Þjóðviljinn - 05.12.1981, Blaðsíða 12

nöfn
Sigurður A. Magnússon
MÖSKVAR
MORGUNDAGSINS
Þetta er sjálístœtt íramhald
metsölubókarinnar Undir
kalstjömu. Þegar trásögnin
heíst er söguhetjan 9 ára
og þegar henni lýkur er
hann kominn „í íullorðinna
manna tölu."
Möskvar morgundagsins er
ekki síður en fyrri bókin
íallegt og átakanlegt lista-
verk og um leið sérstœð
aldarlarslýsing al þeim
sviðum Reykjavíkurlíísins á
kreþþu- og hemámsárum
sem lítt hetur fyrr verið
hamþað í bókum.
Jakobína Sigurðardóttir
í SAMA KLEFA
Aðalþersónur eru miðaldra
kona og ung stúlka sem
verða aí tihriljun samskipa
á leið suður. Á þeim rúma
sólarhring sem íerðin tekur
segir eldri konan þeirri yngri
slitur úr œvisögu sinni. Ai
hversdagslegri írásögn
hennar - og ekki síður því
sem hún lœtur ósagt - nemur
lesandinn örlagasögu
umkomulausrar manneskju
og það hugaríar sem til
verður í harðbýlum og aí-
skekktum byggðum og
skapar henni örlög. Er þá
ónefnd lýsing ungu konunn-
ar og að hve miklu leyti
hennar bíður sams konar
hlutskiþti þrátt fyrir þá upp-
reisn sem henni býr í brjósti.
Hér er mikilli sögu þjappað
saman á 1 áar blaðsíður í bók
sem enginn bókmennta-
unnandi má láta fram hjá
sér lara.
Einar Kárason
ÞETTA ERU ASNAR
GUÐJÓN
Bráðvel skrifuð íslensk nú-
tímasaga. Aðalpersóna er
ungur maður sem er í upp-
reisn gegn umhverfi sínu,
uppreisn sem er hálf áttavillt
og steínulaus. Við fylgjum
honum eftir í stúdentsprófs-
fylliríi sem œtlar engan
enda að taka, í kommúnu
gamalla skólafélaga sem
hafa sest að á sveitabœ til
að nýta gœði landsins, í
misheppnaðri tilraun til
háskólanáms og á trillu og
togbát þar sem lítið fer fyrir
sjómannarómantík í lýsingu
höfundar.
Vandfundin er jafn hnyttin
lýsing á lífi og hugsunar-
hœtti ungs íólks nútimans og
í þessari bók. Mállarið er
ósvikið og sver síg í œttina
og sagan er auk þess
krydduð með hráslaga-
legum gálgahúmor sem
hœfir efninu einkar vel.
UÓÐ
Ljóðasaín eins af allra list-
fengustu ljóðskáldum okkar.
Hér er að finna allar þœr
ljóðabœkur sem Vilborg
hefur geíið út, Laufið á
trjánum, Dvergliljur og
Kyndilmessu. Til viðbótar
eru hér prentuð ljóð sem
síðar hafa birst í blöðum og
tímaritum. Er ekki minnstur
fengur að fá þau kvaeði öll
saman á einum stað því
meðal þeirra eru mörg af
merkilegustu ljóðum
Vilborgar. Jón Reykdal
teiknaði kápu og sá um útlit
bókarinnar.
Tryggvi Emilsson
KONA SJÓMANNSINS
og aðrar sögur
Æviminningar Tryggva
Emilssonar hafa notið
mikillar hylli og viður-
kenningar. Sögur þessarar
bókar eru skáldsögur þó að
þœr sceki að einhverju leyti
efnivið sinn tfl raunveru-
leikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að tals-
verðu leyti til œviminning-
anna, þar er lýst líísbaráttu
íólks og byrjandi verkalýðs-
baráttu í ungum og vaxandi
kaupstað þar sem óbrúan-
legt djúp er milli stétta.
í bókarlok em nokkrar
smoerri sögur þar sem írá-
sagnargáf a höíundar nýtur
sín einna best.
Mikhaíl Búlgakof
MEISTARINN
OG MARGARÍTA
Söguþráð þessarar
mögnuðu og œrslafullu
skáldsögu er erfitt að rekja
í stuttu máli. Hér er fléttað
saman píslarsögunni og frá-
sögn aí því er andskotinn og
árar hans heimsaekja
Moskvu - og setja allt á
annan endann. Það iólk sem
aí því hlýtur uppreisn,
örlagasaga þess og ástar-
saga, er þungamiðja bókar-
innar upp írá því.
