Þjóðviljinn - 30.06.1981, Síða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 30. júní 1981.
Útboð
Stjórn verkamannabústaða á Húsavik
óskar eftir tilboðum i byggingu átta ibúða
i fjölbýlishúsi að Garðarsbraut 83, Húsa-
vik.
IJtboðsgögn verða afhent á tæknideild
Húsavikurbæjar frá og með 1. júli n.k.
gegn 100 kr. skilatryggingu. Frestur til að
skila tilboðum rennur út 20. júH n.k.
Tilboð verða opnuð á bæjarskrifstofunni
Húsavik þriðjudaginn 21. júli n.k. kl. 11
f.hád.
Húsavik 24. júni 1981
Stjórn verkamannabústaða Húsavik.
Lögfræðingur
Ráðuneytið óskar eftir að ráða löglærðan
fulltrúa til að annast útgáfu Stjórnartið-
inda og Lögbirtingablaðs.
Laun samkvæmt launakerfi rikisins.
Umsóknarfrestur er til 10. júli nk.
Umsóknir sendist ráðuneytinu.
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið,
24. júni 1981.
LAUSSTAÐA
Staða ritara hjá samgönguráðuneytinu er
laus til umsóknar.
Laun samkvæmt lánakerfi starfsmanna
rikisins.
Umsóknir, ásamt upplýsingum um aldur,
menntun og fyrri störf, sendist ráðuneyt-
inu fyrir 10. júli 1981. Upplýsingar um téða
stöðu verða ekki gefnar i sima.
Reykjavik, 25. júni 1981.
Samgönguráðuneytið.
Garðabær —
Ióðaúthlutun
Úthlutað verður um 30 einbýlishúsalóðum
á svæðinu austan Silfurtúns.
Umsóknarfrestur er til 15. júli n.k.
Umsóknareyðublöð afhent á bæjarskrif-
stofunni.
Eldri umsóknir þarf að endurnýja.
Upplýsingar gefur byggingarfulltrúi i
sima 42311.
Bæjarritari.
ÚTBOÐ
Stjórn verkamannabústaða i Reykjavik
óskar eftir tilboðum i jarðvegsskipti i hús-
grunna við Eiðsgranda.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu V.B.
Suðurlandsbraut 30 þriðjudaginn 30. júni
gegn 500 kr. skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð þriðjudaginn 7. júni
kl. 14 á sama stað.
Stjórn verkamannabústaða i Reykjavik
á dagskrá
Benda má á umsagnir fjölda atvinnu-
rekenda um eftirvinnubannið sumarið
1978, þar sem árangurinn varð fyrst
og fremst sá að verkafólk bjó almennt
við 40 stunda vinnuviku, en skilaði
sömu afköstum og áður.
Grétar Þorsteinsson,
formaöur
jTrésmiöafélags
PovUiavikur:
Styttum vinnutímann
Ég hef í nokkrum dagskrár-
greinum i blaöinu fjallað um þann
þátt vinnuverndarmála, sem snýr
að öryggis- og aðbúnaðarmálum
á vinnustöðum, og fullt tilefni
væri til að bæta einni grein við um
þau mál.
Ég ætla þó i þessu greinarkorni
aö vikja að öðrum þætti vinnu-
verndarmála og ekki ómerkari,
en þar er um að ræða daglegan
vinnutima verkafólks.
Framundan er gerð nýrra
kjarasamninga i haust. Ekki hef-
ur enn verið mótuð endanlega
kröfugerð verkalýðshreyfingar-
innar, en sannarlega væri það
veröugt verkefni fyrir verkalýðs-
hreyfinguna að setja kröfuna um
raunverulega 40 stunda vinnu-
viku sem aðal kjarakröfuna i
þessum samningum. Þar nægir
ekki að ná aöeins fram kröfunni
um niðurfellingu eftirvinnu i á-
föngum, það verður jafnframt að
tryggja aö þvi fylgi raunveruleg
vinnutimastytting.
