Þjóðviljinn - 07.07.1981, Page 9

Þriðjudagur 7. júli 1981 ÞJóÐVILJINN — SIÐA 9
8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 7. júli 1981
5 ár frá
Herjólfur er smiöaður í Noregi, en skipiö er 1058 lestir að stærð og ganghraðinn 14 mílur. Siglingartiminn
miili lands og Eyja er 3 klukkustundir og 15 minútur. Skipið tekur 50 bíla á þilfar undir þiljum og 360 far-
þega yfir sumartimann, og klefar eru fyrir 34 farþega. Veitingabúð þar sem hægt er að fá heitan mat og
setustofa eru um borð í skipinu.
Hefur flutt yflr
200 þús. farþega
Þaö var meiriháttar
hátíðisdagur í Vest-
mannaeyjum fyrir
réttum fimm árum, þann
4. júlí 1976, þegar nýi
Herjólfur kom siglandi
inná höfnina. Þau spor
voru mörkuð i sam-
göngum Eyjamanna við
fasta landið með komu
skipsins, að í raun var þá
fyrst hægt að tala um
fyllsta öryggi i farþega-
og vöruflutningum, því
f lugsamgöngur fara
meira eftir veðri og
vindum en áætlun, og
gamli Herjólfur var fyrir
löngu orðinn of litill fyrir
þá vöru og fólksf lutninga
sem stóri bróðir hefur nú
tekið yfir.
Starfsfólk Herjólfs hélt uppá
afmælisdaginn með kaffiveislu
um borð i skipinu i Vestmanna-
eyjahöfn sl. laugardag. Blaða-
menn voru með ferjunni frá
Þorlákshöfn i boði útgerðar-
innar og nutu góðs af viöur-
gjörningum. Tryggvi Jónsson
stjórnarformaður Herjólfs h/f
upplýsti að frá þvi nýja ferjan
kom fyrir 5 árum fram til 1. júni
sl. hefur hún farið 1626 feröir
milli lands og Eyja og flutt alls
204.783 farþega, 41.445 bila, og
42.008 tonn af vörum.
Griöarleg aukning hefur orðið
i farþega- og einkum vöruflutn-
ingum skipsins á siðustu árum.
Arið 1976 flutti skipið 21.271 far-
þega en i fyrra flutti það 45.186
farþega.
Rekstur skipsins hefur gengið
mjög vel þessi ár, utan
smágalla sem komu fram i
afturbúki þess, og hefur verið
lagfærður. Þá hefur verið
ákveöið að taka skipið upp i
haust og skipta um skrúfu.
Rekstur Herjólfs hefur gengið
nokkuð erfiðlega, en útgerðin
hefur fengið árlega styrki frá
rikissjóði. A sinum tima var
skipið fengið til landsins með
hjálp rikisábyrgðarsjóðs.
Tryggvi benti á að það væri i
raun hrein fjarstæða að ætla að
Vestmannaeyingar borguðu
einir þetta skip, frekar en Borg-
firðingar greiða fyrir sina brú.
„Rekstur ferjunnar ætti miklu
frekar að falla undir vegamál,
þvi ferjan er okkar þjóðvegur tií
lands”, sagði Tryggvi
25 manns starfa beint við
rekstur skipsins, auk þess sem
það veitir fjölmörgum öðrum
óbeina atvinnu, en fjöldi inn-
Tryggvi Jónsson stjórnarfor-
maður Herjólfs h/f.
lendra og erlendra ferðamanna
til Vestmannaeyja hefur stórum
aukist eftir að ferjan hóf fyrst
ferðir. Tryggvi benti á i þvi
sambandi að eftir að skipið
kom, væri hættan á þvi að verða
veðurtepptur annaðhvort i landi
eða Eyjum ekki lengur fyrir
hendi, þar sem ekki þyrfti al-
farið að treysta á flugið. Þetta
atriði hefði aukið mjög á ferða-
mannastrauminn til Eyja.
