Þjóðviljinn - 05.12.1981, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 5.-6. desember 1981
A fyrstu rektorsárum Pálma Hannessonar var mikill styrr um hann
bæði utan skóla og innan. Þessa mynd teiknaöi einn nemandi frá þess-
um árum, Pétur Sigurðsson, siðar forstjóri Landhelgisgæslunnar.
Þeim fyrsta sparkað heitir hún og á að lýsa þegar rektor kveöur einn
dimmittenda úr frægum uppreisnarbekk árið 1931.
Þegar stjórn
Framtíðar-
innar var
steypt
vakin á þvi, að árið 1933 var
sjaldnast um að ræða samfylk-
ingu með kommum og krötum,
heldur börðust þeir hatrammri
baráttu um yfirráö i verkalýðs-
félögum á þessu ári. Sam-
fylkingartilboð kommúnista til
Alþýðuflokksins komu ekki að
ráði fyrr en 1935. Hér hafa
menntaskólanemendur verið
skrefi á undan öðrum.
Lét stjórnin þegar
af störfum
Auk frummælanda mæltu Þor-
steinnEgilson, inspector scholae,
Hermann Einarsson, Helgi
Scheving og Sveinn S. Einarsson
með tillögunni, en Birgir Kjaran,
Davíð Ólafsson, Lárus ólafsson
og Stefán Pálsson töluðu á möti
henni. Birgir sagði það hafa verið
stefnu sina að halda fundinum ut-
an við pólitik, en það hefði ekki
tekist. Þá sagði hann að gripið
hefði verið fram fyrir hendur
stjdrnarinnar á upphlaupsfundin-
um. Svo fór, að vantrauststillag-
an var samþykkt með 48 at-
kvæðum gegn 40, og lét stjórnin
þegar af störfum. Var ný stjóm
kosin á sama fundi, og varð nii
Lárus Pálsson forseti Framtiðar-
innar. Birgir Kjaran er eini for-
seti Framtiðarinnar, sem felldur
hefur verið með vantrausti. Hann
hefur sjálfur lýst þessum óvenju-
legu atburðum, og skal sú lýsing
tekin upp hér. Hann segir: „Þeg-
ar ég hafði setiö viö stjórnvölinn
i tæpa þrjá mánuði mynduöu and-
stæðingar minir eina volduga
þjóðfylkingu sem samanstóö af
andfasistum, kommúnistum,
jafnaöarmönnum og óháðum og
báru upp vantraust á mig á fundi.
Var það samþykkt með 8 atkvæða
meirihluta og mátti ég bita i það
súra epli að hrökklast frá völdum.
Ég man, þegar ég kom heim af
þeim fundi, var Sigurður Eggerz
staddurhjá föður minum og sagöi
ég þeim tiðindin. Þá sagði
Sigurður, sá reyndi stjórnmála-
maöur: „Þér hafa orðiö mikil
mistök á, þú áttir ekki að láta af
stjórn. Lög félagsins mæla svo
fyrir, aö stjórn sé kosin til eins
árs, og árið áttir þú aö sitja,
hvaða samþykktir sem þeir svo
gerðu!” Birgir bætir þvi við að
sig hafi skort reynslu hins þjálf-
aða stjórnmálamanns i þessari
viðureign, enda var hann ekki
fullra 17 ára. Var það óvanalega
ungt af forystumanni i' Fram-
tiðinni að vera, og sumir and-
stæðinga hans voru komnir vel
yfir tvftugt. Nýja stjórnin sem
hafist hafði til valda til þess að
berjast gegn fasismanum, lét þaö
verða fyrsta verk sitt að halda
umræðufund um þessa stefnu.
Frummælandi var Gisli Sigur-
björnsson frimerkjakaupmaður.
