Þjóðviljinn - 04.09.1981, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 4. september 1981
Gunnar Benediktsson mun hafa
veriö einn af bestu lærisveinum
uppreisnarmeistarans frá Nasa-
ret, sem uppi hefur veriö á
þessari öld meö þjóö vorri.
Hann fetaöi ekki aöeins i fót-
spor hans meö þvi aö „æsa upp
lýöinn”, hvetja undirstéttirnar til
þessaö risa upp gegn yfirstéttum
þeim, er kúguöu þær og viltu um
fyrir*þeim. Hann færöi einnig
þennan ógleymanlega son Mariu
og Jóseps nær hinum fátæka,
vinnandi manni, sýndi og sannaöi
hvernig hann þjáöist með þeim,
baröist fyrir málstað hins snauöa
og hlaut dauðann af hendi yfir-
stéttarinnar fyrir — sem svo
margir slikir. Hann tætti sundur
tilraunir hinna skriftlærðu og far-
iseanna á ótal öldum til aö svifta
mannsins son þvi stórfenglega
mannleg við hann, — og ræna
honum frá þvi fólki, er hann vildi
frelsa úr neyð, — og flytja hann
þangaö burt, sem yfirstéttum
heims stæði ei lengur stuggur né
hætta af honum.
Gunnar leit á hann sem
„bróöurinn besta” i baráttu hinna
fátæku um aldir allar, — sem
manninn, er geröi mennina
stærri, meiri og betri fyrir boö-
skap sinn; — en hafnaöi þeirri
hugmynd aö gera mannkyniö
minna og smærra meö þvi aö
svifta þaö bestu mönnum þess og
gera þá aö goöum, fjarri allri
þjáningu og baráttu mannanna.
Þaö var þvi ekki von aö æöstu
prestunum væri vel hvorki viö
Gunnar né Krist.
Því betur kunni alþýöa tslands
aö meta boöskap Gunnars og
fyllti húsin til að hlýöa á fyrir-
lestra hans, svo marga og góöa.
Þvl þaö var eöli hans aö brjóta til
mergjar þau viöfangsefni, sem
hann glímdi viö, allt frá þvi hann;
sem Framsóknarfulltrúi frami
Eyjafiröi skyldi semja stefnuskrá
félags þess; las og hugleiddi vel
hvernig vinnandi stéttum tækist
best aö byggja réttlátt þjóöfélag
meö samstarfi sinu og komst aö
þeirri niöurstööu aö þaö væri meö
sósialisma. Og er hann sagöi
Jónasi frá Hriflu þessi endalok,
svaraöi Jónas hinu klasslska:
„Skrambi var aö þú fórst aö
grufla út I þetta”.
Árum saman flutti Gunnar boö-
skapinn aö postulanna hætti,
feröaöistum landiö þvert og endi-
langt, — og er þorri þeirra ágætu
erinda einnig prentaöur, þó vart'
öll.
Og hann lét ekki þar viö sitja.
Þegar haröast var barist og er-
iendur her og innlend yfirstétt
sameinuöust um sókn á hendur al-
þýöu, flokki hennar og málgagni,
og hjó skarö I fylkingu sóslalista,
þá var þaö Gunnar Benediktsson,
sem fyrstur var aö fylla skaröiö
— meö Nýju Dagblaöi, er Þjóö-
viljinn var bannaöur, — og átti
hann þó bann og brottflutning af
hálfu Breta yfir höföi sér, þó ekki
yröi úr. En i tugthúsiö viö Skóla-
vöröustig fór hann fyrir aö þora
aö segja sannleikann 1 blaöinu.
Og meðan hann dvaidist þar tók
hann aö sér ritstjórn Réttar
(árganginn 1942) og reit þar
ágæta grein: „Réttvisin á
Islandi”, — undirritaöa:
„Staddur á Landráöavöllum viö
Skólavöröustíg, 7-9 febrúar 1942.
Gunnar Benediktsson.” Þvi
Gunnar skorti aldrei klmnina viö
hiið römmustu ádeilunnar.
Gunnar var ætiö jafn mikil-
virkurogsókndjarfur, jafnt innan
tugthúss sem utan. 1 næstum sex
áratugi háöi hann baráttuna fyrir
sósialismanum meö ýmsum
hætti: ræöum, greinum, fyrir-
lestrum, heilum ritverkum og
skáldskap.