Til að kynna ferðamönnum
þjónustu.ferðamöguleika og
annað sem að gagni getur
komið, hefur útgerðin gefið út
myndarlegan bækling, en
margvisleg þjónusta i ferða-
lögum bæði i og umhverfis
eyjarnar er i boði og myndar-
lega búið aö allri ferðamanna-
þjónustu i bænum. lg.
Texti: lg
Myndir: eik
Rjómalogn og steikjandi sól á leið í land. Það kunnu farþegar Herjólfs vel að meta og notuðu timann til
sólbaðs. Myndir—eik.
Það er ekki dónalegt fæðið um borð I Herjólfi, því fengu blaðamenn að kynnast á siglingunni. Talið frá vr
þernurnar Sigurjóna Sveinsdóttir og Guðný Helgadóttir, Ragnar Gunnarsson bryti, Þórdis Bergþórs-
dóttir, þerna, Hermann Ingi Hermannsson háseti og Guðrún Markan, þerna.
Nýr kafli við hringyeginn
segir Jón R. Eyjólfsson
skipstjóri á Herjólfi
„Síðan að þetta nýja skip
kom til sögunnar, má telja
víst að nýr kafli hafi bæst
við hringveginn, þjóð-
vegurinn Þorlákshöfn —
Vestmannaeyjar", sagði
Jón Eyjólfsson skipstjóri á
Herjólfi, en Jón hefur
verið skipstjóri á ferjunni
f rá því að hún hóf siglingar
fyrir réttum 5 árum.
„Skipið hefur reynst alveg
ágætlega og þetta er gott ferða-
skip. Fyrir utan slipptökur þá
hefur ekki fallið úr ferð hjá okkur,
nema að i eitt skipti urðum við að
taka land i Reykjavik vegna
sjógangs i Þorlákshöfn og tvisvar
felldum við niður ferðir úr Eyjum
i vetur, þar sem Hellisheiði var
ófær. Annars förum við daglegar
ferðir á milli lands og Eyja og
aukaferðir eftir ástæðum, en
mest um slikt er i kringum Þjóð-
hátiðina, en þá má segja að skipið
sé i stöðugum ferðum.
Hver var helsti kosturinn við
þetta nýja skip, miðað við gamla
Herjólf?
„Bæði er þetta skip miklu
stærra og þvi hægt að aka bilum
um borð. Öll aðstaða er þvi mun
betri bæði fyrir farþega og vöru-
flutninga, og ekki sist má gleyma
þvi öryggishlutverki sem
stöðugar ferðir milli lands og
Eyja eru fyrir byggðarlagið og
eins ferðafólk.”
Er nýja skipið jafnvel orðið of
litið eftir 5 ára notkun?
Flutningar á farþegum og sér-
staklega vörum hafa stóraukist
Cr brúnni, f.v. Jón R. Eyjólfsson skipstjóri, Þórður Stefánsson, gamall skipstjóri úr Eyjum sem fær að
tylla sér i skipstjórastólinn þegar hann fer með Herjólfi.en Þórður missti sjónina þegar hann var 32 ára.
Síðustu 19 ár hefur Þórður unnið fangallnur úr netum fyrir báta og togaraflotann. Við hliðina á Þórði
stendur Sigmar Þór Sveinbjörnsson stýrimaður og innstur er Birgir ólafsson háseti.
árlega frá þvi að skipið hóf fyrst
ferðir, og annaðhvort þarf bráð-
lega á nýju skipi að halda, eða þá
að taka upp fleiri ferðir.”
Hvernig starf er að vera ferju-
skipstjóri?
„Fyrir mann eins og mig sem
hefur veriö i langsiglingum frá
unglingsárum, er þetta mjög gott
starf. Ég get verið i sambandi
heim við mina fjölskyldu hvenær
sem á þarf að halda meðan ég er i
starfi, og vinnutiminn er eins og
hjá landverkafólki,. Mætum til
skips kl. hálf sjö á morgnanna og
ljúkum vaktinni aftur heima i
Eyjum kl. hálf fimm. Ég hef haft
gaman af þessu starfi og hér er
gott samstarfsfólk, þannig að
mér likar starfið mjög vel.
Þú hefur aldrei komist í hann
krappann með skipið þessi 5 ár?