Mikhaíl Búlgakof (1891-
1940) lauk við þessa skáld-
sögu skömmu íyrir andlát sitt
og var þá lítil von til þess að
sagan kœmist nokkm sinni á
prent. Frumprentun var í
sovésku tímariti 1966-7,
með ýmsum úríellingum. í
þýðingu Ingibjargar
Haraldsdóttur, sem gerð
er beint úr rússnesku, er
sagan óstytt.
Snorri Hjartarson
KVÆÐ11940-1966
Heildarsafn ljóða Snorra
Hjartarsonar fram að verð-
launabókinni Hauströkkrið
yfir mér.
Myndskreytingar eftir Jón
Reykdal. Bók sem enginn
ljóðaunnandi getur án
verið.
William Heinesen
KVENNAGULLIÐ í
GRÚTARBRÆÐSLUNNI
Fimmta bókin í sagnasaíni
Heinesens í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirssonar. Um síðustu bók
sögðu gagnrýnendur m.a.:
„Er nú ekki að orðlengja það
að slika bók leggja menn frá
sér með þakklœti og biðja
William Heinesen að lifa í
hundrað og tuttugu ár. Þorgeir
Þorgeírsson íœr ósvikið loí íyrir
þýðingu sína sem hinar fyrri í
þessu ritsatni - hún er á miklu
máli og góðu." ÁB Þjv.
„Þessar dýrlegu smásögur
Heinesens eiga eflaust eftir að
vera öllum unnendum hans-
kœrkomin upplyíting í annars
snautlegu jólabókaflóði."
SSHp.
„Þegar öðm hverju er verið
að rífast út af NoiTœna
þýðingarsjóðnum. aldrei
heyrist þá neínt hvað við
eisium sjóðnum að þakka...
í mínum huga er enginn vali
á því að þýðingar Þorgeiis
Þorgeirssonar em það sem
við eigum sjóðnum mest að
þakka það sem af er."
ÓJ Dbl.
„Sem bókmenntaverk er
„Það á að dansa" með því
besta aí þýddu efni, sem
undirritaður hefur fengið til
lestrar mjög lengi."
JGTíminn.
Maj Sjöwall og
Per Wahlöö
MAÐUR UPPIÁ ÞAKI
Sjöunda bókin í hinum
vinsœla lögreglusagna-
ílokki Skáldsaga um glœp.
Þessar bœkur hala komið
út í 22 þjóðlöndum og
hvarvetna notið mikilla vin-
sœlda. Eftir þessari sögu
gerði Bo Widerberg
kvikmynd sem m.a. hefur
verið sýnd hér á landi.
Þýðandi er Ólafur Jónsson.
Richard Lleweilyn
GRÆNN VARSTU
DALUR
Saga námumannafjölskyldu
í Wales skömmu fyrir síðustu
aldamót. Sagan er í senn
uppvaxtarlýsing, þjóð-
íélagsleg skáldsaga og
ástarsaga. Engum dylst að
höfundur nauðþekkir það
fólk sem hann lýsir og að
það á samúð hans óskipta.
Saga þess verður heillandi
lestur, ljóðrœn, full af hlýju,
skaphita, angurvœrð og
góðlátlegri kímni.
Þessi skáldsaga hefur
hvarvetna iarið siguríör.
Þýðing Ólaís Jóhanns
Sigurðssonar var fyrst
prentuð 1949 og seldist upp
á tveimur mánuðum en
hefur ekki verið endurprent-
uð fyrr en nú.
Vésteinn Lúðvíksson
í BORGINNI OKKAR
Sögur og ævintýri frá
kostulegri tíð.
Vésteinn Lúðvíksson er
löngu kunnur sem einn
íremstí rithöfundur okkar.
Með þessu sagnasafni mun
hann þó enn koma lesend-
um sínum á óvart. Hann
fjallar hér um samtíð okkar
írá sjónarhóli framtíðar-
innar og birtir hana um leið í
nýju og kostulegu ljósi.
Lestur þessara sagna er ekki
síður skemmtun en opin-
berun á þeim veruleika sem
við þekkjum best.
Það er góður sögumaður
sem heldur á penna.
Kristján Jóhann Jónsson
HAUSTIÐ ER RAUTT
Fjölskrúðug nútímasaga
sem gerist í íslensku þorpi
og sveitinni þar í kring. Þetta
þorp er þó ekki allt þar sem
það er séð. í rás sögunnar
tekur það t.a.m. stökkbreyt-
ingu og þenst út í allar áttir.
Er ekki að furða þótt ýmsar
af sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur
höfundur óttist að missa allt
út úr höndum sér.
Kristján Jóhann Jónsson er
í. 1949. Hann kennir nú við
Menntaskólann á Egils-
stöðum. Haustið er rautt er
fyrsta skáldsagan sem eftir
hann birtist.
Mál H og menning