Og þó mun honum vart hafa
fundist nóg aö gert.
Ef Gunnar brygöi á leik meö
skaftfellskum skáldbróöur
sinum, Þðrbergi; en sá hinn sami
skrapp yfir um og hitti drottin
allsherjar og sannfæröi hann um
nauðsyn þess aö breyta skipulag-
inu, svo bylting varö I rlki út-
valdra; — þá þykist ég viss um aö
þar hitti Gunnar aöra tvo ætt-
sveitunga sina, Jesúm, Son
trésmiösins I Nasaret, og Karl,
sonarson rabbians I Trler, og þeir
tækju báöir þétt I hönd hans og
segðu einum rómi: Þakka þér
fyrir hve vel þér tókst aö sam-
tvinna byltingarboöskap okkar
beggja. Og Gunnar heföi svaraö
þeim: Þvl miöur var þaö bara
alltof stutt, ég heföi þurft aö boöa
hann miklu lengur. — Þvi eld-
móöur Gunnars entist alveg fram
I andlátiö.
En hvaö sem llöur skálda-
draumum góöra Skaftfellinga
viljum viö þó fyrst og fremst,
„sóslalistarnir” sem unniö höfum
meö Gunnari öll þessi ár, I gamla
Alþýöuflokknum, meöan hann
var og hét, I Kommúnistaflokkn-
um, I Sósialistaflokknum og
áfram, þakka honum samstarfiö,
fórnfýsina, atorkuna og tryggö-
ina, — vináttuna I mannsaldra
tvo.
Ástvinum hans öllum og fyrst
og fremst Valdísi, hans ágætu
eiginkonu, sendum viö inni-
legustu samúöarkveöjur og henni
sérstaklega hjartans þakkir fyrir
allt sem hún var honum, alla þá
hamingju sem hún veitti þeim
óþreytandi bardagamanni, og
umönnun allt til hinstu stundar.
Einar Olgeirsson
Gunnar Benediktsson var fædd-
ur á síðustu öld en náöi þvl aö lifa
yfir þrjá fjöröunga nýrrar aldar.
Hann fæddist aö Viöboröi á
Mýrum í Austur-Skaftafellssýslu
og þegar hann er kvaddur I dag er
ég staddur á fæöingarslóðum
hans i Austur-Skaftafellssýslu I
pólitlskum leiöangri. Þangaö
hefði Gunnar áreiöanlega sent
mig hef-N hann mátt ráða
ferðinni.
Gunnar Benediktsson skorti liö-
.lega ár I 9 áratugi er hann lést.
Slöast hitti ég hann á aöalfundi
Útgáfufélags Þjóöviljans i
sumar. Hann var hress aö vanda
og beindi þvl til okkar vinsam-
legast að reyna aö sjá til þess aö
blaöið heföi aöra afstööu til rikj-
anna eystra; taldi hann um of
fram taliö þaö sem miöur fer þar
en aldrei minnst á hitt sem
jákvætt væri. Gunnar var
liösmaöur Kommúnistaflokksins
frá upphafi eöa svo til, en fyrst
gekk hann til liös viö róttæka
sóslalista á Islandi á vegum
Alþjóöasamhjálpar verkalýðsins
um 1931. Sovétrlkin voru honum
þvi jafnan hugleikin. Frá fyrstu
árum slnum I pólitiskri baráttu
segir hann I bókinni „Að leikslok-
um” og má þar margur maöurinn
sitthvaö læra un eld hugsjóna og
fórnfúsa baráttu, ekki sist nú á
tlmum sérhyggju og þröngsýni.
Gunnari Benediktssyni kynntist
ég fljótlega eftir að ég gekk i
Sósíalistaflokkinn og Æskulýös-
fylkinguna og viö vorum siöan
samferöamenn. Ég hitti hann oft
á fundum og hlýddi á mál hans.
Hann var raunsær stjórnmála-
maöur I aöra röndina, en I hina
hrif næmur og heitur baráttufélagi
þar sem framtiðarlancf
sóslalismans stóö ljóslifandi fyr-
ir hugskotssjónum. Hann haföi
framúrskarandihæfileika til þess
aö hrífa áheyrendur meö djúpri
alvöru I bland viö léttleika og
gamansemi, skarpar athuga-
semdir ogskýrar ábendingar. Ég
minnist hans vel á fundi i Alþýöu-
bandalaginu i Reykjavík ein-
hvem tlma á árinu 1979 þegar
mörgum fundarmanninum fannst
illa ganga I stjórninni meö
Alþýöuflokknum. Gunnar tók
ákveöna afstööu með stjómar-
mynduninni meö svo afgerandi
hætti aö hans orö varö eins og
lokaniöurstaöa fundarins.