Slettist upp á vinskap
milli krataog komma
Eftirstjórnarskiptin i Framti"ð-
inni kom fljótlega i ljós, að ekki
var um samstarf að ræða milli al-
þýðuflokksmanna og kommún-
ista i öörum málum. Jafnvel kom
skömmu siðar upp mikil deila
milli þessara tveggja stjórnmála-
afla, og spannst hún af tilhögun
Relknistofa bankanna
óskar að ráða:
1. Kerfisforritara
Naubsynlegt er að umsækjendur hafi
háskólapróf i tölvunarfræði eða umtals-
verða reynslu i forritun.
2. Nema i forritun
Æskilegt er, að umsækjendur hafi lokið
stúdentsprófi eða öðru hliðstæðu prófi.
Umsóknarfrestur er til 20. desember 1981.
Umsóknir berist á þar til gerðum eyðu-
blöðum er fást hjá Reiknistofu Bankanna,
Digranesvegi 5, 200 Kópavogi, simi 44422.
• SPENNUM NOTUM T~T^\
Kf BELTIN LIÓS f 1
... alltaf ... allan sólarhrínginn
að vetraríagi
6. bekkur B 1932-33. t fremri röð eru Guðmundur Arnlaugsson, Óskar B. Bjarnason, Guðni Guðjónsson,
Björn Þórarinsson, Þorsteinn Egilsson og Arngrimur Sigurjónsson. t aftari röö eru Sigurkarl Stefáns-
son kennari, Páll Ólafsson, GIsli Ólafsson, Asgeir Jónsson, Lárus G. Lúðviksson, Halldór Pálsson, Jón
Sólmundsson og ólafur Danlelsson kennari. Ljósm.: ólafur Magnússon.
Fasistisk skoðanakúgun í llenntt .. i vaum!
Nemandi rekinn úr skóla «•, < ir baráttu gegn fasismanum.
Opiitber æsknlýdsfundnr
nm faiismaim
verður haldinn fostudaginn 23. marz kl. 8’|2 í Brottugötu.
A fundinum tala æskulýðsfulltrúar frá vinnustöðvum,
verkalýðsfélögi’7* og skólum. — Enufremir taka til máls
Skúli Magnússon og Eymundur Magnússon (sá er rekinn var úr skóla).
Jwhannes úr Kötlum les upp frumsamið kvæði um Dimitroff.
Kvartett (úr Karlakór verkamanna) syngur.
Aðeins samfylking verkalýðsins getur hindrað árásir yfirstéttarinnar. Gerum fund-
inn að öflugum mótmælafundi hins vinn mdi æskulýðs Reykjavíkur og byltingar-
sinnaðra menntamanna.
Mótmælum hinni fasistisku skoðanakúgun í Menntaskólanum.
Krefjumst að Eymundur Magnússon verði tekinn skilyrðislaust í
skólann aftur.
Baráttunefndin gegn fasisma.
PreoltiDÍðju Dögun.
Arið 1934 var einn af nemendum Menntaskólans rekinn fyrir að taka þátt I politiskri umræöu utan
skólans og uröu miklar æsingar út af þvi. Hér er fundarboö vegna borttrekstursins.
útvarpskvölds þennan vetur.
Þegar um haustið höföu komm-
únistar látið i ljós óánægju með
að mega ekki tala um stjómmál i
útvarpið. bá sagði Þorsteinn
Egilson á Framtiðarfundi, að
nemendur ættu að setja það skil-
yrði fyrir þátttöku I útvarps-
kvöldi, að engar hömlur væm
settará efnisval. bessu mótmælti
Pálmi rektor á sama fundi og
taldi fráleitt, aö talað yrði um
pölitik á útvarpskvöldi Mennta-
skólans, enda mundi útvarpsráð
ekki leyfa slikt. Vegna þessa
ósamkomulags um efnismáiferð
hafði undirbúningur undir út-
varpskvöld dregist úr hömlu.