Nei, það hefur ekkert sérstakt
komið uppá. Stundum getur þó
verið erfitt að komast að bryggju
i Þorlákshöfn i SA-átt. Hafnarað-
staðan þar er ekki nægilega góð.
Það vai\tar haus á Norðurgarð-
inn, og aðstaða okkar er nokkuð
þröng i höfninni, ekki sist þegar
þarf að sigla innan um stóran hóp
af vertiðarbátum. Það er kannski
það,eina sem þyrfti að bæta fyrir
aöstöðu ferjunnar.
-lg
SLÆMAR HORFUR l' MÁLI GERVASONI :
„Nú byrjar það aftur ”
Slæmar horfur eru nú í
máli franska liðhlaupans
Patricks Gervasoni, og sat
hann er síðast fréttist í
herfangelsi í Avignon.
Eins og ráðgert haf ði verið
gaf hann sig fram við her-
dómstól í Marseille
miðvikudaginn 17. júní í
fylgd með einum lög-
fræðinga sinna, Dany
Cohen, en honum var ekki
gefinn kostur á neinni
málsvörn heldur var hann
umsvifalaust settur upp í
herbíl og fluttur burtu.
Síðustu orð hans, áður en
hann hvarf sjónum manna,
voru að sögn þessi: „Nú
byrjar það aftur!" Lög-
fræðingnum var tekið
mjög illa — „eins og hundi
í keiluspili" að því er hann
sagði sjálfur — og var
honum vísað á brott, en þó
án valdbeitingar.
Dany Cohen, lögfræðingur,
gerði siðan itrekaðar tilraunir ti
að ná sambandi viö Gervasoni og
fá fréttir af honum, og voru þær
lengi árangurslausar, þvi að tals-
menn hersins vildu ekki gefa
nokkrar minnstu upplýsingar. En
að lokum fékk hann bréf, þar sem
honvm var tilkynnt án nánari
skýringa, að Gervasoni hefði
verið dæmdur i sextiu daga her-
fangelsi og væri haföur i haldi i
herbúðum i Avignon. Siðan hefur
ekkert frést.
Á landamærunum
Daginn áður en Gervasoni lagði
af stað til Marseille hélt hann
blaðamannafund i Paris og gerði
þar grein fyrir máli sinu. Hann
sagðist hafa fengið timabundið
dvalarleyfi i Danmörku til 22. júli
og haft góöar vonir um aö fá siöan
vegabréf og varanlegt dvalar-
leyfi. En þegar Mitterrand var
kjörinn forseti heföi hann taliö
réttast að snúa aftur til Frakk-
lands til þess að halda baráttunni
áfram þar og láta reyna á kosn-
ingaloforð hins nýja forseta. Það
hefði m.a. ráðiðgerðum hans, aö i
Danmörku og Sviþjóð væru nú um
30 franskir liðhlaupar, sem biðu i
ofvæni eftir þvi hvort einhverjar
ráðstafanir væru geröar þannig
að þeir gætu óhultir snúið heim.
Hefði hann haldið til Frakklands
4. júni en veriö handtekinn þegar
á landamærastöðinni i Jeumont..
„Landamæralögreglan hafði
mig i haldi i fjórar klukkustundir
án þess að segja við mig eitt orð”,
sagði Gervasoni, „en þá mun hún
hafa fengið fyrirskipun frá her-
málaráöuneytinu, og sennilega
frá Charles Hernu hermálaráð-
herra sjálfum, um að láta mig
lausan gegn þvi að ég lofaði að
gefa mig fram við rétt yfirvöld
sem fyrst. Það gerði ég greiðlega
enda var ég til þess kominn. Eftir
það urðu lögregluþjónarnir
stimamjúkir og þeir fylgdu mér
aftur á járnbrautarstöðina til að
tryggja það, eins og þeir sjálfir
sögðu, að ég kæmist aftur af stað
með fyrstu lest og vinir minir i
Paris þyrftu ekki að biða lengur
eftir mér!”
Kosningaloforð
Gervasoni skýrði siðan nánar
frá þvi i hverju kosningaloforö
Mitterrands væru fólgin og
hverju hann byggist nú við. Eins
og venja er þegar nýr forseti
tekur viö völdum hefði hann lofað
mjög viötækri sakaruppgjöf.