Sú stjórnmálahreyfing sem
Gunnar Benediktsson sá vaxa úr
grasi hefur náö miklum
þjóöfélagslegum styrkleika; nú
eru islenskir sóslalistar aöilar aö
stjórn landsins, höfuöborgarinnar,
fjölmargra sveitarfélaga og
stærstu verkalýösfélaganna. Enn
lætur þó á sér bæra sú bylgja aft-
urhalds sem foröum hélt heitustu
baráttumönnum alþýöunnar og
fjölskyldum þeirra I svelti og at-
vinnubanni árum jafnvel
áratugum saman. Þess vegna
lýkur baráttunni aldrei og þegar
viö höfum unniö ný lönd mun enn
viö dagsbrún verk að vinna sem
heillar þann sem hefur hug, kjark
og snerpu eins og Gunnar
Benediktsson.
1 bókinni „Aö leiöarlokum”
segir Gunnar Benediktsson aö
lokum. (þaö er skrifaö 10. júli
1978):
„Fyrir aldarfjóröungi heföi ég
vart þoraö aö vona, aö sósiölsk
hreyfing á íslandi yröi fljótlega
svo voldugt afl og raun hefur á
oröið og yngsti ættliöur mlns
þrleina flokks stæöi svo styrkur
sem slöustu vikur hafa leitt 11 jós.
Mér þykir þaö mjög ánægjuleg
tilviljun, aö einmitt á sömu
stundu og ég lýk lestri 1. próf-
arkar síöasta rits minninga
minna. skuli félagar mlnir
standa I áþreifingum um
st jórnarmyndun, þar sem
almenningur á Islandi finnur
skýrlega aö meira liggur viö en
nokkru sinni fyrr, aö vel takist.
Spenna þessa tima er meö
fádæmum.” — Þannig var
Gunnar Benediktsson allt til
siöustu tíma; hann skynjaöi
spennu samtimans og liföi hvert
augnablik opnum huga. Hann
haföi ótrúlega lifsreynslu sem
prestur, bóndi, verkamaöur,
kennari, stjómmálamaöur, rit-
höfundur, ritstjóri, fræöimaöur.
Þann félaga kveöjum viö núi dag.
En eftir stendur ekki aöeins
minningin um vináttu hans og
hlýhug — hann lætur eftir sig tugi
bóka og greina sem enn um
margra ára skeið munu leiöbeina
okkur og hvetja til átaka á
úrslitastundum.
Iþessum kveöjuoröum vilég að
lokum vitna til þess sem okkur
Islenskum sósialistum ber fyrst
aö minnast um Gunnar Benedikts
son: Þegar blaöamenn og rit-
stjórar Þjóöviljans voru settir i
tugthús i Bretlandi tók Gunnar aö
sér aö gefa Ut flokksmálgagniö
„Nýtt dagblaö”. Fyrir það á
Gunnar þakkir skildar, svo og
fyrir samfylgdina og forystustörf
I þágu okkar hreyfingar.
Persónulega þakka ég honum
vináttu um langt árabil — vináttu
sem ég minnist lengi. Eftirlifandi
konu hans, börnum og öðrum
aöstandendum flyt ég samúöar-
kveöjur á þessum degi.
SvavarGestsson
í sambandi viö Gunnar
Benediktsson kemur manni oft i
hug hinalþekkta og kómlska saga
um prestinn i Saurbæ nyröra,
sem fyrir hálfri öld var aö eigin
sögn „aö brjóta heilann um höfuð-
llnur I stefnuskrá” Framsóknar-
manna i' Eyjafiröi og var aö
„sökkva mér niöur i viöfangsefn-
in, sem fyrir lágu, þá komst ég aö
þeim niöurstööum, aö ég hafnaöi
alltaf I sósfalisma, sem ég þekkti
þá ofurli'tiö til”. Upp úr þessu
uröu síöan slit á samstarfiprests-
ins viö félagana i Framsókn*
hann lýsti opinberlega yfir fylgi
sinu viö sósialisma, gekk til liös
viö hina nýstofnuöu kommúnista-
hreyfingu og hvarf frá prestsskap
i Grundarþingum. Þegar æösti
páfi Framsóknar, Jónas Jónsson
frá Hriflu, þýfgaöi klerk um
ástæöur sinnaskipta hans og fékk
vitneskju um þaö.sem gerzt haföi,
varö hinum aö oröi, sem I minn-
um er haft: „Þaö var slæmt, aö
þú skyldir fara aö grufla út i
þetta!”