Það hljómar kanske nokkuö
einkennilega aö ræða hér um
nauðsyn þess að setja fram kröf-
una um eölilega lengd vinnuvik-
unnar i næstu kjarasamningum,
en verkalýðshreyfingin hefur
barist fyrir þessari kröfu allt frá
árdögum hreyfingarinnar. Það
veröur hins vegar aö viðurkenn-
ast að i mörgum starfsgreinum
hefur miðað sorglega hægt i þessu
máli, þrátt fyrir lagasetningu um
40 stunda vinnuviku, og fyrsta
skref, sem stigið var til þess aö
afnema eftirvinnu meö niðurfell-
ingu eftirvinnu á föstudögum.
Reynslan hefur sýnt aö raun-
verulegur vinnutimi hefur ákaf-
lega litið styst, þrátt fyrir þessi
lagaákvæöi. Ein aöal ástæöan
fyrir hinum langa vinnutima, er
aö sjálfsögðu sú, að dagvinnu-
tekjúrnar nægja ekki til fram-
færslunnar. Þess vegna er mikil-
vægt aö jafnframt niðurfellingu á
eftirvinnu hækki dagvinnutekj-
urnar að sama skapi.
Hér er vafalaust sú leið likleg-
ust til að þessu marki verði náð,
að það gerist i áföngum á ein-
hverju tilteknu timabili, og jafn-
framt veröur að leggja á ráðin,
meö hvaða hætti verði tryggt að
um raunverulega vinnutimastytt-
ingu verði aö ræða. A það veröur
verkalýðshreyfingin að leggja á-
herslu og tryggja með einhverj-
um hætti.
Einhver kann að benda á að slikt
gerist samhliöa niðurfellingu eft-
irvinnunnar, ef sú krafa næði
fram að ganga, þar sem timaein-
ingin, i framhaldi af dagvinnunni,
væri þá orðin of dýr atvinnu-
rekstrinum.
Reynslan hefur sýnt okkur að
þessi kenning stenst ekki, nema
að litlu leyti, og nægir i þvi sam-
bandi að benda á að i mörgum
starfsgreinum viðgengst ekki að-
eins tveggja stunda eftirvinna,
nánast sem regla, heldur nætur-
vinna i stórum stil, og virðist i
þeim tilvikum sem kaupið sé ekki
að sliga atvinnureksturinn, eins
og gjarnan er haldið fram af tals-
mönnum atvinnurekenda. Ég tel
að krafan um raunverulega 40
stunda vinnuviku og viðunandi
laun fyrir þann vinnutima, sé
stærsta og mikilvægasta verkefni
verkalýðshreyfingarinnar i dag.
Og óneitanlega hrökk ég við,
þegar ég sá i fréttum frá Alþýöu-
sambandsþinginu norska, i mai
s.l., að eitt af stærri málunum,
sem þar voru til umfjöllunar, var
umræða um 6 tima vinnudag i til-
teknum störfum, þar sem komiö
hafi i ljós aö 8 timarnir voru of
langur vinnutimi i þessum störf-
um, en starfsbræður okkar I ná-
grannalöndunum hafa búið við
raunverulega 40 stunda vinnu-
viku áratugum saman og þar er
sem sagt hafin umræða um að
stytta 40 stunda vinnuvikuna.
Ég get ekki látið hjá liöa að
vikja að þeirri hlið þessa máls,
sem snýr að afstööu okkar sjálfra
i verkalýöshreyfingunni til þessa
vanda. Ég get ekki neitað þvi að
mér hefur fundist alltof rikjandi
einhvers konar hetjuljómi yfir þvi
að vinna þetta 10-16 klst. á sólar-
hring, vikum og mánuðum saman
ár hvert. Ég tel það engan hetju-
skap að leggja heilsuna að veði og
i flestum tilvikum að stytta
starfsæfina verulega meö slikum
hætti. En hvað með tekjuþörfina,
spyr þá einhver. Ég vék að þvi
fyrr, að ein aðal ástæðan fyrir
hinum langa vinnudegi væri sú,
að dagvinnutekjurnar hjá flestu
verkafólki duga skammt til fram-
færslunnar. Staðreyndin er sú, að
verkafólk, sem að staðaldri vinn-
ur langan vinnudag, skilar ekki
meiri afköstum þrátt fyrir langan
vinnutima, heldur en ef viðhafður
væri eðlilegur vinnutimi. Þetta
hafa ótal rannsóknir sannað og
benda má i þessu sambandi á um-
sagnir fjölda atvinnurekenda, um
eftirvinnubannið sumarið 1978,
þar sem árangurinn varð fyrst og
fremst sá að verkafólk bjó al-
mennt við 40 stunda vinnuviku, en
skilaði sömu afköstum og áður
með lengri vinnudegi.