t marsbyrjun var þó að tillögu
Erlends Vilhjálmssonar kosin á
skólafundi nefnd I málið. Voru
kommúnistarí meirihluta i þeirri
nefnd, og kom fljótlega upp sá
kvittur, að þeir hygðust svæfa
máliö. Stóð um tima i þófi og var
rifist á skólafundum. Fór svo aö
kosin var ný nefnd undir forystu
Erlends Vilhjálmssonar og lauk
hún undirbúningi undir útvarps-
kvöldið sem ákveöið var að halda
23.april. Alltframá siðustu stund
stóðu deilurum efni dagskrárinn-
ar, einkum erindi Guðmundar
Arnlaugssonar um Upton Sin-
clair, róttækan bandariskan höf-
und.ogávarp inspectors scholae,
Þorsteins Egilsonar. Var Guð-
mundi gefinn kostur á því að
stytta erindi sitt, en það vildi
hann ekki, og féll það niður. A
sömu leiö fór um ávarp Þorsteins
Egilsonar. Það var sýnt útvarps-
ráði og segir Pálmi rektor í dag-
bókinni, að það hafi þótt „svæs-
ið”. Þar sem Þorsteinn tók ekki i
mál að breyta neinu, varð líka að
fella það niður, og flutti Erlendur
Vilhjálmsson inngangsorð að
dagskránni. Segir Pálmi að hann
hafi reifað útvarpsmálið, að þvi
er virtist „af fullri sanngirni”.
Að endingu vil ég
taka fram
Dagskrá menntaskólakvöldsins
var annars meö svipuðu sniði og
árið áður. Flutt voru
stutt erindi (Helgi Scheving,
Halldóra Briem, Gylfi Þ. Gisla-
son og óskar B. Bjarnason),
skólakórinn söng, Þórarinn
Guönason fór meö frumort
kvæði, Hallgrimur Helgason lék
einleik og Haraldur Hannesson
söng. Allt fór þetta vel fram og
skilmerkilega eins og áriö áður.
En til tiðinda dró i lok siðasta
erindisins, sem óskar B. Bjarna-
son flutti um grámunka. Hann
lauk erindi sinu á þessum oröum,
sem sannarlega voru ekki um
nefnda munka: „Að endingu vil
ég taka það fram,,að I kvöld kem-
ur hér ekki fram rétt mynd af
skoðunum þeim, er i skólanum
rikja, þar sem öll róttæk viðhorf
eru útilokuð. Svo langt hefur
þetta gengiö, að aöalumsjónar-
manni skólans, sem er kommún-
isti, var meinað að flytja þá ræðu,
sem setja átti kvöldið með.”
Pálmi réktor segir i dagbókinni
að óhug hafi slegið á flesta, er
þeir heyrðu þessa athugasemd,
en með þviað koma henniað, hafi
kommúnistar viljað rétta hlut
sinn. Næsta dag var rifrildi mikið
iskólanum vegna orða óskars B.
Bjarnasonar, og var boðað til
skólafundar. A honum var sam-
þykkt vantraust á inspector
scholae og annar kosinn i hans
stað til loka skólaársins, Guðni
Guðjónsson. Æsingar þessar
hljóðnuðu fljótt, enda leið nú að
prófum. Ekki er þó að efa, að
Pálmirektorhefur sviðið mjög sú
óeining, sem var um Utvarps-
kvöldið þetta ár. Kommúnistar
voru auðvitað lika óánægðir og
kom það fram opinberlega i mál-
gagni þeirra i bænum, Rauða
fánanum. Þar segir i sérstakri
frétt frá útvarpskvöldi Mennta-
skólans og um efni þess er þetta
sagt: „Fæstir þeirra fyrirlestra,
sem fluttir voru, báru vott um, að
þeir væru fluttir á 20. öldinni,
enda kom þaö fram hjá einum
fyrirlesaranum, að hver einasta
frjálslynd hugsun hafi verið úti-
lokuð. Hann upplýsti lika, að um-
sjónarmanni skólans hafi verið
bannað að halda ræðu, er hann
haföi samið, til þess að opna
kvöldiö en i þess staö var fenginn
Erlendur Vilhjálmsson sem var
nógu auösveipur kennurum og út-
varpsráöi”.
(Millifyrirsagnir
eru Þjóðviljans).