’Tilhneiging prestsins I Saurbæ,
sr. Gunnars Benediktssonar, til
aö fylgja því, sem hann taldi rétt-
ast og sannast, leiddi til þess, aö
hann braut allar brýr aöbaki sér
og gerðist eldheitur predikari á
nýjum slóðum, boöberi hugsjóna
sóslalismans undir rauðum fána I
fylkingu hins snauöa verkalýös
kreppunnar miklu. „Grufliö”
skapaöi vigreifan og glaöbeittan
baráttumann, virkan þátttak-
anda I ólgandi lifi þess tíma-
skeiðs, sem i hönd fór, og hann
setti mark sitt á meö sinum hætti.
Meö hvassan penna aö vopni og
framgöngu allri brá hann óneit-
anlega lit á hversdagslega bar-
áttu lýðsins fyrir brauöinu. Hinn
magnaöi sannfæringarkraftur um
réttmæti málstaöarins hjá Gunn-
ari Benediktssyni og félögum
hans, sem var I raun miklu nær
þvl aö vera tríiaratriöi en skoöun,
efldi svo meö þeim siöferöilegt
þrek, aö einstætt var, og öllum
persónulegum framavonum og
fyrirætlunum var kastaö á glæ»
allt var lagt i' sölurnar fyrir hug-
sjónina meö þeim afleiöingum, aö
þessir menn voru dæmdir utan-
garös I þjóöfélaginu af ráöandi
öflum og meöhöndlaöir I sam-
ræmi viö þaö. A þvl fékk upp-
gjaf apresturinn Gunnar
Benediktsson aö kenna í rikum
mæB um sína daga, en allar til-
raunir til aö svelta þennan mann
til hlýöni viö yfirvöld, sem hann
var andsndinn, runnu út I sand-
inn. Hann stóð af sér allar atlög-
ur, ekki slzt vegna eðlislægra eig-
inleika til vissrar aölögunar inn-
an þjóöfélagsrammans, sem
hann liföi og hræröist i. Hann
varö ákjósanlegur talsmaöur fyr-
ir flokk sinn vegna þess aö greind
hans, menntun, reynsla, lundar-
far og fjiflþætt áhugamál I þjóð-
legum stil öfhiöu honum velvildar
alþýöu manna og jafnvel meöal
margra pólitiskra andstæöinga.
Viö hentugt tækifæri þyrfti aö
gera nokkra Uttekt á starfi Gunn-
ars fyrir hina sósialistisku verka-
lýöshreyfingu á tslandi, og saga
hennar veröur aldrei fyllilega
skráö, án þess aö þar sé getiö
sveitaprestsins I Saurbæ, sem fór
aö „grufla” út i hlutina, svo aö
sumum þótti nóg um.
Erfiöasti hjallinn i lifsbaráttu
Gunnars Benediktssonar var yf-
irstiginn og farið aö hægjast um,
þegar fundum okkarbarsaman á
sjötta áratugnum. Hann haföi þá
goldiö Torfalögin i hinu pólitiska
þrasi og hafði snúiö sér aö öörum
viöfangsefnum, þótt einlægt væri
grunnt á gömlum eldmóð. Sagan,
sem tengdist þessum manni frá
baráttuárunum, geröi hann tals-
vert sérstæðan og forvitnilegan i
augum ungra samherja á þeim
tlma. Þaö var eftirtektarvert, aö
þrátt fyrir minningar um hat-
rama baráttu I skæöu návígi viö
öfl, sem hötuöust viö málstaö
hans og vildu gera honum
persónulega sem mest til miska,
þá var honum sjálfum hvorki hat-
ur né beiskja f hug, þótt ástæöa til
þess gæti veriö ærin. Bæöi I kynn-
um viö hann og i skráöum endur-
minningum hans mátti framar
öðru greina heiörikju hugans,
sanngimi og mildi I dómum,
hjartahlýju og góölátlegan
húmor.