Þessu hefði Giscard einnig lofað
1974, en þá hefði reyndin þó oröið
sú, þvert ofan i loforð hans, að
sakaruppgjöfin náði ekki til
þeirra sem áttu i útistöðum viö
herinn. Nú hefði Mitterrand hins
vegar lýst þvi yfir að hún yrði við-
tækari en áður og næði einnig til
liðhlaupa og annarra slikra
manna.
En það skipti þó meira máli að
Mitterrand hefði lofað þvi að
leggja niður alla sérdómstóla,
þar sem réttindi sakborningsins
væru miður tryggö en fyrir al-
mennum dómstólum, og hefði
hann nefnt sérstaklega hinn um-
deilda „öryggisdómstól rikis-
ins”, sem de Gaulle kom á fót á
sinum tima, og herdómstólana,
sem dæma samkvæmt gamalli
hefð alla þá sem eiga i útistöðum
við herinn. Væri tilvera þessara
frönsku herdómstóla fullkomið
brot á mannréttindum, þvi að
herinn væri þar bæði málsaðili og
dómari, sakborningur fengi ekki
aö hafa neinn verjanda og enginn
lögfræðingur fengi að fylgjast
með málinu eða lita á málskjöl.
Gervasoni skaut þvi inn að sósial-
istar á Norðurlöndum væru ákaf-
lega hneykslaðir á þessu fyrir-
komulagi.
Prófmál
Aö þessu mæltu tilkynnti
Gervasoni að klukkan hálf fjögur
daginn eftir ætlaði hann að gefa
sig fram viö þann herdómstól í
Marseille sem upphaflega hefði
dæmt sig. Sagðist hann myndu
lisa þvi yfir að dómstóllinn hefði
engan rétt til þess lengur að
dæma i sinum málum, þar sem
Patrick Gervasoni: eru yfirvöld hersins farin að
brjóta gegn fyrirmælum ráðuneytis?
hann ætti von á þvi að fá sakar-
uppgjöf innan skamms og búið
væri að lýsa þvi yfir að dóm-
stóllinn yrði lagður niður. Siðan
ætlaði hann að krefjast þess að
dómstóllinn hætti þegar störfum
og þeir sem hann hefði dæmt til
fangelsisvistar yrðu látnir lausir.
Þetta yrði prófmál, og færi allt
vei, gætu landflótta liðhlaupar nú
loks snúið aftur.
Auk Gervasoni voru fleiri lið-
hlaupar á blaðamannafundinum,
og tók einn þeirra til máls og
skýrði frá þvi hvaða erfiðleikar
væru framundan og hvers vegna
nauösynlegt væri fyrir þá að
halda baráttunni áfram. Þótt
Mitterrand hefði sýnt það fylli-
lega að hann ætlaði að efna það
kosningaloforð sitt að leggja
„öryggisdómstól rikisins” niður,
bæði með þvi að lýsa yfir að laga-
frumvarp þess efnis yrði lagt
fyrir þing við fyrsta tækifæri og
með þvi að láta þegar leysa úr
haldi þá sem dómstóllinn hefði
dæmt eða hefðu átt að koma fyrir
hann, hefði hins vegar verið hljótt
um herdómstólana, og mættu þeir
sem dæmdir hefðu verið til fang-
elsisvistar á þeim vettvangi enn
dúsa i prisundinni.
Loks var þaö tekið fram á fund-
inum að hvorki sakaruppgjöf né
afnám herdómstóla væru endan-
leg lausn á vandamálum lið-
hlaupa, þvi að slikar ráðstafanir
leystu þá sem andvigir væru her-
þjónustu ekki endanlega undan
kvöðum sinum. Þótt búið væri að
gefa þeim upp allar fyrri sakir,
ættu þeir enn eftir að gegna her-
skyldu, og þá væri viðbúið að
herinn reyndi að góma þá aftur. I
slikum tilvikum væri þeim feng-
inn einkennisbúningur hermanna
og þeim sagt að iklæðast honum,
en eftir margra ára feluleik væri
harla óliklegt að þeir hefðu hvik-
að frá fyrri skoðunum, heldur
neituðu þeir þessu eins og áður,
og þannig væru þeir enn á ný
orðnir sekir um „óhlýðni”. Fyrir
sligt „agabrot” væru þeir aftur
komnir upp á kant við herinn og
hætt við að balliö byrjaði með ein-
hverjum hætti upp á nýtt. Mark-
miðið væri því að liðhlaupar
fengju ekki aðeins fulla sakar-
uppgjöf heldur væru þeir einnig
leystir endanlega undan öllum
kvöðum.
