekki dregin upp hér,
aöeins drepiö á helstu niöurstööur
þingsins.
Almannavarnir hættuleg
blekking.
Allir ræöumenn á þinginu voru
sammála um, aö ekki væri unnt
aö skipuleggja fullnægjandi
læknishjálp, jafnvel þótt um tak-
markaöa kjarnorkustyrjöld væri
aö ræöa. Þeir töldu almanna-
varnir ekkert annaö en hættulega
Guömundur Georgsson, form. SHA:
Lúta
bandarískir
læknar boði
Kremlverja?
blekkingu, enda kæmu þær aö
engu haldi.
Var tilgangur bandarísku
læknanna einungis Sa að
ógna þjóð sirini?
Samkv'æmt fyrrgreindum
leiöara Morgunblaösins var til-
gangnr SHA ”aö ógna þjóöinni
meö þvi skelfilegasta, sem til er I
vopnabúrum heimsins.” Væntan-
lega leggur leiöarahöfundur til-
svarandi mat á umræöu banda-
risku læknanna. Ekki veit ég
hvort hann tekur þaö trúanlegt,
aö þessi samtök bandariskra
lækna, telja þaö meginmarkmiö
sitt ”aö vekja daufa hugi til I-
hugunar um hryllilegar staö-
reyndir kjarnorkustrlös og reyna
aö sannfæra rlkisstjórnir um, aö
þaö sé heimska aö hugsa um
kjarnorkustrlö sem "skynsam-
legan (rational) möguteika” og
ýta enn frekar undir afvopnun og
slökunspennu”.
Frekari aðgerðir.
Aö loknum fundinum i feþrúar
undirrituöu 60 læknar skeyti til
Carters og Bresnjevs og bentu á
aö þaö væri til einskis aö gera á-
ætlanir um læknishjálp i kjarn-
orkustrlöi, ekki væru til neinar
.virkar almannavarnir og þaö
væri þvlnær óhugsandi aö lifa af
kjarnorkustrlö. Stærri hópur eöa
rúmlega 600 kostaöi heilsiöuaug-
lýsingu sama efnis, sem birtist I
The New York Times 2. mars
(rússagull ?). Ætlun bandarisku
læknanna er aö efna til svipaöra
funda viö læknaskóla I sex
öörum borgum í Bandarlkjunum.
Jafnframt er unniö aö árlegum
fundi bandarlskra, sovéskra og
japanskra lækna.
Er ámælisvert að hvetja til
íhugunar um kjarnorku-
vígbúnað?
Þessir bandarisku læknar
viröast gagnstætt leiöarahöfundi
Morgunblaösins vera sama sinnis
og SHA, aö þaö sé ábyrgöarleysi
aö ýta undir þaö, aö almenningur
og stjórnvöld hugsi ekki um þær
ógnir sem taumlaus kjarnorku-
vlgbúnaöur og hugsanlegt kjarn-
orkustríÖ gæti leitt yfir mannkyn.
Glæpur að varpa kjarn-
orkusprengjuá vopnalausa
þjóð.
Þó aö leiöarahöfund og mig
greini á um flest, er rétt aö geta
þess aö i éinu er ég honum fyllilega
sammála: ”Þaö væri einn mesti
glæpur, sem hægt væri aö fremja
aö ráöast meó kjarnorku-
sprengjum á vopnlausa þjóö eins
og Islendinga”. Niöurlagiö á
setningunni ”eins og íslendinga”
er væntanlega pennaglöp, þvi aö
tæpast gerir leiöarahöfundur ráö
fyrir þvi aö bandarlski herinn á
Miönesheiöi hlmi hér vopnlaus.
Aö ööru leyti tekur leiöara-
höfundur undir þá höfuöröksemd
herstöövaandstæöinga aö eina
vörn Islendinga I kjarnorku-
striöi væri voppleysi. Er honum
boöiö til samstarfs um þetta
markmiö. Þvi má bæta viö, aö
væri hér vopnlaus þjóö er ég
sannfæröur um, aö viö ættum þaö
ekki undir innræti eins eöa annars
stórveldis, aö ekki yröi varpaö
kjarnorkusprengju á landiö,
heldur myndi sú hagsýni aö só-
lunda ekki kjarnorkusprengjum á
skotmark, sem ekkert gildi heföi,
veröa okkur öruggt hald.
Húsnæði
vantar
fyrir
skrifstofu
Nú er þaö svart. Herstöövaand-
stæöingar eru aö missa húsnæöiö
aö Tryggvagötu 10 I Reykjavlk.
Reynt hefur veriö aö finna hent-
ugt húsnæöi, en ekkert fundist
enn.
Annarsvegar eru uppi hug-
myndir um aö taka á leigu skrif-
stofuhúsnæöi ásamt einhverjum
öörum samtökum, og kosta sam-
eiginlegan starfsmann, sem væri
I fullu starfi.
Hinsvegar vilja menn efla
félagsandann meö þvi aö fá inni i
leiguhúsnæöi, þar sem hægt væri
aö reka kaffistofu og bóksölu, eöa
eitthvaö þviumlikt.
Nú þurfa allir vel kynntir, sam-
bandsgóöir, athugulir, áhuga-
samir, úrræöagóöir, útsjónar-
samir og mörgum öörum kostum
búnir herstöövaandstæöingar aö
skima I kringum sig og finna ein-
mitt þaö húsnæöi sem samtökin
vanhagar um.
Hafiö samband viö Þorstein
Marelsson á skrifstofu Samtaka
herstöövaandstæöinga, milli 10 og
18 eftir hádegi. Slminn er 17966.
Samkeppni
um
veggspjald
Skilafrestur rennur
út um nœstu
mánaöamót
Fæstir hafa gleymt þeirri sam-
keppni um veggspjald, sem
Samtök herstöövaandstæöinga
efndu til I vor. Tilefni þessarar
samkeppni er aö 10. mal sl. voru
40 ár liöin frá þvi aö breskur her
sté hér á land. Þaö varö eins og
kunnugt er upphaf hersetu sem
tslendingar hafa búiö viö siöan.
Veggspjaldiö túlki þennan at-
burö og þann slóöa sem hann dró
á eftir sér á myndrænan hátt.
Samkeppnin er öllum opin og
veitir ritari keppninnar Þorsteinn
Marelsson frekari upplýsingar.
Tillögum skal skila til hans á
skrifstofu Samtaka herstööva-
andstæöinga Tryggvagötu 19,
slmi 17966, fyrir l. okt. nk. Skulu
þær merktar kjöroröi og nafn og
heimilisfang fylgja I lokuöu um-
slagi merktu eins og tillögurnar.
TJrslit veröa birt fljótlega eftir
aö skilafresturinn rennur út, og
þá er jafnframt fyrirhugaö aö
halda sýningu á innsendum
tillögum.
Þrenn verölaun veröa veitt: 1.
verölaun kr. 300.000.- 2. og 3.
verölaun kr. 100.000.-
Ætlunin er aö gefa út bestu
lausnina til dreifingar og sölu.
Dómnefnd er skipuö: Kjartani
Guöjónssyni, listmálara, Hjálmtý
Heiödal teiknara og Arna Berg-
mann ritstjóra.
Samtök herstöövaandstæöinga
hvetja eindregiö til aö sem fæstir
láti sitt eftir liggja. Sendiö tillög-
urnar fyrir 1. október!!