Ég vildi bæta hér viö einum
eiginleika, sem stækkaöi persónu
Gunnars Imlnum augum, en þaö
varpólitlskt raunsæi.sem einmitt
er hætta á,aö geti sljóvgazt hjá
aldurhnignum mönnum, sem eru
fastir i'gömlum kenningakerfum.
Þegar Sovétrikin réöust með her-
valdi inn iTékkóslóvakiu sumariö
1968 og brutu á bak aftur viöleitni
nágrannaþjóðar til aö fara eigin
leiöir f pólitik meö sköpun sóslal-
isma meö „mannúölegu yfir-
bragöi”, fordæmdi Gunnar
Benediktsson þann verknaö meö
höröum oröum og taldi, „aö nú
heföu brostiö um þvert forustu-
möguleikar Sovétrikjanna fyrir
byltingarhreyfingu mannkynsins
um næstu framtiö”. Mér fannst
þaö staöfesta manndóm og rétt-
lætisskyn Gunnars aö geta metiö
með svo raunsæjum hætti þessar
miskunnarlausu staðreyndir sög-
unnar, án þess að hverfa frá
grundvelli fornra hugsjóna eöa
blöa aö ööru leytit jón á sálu sinni.
Meö þvl er lika talsvert mikiö
sagt um þann mann, sem á sinum
tima skrifaöi lofgerö um „bónd-
ann I Kreml”.
Þá vil ég ekki láta hjá líöa aö
minnastþess.er Gunnar lagöiinn
á nýja braut á rithöfundarferli
sinum, þ.e. geröist svo hugfang-
inn af Sturlungu og hinum ýmsu
höfuöpersónum Sturlungaaldar,
einkum Snorra Sturlusyni, sem
hann ritaöi um tvær markveröar
bækur. Gunnar sýndi meö þess-
um skrifum sinum nýja hliö á
fjölþættum hæfileikum, er hann
geröist könnuöur á fræöilega
vlsu, kafar inn í hiö mikla völund-
arhús Sturlungu og freistar þess
aö greiöa Ur ýmsum flækjum,
sem þetta stórkostlega verk hefur
aö geyma. Þetta leysir hann af
hendi á svo forvitnilegan og
skemmtilegan hátt, aö hver lærö-
ur sagnfræöingur mætti teljast
fullsæmdur af þó ekki væri nema
hluta af þvl, sem Gunnar hefur
þar lagt af mörkum.
Fram til hins siðasta var Gunn-
ar aö fást viö ritstörfin, þvi aö
hann haföi svo til nýlokiö samn-
ingu bókar um merkan Islend-
ing, sem uppi var báöum megin
siöustu aldamóta, sr. Odd V.
Gislason eöa Odd frá Rósuhúsi,
og um það höföum viö Gunnar
rætt, aö Sögufélag gæfi þaö út.
Af svo öldruöum manni aö vera
eins og raun var á meö Gunnar,
virtist mér hann óvenju em,
áhugasamur, minnugur og skýr I
hugsun, aö harla bágt er aö trúa,
aö hann skuli allur, en enginn má
sköpum renna. Aö leiöarlokum
þakka ég honum löng kynni og
vinsemd i minn garö og minnist
meö ánægju góöra stunda á
heimili þeirra Valdísar konu
hans, bæöi I Hverageröi og
Reykjavfk. Um leiö votta ég fjöl-
skyldu hans hluttricningu mina.
Einar Laxness
Haustið 1956 kynntist ég fyrst
Gunnari Benediktssyni. Svo vildi
til aö viö urðum starfsfélagar. Aö
vlsu haföi ég þá þegar ýmislegt
um manninn heyrt. Ég vissi aö
hann var þjóösagnaklerkur á
Noröurlandi, aö hann var harö-
snúinn sósialisti, eöa öllu heldur,
alveg hispurslaust sagt, komm-
únisti, einn af þeim, sem i
bernsku minni var talaö um I
hálfum hljóðum, einkum ef börn
og sakleysingjar voru nálægt...