Bið að heilsa
islendingum
Eftir fundinn náði fréttamaður
Þjóðviljans tali af Gervasoni og
spurði hann hvaða hug hann bæri
til Islands eftir allt sem á daga
hans hefði drifið þar.
„Ég hef dásamlegar endur-
minningar um ísland”, sagði
Gervasoni. „Ég harma það að
visu að alls kyns óheiöarlegum
áróðri hafi verið þyrlað upp
kringum mál mitt, en ég held að
meirihluti manna hafi þó verið
mér velviljaður. Ég vil nota þetta
tækifæri og þakka stuðnings-
mönnum minum á tslandi, og þá
einkum og sér i lagi Guðrúnu
Helgadóttur: án þeirra hefði ég
verið sendur umsvifalaust i
/
,,Eg hefi dásam-
legar endurminn-
ingar um Island”
sagði liðhlaupinn
á blaðamanna-
fundi í París
franskt herfangelsi ég hefði ekki
fengið hæli i Danmörku og ekkert
tækifæri til að undirbúa vörn
mina og halda aftur til Frakk-
lands sem frjáls maður. Ég vona
að þegar allt þetta er yfirstaðið og
ég er búinn að fá öll min skilriki
geti ég komið aftur til tslands i
sumarleyfi”.
Að fara i hart
En eins og áður var sagt, var
bjartsýni Gervasonis þennan dag
á ótraustum grundvelli reist, og
fékk hann aldrei neitt tækifæri til
þess að vefengja rétt herdóm-
stólsins, heldur var hann þegar
fluttur á brott. Dany Cohen, lög-
fræðingur hans, sagði eftir þau
málalok að búast mætti við
tvennu: annað hvort væru yfir-
menn hersins aö búa sig undir aö
leysa Gervasoni endanlega undan
herskyldu og vildu hafa hann á
sinu valdi þangað til sú serem-
onia gæti farið fram i kyrrþey,
eða þá að herinn ætlaði að fara i ‘
hart og þyrma að Gervasoni eins
og hægt væri. Eftir þvi sem lengri
timi leið varð seinni kosturinn lik-
legri, ekki sist þegar hin stuttara-
legu tiðindu um sextiu daga fang-
elsisdóminn bárust. Taldi lög-
fræðingurinn þá aö búast mætti
við þvi að atburðarásin hefði ein-
mitt orðið eins og spáð var á
blaðamannafundinum: yfirmenn
hersins hefðu einungis tilkynnt að
Gervasoni ætti eftir að gegna her-
þjónustu, honum hefði verið
fyrirskipaað að iklæðast ein-
kennisbúningi en hann neitað
samkvæmt skoðunum sinum. Þá
hefði hann verið dæmdur i sextiu
daga svartholsvist fyrir þetta
fyrsta „agabrot”. Framhaldið
gæti orðið i sama dúr, og giskaði
lögfræðingurinn jafnvel á að yfir-
völd hersins væru með þessu að
brjóta gegn fyrirmælum ráðu-
neytisins.
Um þessar mundir hefur hin
nýja stjórn Frakklands i mörg
horn að lita og sér þvi kannske
ekki glöggt inn i skúmaskot
svarthola i Avignon, en hinn
þekkti lögfræðingur de Félice,
sem er aðalverjandi Gervasonis,
sagöi fréttamanni Þjóðviljans, að
hann heföi ritað bæði hermála-
ráöherra og Frakklandsforseta
bréf til að vekja athygli þeirra á
máli hans.
—e.m.j.