Þetta var nú að visu ekki til-
gangur eftirvinnubannsins, ef ég
man rétt, en vafalaust raunsönn
lýsing.
Ég held sem sagt, að það vanti
nokkuð á að fyrir hendi sé, innan
verkalýðshreyfingarinnar, nægur
skilningur á eðli þessa vanda-
máls. 1 hnotskurn horfir málið
þannig við mér, að hægt er að ná
sömu og jafnvel meiri afköstum
með 8 stunda vinnudeginum en
hinum langa vinnudegi, sem viða
viögengst. Þess vegna eru full rök
fyrir þvi að fá sömu laun, og jafn-
vel hærri, fyrir 8 stunda vinnu-
daginn.
Astandið, sem mörg okkar búa
við i dag, er með þeim hætti að við
erum í raun, dag frá degi, nánast
markvisst, að eyðileggja heils-
una. Þetta ástand er augljóslega
dýrara fyrir atvinnureksturinn,
og mætti þar benda á ýmsa liði i
fastakostnaöi, einnig er þetta
dýrt og óæskilegt fyrir þjóðfélag-
ið i heild og með öllu óviöunandi
fyrir þaö fólk sem þetta ástand
bitnar á.
Það væri sannarlega hægt að
tina sitthvað fleira fram i dags-
Ijósið, sem rök i þessu máli, en
hér læt ég staðar numið að sinni.
Ég vil að lokum aöeins undir-
strika, að ekki er nóg, þó hugsan-
lega takist að tryggja niöurfell-
ingu eftirvinnu i samningum,
verkalýðshreyfingin verður jafn-
framt að tryggja að um raun-
verulega vinnutimastyttingu sé
að ræða.
Grétar Þorsteinsson.
AROSASKOLI
Námsbraut í
neytendafræði
íslendingar eiga þar greiðan aðgang
Við Arósarháskóla I Danmörku
er tekin til starfa ný námsbraut I
neytenda- og félagsfræði og eiga
tslendingar greiöan aðgang
að henni. Hér er um ársnám að
ræða og skiptist skólaárið i haust-
og vorönn. Haustmisserið hefst 1.
sept. og stendur til 31. jan. og vor-
misseri frá 1. febr. til 1. júni.
Jafnhliða þessu námi geta
nemendur sótt fyrirlestra I öðrum
greinum.
Þetta kom fram ma. hjá cand.
merc Hans Rask Jensen, lektor
við Arósarháskóla, sem er aðal-
leibeinandi á námskeiði um
neytendafræðslu i skólum sem
haldið verður á Akureyri dagana
29. júni — 3. júli. Það er norræn
samstarfsnefnd um hússtjórnar-
fræðslu sem stendur fyrir nám-
skeiðinu, en nefndin heldur
fræðslufundi annað hvert ár til
skiptis á Norðurlöndunum.
H.R. Jensen er aðalfulltrúi
Dana i umhverfis- og neytenda-
nefnd Efnahagsbandalagsins og
stjórnaði sl. ár rannsóknum og
kennslutilraun i neytendafræðum
i 9. bekk grunnskóla bandalags-
landanna. Auk hans flytja sér-
fræðingar frá öllum Norðurlönd-
unum erindi á námskeiðinu svo
og fulltrúar íslenskra atvinnu-
vega og ýmissa félagasamtaka.
Norræni menningarmálasjóð-
H.R. Jensen, lektor.
urinn styrkir námskeiðið á
Akureyri en norræna samstarfs-
nefndin hefur eflt norræna Hús-
stjórnarskólann sem starfar i
tveimur löndum. Námsbraut i
næringarfræöi starfar við Oslóar-
háskóla og i Gautaborg er starf-
rækt textildeild og einnig náms-
braut i sjúkrafræði. Námsbrautin
við Arósarháskóla og áður er á
minnst, er fyrirhuguð sem ein
grein neytendahagfræði.