Svo haföi mér lfka skilist aö
hann tryöi ekki nema i meöallagi
vel á altarissakramentiö og friö-
þægingarkenninguna ef miöaö
er viö kennisetningar okkar
blessuöu evangelisk lútersku
þjóökirkju. Ég vissi llka aö hann
haföi skrifaö og skrifaöi enn
skáldrit og haröskeyttar blaöa-
greinar og ritgeröir um allt sem
honum faniist koma sér viö — og
þaö var margt.
Gamall hlaut hann aö vera,
fæddur á annarri öld, öld sem um
þetta leyti var I huga margra
okkar oröin eitthvert undarlegt
draumóratlmabil.
Og satt var þaö, maðurinn var
hálfsjötugur, einmitt á þeim
aldri, þegar viö erum mörg f þann
véginn aö draga saman seglin svo
um munar.
Þaö voru þó engin ellimörk á
vinnubrögöum Gunnars Bene-
diktssonar um þessar mundir.
Hann kom ævinlega snemma og
oftfyrsturá vinnustaö aö morgni.
Hraöstigur var hann og einkenni-
lega kvikur I spori, skimaöi oft I
kringum sig. Augnaráöið staö-
næmdist viö og við, ef hann sá
eitthvað sem honum þótti athygl-
isvert. Manni fannst þá aö þessi
atvik eöa fyrirbæri daglegs um-
hverfis myndu hér eftir geymast I
minni hans alla tlö — og þaö held
ég að þau hafi gert.
Um þetta leyti haföi Gunnar
veriö fastur starfsmaður skólans
i Hverageröi á annann áratug.
Veikindafjarverur hans voru þá
nákvæmlega 0. Aörar fjarverur
hans hugsa ég hafi helstar verið
hálfur starfsdagur á hverju
hausti. Býsna erfiöur mælikvaröi
fyrir okkur hin, sem yngri vorum
aö árum.
Þaö var enginn friöur til aö
vera syfjaöur á morgnana á
kennarastofunni eftir aö Gunnar
haföi snarast innúr dyrunum,
tyllt sér á skákina og brotiö upp á
umræöuefni, allt I einni og sömu
andrá. Þessum sama hætti hélt
hann I friminútum og matarhlé-
um og ég veit aö þessar oröræöur
hans eru okkur gömlum vinnufé-
lögum einkennilega minnisstæö-
ar. Þar var spaugiö og alvaran I
svo einkennilegu og flóknu jafn-
vægi aö veslings viömælendunum
gekk stundum ekki allt of vel aö
greina þar á milli, og þá var
Gunnari vel skemmt.
Þaö var erfitt aö etja kappi viö
hann I oröræðum. Viö urðum oft
aö hlusta á okkur sjálf samþykkja
skoöanir hans, jafnvel þegar viö
vorum þeim ekki sammála. Það
var ekki á hvers manns færi aö
ráöa viö þekkingu hans á mönn-
um og málefnum, rökfimi hans og
orðfimi. En hann var llka óspar á
aö miöla okkur starfsfélögum sin-
um af þekkingu sinni á hinum
óskyldustu málefnum og þaö not-
uöum viö okkur oft og óspart.
Aldrei sá ég Gunnar nota
stundarhlé til þess aö gá aö ein-
hverju, sem nauösynlega þyrfti
aö nota I næstu kennslustund.
Kennslubókin, litla vasabókin,
verkefnin sem hann þurfti aö nota
eöa skila til nemenda sinna voru
ævinlega tilbúin. Þar meö er ég
ekki aö segja að kennslan hafi
veriöhonum leikur einn, en oftast
gat hann glaöst yfir þvi aö honum
heföi, eins og hann sagöi sjálfur,
„tekist nokkurnveginn þaö sem
hann ætlaöi sér”, og þaö sem
hann „ætlaði sér” fyrst og fremst
var aö vekja nemendur slna á
einhvern hátt til athugunar og
persónulegra jgfnt sem félags-
legra átaka viö sameiginlegt viö-
fangsefni hans og þeirra.
Gunnari kynntist ég líka dálftiö
á öörum starfsvettvangi, einkum
eftir aö Alþýöubandalagiö var
stofnaö. Þar var hann sami elju-
maöurinn, sá sem alltaf haföi
nægan tima til aö stofna til sam-
taka, setja fundi jafnt heima fyrir
og I höfuöstaönum, telja menn á
aö taka virkan þátt I þvl, sem var
Sjá næstu síðu